Οι μεσάζοντες, οι συνεταιρισμοί και τα λάθη του συστήματος

Η πρωτοβουλία της εθελοντικής ομάδας δράσης του Ν. Πιερίας στην πώληση πατάτας ανέδειξε έναν εναλλακτικό τρόπο κατανάλωσης σε μια οικονομία που φθίνει, με διαρκή άνοδο στις τιμές των προϊόντων και μείωση της αγοραστικής δύναμης του καταναλωτή. Ο Κωνσταντίνος Τζομίδης, μέλος της εθελοντικής ομάδας δράσης μίλησε στο www.koutipandoras.gr για τη θεαματική απήχηση που είχε ο κόσμος στην αγορά πατάτας:

«Σκοπός δεν είναι να καταργήσουμε τους μεσάζοντες, απλά να εξορθολογίσουμε το σύστημα. Και οι μεσάζοντες είναι μια μεγάλη ομάδα ανθρώπων που πρέπει να ζήσει από το επάγγελμά της αλλά πρέπει να ρίξει τις τιμές της. Είναι υπερβολικό το κέρδος που καρπώνονται και μάλιστα σε μια εποχή δύσκολη για όλους».

Πώς ξεκίνησε η υλοποίηση της ιδέας; «Η δράση ξεκίνησε μετά από την πρωτοβουλία των πατατοπαραγωγών, που πριν λίγο καιρό, διέθεσαν δωρεάν τις πατάτες τους στη Θεσσαλονίκη. Αφορμώμενοι από αυτό, εμείς ήρθαμε σε απευθείας επικοινωνία με το συνεταιρισμό τους στο Νευροκόπι, δημιουργήσαμε μια ηλεκτρονική φόρμα παραγγελιών για τους ενδιαφερόμενους αγοραστές στην περιοχή της Κατερίνης και είδαμε ότι ξεπουλήθηκαν τα διαθέσιμα αποθέματα μέσα σε 20 ώρες.

Από εκεί και πέρα, ο παραγωγός με δικά του έξοδα, έφερε το προϊόν στην Κατερίνη, το πούλησε απευθείας στον καταναλωτή με 20-25 λεπτά το κιλό, επωφελούμενος και ο ίδιος αλλά και ο αγοραστής. Και μάλιστα, οι συγκεκριμένοι πατατοπαραγωγοί θα έβλεπαν τα προϊόντα τους αδιάθετα να σαπίζουν στις αποθήκες. Έτσι, επιτεύχθηκε το να πουλήσει ο παραγωγός σε λογική τιμή και ο καταναλωτής να το αγοράσει στη μισή τιμή».

Οι δράσεις της εθελοντικής ομάδας δε σταματούν εδώ.Το ερχόμενο Σάββατο θα διατεθούν προς πώληση άλλοι 75 τόνοι πατάτας ενώ υπάρχουν ήδη ενδιαφερόμενοι παραγωγοί λαδιού από την Κρήτη και την Πελοπόννησο που έχουν επικοινωνήσει με τους εθελοντές και θέλουν να διαθέσουν την παραγωγή τους σε προϊόντα, όπως ρεβίθια, ρύζι, κ.ά».

Το υπερκέρδος του μεσάζοντα

Ο Τζανέτος Καραμίχας, πρόεδρος της ΠΑΣΕΓΕΣ (Πανελλήνια Συνομοσπονδία Ενώσεων Αγροτικών Συνεταιρισμών) μίλησε στο www.koutipandoras.grγια τα στρεβλά του συστήματος και τις συνέπειές του στον Έλληνα καταναλωτή: «Τέτοιου είδους ακτιβιστικές προσπάθειες, σαν αυτή στην Κατερίνη, έχουν το θετικό ότι θέτουν προβληματισμούς για το πώς μπορεί να λειτουργήσει το σύστημα με εναλλακτικούς τρόπους, έξω από τα παραδοσιακά κανάλια που επικρατούν μέχρι σήμερα. Το θέμα,όμως, είναι να εξετάσουμε διαχρονικά το ζήτημα. Πρέπει να διαμορφώσουμε νέους θεσμούς συνεύρεσης του παραγωγού και του καταναλωτή.

Δυστυχώς, σήμερα η ψαλίδα μεταξύ παραγωγού-καταναλωτή ανοίγει από 200-800%. Το σιτάρι αρχικά και το ψωμί που αγοράζει στο τελικό στάδιο ο αγοραστής είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα. Στα κηπευτικά, στο λεμόνι, στις πατάτες το ποσοστό αγγίζει το 400%. Και πάει λέγοντας. Αυτό οφείλεται στον τρόπο διακίνησης των προϊόντων και στον τρόπο πληρωμής. Ο παραγωγός πουλάει, για παράδειγμα, την πατάτα με 20 λεπτά το κιλό και το δίκτυο λιανεμπορικής που την αγοράζει, εκδίδει πιστωτικό τιμολόγιο ή τιμολόγιο παροχής υπηρεσιών. Η τιμολόγηση δεν γίνεται στα 20 λεπτά αλλά στα 50, αφού περιλαμβάνονται μέτρα προώθησης του προϊόντος αλλά και το κέρδος που θέλει να έχει ο μεσάζων. Τελικά, η τιμή θα φτάσει στα ράφια στα 65 λεπτά.

Τα τελευταία χρόνια έχουμε ζητήσει από το υπουργείο να σταματήσουν αυτές οι μορφές τιμολόγησης αλλά τηρεί σιγή ιχθύος. Η πολιτική ισχύς των δικτύων λιανεμπορικής είναι τεράστια, όπως αντιλαμβάνεστε».

Οι «ελληνοποιήσεις»

Ένα άλλο σημαντικός παράγοντας που λειτουργεί ανασταλτικά στην παραγωγή των προϊόντων στη χώρα, είναι οι ελληνοποιήσεις. Αγαθά που εισάγονται στην Ελλάδα με χαμηλό κόστος (αφού παράγονται σε χώρες με χαμηλό κόστος εργασίας και μεταφορών), βαφτίζονται ελληνικά και πωλούνται ακριβότερα. Αυτό συμβαίνει γιατί ό,τι είναι ντόπιο έχει μια αξία στη συνείδηση του καταναλωτή, σύμφωνα με τον κ. Καραμίχα: «Οι ελληνοποιήσεις των προϊόντων αποτελούν το μεγαλύτερο πλήγμα για τον Έλληνα παραγωγό. Πάντως, δεν έχουμε διασφαλίσει τον Έλληνα καταναλωτή στο ότι αυτό που αγοράζει από το ράφι του είναι αμιγώς ελληνικό».

Τα μέτρα πρόληψης

Υπάρχουν τρόποι καταπολέμησης του υπερκέρδους των μεσαζόντων και του ελέγχου της αγοράς. «Εμείς, σαν ΠΑΣΕΓΕΣ, κάνουμε προσπάθεια να διασφαλίσουμε τον καταναλωτή με τη δημιουργία ειδικού supermarket, την ‘’Επιλογή’’. Εκεί πωλούνται προϊόντα που δεν έχει μεσολαβήσει ο μεσάζοντας. Στο σχέδιό μας, επίσης, είναι μια συνάντηση με τους δημάρχους πολυπληθών δήμων ώστε να δημιουργηθούν μικρές αγορές συνεταιρισμένων- και μη- παραγωγών ώστε να διαθέτουν εκεί τα προϊόντα τους, κάτι σα λαϊκή αγορά.

Πρέπει να αρχίσουν να λειτουργούν οι συνεταιρισμοί στα ευρωπαϊκά πρότυπα. Οι συνεταιρισμοί στο εξωτερικό πρώτα αναπτύσσουν στρατηγικές για να έχουν το δικό τους ράφι και να πουλούν τα προϊόντα τους και μετά παράγουν. Αυτό το μοντέλο πρέπει να υιοθετηθεί και στη χώρα μας.

Γενικά, πρέπει να αλλάξουν οι κανόνες του παιχνιδιού. Αυτή τη στιγμή προσδιορίζονται από άλλους».

Πηγή: http://www.koutipandoras.gr/