ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΑΧΑ ΤΑ ΟΡΕΙΝΑ ΑΛΛΑ ΚΑΙ Ο ΚΑΜΠΟΣ ΠΟΥ ΔΙΑΣΧΙΖΕΙ Ο ΠΗΝΕΙΟΣ…

-          Ο Δήμος Φαρκαδόνας αποτελεί τον σημαντικότερο αγροτικό δήμο του νομού Τρικάλων με το σύνολο της καλλιεργήσιμης γης να ανέρχεται σε 132.842 στρέμματα και το μεγαλύτερο μέρος να ανήκει στην εύφορη πεδιάδα που διασχίζει ο Πηνειός ποταμός. Η κύρια καλλιέργεια της περιοχής είναι το βαμβάκι όπου για το έτος 2007 καλύπτει έκταση 61.016 στρέμματα και καταλαμβάνει το 46% της καλλιεργήσιμης γης με βαμβάκι (132.123 στρέμματα) του Ν. Τρικάλων. Το βαμβάκι θεωρείται διεθνώς ένα από τα πιο σπουδαία αγροτικά προϊόντα για την παγκόσμια αγορά γι αυτό και η τιμή του καθορίζεται από τους νόμους της προσφοράς και της ζήτησης στο χρηματιστήριο. Όπως αντιλαμβάνεστε από τα παραπάνω στοιχεία το βαμβάκι είναι καλλιέργεια με τεράστια σημασία και για τον Δήμο Φαρκαδόνας καθώς συνδέεται άμεσα με την ανάπτυξη και την εξέλιξη του, αποτελώντας κύρια πηγή εισοδήματος – εργασίας. Το βαμβάκι διατίθεται σε εκκοκκιστήρια της ΕΑΣ Τρικάλων αλλά και σε ιδιωτικά εντός και εκτός Νομού από τους ίδιους τους παραγωγούς ή μέσω μεσιτών, συνήθως άμεσα μετά τη συγκομιδή τα τελευταία χρόνια.[https://farkadona.gr/]

Το 20% της συνολικής έκτασης καλλιεργείται, δηλαδή γύρω στα 670.000 στρέμματα με σημαντική παραγωγή σε δυναμικές καλλιέργειες όπως βαμβάκι, καπνός, οπωροκηπευτικά, σιτάρι, καλαμπόκι κ.λπ. Όσον αφορά στα κύρια κτηνοτροφικά προϊόντα, η παραγωγή με αιγοπρόβειο και αγελαδινό γάλα τροφοδοτεί τα 3 μεγάλα εργοστάσια του γάλακτος του νομού και καλύπτει τις ανάγκες σε εσωτερική κατανάλωση, ενώ εξάγει σημαντικές ποσότητες σε τυρί διαφόρων τύπων – κυρίως φέτα, κασέρι και γιαούρτι. Επίσης, υπάρχει παραγωγή κρέατος, γύρω στους 20.000 τόνους καθώς επίσης και άλλων προϊόντων ζωοκομίας.

Αν ληφθεί υπόψη ότι το 30% του νομού καλύπτεται από δάση, τα οποία είναι κυρίως ελάτης, δρυός και οξιάς, αυτά αποτελούν σημαντική πηγή παραγωγής πρώτης ύλης, με ετήσια παραγωγή 150.000 τόνους ξυλείας συνολικά, στρογγυλής και καύσιμης, αλλά και απασχόλησης για τους κατοίκους των ορεινών περιοχών.

Επίσης δεν πρέπει να παραγνωριστεί το γεγονός ότι στο σύμπλεγμα του Ασπροποτάμου διαβιεί εκλεκτής ποιότητας πέστροφα, και στην περιοχή λειτουργεί μονάδα παραγωγής γόνου του δασαρχείου Καλαμπάκας, ενώ υπάρχει αρκετός αριθμός ερασιτεχνικών αλιέων που ασχολούνται με την αλιεία της πέστροφας.

Είναι επόμενο, λόγω του αγροτικού χαρακτήρα της περιοχής, οι περισσότερες μονάδες μεταποίησης να σχετίζονται με τα προϊόντα του πρωτογενή τομέα, όπως είναι μάλλινα, βαμβακερά, τυροκομικά, αλλαντικά, προϊόντα ξύλου.

Το χαρακτήρα της μεταποίησης επιβεβαιώνουν η λειτουργία σημαντικού αριθμού αλευροβιομηχανιών, τυροκομείων, δυο μεγάλων εργοστασίων ξυλείας του Δασαρχείου Καλαμπάκας και της Ε.Α.Σ. Καλαμπάκας, πολλών μικρών πριστηρίων, δύο μονάδων μίξης ζωοτροφών, πολλών μικρών βιοτεχνιών και η ιδιαίτερα αναπτυγμένη οικοτεχνία, το είδος και το μέγεθος της αγροτικής παραγωγής.

Η διάθεση της εν γένει αγροτικής παραγωγής έχει ως αποδέκτες, Ενώσεις Αγροτικών Συνεταιρισμών και ιδιώτες, τόσο της περιοχής όσο και του λοιπού νομού, ενώ σημαντικές είναι και οι εξαγωγές σε βαμβάκι, πεπονοειδή κ.λπ.

Από τα κτηνοτροφικά προϊόντα το αιγοπρόβειο γάλα διατίθεται στα τυροκομεία της περιοχής και το αγελαδινό σε βιομηχανίες παραγωγής γαλακτοκομικών προϊόντων, που λειτουργούν αποδοτικότατα στο νομό, ενώ το μαλλί σε βιοτεχνικά λαναριστήρια της περιοχής, απ’ όπου παίρνουν το νήμα για την κατασκευή μάλλινων υφαντών και λοιπών ειδών οικοτεχνίας.

• ΟΞΥΝΕΙΑ (ΜΕΡΙΤΣΑ)
• ΚΑΚΟΠΛΕΥΡΙ (ΔΟΥΛΙΧΙ)
• ΑΓΝΑΝΤΙΑ (ΟΣΤΡΟΒΟΣ)
• ΑΓΙΟΦΥΛΛΟ (ΒΕΛΕΜΙΣΤΙ)
• ΑΧΛΑΔΙΑ
• ΑΣΠΡΟΚΛΗΣΣΙΑ (ΜΟΝΔΕΑ)
• ΓΑΒΡΟΣ (ΓΑΒΡΟΒΟ)
• ΣΚΕΠΑΡΙ
• ΒΛΑΧΑΒΑ (ΣΜΟΛΙΑΝΗ)
• ΨΗΛΩΜΑ (ΚΡΙΤΣΟΤΑΔΕΣ)

Το χωριό βρίσκεται σε υψόμετρο 500μ., σε απόσταση 23 χλμ. βορειοδυτικά της Καλαμπάκας, στην αριστερή πλευρά της Εθνικής Οδού Καλαμπάκας - Γρεβενών, πλησίον του ποταμού Μύκανη. Περικλείεται από 14.000 στρέμματα δρυών και πλατάνων, ενώ από το ύψωμα «Καλόγεροι» είναι ορατά τα Μετέωρα και ο Όλυμπος. Βορειοδυτικά του χωριού, στα σύνορα με Κακοπλεύρι, βρίσκεται το σπήλαιο «Γκιγκόρος». Το όνομα του χωριού επί Τουρκοκρατίας ήταν «Μερίτσα» (ήμερο μέρος, ετυμολογούν οι ντόπιοι) και περιλαμβάνει τον ακατοίκητο οικισμό Μύκανη, όπου βρίσκονται δύο ιδιωτικοί κυλινδρόμυλοι και βιομηχανία τσιμεντόλιθων. Οι κάτοικοι του χωριού, γύρω στις 750 ψυχές, είναι κυρίως γεωργοκτηνοτρόφοι, ενώ κάποιοι απασχολούνται στον κυλινδρόμυλο και τη μονάδα τυροκομικών προϊόντων.

Το χωριό βρίσκεται σε υψόμετρο 900μ. και σε απόσταση 33 χλμ. από την Καλαμπάκα. Κατοικείται από περίπου 280 ανθρώπους που στην πλειοψηφία τους είναι γεωργοκτηνοτρόφοι. Τοπίο αλπικό με τις δεσπόζουσες βουνοκορφές των Χασίων Βίγλα ή Μπαταλούπι (1.600μ.), Σταλοβάρι (1.400μ.) και Μεσοβούνι (1.200μ.), το δάσος Λειβάδια που αποτελείται από 2.000 στρέμματα μαύρης πεύκης, τον ποταμό Κακοπλευρίτη που πηγάζει από την κορυφή του Προφήτη Ηλία και τις πηγές Ράτσια στο εξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής και Αγίου Κοσμά στην είσοδο του χωριού στο γεφύρι Αμπέλια. Στις εκκλησίες του Αη-Γιάννη και Αγίου Κοσμά υπάρχουν χαλάσματα φρουρίων. Στην κοινότητα Κακοπλευρίου ανήκει και ο ημιορεινός οικισμός Ξηρόκαμπος, σε υψόμετρο 320μ., με περίπου 400 κατοίκους που ασχολούνται με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Η ονομασία (Ξηρός κάμπος) δεν ανταποκρίνεται στη σημερινή πραγματικότητα. Δόθηκε παλαιότερα όταν δεν υπήρχε στον κάμπο νερό. Σήμερα έχουν μεταφερθεί με δίκτυο ύδρευσης τα νερά των γύρω πηγών εντός του χωριού, καθώς επίσης και νερό για άρδευση από τον ποταμό Τρανό, με αποτέλεσμα η περιοχή να γίνει καλλιεργήσιμη.

Η Αγναντιά βρίσκεται σε απόσταση 32 χλμ. βορειοδυτικά της Καλαμπάκας, αμφιθεατρικά χτισμένη στα πλάγια της Τζουμανάλτας και σε υψόμετρο 750 μ. Κατοικείται από περίπου 300 γεωργοκτηνοτρόφους που το καλοκαίρι τετραπλασιάζονται φτάνοντας τα 1.200 άτομα περίπου. Η περιοχή γύρω από το χωριό είναι δασώδης (24.000 στρ. βαλανιδιές και πεύκα) και με άφθονα νερά: ο ποταμός Γκόλνα, οι πηγές Μαντζαράκι, Χελιμόδι, Κανάλια Διακογιάννη, Λεπτοκαρυά. Στη Τζιαρούνα υπάρχει καταρράκτης ύψους 12 μ. Από τη Τζουμανάλτα διακρίνονται τα Γρεβενά. Στο κέντρο του χωριού δεσπόζει η Τρανή Βρύση, ανάμεσα σε πλατάνια.
Μικρός ορεινός οικισμός της Αγναντιάς είναι οι Σταγιάδες, που βρίσκονται σε υψόμετρο 800μ. και έχουν πληθυσμό 80 περίπου ατόμων που διπλασιάζονται τους θερινούς μήνες λόγω των κτηνοτροφικών τους απασχολήσεων. Τα υψώματα Καρακόλι, Τζιώρτζη και Αϊ Δημήτρης προσφέρουν αναψυχή και απεριόριστη θέα στον επισκέπτη.

Σε υψόμετρο 620 μ. και απόσταση 27 χλμ. από την Καλαμπάκα, βρίσκεται το Αγιόφυλλο, στεφανωμένο από δρυς στο βορρά και με θαυμάσια θέα στο νότο. Οι 700 περίπου κάτοικοί του ασχολούνται κυρίως με τη γεωργοκτηνοτροφία, ενώ κάποιοι από αυτούς εργάζονται στην τοπική ιδιωτική ξυλοβιοτεχνία. Αξιοθέατη η μικρή λίμνη Κόπλι περιστοιχισμένη από βελανιδιές και τα δάση Κλήμα και Κεραμίδα, κοντά στο εκκλησάκι της Αγ. Παρασκευής, όπου και χώρος αναψυχής με τρεχούμενα νερά και δένδρα.

Σε απόσταση 30 χλμ. από την Καλαμπάκα, στο δρόμο προς τα Γρεβενά και σε υψόμετρο 600μ. βρίσκεται ο οικισμός Αχλαδιά. Περικλείεται από τις βουνοκορφές Γκιάτας (700μ.) και Κυρίτσης, ενώ το χωριό δροσίζουν οι πηγές Κρανιά (στην είσοδο, μέσα σε πλατάνια), Τζιγκόρο (ανατολικά του οικισμού στα όρια της Ασπροκκλησιάς) και Κόκκινος Νόχτος (βόρεια σε άβατο μέρος). Αξιόλογο είναι το εκτάσεως 1000 στρεμμάτων δάσος με βελανιδιές και πλατάνια καθώς και τα σπήλαια Γκαβοδήμου και Βαϊνά. Σε απόσταση 1,5 χλμ. βορειοανατολικά βρίσκεται κρυμμένη στις βελανιδιές η ξύλινη βρύση «Λάη». Οι περίπου 250 κάτοικοι της Αχλαδιάς ζουν κυρίως από την κτηνοτροφία και σε μικρότερη κλίμακα από γεωργικά προϊόντα (σιτηρά, καλαμπόκι και καπνό).

Η Ασπροκκλησιά βρίσκεται σε απόσταση 36 χλμ. βορείως της Καλαμπάκας, σε υψόμετρο 590μ. Έχει 700 κατοίκους που ασχολούνται με την κτηνοτροφία κυρίως και την υλοτομία σε 12.000 στρέμματα δρυοδάσους, το μεγαλύτερο της περιοχής. Σ’ αυτό ανήκουν και οι οικισμοί Ασπροκκλησιά, Ψήλωμα και Κερασούλα. Είναι περιστοιχισμένο από τις κορυφές Πασσαλίκι (942μ.) στα βορειοδυτικά, Αετός (680μ.) στα ανατολικά και Στιάρμπα (858μ.) στα δυτικά. Στα βυζαντινά χρόνια η Ασπροκκλησιά αποτελούσε διάβαση που ένωνε - μαζί με εκείνη του Βελιμιστίου (Αγιοφύλλου) - την κοιλάδα του Αλιάκμονα με τη Δ Θεσσαλία. Ένα χλμ. ανατολικά της στάσης προς το «Ψήλωμα» βρίσκεται η λιθόκτιστη μονότοξη γέφυρα του Ψύρρα, που κτίστηκε με τη συνδρομή του ομώνυμου αρματολού και αποτελούσε κατά το 17ο αι, το μοναδικό πέρασμα προς τη Μακεδονία.

Το χωριό βρίσκεται μεταξύ των οροσειρών Χασίων - Αντιχασίων, σε υψόμετρο 470μ., σε απόσταση 25 χλμ βορειοδυτικά της Καλαμπάκας. Μπροστά του απλώνονται οι συμπαγείς βράχοι των Μετεώρων, ορατοί από τις κορυφές Αρκούδα και Πέτρα. Οι 350 κάτοικοί του, προήλθαν από το παλιό χωριό Ρίγκλαβο ή Παλαιοχώρι και είναι στην πλειοψηφία τους κτηνοτρόφοι.

Οικισμός είναι το Σκεπάρι που βρίσκεται σε απόσταση 33 χλμ. βορείως της Καλαμπάκας και σε υψόμετρο 540μ. Οι περίπου 200 κάτοικοι, των οποίων ο αριθμός διπλασιάζεται κατά τους θερινούς μήνες, έχουν ως κύρια απασχόληση την κτηνοτροφία (εκτρέφονται περίπου 4.500 αιγοπρόβατα) και καλλιεργούν σιτάρι και κριθάρι σε περιορισμένη κλίμακα. Το Σκεπάρι υπήρξε τσιφλίκι της Ιεράς Μονής Μεταμορφώσεως (Μεγάλου Μετεώρου) και της γνωστής οικογένειας των Γιαννουσοτακαίων. Τον Ιούλιο του 1944 κάηκε ολοκληρωτικά από τους Γερμανούς κατακτητές μαζί με την εκκλησία της Αγ. Τριάδος, η οποία ξαναχτίστηκε το 1952. Ο οικισμός περιτριγυρίζεται από τα δάση Κρεάκορας με 5.000 στρέμματα βαλανιδιάς, Φτέρες προς ανατολάς και Βρυσοπούλες (όπου και το γραφικό εξωκκλήσι της Αγ. Παρασκευής). Δεσπόζει στα νοτιοανατολικά η Καρδαρόπετρα, κορυφή ύψους 938μ., με απέραντη θέα στα νοτιοανατολικά χωριά του νομού Τρικάλων.

Ανηφορίζοντας προς τις ΝΔ πλαγιές των Χασίων, σε υψόμετρο 825μ. και σε απόσταση 17 χλμ. από την Καλαμπάκα, η Βλαχάβα είναι το πρώτο χωριό που συναντάμε. Οι κάτοικοί του είναι κυρίως κτηνοτρόφοι και γεωργοί. Το χειμώνα παραμένουν στον οικισμό περίπου 150 άτομα, ενώ το καλοκαίρι ο πληθυσμός διπλασιάζεται. Ονομαστό είναι το δάσος της Βλαχάβας - 30.000 στρέμματα βαλανιδιάς - καταφύγιο αγρίων ειδών της πανίδας και πηγή ζωής για τους κατοίκους της περιοχής.

Το Ψήλωμα έχει υψόμετρο 676 μέτρα. Στο χωριό υπάρχει ο Ιερός Ναός του Αγίου Δημητρίου του 17ου αιώνα με Βυζαντινές Εικόνες της εποχής καθώς και πλήρης κάλυψη των τοίχων με Αγιογραφίες, οι οποίες παρά τις ρωγμές που υπέστη ο Ναός στους σεισμούς του 1993 είναι σε σχετικά καλή κατάσταση. Επίσης στο δρόμο προς το Χωρίο υπάρχει Εξωκλήσι του Αγ. Αθανασίου κτισμένο στη δεκαετία του 1920 και εορτάζει στις 2 Μαΐου.