Τα Τρίκαλα στο διάβα του χρόνου

Πολλά – πολλά χρόνια μετά τη δημιουργία του θεσσαλικού κάμπου κατοικήθηκε η περιοχή όπως αποδεικνύουν τα ευρήματα απολιθωμένων οστών και χρηστικών εργαλείων που εντοπίστηκαν στον Πηνειό ποταμό.  Είναι συγκλονιστικό να διαπιστώσουμε ότι η ανθρώπινη παρουσία στον κάμπο έχει την ίδια διάρκεια 100,000 χρόνια, δηλαδή όσο διαρκεί δηλαδή και η εμφάνιση του ανθρώπινου είδους όπως τον γνωρίζουμε ως σήμερα στη γη.

Στις αρχές της δεύτερης χιλιετίας π.Χ. έρχονται στην οροσειρά της Πίνδου ελληνικά φύλα όπως οι Αθαμάνες, οι Αρκάδες, οι Αίθικοι, ενώ στα ορεινά Χασιά-Αντιχασιά έχουν εγκατασταθεί Ίωνες.  Παλαιολιθικά δείγματα κατοίκησης έχουν βεβαιωθεί στο σπήλαιο της Θεόπετρας, όπου βρέθηκαν εργαλεία της Μέσης και Ανώτερης Παλαιολιθικής, αλλά και της Μεσολιθικής περιόδου (περίπου 130,000 - 8,000 π.Χ.). Το σπήλαιο κατοικείται ως το τέλος της Νεολιθικής Εποχής με αρχές Χαλκοκρατίας (2800 π.Χ.), οπότε και εγκαταλείφθηκε. Βρέθηκαν κομμάτια από αγγεία της Αρχαιότερης Νεολιθικής Εποχής (6000 - 5000 π.Χ.) με εμπίεστες νυχιές και γραπτά της Μέσης Νεολιθικής (5000 - 4000 π.Χ.). Νεολιθικού ενδιαφέροντος θέσεις έχουν εντοπιστεί επίσης κοντά στο χωριό Μεγάλο Κεφαλόβρυσο, 9 χλμ ΒΔ από τα Τρίκαλα, ενώ στο Ζάρκο βρέθηκε πήλινο πρόπλασμα σπιτιού, με ειδώλια, προσφορά σε θεμελίωση κατοικίας (Νεότερης Νεολιθικής Εποχής, 5η χιλιετία π.Χ.). Ας σημειωθεί εδώ ότι οι Θεσσαλοί χρησιμοποιούσαν το ίδιο σύστημα γραφής με τη Μινωική Κρήτη.

Αρχαία Τρίκκη, η πόλη της υγείας

Η ιστορία των Τρικάλων χάνεται στα βάθη του μύθου με δεσπόζουσα θεότητα τον Ασκληπιό, θεό της υγείας. Οι μεγάλες γεωλογικές μεταβολές που έπλασαν τον Θεσσαλικό κάμπο και τους βράχους των Μετεώρων καθόρισαν τη μοίρα του τόπου και την πορεία των ανθρώπων σε αυτό το κομμάτι γης.

Στην αρχαιότητα, τα φυσικά φαινόμενα συνδέονταν πάντα θεότητες. Δέντρα, ποτάμια, πηγές ήταν νύμφες. Τα Τρίκαλα συνδέονται με θεότητες της ιατρικής, όπως η νύμφη Τρίκκη. Οι νύμφες ζούσαν όσο ζούσαν και τα δέντρα, τα ποτάμια, οι πηγές, δεν ήσαν αθάνατες όπως οι θεοί. Στις όχθες του Ληθαίου ποταμού λοιπόν γεννήθηκε η προστάτιδα της υγείας και της ιατρικής και έδωσε το όνομά της στην πόλη.

Μυθικός βασιλιάς της Τρίκκης ήταν βεβαίως ο γιατρός Ασκληπιός. Συνέλεγε τα θεραπευτικά βότανά του στο όρος Κερκέτιο (Κόζιακας). Το Ασκληπιείο της Τρίκκης ήταν από τα αρχαιότερα.

Η περιοχή των Τρικάλων ως πέρασμα από την Πίνδο και την Ήπειρο, στον κάμπο και την νοτιότερη ενδοχώρα και τη θάλασσα, πάντα πρόσφερε ευκαιρίες για εμπόριο, γνωριμία άλλων λαών και τόπων, ανταλλαγή ιδεών, εμπειριών, τεχνών και τεχνικών. Με λίγα λόγια πρόσφερε πρόοδο.

Οι πρώτοι κάτοικοι έφτιαξαν την αρχαία Τρίκκη στα μέσα της 3ης χιλιετίας π.Χ., πρωτεύουσα βασιλείου της μυκηναϊκής εποχής και σημαντική πόλη της θεσσαλικής τετραρχίας της Εστιαιώτιδας. Η πόλη εκτεινόταν ανάμεσα στον ποταμό Ληθαίο που ακόμη και σήμερα διασχίζει τη σύγχρονη πόλη και στο λόφο "Κάστρο" όπου πιθανότατα βρισκόταν η αρχαία ακρόπολη.

Η αρχαιότερη γραπτή μνεία της Τρίκκης καταγράφεται στον ομηρικό κατάλογο νηών, όπου αναφέρεται ότι η πόλη συμμετείχε στην εκστρατευτική δύναμη των Ελλήνων στον Τρωικό πόλεμο με 30 πλοία και αρχηγούς τους δυο γιους του Ασκληπιού, Μαχάονα και Ποδαλείριο. Για τις απαρχές της πόλης των ιστορικών χρόνων τα ανασκαφικά στοιχεία είναι πενιχρά και οι γραπτές πηγές φειδωλές.

Η πρωιμότερη βεβαιωμένη ανασκαφικά κατοίκηση του χώρου ανάγεται στην Εποχή του Χαλκού και εντοπίζεται στην περιοχή του σημερινού αρχαιολογικού χώρου των Τρικάλων.

Σε δοκιμαστικές τομές βρέθηκε κεραμική που υποδηλώνει ότι τα δυτικά πρανή της αρχαίας ακρόπολης είχαν κατοικηθεί από την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού (3300 π.Χ.) μέχρι και τη μυκηναϊκή εποχή, χωρίς ωστόσο να αποκαλυφτούν αρχιτεκτονικά λείψανα. Κεραμική που βρέθηκε σε δοκιμαστικές τομές υποδεικνύει αδιάλειπτη κατοίκηση από τους πρωτογεωμετρικούς ως και τους κλασικούς χρόνους.

Ο θεός Ασκληπιός

Η σύνδεση της πόλης με τον Ασκληπιό .Ονομαστό ήταν στην αρχαιότητα το ασκληπιείο της πόλης, "αρχαιότατον και επιφανέστατον" κατά το γεωγράφο του 1ου αι. π.Χ. Στράβωνα, προσέδιδε στην Τρίκκη μια ιδιαίτερη ακτινοβολία στον ευρύτερο ελλαδικό χώρο. Σήμερα το μεγαλύτερο τμήμα της αρχαίας πόλης καλύπτεται από την σύγχρονη πόλη, καθώς η κατοίκηση σε αυτή υπήρξε αδιάλειπτη ως τις μέρες μας.

Στην πόλη υπήρχε ένα από τα παλαιότερα ασκληπιεία για το οποίο ήταν γνωστή η αρχαία Τρίκκη κατά την αρχαιότητα. Δεν είναι καθόλου τυχαία η σχέση του Ασκληπιού και της ιατρικής επιστήμης της αρχαιότητας (αλλά και της σημερινής) με τα βουνά, αφού στα βουνά έβρισκαν τα πρώτα φάρμακα οι πρώτοι γιατροί. Είναι άλλωστε γνωστό ότι σήμερα ακόμη, οι παλιοί βοσκοί γνωρίζουν πολλά βότανα για τις αρρώστιες των ζώων, αλλά και των ανθρώπων. Αυτή η πολύτιμη γνώση που έλκει την καταγωγή της από την αρχαιότητα, σβήνει πλέον σήμερα μαζί με τους παραδοσιακούς ποιμένες των ορέων. Αυτό ακριβώς έκανε και ο Ασκληπιός. Συνέλλεγε τα ιαματικά βότανα από το Κερκέτιον όρος (σημερινό όνομα Κόζιακας). Ακόμα και σήμερα ο Κόζιακας θεωρείται όρος πλούσιο σε είδη βοτάνων.

Ο Ασκληπιός δημιουργεί τα περίφημα «φαρμακοτριβεία» στην Πόρτα Παναγιά, τη Φήκη και κυρίως στην Πιαλεία (περιοχές που βρίσκονται κοντά στους πρόποδες του Κόζιακα). Εκεί γίνεται η κατεργασία των βοτάνων και μετά προωθούνται στην Τρίκκη, όπου ο Ασκληπιός δημιούργησε το πρώτο «υγιεινόθεραπευτήριο».

Οι θεραπευτικές ικανότητες του Ασκληπιού έδωσαν την εντύπωση στον κόσμο ότι είχε κάποια θεϊκή δύναμη. Έτσι η φήμη του πέρασε γρήγορα τα όρια της Τρίκκης, κάλυψε τα όρια της Ελλάδας και μεταγενέστερα τα όρια όλου του τότε γνωστού κόσμου. Πάνω από 343 Ασκληπιεία απλώθηκαν κατά τον 7ο-6ο και 5ο αιώνα τον τότε γνωστό κόσμο.

Ο Ασκληπιός θεωρείται κεντρική φυσιογνωμία του αρχετύπου των ηρώων-θεραπευτών. Είναι η ιδεατή αντίληψη της ιαματικής δύναμης της φύσης όπως και σήμερα γίνεται αντιληπτή από τους ανθρώπους, που επιδρά κατά τις «ήπιες» εποχές στα υψώματα και στον καθαρό αέρα κάτω από την απαλή λάμψη και θερμότητα του Ηλίου, στα σημεία που αναβλύζουν δροσερές πηγές, ενώ πανύψηλα δένδρα γύρω καθαρίζουν την ατμόσφαιρα. Αυτό ακριβώς ήταν και το περιβάλλον των τόπων της λατρείας του και αυτή την αντίληψη ενίσχυσαν οι διάφοροι θρύλοι της γέννησής και της καταγωγής του.

Από τότε ως σήμερα δεν έχει αλλάξει η επιστημονική άποψη ότι βασικός παράγων για την υγεία και την θεραπεία των ανθρώπων από τις ασθένειες, είναι η φύση και το κλίμα.

Το Ασκληπιείο της Τρίκκης

Η αρχαιολογική σκαπάνη άρχισε να φέρνει στο φως και να ανασυνθέτει την εικόνα της αρχαίας Τρίκκης από τα τέλη του 19ου αι., όταν (μετά την ανασκαφή του Ασκληπιείου της Επιδαύρου) κινήθηκε το ενδιαφέρον των ερευνητών για την αποκάλυψη και του εξίσου ονομαστού στην αρχαιότητα Ασκληπιείου της Τρίκκης. Οι αρχαιολογικές ανασκαφές που πραγματοποιήθηκαν σταδιακά στο χώρο από το 1902 ως το 1992 είχαν σωστικό χαρακτήρα και έφεραν στο φως τρία κτήρια πρώιμων ρωμαϊκών χρόνων και ένα της βυζαντινής περίοδου.

Στον ενιαίο αρχαιολογικό χώρο του Ασκληπιείου Τρικάλων έχουν αποκαλυφτεί τα εξής: ένα στωικό κτήριο, ένα με ψηφιδωτά δάπεδα, ένα λουτρό και ένας μικρός βυζαντινός ναός.

Από την τελευταία φάση του κτηρίου προέρχονται το λεγόμενο «ψηφιδωτό του Λυκούργου», όπου εικονίζεται ο μυθικός βασιλιάς Λυκούργος κατειλημμένος από μανία και κρατώντας διπλό πέλεκυ, ετοιμάζεται να επιτεθεί στην τροφό του θεού Διονύσου, νύμφη Αμβροσία, καθώς και ένα ακόμη ψηφιδωτό με παράσταση επίσης από το Διονυσιακό κύκλο (ένας όρθιος νεαρός σάτυρος και ένας γέρος πάνω σε ημίονο).

Η Τρίκκη στην κλασσική εποχή

Η Τρίκκη φημιζόταν κατά την αρχαιότητα για τα άλογα της τα οποία εικονίζονται στα γλυπτά του Παρθενώνα. Αυτό ήταν και εξακολουθεί να είναι χαρακτηριστικό των ανοικτών πεδιάδων, όπου μπορούσαν να εκτραφούν τα κοπάδια αλόγων. Σήμερα γίνεται προσπάθεια από πολίτες και άλλες συλλογικότητες, για να ταυτοποιηθεί το περίφημο θεσσαλικό άλογο. Στην πεδιάδα της Μεσσαράς στη νότια Κρήτη, έχουν ταυτοποιηθεί τα περίφημα «γιοργαλίδικα» άλογα, προς τιμήν του καβαλλάρη Αγίου Γεωργίου και γίνονται κάθε χρόνο ιππικοί αγώνες.

Στους Αρχαϊκούς Χρόνους (700 - 478 π.Χ.), ο οργανωτής της Θεσσαλίας Αλεύας Πυρρός καθιέρωσε την τετραρχία. Το κράτος Εστιαιώτις ή Ίστιαιώτις απλωνόταν στα όρια του σημερινού νομού Τρικάλων. Η ονομασία, όπως περιγράφει ο Στράβων, οφείλεται στην εγκατάσταση αποίκων από την Ιστιαία της Εύβοιας.

Από τον 5ο αι. ως τον 4ο αι. π.Χ. η Τρίκκη έκοψε νομίσματα αργυρά και χάλκινα. Τα νομίσματα εικονίζουν στη μια όψη τη νύμφη Τρίκκη με κάτοπτρο και στην άλλη τον Ασκληπιό με τη ράβδο ζωής και καθήμενο μαζί με τον Ιερό Όφι. Φέρουν την επιγραφή «ΤΡΙΚΚΑΙΩΝ». Ο Ασκληπιός εμφανίζεται σε νομίσματα της Τρίκκης τον 4ο αι. π.Χ.

Σπουδαίες πόλεις στην αρχαιότητα εκτός της Τρίκκης ήταν το Αιγίνιον (σημερινή Καλαμπάκα). Η όλη περιοχή ήταν πυκνοκατοικημένη, κυρίως γύρω από το ποτάμι. Όπως δείχνουν λείψανα οχυρώσεων και ευρήματα, αλλά και φιλολογικές αναφορές. Γνωστές πόλεις ήταν επίσης η Οιχαλία, ο Ζάρκος, ο Άτραξ κοντά στο χωριό Πηνειάς, η Φαρκαδών κοντά στον Άτρακα, το Πελινναίο κοντά στο χωριό Πετρόπορος, η Φαλώρεια κοντά στο χωριό Μεγάρχη, η Πιάλεια, το Ποίτνειο κοντά στο χωριό Άγιος Προκόπιος, οι Γόμφοι κοντά στο Μουζάκι Καρδίτσας και τέλος η Οξύνεια.

Το 480 π.Χ. οι πόλεις υποτάχθηκαν στους Πέρσες, στην εκστρατεία εναντίον των Ελλήνων. Στη νομισματική ένωση των Θεσσαλών, γύρω στα 470 π.Χ., περιλαμβάνονται η Τρίκκη και η Φαρκαδών, ενώ το Πελινναίον που ήταν με τη Λάρισα έκοψε δικό του νόμισμα. Το 378 π.Χ. ενώθηκαν με τις άλλες θεσσαλικές πόλεις υπό τον Ιάσονα των Φερών. Το 352 π.Χ. ολόκληρη η Θεσσαλία ενώθηκε με το κράτος του Φιλίππου Β' της Μακεδονίας και το 324 π.Χ. ακολούθησε το Μέγα Αλέξανδρο στην εκστρατεία εναντίον των Περσών.

Υστερότερα, στην εποχή του Μ. Αλεξάδρου, οι ορεινοί Τυμφαίοι, διακρίθηκαν στη μάχη του Γρανικού ποταμού. Είναι γνωστό, ότι οι ορεινοί έλληνες ήταν πολύ γενναίοι και επιδέξιοι πολεμιστές και συχνά προσέφεραν τις υπηρεσίες τους ως μισθοφόροι σε μακρινούς πολέμους. Έτσι ερμηνεύεται ότι σε και άλλες περιοχές ορεινές περιοχές όπως η Στυμφαλία, σπανίζουν οι τάφοι ανδρών, αφού οι περισσότεροι άνδρες έφευγαν από την ιδιαίτερη πατρίδας τους για τα πολεμικά τους καθήκοντα.

Με την επικράτηση των Ρωμαίων το 197 π.Χ. η περιοχή της Τρίκκης γνώρισε καταστροφές και ερημώσεις από τις συγκρούσεις Ρωμαίων και Μακεδόνων. Ήταν η μόνη ελληνική δύναμη που αντιστάθηκε πεισματικά στους Ρωμαίους με το Φίλιππο Ε' και το γιο του Περσέα, ο οποίος έδωσε την τελευταία ατυχή μάχη στην Πύδνα το 167 π.Χ.

Τα Τρίκαλα των χριστιανικών χρόνων

Η περιοχή δέχτηκε νωρίς το χριστιανισμό. Από τον 1ο κιόλας αιώνα επικράτησε η νέα θρησκεία, η οποία εδραιώθηκε με το πέρασμα των επόμενων αιώνων ( 4ο, 5ο και 6ο), χτίζοντας τους ναούς στη ίδια θέση με τους αρχαίους και χρησιμοποιώντας τα υλικά τους, όπως στην Τρίκκη, στο Αιγίνιο, στο Ζάρκο. Η χρήση οικοδομικών υλικών χριστιανικών ναών για την ανέγερση χριστιανικών εκκλησιών ήταν διαδεδομένη και στην υπόλοιπη χώρα. Άλλωστε η ανέγερση μιας εκκλησίας πάνω σε έναν κατεστραμμένο αρχαίο ναό, συμβόλιζε την ολοκληρωτική επικράτηση της νέας θρησκείας, την καταστροφή της παλιάς, αλλά και τη συνέχιση της ιερότητας του τόπου.

Η ονομασία Τρίκαλα είναι μεταγενέστερη, πιθανώς προερχόμενη από «τρις καλός». Σήμερα ο Δήμος είναι των Τρικκαίων. Στα Βυζαντινά Χρόνια η Τρίκκη ονομάστηκε Τρίκαλα και το Αιγίνιο, Σταγοί. Τον 4ο αι. μ.Χ. η πόλη αποτέλεσε έδρα επισκοπής και έμεινε στην εκκλησιαστική ορολογία ως Τρίκκη.

Ο Ιουστινιανός ανακαίνισε εκ βάθρων τα τείχη του Κάστρου στην ίδια θέση που βρίσκεται και σήμερα. Η ονομασία Τρίκαλα πρωτοαναφέρεται από την Άννα Κομνηνή τον 12ο αι μ.Χ. στην Αλεξιάδα. Η περιοχή υπέστη επιθέσεις από τους εχθρούς της βυζαντινής αυτοκρατορίας (Γότθοι το 396, Ούννοι το 447, Σλάβοι το 577, Σαρακηνοί το 904, Νορμανδοί το 1081). Το Μεσαίωνα οι εισβολείς λεηλάτησαν την πόλη πολλές φορές. Το 1081 μ. Χ. η πόλη καταστράφηκε από τους Νορμανδούς του Βοημούνδου. Με την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους της Δ' Σταυροφορίας, το 1204, επιβλήθηκε η Φραγκοκρατία. Η περιοχή Τρικάλων σύντομα επανήλθε στους Βυζαντινούς (1210-12) του Μιχαήλ Άγγελου Κομνηνού Α' Δούκα, στο Δεσποτάτο της Ηπείρου και αργότερα στο βυζαντινό κράτος, με την επανασύσταση, το 1216.

Το εξασθενημένο Βυζάντιο της εποχής, αδυνατούσε να υπερασπιστεί τις επαρχίες του. Από τις αρχές του 14ου αι. νέοι επιδρομείς μαστίζουν την περιοχή, κυρίως Αλβανοί, ενώ οι Σέρβοι του Στέφανου Δουσάν (1331- 1355) κατέλαβαν τη δυτική Θεσσαλία (1348-1371). Δεσπότης της Ηπείρου με έδρα τα Τρίκαλα ορίστηκε ο ετεροθαλής αδελφός του Στέφανου Δουσάν, Συμεών Ούρεσης. Υπήρξε ο τελευταίος Σέρβος διοικητής της Θεσσαλίας, μετά το θάνατο του Στέφανου. Συγγενής της οικογένειας των Φιλανθρωπινών, εγκατέλειψε νωρίς (1381) την εξουσία και έγινε μοναχός. Με το όνομα Ιωάσαφ ίδρυσε το Μεγάλο Μετέωρο, με τον Αθανάσιο Μετεωρίτη.

Τον 14ο αι. μ. Χ. τα Τρίκαλα κατέλαβαν οι Σέρβοι του Στέφανου Δουσάν και έγιναν έδρα του Σέρβου Πρελιούμπ και του Συμεών Ούρεος. Την εποχή της σερβικής κατοχής κτίστηκαν τα μοναστήρια των Μετεώρων.

Οι αγώνες για την ελευθερία ως την ένωση με τον εθνικό κορμό

Το 1393 καταλήφθηκαν για πρώτη φορά από τους Τούρκους. Απελευθερώθηκαν το 1403 για να υποταχθούν οριστικά το 1421. Κατά την Τουρκοκρατία και μέχρι το μισό του 18ου αι. τα Τρίκαλα ήταν πρωτεύουσα της Θεσσαλίας. Την ίδια εποχή ιδρύθηκαν στην πόλη ελληνικές σχολές. Σε μια από αυτές σπούδασε ο περίφημος Διονύσιος ο «Φιλόσοφος». Η εξέγερση του Διονύσιου το 1611, αν και ήταν καλά οργανωμένη, προδόθηκε. Οι εχθροί του που είχαν παραλλάξει το προσωνύμιό του από «Φιλόσοφο» σε «Σκυλόσοφο», τον κατέδωσαν και συνελήφθη από τους Τούρκους. Το 1611, βρήκε τραγικό θάνατο (γδάρθηκε ζωντανός) στα χέρια των Τούρκων.

Άλλη μεγάλη μορφή του αγώνα υπήρξε ο παπα-Θύμιος Βλαχάβας, περίφημος αρματολός στα Χάσια. Πέτυχε να ενώσει όλους τους αρματολούς της Στερεάς Ελλάδας και ενισχύθηκε και από τα Επτάνησα με τη σύμπραξη των Ρώσων. Ο Βλαχάβας τελικώς κατακρεουργήθηκε από τον Αλή πασά το 1809.

Τα Τρίκαλα ενσωματώνονται στον εθνικό κορμό το 1881 μαζί με όλη τη Θεσσαλία. Τα κοινωνικά όμως προβλήματα δεν λύθηκαν. Η γη ανήκε στους τσιφλικάδες. Οι αμοιβές των εργατών ήταν χαμηλές, οι αγρότες υπέφεραν και οι απαλλοτριώσεις παρά τους νόμους δεν προχωρούσαν. Η κατάσταση επιδεινώθηκε ακόμη περισσότερο μετά τη μικρασιατική καταστροφή, με το γυρισμό των εξαθλιωμένων στρατιωτών και την εισροή χιλιάδων προσφύγων. Τα πράγματα οδηγήθηκαν σε κοινωνική έκρηξη το 1925 στα Τρίκαλα, όπου σημειώθηκαν αιματηρά επεισόδια.

Οι τραγικές και ηρωικές στιγμές της γερμανικής κατοχής

Η εγγύτητα με τα Μετέωρα και τον Κόζιακα, δεν πρόσφερε ασφάλεια στους γερμανούς κατακτητές που δεν κατάφεραν ποτέ να ασκήσουν μόνιμα την εξουσία τους στην περιοχή. Οι κάτοικοι της Καλαμπάκας και των ορεινών οικισμών γνώρισαν έτσι μια περιορισμένη ελευθερία, αφού για μεγάλα διαστήματα βρίσκονταν στην ελεύθερη Ελλάδα υπό των έλεγχο των αντάρτικων δυνάμεων με επικεφαλής τον τρικαλινό αρχηγό του ΕΛΑΣ Στέφανο Σαράφη, μια ηρωική μορφή. Η Καλαμπάκα πλήρωσε βαρύ τίμημα για την ελευθερία αυτή. Δύο φορές πυρπολήθηκε από τους κατακτητές ναζί. Ο εμφύλιος πόλεμος του 1946-49 άφησε τα σημάδια του και στα Τρίκαλα με ένα από τα πρώτα θύματα τον Άρη Βελουχιώτη που σκοτώθηκε σε αυτά τα μέρη και το κεφάλι του κρεμάστηκε στην κεντρική πλατεία των Τρικάλων.

Τα Τρίκαλα σήμερα

Τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια ήταν πολύ δύσκολα για όλη τη χώρα και για τα Τρίκαλα. Ωστόσο η εκμηχάνιση και η εντατική καλλιέργεια του θεσσαλικού κάμπου αύξησε τις γεωργικές αποδόσεις και το εισόδημα των αγροτών, με αρνητικές όμως συνέπειες όπως η ρύπανση του εδάφους, των υδάτων και του αέρα. Τα Τρίκαλα κατέχουν σημαντική θέση στη λαϊκή μας μουσική, καθώς τραγουδήθηκαν από σπουδαίους δημιουργούς, τον Βασίλη Τσιτσάνη με το περίφημο «Στα Τρίκαλα στα δυό στενά», τον στιχουργό Κώστα Βίρβο με τον «Θεσσαλικό κύκλο», τον Απόστολο Καλδάρα αλλά και στην κλασσική μουσική τον Δημήτρη Σγούρο. Παράλληλα, ο πληθυσμός των πόλεων αυξήθηκε, νέες μορφές τουρισμού αναπτύχθηκαν, ο θρησκευτικός στα Μετέωρα, ο φυσιολατρικός στο Περτούλι. Προσφάτως τα Τρίκαλα πρωτοπορούν στις νέες τεχνολογίες με εφαρμογές όπως το «λεωφορείο χωρίς οδηγό» και το «φωτοβολταϊκό δέντρο».