Βυζαντινά Μνημεία

Τα 6 μοναστήρια που λειτουργούν στα Μετέωρα έως σήμερα είναι:

Η ανδρική μονή του Αγίου Νικολάου του Άσμενος ή Αναπαυσά (1150). Η μονή του Ρουσάνου ή Αρσάνη (1288). Η ανδρική μονή της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, «Μεγάλο Μετέωρο» που είναι κτισμένη πάνω στον μεγαλύτερο βράχο που ονομάζεται «Πλατύς Λίθος». Στο Μεγάλο Μετέωρο βρίσκεται και το ασκηταριό του Αγίου Αθανασίου του Μετεωρίτου. Η μονή των Αγίων Πάντων ή Βαρλαάμ που είναι η δεύτερη σε μέγεθος μονή των Μετεώρων. (1350). Η μονή της Αγίας Τριάδος που ιδρύθηκε από το μοναχό Δομέτιο το 1438. Η γυναικεία μονή του Αγίου Στεφάνου

 Εικόνα 1: Η Βυζαντινή μονή του Αγίου Νικολάου (1150 μ.Χ).

Επισκέψιμα είναι επίσης τα μοναστήρια:

Μονή της Υπαπαντής. Μονή Αγίου Νικολάου Μπάντοβα στη θέση «Κοφίνια». Η Δούπιανη, σήμερα ναός της Ζωοδόχου Πηγής που ίδρυσε ο μοναχός Νείλος. Μονή Αγίου Γεωργίου του Μανδηλά. Μονή του Αγίου Πνεύματος ή μονή των Ταξιαρχών Μιχαήλ και Γαβριήλ η οποία θεωρείται ότι είναι η αρχαιότερη μονή των Μετεώρων.

Εκτός από τα Μετέωρα υπάρχουν πολλά και αξιόλογα Βυζαντινά Μοναστήρια, όπως:

Μονή Αγίων Θεοδώρων.Βρίσκεται σε απόσταση 17 χλ από τα Τρίκαλα στο χωριό Άγιοι Θεόδωροι, πάνω σε ένα βράχο, δεν είναι γνωστό πότε χτίστηκε.

Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου, Σταγιάδων. Βρίσκεται 56 χλ από τα Τρίκαλα στο χωρό Σταγιάδες Καλαμπάκας. Είναι γυναικεία Μονή και έχει ιστορία χιλίων χρόνων. Ο Πρόναος χτίστηκε αργότερα επί επισκόπου Σταγών Παρθενίου (1764-1784)

 Εικόνα 2: Η Βυζαντινή μονή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (1764-1784 μ.Χ.).

Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Κορμπόβου. Απέχει 15 χλ. από τα Τρίκαλα. Είναι χτισμένη πάνω σε ένα γκρεμό ύψους 100 μ. στο χωριό Λαγκαδιά. Είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Το Μοναστήρι, οι Μοναχές μετά το 1972 που εγκαταστάθηκαν εκεί, το ανοικοδόμησαν και περνά στη νέα περίοδο ακμής.

Μονή κοιμήσεως Θεοτόκου Βυτουμά. Απέχει 25 χλ. από τα Τρίκαλα, κοντά στο χωριό Βυτουμά στις πλαγιές του Κόζιακα. Χτίστικε το 1161 με έξοδα του Κων Ταρχανιώτη. Λειτουργεί σήμερα σαν Γυναικείο Μοναστήρι.

Μονή Πόρτα Παναγιά Κτίστηκε το 1283 από τον Σεβαστοκράτορα Ιωάννη Αγγελο Δούκα Κομνηνό στην κωμόπολη της Πύλης 18 χλμ από τα Τρίκαλα. Δίπλα βρίσκεται η τοξωτή γέφυρα πάνω από τον Πορταϊκό ποταμό, χτισμένη το 1514 από τον Άγιο Βησσαρίωνα.

Εικόνα 3: Η Βυζαντινή μονή Πόρτα Παναγιά (1283 μ.Χ.).

Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Γκούρας. Η Γυναικεία Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Γκούρας, βρίσκεται κοντά στην Πύλη και σε απόσταση 22 χλ. από τα Τρίκαλα. Χτίστηκε το 1743.

Μονή Σωτήρος, Δουσίκου. Στην Ανατολική πλευρά του Κόζιακα και πολύ κοντά στην Πύλη σε μια γραφική τοποθεσία βρίσκεται η Μονή Σωτήρος Δουσίκου ή Αγίου Βησσαρίωνος. Απέχει από τα Τρίκαλα 25 χλ. Το μοναστήρι είναι ανδρικό και επανιδρύθηκε από τον Άγιο Βησσαρίωνα μεταξύ 1527-1535, έχει τοιχογραφίες του Ζωγράφου Τζώρτζη, μαθητή του Θεοφάνη

Μονή Γεννήσεως Θεοτόκου Ορφανού Νεοχωρίου. Βρίσκεται στο βουνό Ορφανό και σε υψόμετρο 630 μ.. Ο Ναός είναι αφιερωμένος στη Γέννηση της Θεοτόκου και υπάγεται στη Μονή Βαρλαάμ των Μετεώρων.

Ιερά Μονή Ζωοδόχου Πηγής. Βρίσκεται στο Χωριό Παναγίτσα, στις πλαγιές του βουνού. Σώζεται σήμερα μόνο το καθολικό, οι τοιχογραφίες χρονολογούνται το 1834

Μονή Τιμίου Σταυρού. Η κατασκευή της χρονολογείται γύρω στο 1770. Από την καταστροφή που υπέστη από τους Γερμανούς το 1943 σώθηκε μόνο ο ναός του Τιμίου Σταυρού. Ο ναός έχει πολλούς τρούλους, πολυγωνικές αψίδες και λαϊκής τεχνοτροπίας διακόσμηση, με στοιχεία από όλα τα Βαλκάνια, και χρονολογείται από το 1792. Βρίσκεται στο χωριό Κρανιά της Καλαμπάκας

Εικόνα 3: Η Βυζαντινή μονή Σωτήρος-Δουσίκου (1527-1535 μ.Χ.).