ΟΙΚΟΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΒΙΟΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΤΡΙΚΑΛΩΝ

Ο οδηγός αυτός είναι μια συνοπτική αποτύπωση των γνωρισμάτων που συνθέτουν το φυσικό, οικονομικό, κοινωνικό και πολιτιστικό περιβάλλον της Περιφερειακής Ενότητας  Τρικάλων. Αυτά τα γνωρίσματα είναι και τα βασικά δεδομένα, για την οικοανάπτυξη του τουρισμού κοινωνικής εμπειρίας (βιοτουρισμού), πάνω στα οποία μπορεί να δομηθεί ένα νέο αφήγημα. 

Ποιο είναι το εγχείρημα;

Πρόκειται για περιδιάβαση στους τόπους που αναδεικνύουν δυναμικές εικόνες, προϊόντα και πολιτιστικές δραστηριότητες που συνθέτουν την κοινωνική δυναμική του τόπου.

Μια ανασκόπηση με τα φυσικά και πολιτιστικά διαθέσιμα που συνιστούν  τους κοινούς πόρους και τον κοινό πλούτο της περιοχής ως αφετηρία.

Μια πρόταση περιήγησης και ανάγνωσης του κοινωνικού «γίγνεσθαι» της περιοχής που

• έναντι του βιομηχανικού μοντέλου ανάπτυξης θέτει την “οικοανάπτυξη”
• έναντι των εντατικών μονοκαλλιεργειών τη βιολογική γεωργία, κτηνοτροφία
• έναντι των ρυπογόνων ενέργειας στις ανανεώσιμες ενέργειας και ενεργειακούς συνεταιρισμού
• έναντι της μαζικής καταναλωτικής κοινωνίας, τη συμμετοχική οικονομία και πολιτισμό και ανάμεσα στα μεγάλα κενά που αφήνει το κράτος και η αγορά, την κοινωνική οικονομία
• έναντι του συγκεντρωτισμού και γραφειοκρατίας, την “βιοπολιτική”
• έναντι της φθίνουσας μισθωτής εργασίας τον  “συνεργατισμό"

ΦΥΣΙΚΟ – ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ – ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Τα Τρίκαλα ως Περιφερειακή Ενότητα σηματοδοτούν: το μοναδικό γεωλογικό φαινόμενο και μοναδική αρχιτεκτονική και πολιτιστική κληρονομιά της μοναστικής κοινότητας των Μετεώρων. Τη συλλογική καλλιτεχνική δημιουργία και τον διάκοσμο των μοναστηριών που είναι  ένας πολιτιστικός θησαυρός στη σημερινή μεταβιομηχανική εποχή, λειτουργεί ως πόλος έλξης για ένα ιδιαίτερο ρεύμα επισκεπτών.

Σηματοδοτούν επίσης, το εντυπωσιακό ανάγλυφο στην ύπαιθρο χώρα, όπου ένα μεγάλο τμήμα της Περιφερειακής Ενότητας Τρικάλων είναι ορεινό ή ημιορεινό καθώς κυριαρχεί στα δυτικά η επιβλητική οροσειρά της Πίνδου, Λάμκος ή Περιστέρι, Τζουμέρκα ή Κακαρδίτσα, Τριγκία, Νεράιδα, Αυγό, Κόζιακας ή Κερκέτο, στα βόρεια η Χασιά και στα βορειοανατολικά τα Αντιχασιά.

Από αυτά τα βουνά πηγάζουν και τα σημαντικότερα ποτάμια της περιοχής (παραπόταμοι του Πηνειού) που συνθέτουν τον πλούτο μιας εξαιρετικά αισθητικής γόνιμης περιοχής. Στη λεκάνη απορροής των νερών του όρους Κόζιακα και ανάμεσα στις αγροτικές κοινότητες βρίσκονται πολλές φλέβες (κανάλια) με τρεχούμενο νερό ήπιας ροής. Ανάμεσα στα ορεινά και στο κάμπο δύο πόλεις με ξεχωριστή ιστορία και πολιτισμό, τα  Τρίκαλα και η Καλαμπάκα, που συγκεντρώνουν την κοινωνική δυναμική για όποιο εγχείρημα και κινητοποίηση προς το μέλλον.

Ο θεσσαλικός κάμπος που απλώνεται στο ΝΑ τμήμα προσφέρει τη δυνατότητα στα Τρίκαλα να είναι μία από τις παραγωγικότερες περιοχές της χώρας. Το πεδινό τμήμα είναι εύφορο και ευνοεί την γεωργία, με την οποία ασχολείται το μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού, ενώ στα ορεινά αναπτύσσεται ιδιαίτερα η κτηνοτροφία, δασοκομία.

Αυτή η γεωφυσική υπόσταση καθορίζει το κλίμα της ΠΕ Τρικάλων που είναι ηπειρωτικό, δηλαδή με κρύους χειμώνες και πολύ ζεστά καλοκαίρια.

Με υψηλή και δασώδη βλάστηση στα ορεινά και γόνιμες εκτάσεις στο κάμπο. Ο συνδυασμός ορεινού και πεδινού συγκροτήματος δημιουργεί ευνοϊκές παραγωγικές συνθήκες για ανταγωνιστικές καλλιέργειες στα πεδινά. Παράλληλα, σημαντική είναι η βιομηχανική-βιοτεχνική δραστηριότητα με φημισμένα προϊόντα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Η περιοχή μολονότι δεν έχει θάλασσα έχει ανεπτυγμένο τουρισμό σε μια σειρά από άλλες εναλλακτικές μορφές θρησκευτικού τουρισμού, ορεινού τουρισμού, οικοτουρισμού, και υπαίθριων δραστηριοτήτων εκ των οποίων δεσπόζει ο θρησκευτικός τουρισμός για τα Μετέωρα, που θεωρείται το δεύτερο θρησκευτικό κέντρο στην Ελλάδα μετά το Άγιο Όρος.

Αυτή η σημαντική  οικονομική δραστηριότητα χωρίς να καταγράφεται ως τέτοια πηγάζει κατά μεγάλο μέρος στην άδηλη κοινωνική οικονομία. Πηγάζει από μια κοινή πολιτιστική κληρονομιά του τόπου τροφοδοτώντας μια σειρά από άλλες οικονομικές δραστηριότητες. Εμφορείται από αιώνων συλλογική δημιουργία και εργασία που έχει κεφαλαιοποιηθεί και αποτελεί την βάση της κινητοποίησης επισκεπτών παράλληλα με τη θρησκευτική πίστη. Χωρίς αυτή τη συλλογική δημιουργία το γεωλογικό φαινόμενο θα είχε πολύ μικρότερη σημασία για την τοπική οικονομία.

Τα Μετέωρα λοιπόν είναι κοινός τόπος των πιστών  της ορθοδοξίας αλλά και τόπος   συλλογικής δημιουργίας και μιας συνεργατικής μοναστικής κοινότητας ικανής να παράγει αλλά και να εμπνεύσει δραστηριότητες που συνδυάζονται και τροφοδοτούν την κοινωνική οικονομία στις μέρες μας με  παράλληλες δραστηριότητες.

Προκειμένου να έχουμε μια συνολική εικόνα του φυσικού πλούτου των οικοτόπων της πολιτιστικής και αγροτικής κληρονομιάς ξεχωρίζουμε τρεις βασικές διαδρομές εκτός της πόλης των Τρικάλων.

Το γύρο του Κόζιακα, της οροσειράς ανατολικά της πόλης των Τρικάλων και νότια της Καλαμπάκας, είναι μια μαγευτική διαδρομή, με πολλά χωριά, που ανήκουν διοικητικά σε τρεις δήμους: Δήμος Καλαμπάκας, Δήμος Πύλης και Δήμος Τρικκαίων, που μπορεί να οργανωθεί βιοτουριστική σκοπιά.

Την περιήγηση γύρο από τα Μετέωρα είναι η βασική βιοτουριστική διαδρομή που στην οποία μπορεί να θαυμάσει κανείς τη διαχρονική συλλογική πολιτιστική δημιουργία που ανήκει βέβαια στους θησαυρούς της ορθοδοξίας αλλά και στη τοπική κοινωνία.

Την περιήγηση στη Δημοτική Ενότητα Ασπροποτάμου, Είναι από τις ομορφότερες ορεινές περιοχές της Ελλάδας από όπου πηγάζει ο Ασπροπόταμος και ο Αχελώος ποταμός. Η περιοχή βρίσκεται στο πιο ορεινό τμήμα του Δήμου Καλαμπάκας, στις πλαγιές της νότιας Πίνδου, ανάμεσα στα Τζουμέρκα, το Μέτσοβο και το Περτούλι, με πανέμορφα χωριά και αισθητικά δάση που να χαρακτηριστεί μια μοναδική βιοτουριστική διαδρομή.

Τις Πολιτιστικές ιστορικές διαδρομές, επίσκεψη σε μουσεία, πνευματικά κέντρα, ιστορικά μνημεία, πολιτιστικούς φορείς, εκδηλώσεις και πανηγύρια.

“Οι πιο πρόσφατες θεωρίες της επιστημονικής κοινότητας για τη λειτουργία της βιόσφαιρας της Γης ισοδυναμούν με μια εκ νέου ανακάλυψη του πλανήτη στον οποίο ζούμε. Σύμφωνα με ερευνητές από διάφορα επιστημονικά πεδία -τη φυσική, τη χημεία, τη βιολογία, τη γεωλογία και τη μετεωρολογία-, η βιόσφαιρα λειτουργεί όπως ένας ζωντανός οργανισμός, του οποίου οι χημικές ροές και τα βιολογικά συστήματα αλληλεπιδρούν μεταξύ τους διαρκώς, δημιουργώντας αναρίθμητους ανατροφοδοτούμενους κύκλους που επιτρέπουν στη ζωή να ακμάζει σε αυτή τη μικρή όαση του σύμπαντος.

Jeremy Rifkin”