Η Κοινωνία των Πολιτών μπροστά στα θέματα της Βιώσιμης Ανάπτυξης των ορεινών όγκων της χώρας

Λεπτομέρειες
Δημοσιεύτηκε στις Κυριακή, 08 Νοεμβρίου 2015 13:28
  • Εκτύπωση

Η Κοινωνία των Πολιτών μπροστά στα θέματα της Βιώσιμης Ανάπτυξης των ορεινών όγκων της χώρας

περτ

Διήμερη Στρογγυλή Τράπεζα στο στο Χιονοδρομικό Κέντρο Περτουλίου

Τρικάλων, 6 και 7 Ιουνίου 2015

«Πολιτικές ανάπτυξης ορεινών όγκων. Οι απαντήσεις των τοπικών κοινωνιών στην κρίση».

Διοργάνωση από το Δίκτυο ΜΚΟ Θεσσαλίας

Με την υποστήριξη : Δευτεροβάθμια ΜΚΟ “Δίκτυο ΠΕΡΡΑΙΒΙΑ”, MΚΟ “Πράσινη Κιβωτός ”, Κ.Σ.Δ.Ε.Ο. “ΕΔΡΑ” ,Πολιτιστικός Σύλλογος Οξυάς Τρικάλων

Βιώσιμη Ανάπτυξη, Καινοτομία, Καλές Πρακτικές, Κοινωνική Οικονομία

Με τη στήριξη της Αντιπεριφέρειας Τρικάλων, του Επιμελητηρίου Τρικάλων, του Περιφ. Ταμείου Ανάπτυξης και του EUROPE DIRECT Περιφέρειας Θεσσαλίας

Μεγάλη επιτυχία σημείωσε η διημερίδα στο Περτούλι. Η τοπική κοινωνία πολιτών με τις τοπικές οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, διοργάνωσε μια καινοτόμα και απόλυτα επιτυχημένη ΑΝΟΙΧΤΗ, Διήμερη Στρογγυλή Τράπεζα που αφορούσε την διαμόρφωση πολιτικών ανάπτυξης των Ορεινών όγκων της χώρας μας, με θέμα:

Η επανεκκίνηση της Οικονομίας από την Περιφέρεια

Η επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας και η πολυπόθητη ανάπτυξη της χώρας μπορεί και πρέπει να ξεκινήσει από την Περιφέρεια και τον πρωτογενή τομέα, που τόσο υστερεί στην Ελλάδα, από λάθος πολιτικές του παρελθόντος ,που ερημοποίησε την ύπαιθρο, μείωσε την επάρκεια της χώρας σε βασικά αγαθά και αύξησε εντυπωσιακά την ανεργία που επιδεινώθηκε από την κρίση.

Είκοσι καθηγητές πανεπιστημίου και ΤΕΙ και δεκάδες εκπρόσωποι της Κοινωνίας των Πολιτών, τεχνοκράτες και πετυχημένοι αυτοδιοικητικοί, μετέφεραν την εμπειρία, τη γνώση τους και τις καλές πρακτικές στους τοπικούς φορείς ,όχι μόνο της Περιφερειακής Ενότητας Τρικάλων, αλλά και της Θεσσαλίας, στους πολιτικούς και άλλους αιρετούς, που είχαν κληθεί όλοι ανεξαίρετα, έτσι ώστε να είναι σε θέση να διαμορφώσουν πολιτικές ανάπτυξης της περιφέρειας, που έχει τη δυναμική να συμβάλει στην αντιμετώπιση της κρίσης.

Στόχος των διοργανωτών είναι, όπως τονίστηκε στο Περτούλι, οι δράσεις αυτές, να οδηγούν στη διαμόρφωση νέων πολιτικών, που να απαντούν στα προβλήματα αυτά, οι οποίες, μάλιστα, θα είναι προσαρμοσμένες στη σύγχρονη τοπική πραγματικότητα, ενώ παράλληλα να δίνουν σε αυτούς που λαμβάνουν αποφάσεις νέες ιδέες και γνώσεις, καθώς και χρηματοδοτικά εργαλεία με την αξιοποίηση εθνικών ή ευρωπαϊκών πόρων.

Οι διοργανωτές επιθυμούν, επισημάνθηκε επίσης από τους ομιλητές, τη δημιουργία συμπράξεων μεταξύ της Κοινωνίας των Πολιτών , των φορέων Τοπικής Αυτοδιοίκησης και ειδικών επιστημόνων, έτσι ώστε ,κατά τρόπο μεθοδικό και συντεταγμένο, να διεκδικηθούν όλοι εκείνοι οι πόροι, που θα βοηθήσουν την ανάπτυξη της υπαίθρου και την αύξηση της απασχόλησης στους ορεινούς όγκους.

Η Κοινωνία των Πολιτών στο επίκεντρο  

Μεγάλα είναι τα ερωτήματα που απασχολούν τις τοπικές κοινωνίες, ιδιαίτερα στην περιφέρεια και έχουν σχέση με την αντιμετώπιση της κρίσης , την ανεργία και την ερημοποίηση, όπως αναφέρθηκε στη διήμερη στρογγυλή τράπεζα. Αυτό διαπίστωσε το Δίκτυο ΜΚΟ Θεσσαλίας, το οποίο, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Δικτύου ΜΚΟ Θεσσαλίας , κ. Κώστα Σκριάπα, θέλοντας να συμβάλει στην μεταστροφή της κατάστασης, μέσα από την αναζήτηση απαντήσεων και λύσεων προς την κατεύθυνση που πρέπει να πάρει η χώρα, κάλεσε όλους τους εμπλεκόμενους από την κεντρική εξουσία, την τοπική αυτοδιοίκηση, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα , τις επαγγελματικές ενώσεις και φυσικά από την υγιή Κοινωνία των Πολιτών, να ενώσουν τις δυνάμεις τους και να διαμορφώσουν πολιτικές που να δίνουν λύσεις στον οικονομικό μαρασμό της χώρας και στην έλλειψη επιχειρηματικότητας, ιδιαίτερα των νέων.

Κοινωνική Οικονομία -Οδηγός προς το Μέλλον

Από τις εργασίες της Διημερίδας προέκυψε, επίσης , ότι η Κοινωνική Οικονομία είναι η κυρίαρχη τάση σε παγκόσμιο επίπεδο, ιδιαίτερα σε χώρες που αντιμετωπίζουν κρίση, όπως είναι η Ελλάδα και η ειλικρινής υποστήριξή της από την Πολιτεία, με σωστό νομοθετικό πλαίσιο και τη δημιουργία Χρηματοδοτικών Εργαλείων για τους Κοινωνικούς Επιχειρηματίες, μπορεί να είναι μια μεγάλη διέξοδος στο θέμα της δημιουργίας μόνιμων θέσεων εργασίας, της αύξηση της δημιουργικής απασχόλησης, της βελτίωσης του ΑΕΠ, αλλά κυρίως της αυτάρκειας της χώρας σε προϊόντα του πρωτογενούς τομέα, της κοινωνικής συνοχής και της αξιοποίησης προς όφελος της κοινωνίας του τεράστιου “Κοινωνικού Κεφαλαίου” που διαθέτει η χώρα, την αξιοποίηση της δημόσιας ακίνητης περιουσίας και της ενίσχυσης της Νέας Γενιάς να δημιουργήσει το δικό της μέλλον .

Απόλυτα διαφωτιστικές και τεκμηριωμένες   ήταν οι παρεμβάσεις των στελεχών του Δικτύου ΜΚΟ Θεσσαλίας και των προσκεκλημένων εκπροσώπων της Κοινωνίας των Πολιτών (Β.Τακτικός, Δ. Μιχαηλίδης, Ευαγγ. Σπινθάκης κ.α΄.) οι οποίοι απέδειξαν στο ακροατήριο ότι η μεγάλη υστέρηση στην ανάπτυξη της Κοινωνικής Οικονομίας στην Ελλάδα (2% ενώ στην Ευρώπη 10% της επιχειρηματικότητας) βαθαίνει την κρίση, εμποδίζεται από συγκεκριμένα κέντρα και συμφέροντα, τα οποία και δεν επιθυμούν την κοινωνική επιχειρηματικότητα ,η οποία θα μειώσει αναγκαστικά τη δημόσια και την ιδιωτική οικονομία, προς όφελος της κοινωνίας.

Η Διήμερη Στρογγυλή Τράπεζα ξεκίνησε με την υποδοχή των εκατοντάδων Συνέδρων από τον Πρόεδρο του Δικτύου ΜΚΟ Θεσσαλίας κ. Κων. Σκριάπα και τα Μέλη του ΔΣ του Δικτύου κ.κ. Τσιάρα Βασ.,Μαλέκα Βάϊο,Φιλοκώστα Ηλία , Καραβίδα Γεώργιο, Ζούπη Κων., Καπλάνη Βαλάντω και Τσίπη Κυριάκο ,τον κ. Μπάρδα Κων. εκ μέρους της Περιφέρειας Θεσσαλίας και τον κ. Γιαγιάκο Βασ. εκ μέρους του Επιμελητήριου Τρικάλων, ενώ χαιρετισμούς απεύθυναν ο κ. Σκρέκας Κων.(1η μέρα), ο κ. Σιμορέλης Αθ. (2η μέρα.), ο Πρόεδρος ΠΕΔ Θεσσαλίας κ. Γ. Κωτσός ,που ήταν και βασικός Εισηγητής της Διημερίδας , ο κ. Αθαν. Σφουγγάρης-Καθηγητής Πανεπιστημίου αλλά και αντιπρύτανης του Π.Θ. ως εκπρόσωπος του πρύτανη του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Γ. Πετράκου, ο Αντιδήμαρχος Πολιτισμού -Τουρισμού του Δήμου Πύλης κ. Καλαμαράς Στέφ., ο Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Σαρακατσαναίων κ. Μουτσιάνας Γ. , ο κ. Κωτούλας Γ. -Πρόεδρος των επαγγελματικών του ορεινού όγκου Π.Ε. Τρικάλων, ο εκπρόσωπος της Συνεταιριστικής Τράπεζας Θεσσαλίας κ. Γάτος,   η εκπρόσωπος του αναπλ. Υπουργού Περιβάλλοντος κ. Ι.Τσιρώνη κ. Χριστίνα Ευθυμιάδου και ο εκπρόσωπος Τύπου των Οικολόγων -Πράσινων κ. Φίλ. Γκανούλης.

ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΔΙΗΜΕΡΙΔΑΣ

Θεματική Ενότητα 1.

-Τίτλος:” Διαμόρφωση Πολιτικών Ανάπτυξης Ορεινών Όγκων”

Στην Ενότητα αυτή υπήρξαν σημαντικές παρεμβάσεις από τον Πρόεδρο του Δικτύου, οικονομολόγο κ. Κ. Σκριάπα, από τον Θεματικό Αντιπεριφερειάρχη Αγροτικής Ανάπτυξης Θεσσαλίας κ. Κ. Μπάρδα ,από τον Πρόεδρο του Επιμελητηρίου Τρικάλων κ. Βασ.Γιαγιάκο ( Τουριστική Ανάπτυξη Ν. Τρικάλων ) ,από τον Διευθυντή του Περιφερειακού Ταμείου Ανάπτυξης και της Ομάδας Έργου EUROPE DIRECT κ. Χατζηκαμαγιάννη Βασ. (Ενημέρωση των Πολιτών για τη δράση του Προγράμματος EUROPE DIRECT) , από τον Πρόεδρο της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Θεσσαλίας και Δημάρχου Μουζακίου κ. Κωτσό Γ. ( Πολιτικές Ανάπτυξης Ορεινών όγκων και Τοπική Αυτοδιοίκηση ), από τον Επίκουρα Καθηγητή Οικονομικής Ανάπτυξης Πανεπιστήμιου Θεσσαλίας κ. Θεόδ. Μεταξά και τον Πρόεδρο του ΤΕΙ Θεσσαλίας -Καθηγητή κ. Παν. Γούλα (“Η συμβολή του ΤΕΙ Θεσσαλίας στην ανάπτυξη των ορεινών όγκων”)

Θεματική Ενότητα 2

“Κοινωνική Οικονομία στον Αγροτικό Χώρο -ΚοινΣεπ”

Στην ενότητα αυτή αναλύθηκαν όλες οι παθογένειες ανάπτυξης της Κοινωνικής Οικονομίας στην Ελλάδα, η οποία αφορά ιδιαίτερα τον πρωτογενή τομέα στους ορεινούς όγκους και διαπιστώθηκε ότι η ανάπτυξη της Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας μπορεί να οδηγήσει στην έξοδο από την κρίση και να δημιουργήσει εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις μόνιμης εργασίας, αρκεί αυτή να ενισχυθεί και στηριχτεί από την Πολιτεία.

Σημαντικές ήταν οι παρεμβάσεις από τον εκπρόσωπο του Πανελλήνιου Παρατηρητήριου των Οργανώσεων της κοινωνίας των Πολιτών κ. Βασ. Τακτικό (παθογένειες Κοιν. Οικονομίας, λύσεις, ρόλος των κοινωνικών εταίρων, σύμφωνα συνεργασίας Τ.Α. και Κοινωνίας των Πολιτών), από τον μέντορα-δημοσιογράφο της κοινωνικής επιχειρηματικότητας κ. Δημ. Μιχαηλίδη (ανάλυση διεθνών πρακτικών ,οικονομική ανάλυση, δικτύωση φορεών, συμπράξεις, Επανεκκίνηση τώρα…!” , από τον Γεν. Διευθυντή της Αναπτυξιακής Καρδίτσας κ. Μπέλη Βασ. (“Δίκτυο Υποστήριξης Κοιν. Επιχειρηματικότητας -SES NET), από τον Επίκουρο Καθηγητή Ανθοκομίας στο Τμήμα Γεωπονίας Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος του Πανεπιστήμιου Θεσσαλίας κ. Χρ. Λύκα (Αρωματικά και Φαρμακευτικά Φυτά. Μια μικρή καλλιέργεια με μεγάλες δυνατότητες) και ο Πολιτικός Επιστήμων και εκπρόσωπος του Ινστιτούτου Μελετών Κοινωνικής Οικονομίας κ. Ευάγγ. Σπινθάκης (Κοινωνική Οικονομία-Δικτύωση-Καλές Πρακτικές) .

Θεματική Ενότητα 3

Τοπική Αυτοδιοίκηση και Κοινωνία των Πολιτών -Καινοτομία- Εξωστρέφεια

Στην Ενότητα αυτή αναλύθηκε σε βάθος η αναγκαιότητα συνεργασίας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης με τις Οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών ,που αποτελεί πλέον μονόδρομο για την αντιμετώπιση της κρίσης ,την μεταστροφή του κλίματος της μετανάστευσης νέων επιστημόνων στο εξωτερικό και την ενδυνάμωση της οικονομικής βάσης,

Υποστηρίχτηκε από όλους ότι η ύπαιθρος και η περιφέρεια μπορεί να προκαλέσει την επανεκκίνηση της οικονομίας ,γιατί έχει τεράστιες δυνατότητες αύξησης του παραγόμενου προϊόντος, ενώ η συνεργασία της Τ.Α. και της Κοινωνίας των Πολιτών, θα δημιουργήσει πολλαπλασιαστικά οφέλη στις τοπικές κοινωνίες και αξιοποίηση των ξεχασμένων υποδομών.

Υψηλού επιπέδου εισηγήσεις πραγματοποίησαν: κ. Καθηγητής της Δασολογικής Σχολής Θεσσαλονίκης και Πρόεδρος της Ελληνικής Δασολογικής Εταιρείας κ. Ζάγκας Θεοχ. (“Αειφόρος Ανάπτυξης Ορεινών όγκων”), ο Αρχιτέκτονας-Δημοσιογράφος και παραγωγός Τηλεοπτικών Εκπομπών για τον αγροτικό χώρο την Παράδοση και τον εναλλακτικό τουρισμό κ. Θεόδ. Σδρούλιας (“Προοπτικές Ανάπτυξης Ιππικού Τουρισμού στους Ορεινούς όγκους των Τρικάλων), ο τ. Καθηγητής ΤΕΙ Θεσσαλίας -Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος κ. Βέργος Στέργιος (Βιώσιμη Ανάπτυξη ορεινών οικισμών και περιοχών), ο Λέκτορας ΑΠΘ -Τμήμα Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος με ειδίκευση στη Δασική Οικονομική και Καινοτομία κ. Μάριος Τρίγκας ( Η κοινωνική επιχειρηματικότητα και η καινοτομία ως πυλώνες ανάπτυξης των ορεινών περιοχών -Εφαρμογή τους στα ορεινά του Ν. Τρικάλων), ο Καθηγητής του ΤΕΦΑΑ κ. Αθαν. Κουστέλιος (Αθλητικός Τουρισμός-Μια εναλλακτική μορφή ανάπτυξης) ,ο Καθηγητής ΤΕΙ Θεσσαλίας -Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων κ. Μπλάνας Νίκος (Προοπτικές ανάπτυξης Χιονοδρομικών Κέντρων στην Ελλάδα -Η περίπτωση του Δήμου Πύλης), ο κ. Αυδίκος Ευάγγ. -Καθηγητής Λαογραφίας-Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας/Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας (“.O ρόλος της εκπαίδευσης και του πολιτισμού στην ανάπτυξη του ορεινού χώρου-Θερινό Σχολείο Τζουμέρκων και Αγράφων: μια πρόταση για συνάντηση του πανεπιστημίου με τον ορεινό χώρο της Πίνδου”).

Παράλληλη Συνεδρία με τους Αιρετούς

Αξίζει να σημειωθεί ότι με πρωτοβουλία των Διοργανωτών πραγματοποιήθηκε παράλληλο Εργαστήριο (Workshop), προκειμένου να γίνει ενημέρωση των προέδρων των τοπικών Κοινοτήτων και άλλων αιρετών εκπροσώπων των τοπικών κοινωνιών πάνω σε Προγράμματα, καλές πρακτικές και οδηγίες αξιοποίησης Εθνικών και Ευρωπαϊκών πόρων. Την ενημέρωση ανέλαβαν ο κ. Βέργος Στέργιος -τ. καθηγητής Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος , ο κ. Τακτικός Βασ. -Συντονιστής του Πανελλήνιου Παρατηρητήριου των Οργανώσεων της κοινωνίας των Πολιτών και Μέντορας Κοινωνικής Οικονομίας και ο Γεν. Διευθυντής της Αναπτυξιακής Καρδίτσας κ. Βασ. Μπέλλης.

4η Θεματική Ενότητα-

ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΕΘΝΙΚΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΏΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΤΙΣ ΤΟΠΙΚΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ,EΣΠΑ 2014-2020 , CREATIVE EUROPE-HORIZON 2020

Στην 4η και τελευταία Θεματική Ενότητα ,που πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 7/6/2015 ,εξετάστηκαν τα Εθνικά και Ευρωπαϊκά Προγράμματα ,όπως επίσης και το νέο ΕΣΠΑ 2014-2020.

Συγκεκριμένα από την Προϊσταμένη της Διαχειριστικής Αρχής της Περιφέρειας Θεσσαλίας κ. Μελίνα Σαραφίδου έγινε μια λεπτομερής ανάλυση του νέου ΕΣΠΑ 2014-2020, της φιλοσοφίας, των θεματικών του ,των προτεραιοτήτων που θέτει για την ανάπτυξη της υπαίθρου, την επιχειρηματικότητα και την καταπολέμηση της φτώχιας, ενώ παρουσιάστηκαν οι τομείς που το νέο ΕΣΠΑ 2014-2020 ενισχύει ,προκειμένου η Ελλάδα να ξεπεράσει την κρίση και να αναπτυχθούν συνθήκες ανάπτυξης και προόδου, από τον Καθηγητή της Δασολογικής Σχολής του ΑΠΘ και διευθυντή του Ταμείου Δασών κ. Παναγ. Στεφανίδη παρουσιάστηκε η συμβολή των ορεινών υδρονομικών έργων στην ανάπτυξη ορεινών περιοχών και στην αποτροπή της πλημμυρογέννεσης στις πεδινές περιοχές , από τον Βουλευτή του Ν. Τρικάλων (ΣΥΡΙΖΑ) κ. Σιμορέλη Αθαν. που εξέφρασε τη βούληση της Κυβέρνησης να βοηθήσει την ύπαιθρο να ανακάμψει και δεσμεύτηκε να μελετήσει με προσοχή τα πρακτικά και τα συμπεράσματα του Συνεδρίου, από τον Δημοσιογράφο -Ερευνητή σε θέματα τουρισμού κ. Μάκη Εξαρχόπουλο παρουσιάστηκαν τα σημαντικά ,αλλά και “εν πολλοίς” άγνωστα μνημεία πολιτισμού και παράδοσης της Θεσσαλίας που μποορύν να αποτελέσουν άολα μαζί μια Πολιτιστική Διαδρομή ,από το Στέλεχος της Συνεταιριστικής Τράπεζας Θεσσαλίας κ. Μαρία Αγνάτου ,τα χρηματοδοτικά εργαλεία της Τράπεζας για την ανάπτυξη της κοινωνικής επιχειρηματικότητας και τέλος από το Στέλεχος της Αναπτυξιακής Τρικάλων -ΚΕΝΑΚΑΠ κ. Βάϊο Κουτή παρουσιάστηκε η αξιοποίηση των Προγραμμάτων Περιφερειακής Ανάπτυξης ,αλλά και οι νέες ευκαιρίες για τους ορεινούς όγκους του Ν. Τρικάλων που έπονται μέσα από το νέο ΕΣΠΑ .

Επιτακτική η ανάγκη για νέες Πολιτικές με την Κοινωνία μπροστά

Η κοινωνία των Πολιτών της Θεσσαλίας ,που εκφράζεται με τον καλύτερο τρόπο μέσα από το Δίκτυο ΜΚΟ (πρόεδρος ο κ. Κων. Σκριάπας) που έχει ως Μέλη του δεκάδες Εθελοντικούς Φορείς από όλη τη Θεσσαλία (www.mkothessalias.gr) και υποστηρίζεται από υψηλής εξειδίκευσης επιστημονικό δυναμικό , θέτει επιτακτικά σοβαρά ερωτήματα, στους πολιτικούς που λαμβάνουν αποφάσεις ,στους αυτοδιοικητικούς και στους πανεπιστημιακούς δασκάλους και τεχνοκράτες, πάνω στα θέματα που απασχολούν τη χώρα, την επανεκκίνηση της οικονομίας ,που- το Δίκτυο ΜΚΟ -πιστεύει ότι μπορεί να ξεκινήσει από την Περιφέρεια και τον Πρωτογενή Τομέα και την πολυπόθητη ανάπτυξη της χώρας με αύξηση της απασχόλησης στον πρωτογενή τομέα ,που τόσο υστερεί στην Ελλάδα ,από λάθος πολιτικές όσων άσκησαν την εξουσία ,ερήμην της Κοινωνίας ,που τεχνητά την κρατούν μακριά από τα Κέντρα λήψης των αποφάσεων ,αφού αυτή διεκδικεί διαφάνεια, αξιοκρατία και ορθολογική διαχείριση των πόρων , γεγονός που ενοχλεί ιδιαίτερα.

Τοπικοί άρχοντες, πανεπιστημιακοί, τεχνοκράτες, δραστήριες ΜΚΟ αναζητούν λύσεις ,μέσα από την επιστήμη, μέσα από τις καλές πρακτικές και τη μεταφορά τεχνογνωσίας έγκριτων τεχνοκρατών και κατέθεσαν τις απόψεις τους στη Διημερίδα του Περτουλίου για ανάπτυξη της υπαίθρου, των ορεινών όγκων και των ερημωμένων χωριών της ξεχασμένης περιφέρειας σε όλη τη χώρα.

Μεγάλες οι ευθύνες της Πολιτείας και των Πολιτικών

Μεγάλα είναι τα ερωτήματα που απασχολούν τις τοπικές κοινωνίες, ιδιαίτερα στην περιφέρεια και έχουν σχέση με την αντιμετώπιση της κρίσης , την ανεργία και την ερημοποίηση.

Αυτό διαπιστώνει το Δίκτυο ΜΚΟ Θεσσαλίας, το οποίο θέλοντας να συμβάλει στην μεταστροφή της κατάστασης, μέσα από την αναζήτηση απαντήσεων και λύσεων προς την κατεύθυνση που πρέπει να πάρει η χώρα, κάλεσε όλους τους εμπλεκόμενους από την κεντρική εξουσία ,την τοπική αυτοδιοίκηση ,τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, τις επαγγελματικές ενώσεις και φυσικά από την υγιή Κοινωνία των Πολιτών,να ενώσουν τις δυνάμεις τους και να διαμορφώσουν πολιτικές που να δίνουν λύσεις στον οικονομικό μαρασμό της χώρας και στην έλλειψη επιχειρηματικότητας, ιδιαίτερα των Νέων. Η άσκηση πολιτικής για τους Πολίτες, χωρίς όμως τη συμμετοχή των ίδιων των Πολιτών στις διαβουλεύσεις, οδήγησε στη διαφθορά, στην εξυπηρέτηση ιδιοτελών συμφερόντων και στην κατασπατάληση του πλούτου, προς όφελος των λίγων, κατέστρεψε τις κοινωνικές δομές ,την αλληλεγγύη και την κοινωνική ευημερία όλων .

ΣΤΟΧΟΣ ΤΩΝ ΔΙΗΜΕΡΙΔΩΝ

Στόχος των διοργανωτών είναι οι δράσεις αυτές , να οδηγούν στη διαμόρφωση νέων πολιτικών ,που να απαντούν στα προβλήματα αυτά , οι οποίες ,μάλιστα ,θα είναι προσαρμοσμένες στη σύγχρονη τοπική πραγματικότητα , ενώ παράλληλα να δίνουν σε αυτούς που λαμβάνουν αποφάσεις,σε τοπικό ή κεντρικό επίπεδο , νέες ιδέες και γνώσεις ,καθώς και χρηματοδοτικά εργαλεία με την αξιοποίηση εθνικών ή ευρωπαϊκών πόρων. Οι Διοργανωτές επιθυμούν τη δημιουργία συμπράξεων μεταξύ των Φορέων και ειδικών επιστημόνων , έτσι ώστε ,κατά τρόπο μεθοδικό και συντεταγμένο ,να διεκδικηθούν όλοι εκείνοι οι πόροι ,που θα βοηθήσουν την ανάπτυξη της υπαίθρου και την αύξηση της απασχόλησης στους ορεινούς όγκους.

Πανεπιστήμιο και Κοινωνία

Τέλος, σημειώνεται ότι η συμμετοχή πανεπιστημιακών δασκάλων από διάφορα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα και ΤΕΙ, μαζί με πολλούς άλλους έγκριτους επιστήμονες που συμμετείχαν ως εισηγητές, κρίνεται ως ιδιαίτερα σημαντική και αναδεικνύει το ρόλο του Πανεπιστήμιου στη σύγχρονη Ελληνική πραγματικότητα. Γι’ αυτό το Δίκτυο ΜΚΟ Θεσσαλίας, θέλοντας νε μεταφέρει τις πολύτιμές γνώσεις που παράγει το Πανεπιστήμιο, τις καλές πρακτικές και τις νέες τεχνικές στην κοινωνία και κυρίως στην πολιτική, θα συνεχίσει τη στενή του συνεργασία με τα Πανεπιστήμια εντός και εκτός Ελλάδος.

ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΤΕΣ :Δίκτυο Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων Θεσσαλίας, Περιφέρεια Θεσσαλίας -Π.Ε. Τρικάλων Επιμελητήριο Π.Ε Τρικάλων (κ. Γιαγιάκος Βασ.), Kέντρο Ευρωπαϊκής Πληροφόρησης EUROPE DIRECT Περιφέρειας Θεσσαλίας, Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης Περιφέρειας Θεσσαλίας (ΠΤΑ) -κ. Χατζηκαμαγιάννης Βασ. , Δευτεροβάθμια ΜΚΟ “Δίκτυο ΠΕΡΡΑΙΒΙΑ” (Κ. Σκριάπας, Κ. Φουρκιώτης), MΚΟ “Πράσινη Κιβωτός ” -Τρίκαλα (εκπρόσωποι Βάϊος Μαλέκας και Χρ. Ζορμπάς), Κ.Σ.Δ.Ε.Ο. “ΕΔΡΑ” (Καπλάνη Βαλάντω) ,Πολιτιστικός Σύλλογος Οξυάς Τρικάλων (Πρόεδρος Γ.Καραβίδας ).

Εκατοντάδες Σύνεδροι -Σημαντικές παρουσίες

Στις Διήμερες εργασίες της Στρογγυλής Τράπεζας συμμετείχαν οι Βουλευτές κ.κ. Σιμορέλης Αθαν. (ΣΥΡΙΖΑ) και Σκρέκας Κων.(ΝΔ.) ,εκατοντάδες Σύνεδροι από όλη τη Θεσσαλία, πολλοί Δήμαρχοι, αντιδήμαρχοι, αυτοδιοικητικοί, πολλοί εκπρόσωποι επαγγελματικών φορέων, επιχειρηματίες της περιοχής, πολλοί πρόεδροι και εκπρόσωποι Συλλόγων και συλλογικοτήτων, επιστήμονες , κοινωνικοί επιχειρηματίες και πολλοί πολίτες, ενώ σχεδόν όλοι οι Βουλευτές της Θεσσαλίας έστειλαν τον χαιρετισμό τους για την καινοτόμα αυτή πρωτοβουλία του Δικτύου ΜΚΟ Θεσσαλίας που αναδεικνύει τον ρόλο που μπορεί να παίξει η Κοινωνία των Πολιτών στην αντιμετώπιση της κρίσης, απαιτώντας απαντήσεις και βάζοντας προς συζήτηση τα μεγάλα προβλήματα της σύγχρονης Ελλάδας που απαιτούν άμεσα λύσεις.

Ξεχώρισε η παρουσία του κ. Κολίτσα Απ.-Περιφ. Συμβούλου Τρικάλων, του Δημάρχου Αργιθέας κ. Λ. Τσιβόλα, των κ.κ. Αντιδημάρχων του Δήμου Καλαμπάκας κ. Ράντου Κων και Βουρλίτση Δημ, του Δασάρχη Περτουλίου κ. Χασάναγα Νικ., του Αντιπροέδρου του Δικτύου ‘ΠΕΡΡΑΙΒΙΑ” κ. Κ. Φουρκιώτη, της προέδρου του ΧΟΣ Σπαρμού κ. Βίκυ Νίκου (Faethon Olympus Marathon ) ,του Διευθυντή του ΚΠΕ Κισσάβου-Ελασσόνας κ. Σπ. Αναγνωστάκη , της κ. Καφετσούλη Χριστίνας -Προέδρου UNESCO Λάρισας , της κ. Κανάκη Κατ.-Προέδρου Αρχαιολογικού Συλλόγου Πυθίου-Λάρισα , της κ. Θεοδ. Τσιτσιπά -Μέλους ΔΣ της Πανθεσσαλικής Στέγης (Αθήνα), της κ. Τζιότζιου Ελένης -Προέδρου της ΜΚΟ Πράσινης Κιβωτού και πολλών Μελών του ΔΣ μεταξύ των οποίων ο κ. Χρ. Ζορμπάς που ανέλαβε τη Μηχανογραφική υποστήριξη του Συνεδρίου ,του κ. Δούλαλα Κων. -πρ. Αντιδημάρχου Πύλης, του κ. Κωτούλα Χρ. (Διαχειρ. Χιονοδρ. Κέντρο Περτουλίου) ,του κ. Περ. Μητρονάτσιου(Διαχειρ. Καταφυγίου Κόζιακα),.,του κ. Ζαμπάκα Νικ. -Προέδρου Συλλόγου Επαγγελμ. Ε.Ο Τρικάλων -Άρτας ,αλλά και πολλών άλλων εκπροσώπων της Περιφέρειας, των Δασαρχείων ,της επιστημονικής Κοινότητας .    

Τέλος , αξίζει να σημειωθεί ότι πολλοί Σύνεδροι διέμειναν σε καταλύματα της περιοχής, ενώ όλοι είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν στα διαλλείματα της Διημερίδας τα μοναδικά προϊόντα της περιοχής ορεινού όγκου των Τρικάλων (κρεατικά, τυριά ,κρασί κ.ά.) που ήταν προσφορά πολλών επαγγελματιών της περιοχής και τους οποίους οι Διοργανωτές ευχαριστούν θερμά ( Hotel St George & Challet, Villa “Φιλοκώστα”, Ξενοδοχείο Παπαγιάννης, Καφέ “Λυχνάρι”, Κέντρο Ιππασίας “Κερκέτιο”, Αφοί Σαράντη, Κρασιά Περγαντής, Χαλβαδοποιϊα “Μπουλογιώργου”,Κτηνοτρ. Μονάδα Τριχιάς Κων.,Κρεοπωλείο “Νούλας” και Κρεοπωλείο-Ταβέρνα “Μαργαρίτης”, το Ξενοδοχείο ‘Μάγεμα” -Χρυσομηλιά), όπως επίσης και τον διαχειριστή και ιδιοκτήτη του Ξενοδοχείου St George κ. Πολύζο και όλο τον προσωπικό του CHALLET του Χιονοδρομικού Κέντρου Περτουλίου, που μετέτρεψαν τον θαυμάσιο χώρο του Χιονοδρομικού ,σε έναν πολυλειτουργκό συνεδριακό χώρο, που κάλυψε με τον καλύτερο τρόπο τις μεγάλες απαιτήσεις της Διοργάνωσης του μεγάλου αυτού γεγονότος.

Στο εγγύς μέλλον θα ανακοινωθούν οι Στρογγυλές Τράπεζες και στους άλλους Νομούς της Θεσσαλίας ,όπου θα τεθούν επί τάπητος άλλα μεγάλα θέματα που απασχολούν ,όχι μόνο τη Θεσσαλία ,αλλά και τη χώρα.

Όλα τα πρακτικά της Διήμερης Στρογγυλής Τράπεζας του Περτουλίου θα αποσταλούν σε όλους τους Συνέδρους και θα αναρτηθούν στις Ιστοσελίδες που υποστηρίζει το Δίκτυο ΜΚΟ Θεσσαλίας ,σε τοπικό ,αλλά και εθνικό επίπεδο ,αλλά και μέσα από το Πανελλήνιο Παρατηρητήριο των Οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών, του οποίου το Δίκτυο Θεσσαλίας είναι Ιδρυτικό Μέλος.

Παρουσιάζουμε τις προτάσεις των εισηγητών

Ο κ. Στέργιος Βέργος, Δρα Δασολόγος, πρώην καθηγητή ΤΕΙ/Λ

μίλησε με θέμα                                                                                                                                                  «Βιώσιμη ανάπτυξη ορεινών οικισμών και περιοχών»

                                                

Βασική του θέση είναι πως η ανάπτυξη ορεινών οικισμών και ευρύτερα ορεινών περιοχών αποτελεί προτεραιότητα κάθε τοπικού ή περιφερειακού αναπτυξιακού σχεδιασμού, που βρίσκεται σε εξέλιξη στη χώρα μας.

Ο σχεδιασμός αυτός πρέπει να έχει όλα εκείνα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και να διακρίνεται από ευαισθησίες, ώστε να σέβεται την παράδοση, τον πολιτισμό, τις τοπικές κοινωνίες, ακόμη και την ίδια την υστέρηση αυτών των περιοχών.

Κρίσιμη είναι η κινητοποίηση τοπικών φορέων και πληθυσμών στην προσπάθεια συμμετοχής, συνδιαμόρφωσης και συνευθύνης της όλης αναπτυξιακής προοπτικής. Ιδέες και δυνατότητες των τοπικών πληθυσμών πρέπει να απελευθερώνονται δημιουργικά για να καθιστούν αποτελεσματικότερη την αναπτυξιακή προσπάθεια. Οι δομές υπάρχουν και οι κοινωνίες είναι πλέον εξοικειωμένες με συμμετοχικές διαδικασίες. Η συγκυρία είναι ευνοϊκή και πρέπει να αξιοποιηθεί προς όφελος των τοπικών κοινωνιών, της οικονομίας της περιοχής και βέβαια προς όφελος της διατήρησης και προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος. Ειδικότερα το φυσικό περιβάλλον των ορεινών περιοχών και οικισμών αποτελεί σπουδαίο αναπτυξιακό πόρο και ταυτόχρονα σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα. Η σωστή διαχείριση και αξιοποίησή του, σε αρμονία με τις αναπτυξιακές διαδικασίες, διασφαλίζει την αειφορία και εγγυάται τη βιώσιμη ανάπτυξη των ορεινών περιοχών.

Παρατίθεται η εισήγηση του κ. Βέργου αναλυτικά

Βιώσιμη ανάπτυξη ορεινών οικισμών και περιοχών

του Στέργιου Γ. Βέργου                                                                                                                                                         Δρα Δασολόγου, πρώην καθηγητή ΤΕΙ/Λ

1. Εισαγωγή.

Κατά τα τελευταία χρόνια αναπτύσσεται στη χώρα μας πλούσιος προβληματισμός και ανάλογος διάλογος για την αειφόρο ή βιώσιμη ανάπτυξη ορεινών περιοχών γενικά και ορεινών οικισμών ειδικότερα. Η κινητικότητα του όλου θέματος ήρθε ως συνέπεια ορισμένων σημαντικών ανακατατάξεων και διαπιστώσεων, οι σπουδαιότερες από τις οποίες είναι:

•        ότι το περιβάλλον απειλείται πολλαπλά σε παγκόσμιο, ευρωπαϊκό, αλλά και σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο και ότι μαζί με αυτό απειλείται και η ποιότητα ζωής και γιατί όχι και η ίδια η ζωή του ανθρώπου

•        ότι η ποιότητα ζωής στα αστικά κέντρα και το περιβάλλον στις πεδινές, τις αστικές και παράκτιες περιοχές, ως συνέπεια της πολιτικής ανάπτυξης του παρελθόντος, υποβαθμίστηκαν σημαντικά και συνεχίζουν να υποβαθμίζονται περαιτέρω και ότι το κόστος της αποκατάστασής τους είναι πλέον τεράστιο

•        ότι αξιοπρόσεκτες διέξοδοι προσφέρονται μόνο στις ορεινές περιοχές και η διαμορφούμενη αναζήτησή τους θεωρείται πλέον δεδομένη και μη αναστρέψιμη

•        ότι οι ορεινές περιοχές καταλαμβάνουν ένα σημαντικό μέρος του φυσικού περιβάλλοντος και εμπερικλείουν σημαντικούς πολιτισμικούς και ιδιαίτερα σημαντικούς σε ποσότητα και ποιότητα φυσικούς πόρους, καθώς και ότι

•        οι ορεινές περιοχές διαθέτουν πολλαπλές οικοτουριστικές λειτουργίες, οι οποίες μπορούν να αξιοποιηθούν προς όφελος των τοπικών και αστικών πληθυσμών.

Όπως όμως κι αν έχουν τα πράγματα και κάτω από όποια ανάγκη κι αν δρομολογήθηκε μια τέτοια εξέλιξη, αυτή δεν μπορεί παρά να χαρακτηρισθεί θετική, τουλάχιστον για τις συνθήκες της χώρας μας και μπορεί να αποτελέσει την κατάλληλη ευκαιρία για ισόρροπη, οικολογικά και περιβαλλοντικά προσαρμοσμένη, κοινωνικά αποδεκτή και εξ αιτίας αυτών των χαρακτηριστικών, βιώσιμη ανάπτυξη των ορεινών οικισμών και περιοχών.

Η χώρα διαθέτει σήμερα σημαντική γνώση, αξιόλογη τεχνολογία και τεχνογνωσία, πολυάριθμο καλά καταρτισμένο επιστημονικό δυναμικό και βέβαια χρήσιμη εμπειρία από λάθη του παρελθόντος, ειδικότερα σ’ ό,τι αφορά στην ανάπτυξη αστικών και παράκτιων περιοχών, καθώς και εμπειρία από την ληστρική εκμετάλλευση των πόρων που διέθεταν ή διαθέτουν ακόμη οι πεδινές περιοχές της χώρας. Η περίπτωση της Θεσσαλίας αποτελεί ένα καλό παράδειγμα.

2. Η αειφορία ως έννοια.

Ήδη από τις αρχές του 18ου αιώνα η «αρχή της αειφορίας των καρπώσεων» αποτελούσε και συνεχίζει να αποτελεί μέχρι και σήμερα, με μικρή μόνο διαφοροποίηση «αρχή της αειφορίας των πολλαπλών λειτουργιών του δάσους», τη βασική αρχή της Δασολογικής επιστήμης και τεχνικής. Το ουσιαστικό περιεχόμενό της δεν είναι άλλο από την κατάλληλη διαχείριση των φυσικών πόρων, με τρόπο ώστε να διατηρείται η ικανότητά τους να παρέχουν διαρκώς και σε άριστο συνδυασμό τουλάχιστον την ίδια αν όχι περισσότερη και καλύτερη πρόσοδο και όλα αυτά βέβαια για την ευημερία και ευτυχία του κοινωνικού συνόλου. Διαπιστώνουμε λοιπόν πως η έννοια της αειφορίας δεν είναι μονοσήμαντη και δεν προσδιορίζει μόνο ποσοτικά την ωφέλεια από την αξιοποίηση ενός πόρου, αλλά και ποιοτικά. Εμπεριέχει επιπλέον η έννοια της αειφορίας έντονη την ανθρωποκεντρική διάσταση, με ισχυρές μάλιστα ηθικές δεσμεύσεις απέναντι στην κοινωνία, στην οποία ανήκουν οι πόροι και η οποία τους διαθέτει για αξιοποίηση και ανάπτυξη.

Επομένως η έννοια της αειφορίας είναι στενά δεμένη με τη διαχείριση πόρων. Όταν βέβαια αυτή χρησιμοποιείται ως προσδιοριστικό της ανάπτυξης, έστω και λίγο αδόκιμα, δεν χάνει κάτι από την αξία της, ούτε και από το περιεχόμενό της. Όλες οι δεσμεύσεις που ισχύουν κατά την αειφορική διαχείριση των πόρων ισχύουν πολλαπλασιαστικά και κατά την επιδίωξη της αειφόρου ή καλύτερα της βιώσιμης ανάπτυξης.

Η βιώσιμη ανάπτυξη ορεινών οικισμών και ευρύτερα ορεινών περιοχών πρέπει επομένως να εμπεριέχει όλα τα προαναφερθέντα χαρακτηριστικά της κοινωνικής ωφέλειας και ευημερίας και φυσικά την ηθική δέσμευση απέναντι στην κοινωνία και κυρίως απέναντι στην κοινωνία του μέλλοντος.

3. Προϋποθέσεις για τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Βασική προϋπόθεση για τη βιώσιμη ανάπτυξη μιας περιοχής ή ενός οικισμού αποτελεί η αειφορική διαχείριση όλων των πόρων, που δρουν στη συγκεκριμένη περιοχή ή στον οικισμό. Οι πόροι αυτοί μπορεί να είναι φυσικοί, οικονομικοί, ανθρώπινοι, πολιτισμικοί, περιβαλλοντικοί και άλλοι, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες που ο κάθε οικισμός και η περιοχή παρουσιάζει.

Για την ικανοποίηση της πρώτης αυτής βασικής προϋπόθεσης θα πρέπει να τηρηθούν μια σειρά από άλλες επιμέρους προϋποθέσεις και δράσεις, σπουδαιότερες από τις οποίες είναι:

•        ακριβής χαρτογράφηση και καταγραφή των πόρων, που δρουν σε κάθε περιοχή, ώστε να διευκολυνθεί η δημιουργία μιας αξιόπιστης βάσης δεδομένων, καθώς και η παρακολούθηση της εξέλιξής τους (Monitoring)

•        λεπτομερής ανάλυση και αξιολόγηση του κάθε πόρου, αλλά και συνολική, η οποία με τη σειρά της θα διευκολύνει την κατάλληλη διαμόρφωση στόχων διαχείρισης και πολιτικής

•        ανάλυση και κατανόηση των πολιτικών που εφαρμόσθηκαν μέχρι σήμερα και αξιολόγηση της ανάπτυξης που αυτές δημιούργησαν

•        διερεύνηση δυνατοτήτων και επιδίωξη συνεργασίας με τοπικούς φορείς και κοινωνικές ομάδες

•        ανάλυση και κατανόηση της δυναμικής ανάπτυξης του οικισμού, της περιοχής, ώστε να διευκολυνθεί η επιτάχυνση ή η αλλαγή της πορείας της

•        δημιουργία κατάλληλης και εύχρηστης βάσης δεδομένων και τέλος

•        σύνταξη ενός λεπτομερούς σχεδίου διαχείρισης των πόρων, διαμόρφωσης κατάλληλων πολιτικών και στόχων, που θα έχουν ως κύρια κατεύθυνση την ευημερία των τοπικών πληθυσμών, αλλά και του κοινωνικού συνόλου γενικότερα.

4. Βιώσιμη ανάπτυξη ορεινών περιοχών και οικισμών.

Οι ορεινές περιοχές της χώρας μας και οι οικισμοί που περιέχονται μέσα σ’ αυτές καταλαμβάνουν κατά κανόνα μεγάλες εκτάσεις γης και παρουσιάζονται σε διαφορετική κατάσταση και με διαφορετική δυναμική, από άποψη φυσικών και κλιματικών χαρακτηριστικών, από άποψη υφιστάμενων φυσικών και ανθρώπινων πόρων, καθώς και από άποψη ανάπτυξης και προϋποθέσεων ανάπτυξης.

Είναι φυσικό και απαραίτητο, πριν από την διαμόρφωση και εφαρμογή οποιασδήποτε πολιτικής για τις περιοχές αυτές, να δημιουργηθεί το κατάλληλο σύστημα πληροφόρησης, το οποίο και θα εφοδιάζει τους φορείς διαμόρφωσης, αλλά και τους φορείς στήριξης και εφαρμογής της πολιτικής αυτής, με τις κατάλληλες για τον σκοπό αυτό πληροφορίες.

Από τα παραπάνω προκύπτει σαφώς η ανάγκη για λεπτομερή καταγραφή, ανάλυση και αξιολόγηση όλων των πόρων και συνθηκών, που χαρακτηρίζουν μια περιοχή, με σκοπό την δημιουργία μιας «βάσης δεδομένων», η οποία στον κατάλληλο κάθε φορά χρόνο θα παρέχει τις απαραίτητες ποιοτικά και ποσοτικά πληροφορίες, ώστε να διαμορφώνεται και να εφαρμόζεται η καλύτερη δυνατή πολιτική στις ορεινές περιοχές, ανάλογα με την υφιστάμενη κατάσταση και την δυναμική τους. Με τη βοήθεια ενός τέτοιου εργαλείου ανάπτυξης θα είναι ακόμη εύκολη και η διάκριση «τύπων ορεινών περιοχών», αλλά και ανάπτυξης ενός συστήματος «τυπολογίας», εάν και εφόσον αυτό κριθεί απαραίτητο σε εθνικό ή και περιφερειακό επίπεδο .

Κρίνουμε απαραίτητο στο σημείο αυτό να επισημάνουμε πως η ανάπτυξη ορεινών περιοχών και συνακόλουθα ορεινών οικισμών είναι σκόπιμο να σχεδιάζεται και να επιδιώκεται σε μεγάλες σχετικά γεωγραφικές περιοχές, ώστε να υπάρχει πολλαπλότητα δυνατοτήτων και στόχων, συμπληρωματικότητα δραστηριοτήτων και περιορισμός του κόστους για έργα υποδομής, αλλά και έργων ανάπτυξης.

Εξειδικεύοντας σε συντομία τις απαραίτητες εργασίες και καταγραφές για το σωστό σχεδιασμό της ανάπτυξης, αλλά και τη δημιουργία της κατάλληλης βάσης δεδομένων, θεωρούμε σκόπιμο να αναφερθούμε στις σημαντικότερες από αυτές:

•        Φυσικά, κλιματικά, οικολογικά και χλωριδικά δεδομένα. Στην ομάδα αυτή πληροφοριών εντάσσονται γεωγραφία, τοπογραφία, έκταση, ανάγλυφο, κλίσεις, κλίμα, γεωλογία, έδαφος, τύποι οικοσυστημάτων, βλάστηση κ.ά.

•        Διαθέσιμοι φυσικοί πόροι. Στην κατηγορία αυτή των πόρων περιλαμβάνονται όλοι οι αξιοποιήσιμοι φυσικοί πόροι, που απαντώνται σε κάθε περιοχή και μάλιστα τόσο οι αξιοποιήσιμοι σήμερα, όσο και οι εν δυνάμει αξιοποιήσιμοι. Η αξιολόγηση της κατάστασης των πόρων από άποψη ποσότητας, ποιότητας και αειφορικότητας κρίνεται επίσης σκόπιμη.

•        Ανθρώπινοι πόροι. Με δεδομένο ότι η διαμόρφωση και στήριξη μιας πολιτικής ανάπτυξης για τις ορεινές περιοχές προϋποθέτει ανθρώπινους πόρους, με τη βοήθεια των οποίων αυτή θα υλοποιηθεί και σε όφελος των οποίων κυρίως αυτή θα αποβλέπει, κρίνεται απαραίτητη η απογραφή και αξιολόγηση τους, τόσο από άποψη πυκνότητας και διασποράς του πληθυσμού, όσο και από άποψη δημογραφικής εξέλιξης.

•        Πολιτισμικοί πόροι. Οι πόροι αυτοί είναι το αποτέλεσμα σύνθετης δημιουργίας και καλλιτεχνικής έκφρασης - εξέλιξης ολόκληρων γενεών στο συγκεκριμένο κάθε φορά φυσικό και δομημένο περιβάλλον. Η απομόνωση για πολλά χρόνια των ορεινών περιοχών, πέρα από τις όποιες αρνητικές επιπτώσεις, απελευθέρωσε αξιοζήλευτες λαϊκές εμπνεύσεις, δεξιότητες και δημιουργίες, οι οποίες σήμερα αποτελούν τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του ορεινού χώρου, δηλαδή την ταυτότητά του. Με την έννοια αυτή, από την μία πλευρά συνιστούν στοιχεία πολιτισμικής ποικιλότητας και πολιτισμικό θησαυρό σημαντικής αξίας σε τοπικό ιδιαίτερα, αλλά και σε ευρύτερα εθνικό επίπεδο, από την άλλη οι πόροι αυτοί, κάτω από κατάλληλες προϋποθέσεις και ανάλογη αξιοποίηση, μπορούν να αποτελέσουν σημαντικούς αναπτυξιακούς πόρους.

•        Η κατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος. Το περιβάλλον των ορεινών περιοχών, τόσο το φυσικό, όσο και το ανθρωπογενές (δομημένο ή υπαίθριο), είναι απαραίτητο να αξιολογηθεί σχολαστικά, ιδιαίτερα ως προς τις επιβαρύνσεις και αλλοιώσεις που δέχτηκε κατά το παρελθόν. Επίσης θα πρέπει να γίνει λεπτομερής καταγραφή ενδημικών ειδών χλωρίδας και πανίδας, ειδών που κινδυνεύουν με εξαφάνιση, να αξιολογηθεί η κατάσταση της βιοποικιλότητας ειδών, οικοσυστημάτων, τοπίων, γενετικών πόρων κ.ά. Είναι γνωστό σε όλους πως οι νέες κατευθύνσεις της περιβαλλοντικής, αλλά και της αναπτυξιακής πολιτικής, τόσο σε εθνικό και ευρωπαϊκό, όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο, προϋποθέτουν την αειφορική διαχείριση των φυσικών πόρων. Ειδικότερα με προτροπή των διεθνών οργανισμών, οι διάφορες περιοχές που διαθέτουν προστατευόμενα είδη, βιοτόπους και άλλους πολύτιμους πόρους, δεν χαρακτηρίζονται από μη χρήση αυτών, αλλά από μια σωστά σχεδιασμένη αειφορική διαχείριση. Μια ανάπτυξη που δεν επικεντρώνεται μόνο στο να διατηρηθούν οι πολύτιμες οικολογικές τους αξίες, αλλά να ικανοποιηθούν συγχρόνως και οικονομικοί, κοινωνικοί και πολιτιστικοί στόχοι.

•        Το επίπεδο ανάπτυξης. Οι ορεινές περιοχές είναι σκόπιμο να διακριθούν με βάση το επίπεδο ανάπτυξης και ανάλογα να ταξινομηθούν. Μία τέτοια διάκριση, συνδυαζόμενη με την διερεύνηση των αιτίων που οδήγησαν στο συγκεκριμένο επίπεδο ανάπτυξης, συμβάλλει στην αξιολόγηση των δυνατοτήτων και των προοπτικών μιας νέας πολιτικής για τον ορεινό χώρο. Η διάκριση αυτή διευκολύνει την διαπίστωση συγκριτικών πλεονεκτημάτων και διαφοροποιημένων προοπτικών κατά τομέα, καθώς και τον συνδυασμό δράσεων στους τομείς με τα περισσότερα - μεγαλύτερα συγκριτικά πλεονεκτήματα.

•        Οι διαμορφωμένες πολιτικές. Η μελέτη των ορεινών περιοχών, με βάση τις πολιτικές που εφαρμόσθηκαν σε αυτές στο παρελθόν, η διάκριση σχετικών τύπων, η ταξινόμηση των περιοχών στους τύπους και ο εμπλουτισμός της βάσης με τέτοια στοιχεία μπορεί να οδηγήσει σε χρήσιμα συμπεράσματα και αποτελεσματικά εργαλεία για την διαμόρφωση και την εφαρμογή της νέας πολιτικής, ιδιαίτερα αν τα στοιχεία αυτά συνδυαστούν με τους πόρους (φυσικούς, ανθρώπινους, οικονομικούς), που χρησιμοποιήθηκαν για τις πολιτικές αυτές, καθώς και με τα αποτελέσματα της εφαρμογής τους.

•        Η σημασία των ορεινών όγκων. Από όσα έχουν αναφερθεί μέχρι τώρα, αλλά και από τη σχετική γνώση που έχει αποκτησθεί, γίνεται φανερό πως οι ορεινές περιοχές της χώρας μας διαθέτουν πολλαπλή περιβαλλοντική, οικονομική, κοινωνική και πολιτισμική αξία. Η περίπτωση της Δυτικής Θεσσαλίας αποτελεί ίσως το καλύτερο παράδειγμα. Σε σχέση όμως με την κατεύθυνση προς την οποία η αξία αυτή αναπτύσσεται και συνεπώς σε σχέση με την σημασία η οποία προκύπτει, αυτή μπορεί να διακριθεί σε εσωτερική, όταν απευθύνεται στις ορεινές περιοχές και στους ορεινούς πληθυσμούς και σε εξωτερική, όταν πρόκειται για την σημασία την οποία αντιπροσωπεύουν οι ορεινές περιοχές για τους εκτός αυτών σε μικρή ή μεγάλη απόσταση κατοικούντες πληθυσμούς. Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει κανείς κατά το σχεδιασμό της ανάπτυξης να προβλέψει ανάλογα αντισταθμιστικά οφέλη για τις ορεινές περιοχές.

5. Συμπεράσματα – Προτάσεις.

Από όσα προαναφέρθηκαν γίνεται σαφές ότι η ανάπτυξη των ορεινών περιοχών κρίνεται πλέον επιβεβλημένη και θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα κάθε τοπικού ή περιφερειακού αναπτυξιακού σχεδιασμού. Ωστόσο ο σχεδιασμός αυτός θα πρέπει να έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, να σέβεται την παράδοση, τον πολιτισμό, τις τοπικές κοινωνίες, ακόμη και αυτή την ίδια την υστέρηση των περιοχών, που συχνά αποτελεί συγκριτικό πλεονέκτημα, σε σχέση με «αναπτυγμένες» περιοχές (παράκτιες). Η κινητοποίηση των τοπικών φορέων κρίνεται επίσης αναγκαία στην προσπάθεια συμμετοχής, συνδιαμόρφωσης και συνευθύνης στην όλη αναπτυξιακή προοπτική. Ιδέες και δυνατότητες των τοπικών πληθυσμών είναι σκόπιμο και πολλαπλά ωφέλιμο να απελευθερώνονται δημιουργικά για να καθιστούν αποτελεσματικότερη την αναπτυξιακή προσπάθεια. Οι δομές υπάρχουν και οι κοινωνίες έχουν εξοικειωθεί με τις διαδικασίες συμμετοχής. Έχουν εξοικειωθεί ακόμη με την αναγκαιότητα ανάπτυξης των ορεινών περιοχών και τη συμβολή τους στην ποιότητα ζωής και στο ξαναζωντάνεμα της υπαίθρου. Η συγκυρία είναι κατάλληλη και πρέπει να αξιοποιηθεί προς όφελος των τοπικών κοινωνιών, της οικονομίας της περιοχής και βέβαια προς όφελος της διατήρησης και προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος. Ειδικότερα το φυσικό περιβάλλον των ορεινών περιοχών αποτελεί σπουδαίο αναπτυξιακό πόρο (κεφάλαιο) και ταυτόχρονα σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα. Η σωστή διαχείριση και αξιοποίησή του, σε αρμονία με την ανάπτυξη, διασφαλίζει την αειφορία και εγγυάται τη βιώσιμη ανάπτυξη των ορεινών περιοχών.

«Χειμερινός τουρισμός»

Νίκος Μπλάνας Δρ. περιφ. Ανάπτυξης ορεινών όγκων

Ο κ. Μπλάνας αναφέρθηκε στις παθογένειες που χαρακτήρισαν και τον τομέα του ορεινού τουρισμού στη χώρα. Παράλληλα επέμεινε στις αναγκαίες προτάσεις που πρέπει να αφομοιωθούν για να χαραχθεί επιτέλους στη χώρα μας μια «πολιτική βουνού, αφού τα χιονοδρομικά μας κέντρα δεν είναι ανταγωνιστικά και δεν πρόκειται να είναι, αν δεν μπούν κανόνες, προδιαγραφές και πάνω από όλα να αναδειχθεί το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον των περιοχών αυτών, εκπαιδεύοντας χιονοδρόμους που σέβονται τον χώρο και τους ανθρώπους.

Πολύ σωστά προωθείται η έννοια της ενιαίας Θεσσαλικής συνείδησης και κατ’ επέκταση της ολοκληρωμένης Θεσσαλικής αναπτυξιακής προσέγγισης σε όλους τους τομείς. Κατά συνέπεια, η συνολική τουριστική διαχείριση του Θεσσαλικού χώρου δεν μπορεί παρά να αποτελεί κρίκο της ανωτέρω προσέγγισης.

Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, το τμήμα χωροταξίας και περιφερειακής ανάπτυξης θα μπορούσε να εκπονήσει ένα Επιχειρησιακό πρόγραμμα δράσεων για την ανάπτυξη των ορεινών όγκων με συγκεκριμένα έργα, προϋπολογισμό και χρόνο υλοποίησης.

Θα μπορούσαμε να αναπτύξουμε επίσης και ένα Θεσσαλικό ορεινό καλεντάρι όπου σε κάθε βουνό ο επισκέπτης να μπορεί να εξασκεί συγκεκριμένες δραστηριότητες σε συνδυασμό με πολιτιστικές τοπικές δραστηριότητες, γαστρονομία, δικτυώσεις κ.α. Ας τα προσδιορίσουν οι ειδικοί. Μέσα από ένα τέτοιο πρόγραμμα δράσεων θα αποφεύγαμε άναρχες και ευκαιριακές δράσεις στα βουνά μας που δεν προσφέρουν κανένα σοβαρό αναπτυξιακό αποτέλεσμα.

Η ολοκληρωμένη εισήγηση του κ. Μπλάνα έχει ως εξής.

Ο χειμερινός τουρισμός περιλαμβάνει ένα πλήθος τουριστικών δραστηριοτήτων, με σημαντικότερη και μάλιστα μακράν όλων των άλλων, αυτή της χιονοδρομίας. Η διεξαγωγή των αθλημάτων χιονιού απαιτεί την ύπαρξη κατάλληλης υποδομής (χιονοδρομικά κέντρα).

Η πλειοψηφία των χιονοδρομικών κέντρων της χώρας αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα υποδομής που σχετίζονται με το μηχανολογικό εξοπλισμό, τις οδικές συνδέσεις, το διαθέσιμο ανθρώπινο δυναμικό, την αύξηση του ανταγωνισμού, την διαφοροποίηση των καταναλωτικών απαιτήσεων, την βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών, την προώθηση και προβολή και άλλα. Τέλος, οι κλιματικές ιδιαιτερότητες της χώρας μας και γενικότερα η κλιματική αλλαγή δημιουργούν ερωτηματικά για την διάρκεια χιονοκάλυψης των χιονοδρομικών κέντρων

Στη χώρα μας δεν υπάρχει ακόμα, αυτό που ονομάζουμε «πολιτική βουνού», δηλαδή μια πολιτική για την ανάπτυξη των ορεινών όγκων. Στην Ελλάδα η δημιουργία των χιονοδρομικών κέντρων χωρίζεται σε 2 μεγάλες χρονικές περιόδους. Την προ ένταξης στην ΕΕ και την μετά.

Στην πρώτη περίοδο και συγκεκριμένα από την μεταπολίτευση και μέχρι την ένταξη στην ΕΕ. μια σειρά συρόμενων αναβατήρων, θα εγκατασταθούν σε ανύποπτο χρόνο σε διάφορα βουνά, μάλιστα σε μέρη με πολύ μεγάλη δυσκολία προσπελασιμότητας.

Είναι η εποχή που πρώτα τοποθετούνται αναβατήρες σε μέρη που δεν υπάρχει υποδομή, μερικές φορές δε ούτε δρόμος. Η περίοδος πριν την μεταπολίτευση είναι εύκολη ως προς την δημιουργία χιονοδρομικών κέντρων. Καταρχάς ήταν λίγα και είχαν δημιουργηθεί, είτε από κάποιους τοπικούς ανθρώπους που είχαν σχέση με την χιονοδρομία και είχαν πολιτικές προσβάσεις στην εξουσία, είτε κατευθείαν από πολιτικούς οι οποίοι ήθελαν να δημιουργήσουν υποδομή στον τόπο τους σύμφωνα με την διεθνή εμπειρία. Τα χιονοδρομικά κέντρα αυτής της περιόδου εξυπηρετούσαν κυρίως χιονοδρόμους-αθλητές και δευτερευόντως τον χιονοδρόμο-επισκέπτη.

Είναι προφανές και δεν χρειάζεται κανείς εμπειρία να καταλάβει ότι η δημιουργία εκείνων των χιονοδρομικών κέντρων δεν είχε κανένα επιστημονικό υπόβαθρο, καμία μελέτη, καμία σοβαρή επιλογή θέσης.

Στο Σημερινό Χωροταξικό Σχέδιο για την ανάπτυξη του τουρισμού γίνεται μνεία για την μη δημιουργία νέων χιονοδρομικών αλλά μόνο για την αναβάθμιση-επέκταση των υφισταμένων, χωρίς καμία αποτύπωση της μέχρι σήμερα κατάστασης από την δημιουργία των υφιστάμενων χιονοδρομικών κέντρων. Θεωρούμε ότι υπάρχουν πολλές περιοχές με συγκριτικά καλύτερα πλεονεκτήματα για την δημιουργία χιονοδρομικών κέντρων σε αντίθεση με άλλες που δεν έχουν τα ίδια πλεονεκτήματα, μάλιστα σε κάποιες, μάλλον αρκετές περιπτώσεις, η χιονοκάλυψη είναι προβληματική. Σε πολλές επιλογές θέσεων δημιουργίας ΧΚ δεν υπάρχουν μετρήσεις ή μετεωρολογικά δεδομένα, τα οποία να δικαιολογούν την επιλογή των θέσεων, παρά μόνο αναφορές ντόπιων ή «ειδικών».

Η 2η περίοδος δημιουργίας ΧΚ ξεκινά από την ένταξη της χώρας στην ΕΕ και μέχρι την έναρξη της οικονομικής κρίσης (2010). Στη χρυσή εποχή των Κοινοτικών Πλαισίων Στήριξης δεν θα μπορούσε να λείπει η εκμετάλλευση των ορεινών όγκων. Πολλές σωστές πολιτικές της ΕΕ για την ανάπτυξη των ορεινών αλλά και γενικότερα των αγροτικών χώρων γίνονται εργαλείο ψηφοθηρίας από τοπικούς παράγοντες και πολιτικούς.

Θα λέγαμε ότι είναι οι εποχές όπου δεν υπάρχουν ιδιαίτερα περιβαλλοντικά προβλήματα, ούτε επιλεξιμότητας των δαπανών για την κατασκευή χιονοδρομικών κέντρων. Η εποχή αυτή των παχυλών επιδοτήσεων χαρακτηρίζεται από μια άναρχη και χωρίς προδιαγραφές εξάπλωση των χιονοδρομικών κέντρων. Στην συντριπτική τους πλειοψηφία πρόκειται για μικρά τοπικά χιονοδρομικά, μικρής δυναμικότητας, χωρίς δυνατότητες επέκτασης και αρκετές φορές χωρίς ικανοποιητική χιονοκάλυψη. Επιπλέον, οι προδιαγραφές αλλά και οι προσφερόμενες υπηρεσίες δεν ανταποκρίνονται στα κοστολόγια των υπηρεσιών αυτών.

Ένα άλλο χαρακτηριστικό επίσης είναι η συμπληρωματικότητα των επενδύσεων και των αναπτυξιακών δράσεων στη γύρω από το χιονοδρομικό περιοχή. Δεν υπάρχει πολιτική, δεν υπάρχει σχεδιασμός, με αποτέλεσμα η περιοχή να μην έχει την ανάπτυξη που επιφέρει ένα χιονοδρομικό.

Αν σε αυτό προσθέσουμε τον μεγάλο νεοπλουτισμό της εποχής, δυστυχώς οι άνθρωποι αντί να πάνε στις ορεινές περιοχές ανακαλύπτοντας τες, θέλουν και μάλιστα με πολύ βάρβαρο τρόπο να αστικοποιούσουν τα ορεινά και μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις το καταφέρνουν.

Τα τελευταία χρόνια έχει ξεκινήσει μια προσπάθεια αναβάθμισης των παρεχόμενων υπηρεσιών των υπαρχόντων χιονοδρομικών κέντρων.

Τα χιονοδρομικά κέντρα της χώρας δεν χαρακτηρίζονται για το ικανοποιητικό τους υψόμετρο. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην Ελλάδα, με εξαίρεση τον Όλυμπο, τα περισσότερα βουνά μας είναι χαμηλά. Στα 14 σημαντικότερα χιονοδρομικά που μελετούμε, το χαμηλότερο υψόμετρο είναι στα 1.175 μέτρα και το υψηλότερο στα 2.379 μ, με μέσο υψόμετρο στο σύνολο των 14 ΧΚ τα 1.717 μ.

Δυσοίωνες είναι οι προβλέψεις για τα χιονοδρομικά χαμηλού υψομέτρου. Σύμφωνα με μελέτη του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών για τα χιονοδρομικά κέντρα και το φαινόμενο της υπερθέρμανσης του πλανήτη, πολλά χιονοδρομικά κέντρα που βρίσκονται σε χαμηλό υψόμετρο θα αντιμετωπίσουν οικονομικά προβλήματα και ενδεχομένως να βάλουν ακόμα και «λουκέτο». Ειδικοί του πανεπιστημίου της Ζυρίχης εκτιμούν ότι η περίοδος χιονόπτωσης στα χαμηλά βουνά θα είναι ολοένα και πιο απρόβλεπτη στις επόμενες δεκαετίες.


«Πολλά παραδοσιακά ευρωπαϊκά χιονοδρομικά κέντρα χαμηλού υψομέτρου θα αναγκαστούν να κλείσουν είτε λόγω έλλειψης χιονιού είτε λόγω των επιβαρύνσεων που θα προκύψουν από το επιπλέον κόστος, συμπεριλαμβανομένου του τεχνητού χιονιού. Παράλληλα θα αυξάνονται οι πιέσεις για δημιουργία νέων εγκαταστάσεων σε ιδιαίτερα ευαίσθητες οικολογικά περιοχές μεγαλύτερων υψομέτρων


Ο προβληματισμός και οι διαφωνίες των περισσότερων ορειβατικών και οικολογικών συλλόγων της χώρας δεν έχει στόχο τα σπορ του χιονιού (όπως π.χ. το σκί, το ορειβατικό σκί, το σνόουμπορντ), αφού όλοι θεωρούν ότι έστω και κατά τη διάρκεια των 3 - 4 μηνών με χιόνι μπορούν να αναπτυχθούν τέτοιου είδους δραστηριότητες στη χώρα μας. Απλώς πιστεύουν ότι τα υπάρχοντα χιονοδρομικά διάσπαρτα όπως είναι στη χώρα, είναι αρκετά για να καλύψουν τις ανάγκες του χιονοδρομικού τουρισμού. Αυτό που κυρίως χρειάζεται είναι καλύτερες υπηρεσίες, βελτιωμένες υποδομές και συντήρηση των υφισταμένων ώστε να μπορέσουν να ανταγωνισθούν τα Χ.Κ. των ‘Αλπεων και κυρίως της γειτονιάς μας, Βουλγαρίας, Σκοπίων και Ρουμανίας που αναπτύσσονται ραγδαία.

Σε Γενική Συνέλευση της Ένωσης Χιονοδρομικών Κέντρων Ελλάδος το 2010, ο τότε πρόεδρος του ΕΟΤ Νίκος Κανελλόπουλος, ανέφερε «Το παραδοσιακό τουριστικό μοντέλο «ήλιος, θάλασσα» θα συνεχίσει να παίζει το ρόλο του, διέξοδος όμως στην ανάπτυξη του τουριστικού προϊόντος θα επιδιωχθεί μέσα από τα χιονοδρομικά κέντρα που θα κληθούν να λειτουργήσουν υπό καλύτερους όρους, με ενισχυμένες υποδομές και παράλληλες δραστηριότητες που θα τους εξασφαλίζουν επισκεψιμότητα υπό οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες».

  1. 1.ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ
  2. 1.1.Συνολικές ημέρες λειτουργίας εναέριων αναβατήρων.
  3. 1.2.Ημέρες λειτουργίας ανά έτος
  4. 1.3.Ημέρες λειτουργίας ανά Χιονοδρομικό Κέντρο

Από την επεξεργασία των δεδομένων με την άθροιση όλων των ημερών λειτουργίας της τελευταίας ενδεκαετίας των επιλεγέντων αναβατήρων προκύπτει ότι τις περισσότερες ημέρες λειτουργίας κατέγραψε ο αναβατήρας «Πάνω καρεκλάκι» του Χιονοδρομικού Κέντρου Πισοδερίου Φλώρινας. Στις πρώτες θέσεις συναντούμε ΧΚ τα οποία παραδοσιακά θεωρούνται ως τα καλύτερα οργανωμένα και με μεγάλη χιονοκάλυψη.(Πίνακας Νο 6

Α/Α

Χιονοδρομικό

ΑΝΑΒΑΤΗΡΑΣ

Συνολικές ημέρες λειτ. 11ετίας

μέσος όρος

μήνες

1

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΠΙΣΟΔΕΡΙ

Πάνω καρεκλάκι (Διθέσιος Εναέριος)

1188

108

3,6

2

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ

Αίολος (Διθέσιος Εναέριος)

1078

98

3,3

3

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΒΑΣΙΛΙΤΣΑ

Φίλιππος (Τριθέσιος Εναέριος)

1063

97

3,2

4

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. 3-5 ΠΗΓΑΔΙΑ

Κεντρική (Διθέσιος Εναέριος)

972

88

2,9

5

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ

Αχιλλέας (Τριθέσιος Εναέριος)

929

84

2,8

6

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΕΛΑΤΟΧΩΡΙ

Εναέριο (Διθέσιος Εναέριος)

924

84

2,8

7

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΣΕΛΙ

Φίλιππος (Διθέσιος Εναέριος)

912

83

2,8

8

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΚΑΡΠΕΝΗΣΙ

Τάκης Φλέγκας (μικρό από καταφύγιο)

849

77

2,6

9

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΑΝΗΛΙΟ

  

142

69

2,3

10

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΚΑΙΜΑΚΤΣΑΛΑΝ

Σαραντόβρυση 1 (Διθέσιος Εναέριος)

698

63

2,1

11

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΠΗΛΙΟ

Πήλιο 1 (Μονοθέσιος Εναέριος-πάνω)

656

60

2,0

12

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΠΕΡΤΟΥΛΙ

Εναέριο διθέσιο (Διθέσιος Εναέριος)

418

38

1,3

13

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΦΑΛΑΚΡΟ

4θέσιο (Τετραθέσιος Εναέριος)

315

29

1,0

14

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΜΕΤΣΟΒΟ

ΚΑΡ Εναέριος (Μονοθέσιος Εναέριος)

225

20

0,7

Πίνακας Νο 6: Συνολικές ημέρες λειτουργίας εναέριων αναβατήρων Χιονοδρομικών κέντρων Ελλάδας για την 11ετή περίοδο 2003/04 έως 2013/14.

Να διευκρινίσουμε ότι η κατάταξη με βάση τις ημέρες λειτουργίας δεν αντικατοπρίζει αποκλειστικά και μόνο την χιονοκάλυψη ενός ΧΚ, καθότι γνωρίζουμε ότι σε κάποια χιονοδρομικά υπάρχουν προβλήματα λειτουργίας, διαχείρισης και κάλυψης του οικονομικού προϋπολογισμού αυτών. Επίσης σημαντικό ρόλο παίζει ο προσανατολισμός των πιστών καθώς επίσης η ύπαρξη δάσους η οποία συμβάλλει σημαντικά στην επιμήκυνση της χιονοκάλυψης. Ωστόσο δεν πρέπει να παραμελούμε και 2 άλλους παράγοντες που επιδρούν καταλυτικά στην λειτουργία των ΧΚ. Ο ένας αφορά στην δραστηριότητα που επιδεικνύει ο φορέας λειτουργίας του ΧΚ. Υπάρχουν ΧΚ στα οποία ο φορέας λειτουργίας επιδεικνύει ιδιαίτερη κινητικότητα σε τεχνικά θέματα που αφορούν στην συντήρηση της χιονοκάλυψης και διατήρησης του χιονιού. Ο άλλος παράγοντας αφορά σε σημαντικά τεχνικά λάθη που έχουν γίνει στην εγκατάσταση των αναβατήρων ή στην διαμόρφωση των πιστών. Σε κάθε περίπτωση εκείνο που αποφέρει οικονομικά αποτελέσματα στα ΧΚ είναι η λειτουργία τους και επομένως από αυτό κρίνεται ο βαθμός βιωσιμότητας του.

Στον παρακάτω πίνακα Νο 7 τα ΧΚ έχουν καταταχθεί με βάση τις ημέρες λειτουργίας και με το μέσο υψόμετρο του επιλεγέντος αντίστοιχου εναέριου αναβατήρα. Παρατηρούμε ότι το ΧΚ Φαλακρού 3ο σε κατάταξη με βάση το υψόμετρο, ένα ΧΚ στα Βόρεια σύνορα της χώρας μας σε μια περιοχή όπου τα αντίστοιχα ΧΚ της Βουλγαρίας από τη άλλη πλευρά των συνόρων ξεπερνούν σε λειτουργία τις 110 ημέρες, λόγω των σημαντικών προβλημάτων λειτουργίας του φορέα, κατατάσσεται στην προτελευταία θέση με βάση τις ημέρες λειτουργίας, γεγονός που δεν αντικατοπτρίζει την πραγματική κατάσταση από πλευράς κλιματικών συνθηκών, αλλά αντικατοπτρίζει την ρεαλιστική κατάσταση των προβλημάτων επιβίωσης των φορέων λειτουργίας. Αντίθετα το ΧΚ 3-5 Πηγάδια 9Ο σε κατάταξη με βάση το μέσο υψόμετρο, εντούτοις χάρη στην όρεξη και εντατική διαχείριση των ανθρώπων του, αλλά και στο σύστημα τεχνητής χιόνωσης που διαθέτει κατατάσσεται στην 4Η θέση από πλευράς ημερών λειτουργίας, ψηλότερα από μεγάλα χιονοδρομικά όπως των Καλαβρύτων και του Καρπενησίου. Η πρώτη θέση του Πισοδερίου πάνω από τον Παρνασσό φαίνεται να εκπλήσσει. Ωστόσο για τους μυημένους, η εξαιρετική δουλειά των ανθρώπων που διαχειρίζονται τον χώρο, η προνομιακή του γεωγραφική του θέση, ο προσανατολισμός και το πυκνό δάσος του δίνουν την πρώτη θέση.

Α/Α

Χιονοδρομικό

μέσος όρος ημ. Λειτ

κατάταξη με βάση το μέσο υψόμετρο

Ύψος βάσης

Ύψος κορυφής

Μέσο Ύψος

1

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΠΙΣΟΔΕΡΙ

108

5

1.650

2.000

1.825

2

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ

98

2

1.950

2.100

2.025

3

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΒΑΣΙΛΙΤΣΑ

97

8

1.642

1.825

1.734

4

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. 3-5 ΠΗΓΑΔΙΑ

88

9

1.430

2.005

1.718

5

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΕΛΑΤΟΧΩΡΙ

84

11

1.400

1.700

1.550

6

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ

84

6

1.700

1.856

1.778

7

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΣΕΛΙ

83

10

1.520

1.620

1.570

8

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΚΑΡΠΕΝΗΣΙ

77

4

1.813

1.865

1.839

9

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΑΝΗΛΙΟ

69

7

1.680

1.850

1.765

10

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΚΑΙΜΑΚΤΣΑΛΑΝ

63

1

2.069

2.379

2.224

11

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΠΗΛΙΟ

60

13

1.350

1.450

1.400

12

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΠΕΡΤΟΥΛΙ

38

14

1.175

1.360

1.268

13

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΦΑΛΑΚΡΟ

29

3

1.730

2.110

1.920

14

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΜΕΤΣΟΒΟ

20

12

1.340

1.520

1.430

Πίνακας Νο 7: Σχέση κατάταξης εναέριων αναβατήρων μέσου υψομέτρου και ημερών λειτουργίας.

Με την αντιστοίχιση του μέσου όρου των ημερών λειτουργίας ανά ΧΚ σε μήνες προκύπτουν 3 μεγάλες κατηγορίες ΧΚ.

Η πρώτη περιλαμβάνει 3 ΧΚ που ξεπερνούν τους 3 μήνες λειτουργίας (90ημέρες), Πισοδέρι, Παρνασσός, Βασιλίτσα. Η δεύτερη περιλαμβάνει εκείνα που κυμαίνονται μεταξύ 2 και 3 μηνών (60-90 ημέρες). Η συγκεκριμένη κλάση περιλαμβάνει την σημαντική πλειοψηφία των ΧΚ της χώρας, οκτώ τον αριθμό, ενώ στην τελευταία κλάση υπάρχουν 3 ΧΚ τα οποία παρουσιάζουν μέσο όρο λειτουργίας λιγότερο των 2 μηνών, πρακτικά με μόνο 1 μήνα. Αυτά είναι, το Μέτσοβο, το Περτούλι και το Φαλακρό. Τα 2 πρώτα πραγματικά βρίσκονται σε ιδιαίτερα χαμηλό υψόμετρο ενώ για το ΧΚ Φαλακρού το πρόβλημα όπως εξηγήσαμε δεν έχει σχέση με την χιονοκάλυψη.

Παρατηρούμε ότι τα 3 πρώτα ΧΚ (Πισοδέρι, Παρνασσός, Βασιλίτσα) μονοπωλούν τις λεγόμενες καλύτερες χρονιές, ενώ στις 11 χρονιές 6 φορές την πρώτη θέση κατέχει το ΧΚ Πισοδερίου (Πίνακας Νο 8). Θα μπορούσε να πει κάποιος ότι αυτά τα 3 ΧΚ παρά τις κλιματολογικές μεταβολές παρουσιάζουν χιονοπτώσεις που τα επιτρέπουν να έχουν σχετικά σταθερές ημέρες λειτουργίας, γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό για τον προγραμματισμό λειτουργίας και ενδεχόμενες επενδύσεις.

Α/Α

Χιονοδρομικό

Ημ.λειτ/γίας 2013-14

Ημ.λειτ/γίας 2012-13

Ημ.λειτ/γίας 2011-12

Ημ.λειτ/γίας 2010-11

Ημ.λειτ/γίας 2009-10

Ημ.λειτ/γίας 2008-09

Ημ.λειτ/γίας 2007-08

Ημ.λειτ/γίας 2006-07

Ημ.λειτ/γίας 2005-06

Ημ.λειτ/γίας 2004-05

Ημ.λειτ/γίας 2003-04
   

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

1

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΠΙΣΟΔΕΡΙ

104

106

112

107

126

115

84

106

119

108

101

2

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ

89

108

105

104

110

122

102

55

87

91

105

3

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΒΑΣΙΛΙΤΣΑ

117

117

98

92

84

99

89

88

104

93

82

4

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. 3-5 ΠΗΓΑΔΙΑ

99

79

76

75

98

95

91

53

103

94

109

5

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ

89

90

94

74

72

90

96

63

86

88

87

6

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΕΛΑΤΟΧΩΡΙ

47

86

89

59

98

95

83

52

119

94

102

7

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΣΕΛΙ

46

78

92

66

86

91

74

89

101

93

96

8

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΚΑΡΠΕΝΗΣΙ

73

83

67

50

73

101

85

88

82

61

86

9

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΑΝΗΛΙΟ

66

72

0

0

0

0

0

0

0

2

2

10

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΚΑΙΜΑΚΤΣΑΛΑΝ

100

29

44

57

61

76

90

60

51

43

87

11

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΠΗΛΙΟ

10

64

81

49

37

77

68

41

76

68

85

12

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΠΕΡΤΟΥΛΙ

35

34

49

25

49

40

36

33

46

44

27

13

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΦΑΛΑΚΡΟ

31

21

20

0

26

28

36

28

36

44

45

14

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΜΕΤΣΟΒΟ

4

26

36

13

42

36

9

0

3

39

17
 

 Μέσος όρος χώρας

65

71

74

59

74

82

73

58

78

74

79

Πίνακας Νο 8: Ημέρες λειτουργίας ανά έτος

Από την άλλη μεριά το ΧΚ Μετσόβου εμφανίζει σε 6 από τις 11 χρονιές τις λιγότερες ημέρες λειτουργίας, μαζί με το Φαλακρό. Αν θελήσουμε να έχουμε και μια εικόνα σε επίπεδο χώρας διαπιστώνουμε ότι ο μέσος όρος λειτουργίας κυμαίνεται από 59 ημέρες τη περίοδο 2010-2011 έως 79 ημέρες την περίοδο 2003-2004. Ανεξάρτητα από τις διακυμάνσεις, καθόλα αναμενόμενο προκύπτει ότι συνήθως ο μέσος όρος ημερών λειτουργίας σε επίπεδο χώρας κυμαίνεται στις 75 ημέρες (2,5 μήνες) από Ιανουάριο έως μέσα Μαρτίου.

Στην παρακάτω επεξεργασία (Πίνακας 9) παρουσιάζουμε την καλύτερη και χειρότερη χρονιά ανά Χιονοδρομικό Κέντρο. Ο μεγαλύτερος αριθμός ημερών λειτουργίας της τελευταίας ενδεκαετίας εμφανίζεται στο ΧΚ Πισοδερίου με 126 ημέρες την περίοδο 2009-2010. Παρατηρούμε επίσης ότι η δεύτερη ομάδα χιονοδρομικών και η πλέον πολυπληθής παρουσιάζει σημαντικές διακυμάνσεις από χρονιά σε χρονιά γεγονός που εξηγείται από τις κλιματικές μεταβολές και τις μεγάλες επιπτώσεις του καιρού στην λειτουργία αυτής της ομάδας Χιονοδρομικών Κέντρων. Αντιθέτως η πρώτη κατηγορία με τα 3 πρώτα ΧΚ εμφανίζει μια σχετική σταθερότητα ημερών λειτουργίας με μικρότερες διακυμάνσεις. Μία άλλη σημαντική παρατήρηση ότι κάθε έτος κάποιο ή κάποια ΧΚ κάνουν την καλύτερη ή χειρότερη χρονιά της ενδεκαετίας. Αν θεωρήσουμε ότι δεν υφίσταται κάποιος άλλος λόγος πλήν της χιονοκάλυψης, δηλαδή των χιονοπτώσεων αυτό μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι κάθε χρονιά έχουμε διαφορετικές κλιματικές συνθήκες τουλάχιστον χιονόπτωσης ανά περιοχή. Μόνο μια χρονιά την περίοδο 2004-2005 δεν είχαμε κάποιο μέγιστο ή ελάχιστο, ενώ την περίοδο 2009-2010 έχουμε 4 Χκ να εμφανίζουν το μέγιστο της 11ετίας τους και μάλιστα την ίδια περίοδο έχουμε και την καλύτερη απόλυτη τιμή των 126 ημερών λειτουργίας στο Πισοδέρι.

Α/Α

Χιονοδρομικό

Ημ.λειτ/γίας 2013-14

Ημ.λειτ/γίας 2012-13

Ημ.λειτ/γίας 2011-12

Ημ.λειτ/γίας 2010-11

Ημ.λειτ/γίας 2009-10

Ημ.λειτ/γίας 2008-09

Ημ.λειτ/γίας 2007-08

Ημ.λειτ/γίας 2006-07

Ημ.λειτ/γίας 2005-06

Ημ.λειτ/γίας 2004-05

Ημ.λειτ/γίας 2003-04
   

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

1

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΠΙΣΟΔΕΡΙ

104

106

112

107

126

115

84

106

119

108

101

2

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ

89

108

105

104

110

122

102

55

87

91

105

3

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΒΑΣΙΛΙΤΣΑ

117

117

98

92

84

99

89

88

104

93

82

4

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. 3-5 ΠΗΓΑΔΙΑ

99

79

76

75

98

95

91

53

103

94

109

5

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ

89

90

94

74

72

90

96

63

86

88

87

6

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΕΛΑΤΟΧΩΡΙ

47

86

89

59

98

95

83

52

119

94

102

7

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΣΕΛΙ

46

78

92

66

86

91

74

89

101

93

96

8

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΚΑΡΠΕΝΗΣΙ

73

83

67

50

73

101

85

88

82

61

86

9

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΑΝΗΛΙΟ

66

72

0

0

0

0

0

0

0

2

2

10

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΚΑΙΜΑΚΤΣΑΛΑΝ

100

29

44

57

61

76

90

60

51

43

87

11

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΠΗΛΙΟ

10

64

81

49

37

77

68

41

76

68

85

12

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΠΕΡΤΟΥΛΙ

35

34

49

25

49

40

36

33

46

44

27

13

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΦΑΛΑΚΡΟ

31

21

20

0

26

28

36

28

36

44

45

14

ΧΙΟΝ. ΚΕΝ. ΜΕΤΣΟΒΟ

4

26

36

13

42

36

9

0

3

39

17
 

 Αριθμός ΧΚ με ελάχιστες τιμές

3

1

1

2

    

1

3

1

  

1
 

 Αριθμός ΧΚ με μέγιστες τιμές

2

2

2

  

4

1

1

  

2

  

2
 

Συν.ημέρες λειτ.

910

993

963

771

962

1.065

943

756

1.013

962

1.031

Πίνακας Νο 9: Ημέρες λειτουργίας ανά χιονοδρομικό κέντρο (μέγιστα – ελάχιστα)

Λίγα λόγια για το ΧΚ Περτουλίου και ενδεχόμενη επέκταση σε Μαρόσα ή/και Αυγό.

  • Το χκ Περτουλίου χιονοδρομικά είναι κορεσμένο και μη επεκτάσιμο
  • Έχουν αναπτυχθεί παράπλευρες δραστηριότητες και υπάρχουν σχετικά μικρά περιθώρια περαιτέρω επαύξησης.
  • Υπάρχει σημαντική υποδομή φιλοξενίας και εστίασης στην ευρύτερη περιοχή.
  • Η δημιουργία της λίμνης της Μεσοχώρας αργά ή γρήγορα θα δώσει νέα αναπτυξιακή δυναμική.
  • Αν υπάρξει πολιτική βούληση σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο για επέκταση της χιονοδρομικής περιόδου αυτό συνεπάγεται την δημιουργία ΧΚ στην Μαρόσα ή/και στο Αυγό. Αν υπάρχει αυτή η βούληση θα πρέπει να ξεκινήσει άμεσα η συλλογή μετεωρολογικών δεδομένων και στοιχείων χιονοκάλυψης για τεκμηρίωση των θέσεων εγκατάστασης αναβατήρων και δημιουργίας πιστών.
  • Η οικολογική λειτουργία συντελεί στην προστασία του περιβάλλοντος μέσα στο οποίο ζούμε και δραστηριοποιούμαστε.
  • Η προστατευτική λειτουργία συνδυάζει την προστασία των δασικών εδαφών αλλά και όλων των έργων πολιτισμού.
  • Η αισθητική και αναψυχική επίδραση είναι ανεκτίμητης αξίας για το σύγχρονο άνθρωπο, αφού σε στιγμές πνευματικής κόπωσης το δάσος αποτελεί το πολύτιμο ησυχαστήριό του.
  • Η συμβολή του ελληνικού δάσους στην παραγωγή άριστης ποιότητας νερού, κάτι που θ΄απασχολήσει ολόκληρη την υφήλιο μελλοντικά, είναι καθοριστική
  • Η βιοποικιλότητα των ελληνικών δασών πιθανόν να αποτελεί τη σημαντικότερη κληρονομιά για τις γενιές που έρχονται αφού την αξία της κανείς δεν μπορεί ν΄αποτιμήσει (ακόμα και) σήμερα.

Δυστυχώς, ενώ έχουμε εξαιρετικούς ορεινούς όγκους, μόνοι μας θέλουμε να τους χαλάσουμε, μόνοι μας θέλουμε να αποδομήσουμε το εξαιρετικό αυτό άθλημα της χιονοδρομίας.

Δ. Ζάγκας καθηγητής, δ/ντής εργαστηρίου δασοκομίας ΑΠΘ

«Αειφόρος ανάπτυξη ορεινών περιοχών»

Ο κ. Ζάγκας αναφέρθηκε βασικώς στην ανάγκη να εκπονηθεί επιτέλους ένα ολοκληρωμένο σχέδιο ανάπτυξης των ορεινών περιοχών, αξιοποιώντας το μοντέλο των παλιών παραδοσιακών οικονομιών που αποτελεί πρακτικό οδηγό για κάθε αναπτυξιακό σχέδιο αφού αποτελούσε την εφαρμογή της αειφορίας στην πράξη για χιλιάδες χρόνια παρουσίας και δραστηριότητας του ανθρώπου στα δάση.

Το σχέδιο αυτό θα προκύψει μετά από σωστή και σε βάθος μελέτη του χώρου, καταγραφή της υπάρχουσας κατάστασης, αξιολόγηση των δυνατοτήτων της κάθε περιοχής και προγραμματισμό των απαιτούμενων δράσεων.

Ασφαλώς τα πράγματα έχουν αλλάξει και οι αλλαγές στον τρόπο ζωής, στην οργάνωση της εργασίας και γενικά στον κοινωνικοοικονομικό τομέα θα πρέπει να ληφθούν πολύ σοβαρά υπόψη. Πολλές από τις αλλαγές, όπως για παράδειγμα η άρση της απομόνωσης, μπορούν να συμβάλλουν θετικά στην ανάπτυξη των ορεινών περιοχών.

Η οικονομία μας έχει πλέον τα περιθώρια να επανασχεδιάσει και να αλλάξει την ιεράρχηση σε κάποιους οικονομικούς τομείς. Στα πλαίσια αυτών των αλλαγών θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην ανάπτυξη των ορεινών περιοχών και πάντα μέχρι του επιθυμητού ορίου αντοχής τους.

Ο κλάδος της Δασολογίας και του Φυσικού Περιβάλλοντος θα πρέπει να έχει τον πρώτο λόγο στο μεγάλο αυτό ζήτημα. Για να είμαστε όμως πρωταγωνιστές σ΄αυτές τις εξελίξεις θα πρέπει να συνεργαστούμε ουσιαστικά ξεκινώντας από τα εκπαιδευτικά και ερευνητικά ιδρύματα και φθάνοντας μέχρι τις Δασικές Υπηρεσίες και τον κλάδο των ελεύθερων επαγγελματιών. Θα πρέπει να καταλήξουμε σε συγκεκριμένες προτάσεις για την ορεινή Ελλάδα και να συμβουλέψουμε σωστά την Ελληνική Πολιτεία.

Άμεσος στόχος μας η προστασία του ορεινού χώρου και η αειφόρος ανάπτυξή του με επίκεντρο τον τοπικό άνθρωπο.

Η πλήρης εισήγηση του κ. Ζάγκα.

 

Η Ελλάδα είναι χώρα ορεινή, αφού το 65% της έκτασής της ανήκει στη λοφώδη, ορεινή και αλπική ζώνη. Σε όποια κατεύθυνση και αν ρίξει κάποιος το μάτι του αυτό θα σταματήσει σε κάποια ψηλή κορυφή. Ανεξάρτητα από το βαθμό κάλυψής τους με δάση, τα ελληνικά βουνά αποτελούν τοπία σπάνιας ομορφιάς αλλά και εξαιρετικά καταφύγια τόσο της χλωρίδας όσο και της πανίδας. Στη διαδικασία της ανάπτυξης προτεραιότητα έχουν οι παραθαλάσσιες περιοχές τόσο της ηπειρωτικής όσο και της νησιωτικής χώρας

Παρόλα αυτά στις μέρες μας βλέπουμε και διάφορες ορεινές περιοχές να προσπαθούν ν΄αναπτυχθούν κυρίως οικοτουριστικά. Σε πολλές περιπτώσεις ο ιδιωτικός τομέας αναλαμβάνει πρωτοβουλίες διοργάνωσης εξορμήσεων, ομάδων του αστικού πληθυσμού σε ορεινές και δύσβατες περιοχές της χώρας χωρίς όμως οργάνωση και υποδομές.

Σήμερα μετά από μια μακρά πορεία ο άνθρωπος βρίσκεται σ΄ένα κρίσιμο σταυροδρόμι ανάλογο με αυτό της μυθολογίας απ΄όπου ξεκινούσαν τα μονοπάτια της αρετής και της κακίας. Το ένα απ΄αυτά μας υπόσχεται μια εφήμερη υπερεπάρκεια αγαθών χωρίς ηθικούς φραγμούς και δεσμεύσεις ενώ το άλλο, μια με μέτρο κάλυψη των αναγκών σε αγαθά και υπηρεσίες αλλά σε διαρκή ή σε διηνεκή «επί το επιστημονικότερον» βάση, με αντίστοιχες όμως πάντα δεσμεύσεις και υποχρεώσεις.

Τα τελευταία χρόνια, ο όρος αειφορία απέκτησε ιδιαίτερο ενδιαφέρον αφού επαναπροσδιορίζει τις σχέσεις του ανθρώπου με τη φύση. Η γενική σημασία του όρου εμπεριέχει εκτός από την εκμετάλλευση και την έννοια της διατήρησης και ανανέωσης ενός πόρου, μιας διαδικασίας ή μιας περιβαλλοντικής ιδιότητας σε διαρκή βάση.

Σε ότι αφορά τώρα τον όρο αειφόρος ανάπτυξη ένας από τους πιο δημοφιλείς ορισμούς είναι αυτός της παγκόσμιας επιτροπής για το περιβάλλον και την ανάπτυξη η οποία λέει ότι: «Αειφόρος ή αειφορική είναι η ανάπτυξη εκείνη, η οποία καλύπτει τις ανάγκες του παρόντος, χωρίς να διακυβεύει τη δυνατότητα των μελλοντικών γενιών, να καλύψουν τις ανάγκες τους».

Η αειφόρος ανάπτυξη θα μπορούσε να παρομοιασθεί με μια τρίποδη καρέκλα. Το ένα της πόδι αντιστοιχεί στην επιστημονική γνώση, το δεύτερο στην αποδοχή κάποιων αρχών ηθικής (περιβαλλοντικής ηθικής) και το τρίτο στην πρόβλεψη μελλοντικών ωφελειών, που δεν είναι ακόμα γνωστές.

Σε ότι αφορά τη χώρα μας αυτή έχει να επιδείξει σε σχέση με άλλες χώρες δύο σημαντικά στοιχεία τα οποία εάν αντιμετωπισθούν σωστά είναι σε θέση να εξασφαλίσουν την ευημερία στις μελλοντικές γενιές. Το πρώτο είναι τα μνημεία του αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού και το δεύτερο είναι το ανεκτίμητης αξίας φυσικό περιβάλλον με σημαντικότερο συστατικό το πολυποίκιλο Ελληνικό δάσος

Το Ελληνικό δάσος χαρακτηρίζεται κατά κανόνα από μια πολυλειτουργικότητα που συνδυάζει παραγωγή οικονομικών και προσφορά κοινωφελών αγαθών. Οι διάφορες κοινωφελείς επιδράσεις του δάσους αποκτούν με το χρόνο προβάδισμα έναντι του οικονομικού του ρόλου.

Από τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι όλα τα προγράμματα ανάπτυξης τόσο σε τοπικό όσο και σε εθνικό επίπεδο θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τα δάση της περιοχής τα οποία θα πρέπει να διαχειρίζονται κατάλληλα έτσι ώστε να συμβάλλουν στην αειφόρο ανάπτυξη των περιοχών αυτών.

Η χώρα μας είναι ορεινή και σαν τέτοια παρουσιάζει πολλές ιδιαιτερότητες. Οι γεωργικές εκτάσεις έχουν ανάγκη από προστασία τόσο αντιπλημμυρική όσο και οικολογική και γι΄αυτό δεν θα ήταν υπερβολή εάν προτείναμε πολλές οριακές εκτάσεις να αποδοθούν στη δασοπονία. Τα μεγάλα έργα υποδομής, εθνικοί δρόμοι, σιδηρόδρομος, υδροηλεκτρικά έργα, θα πρέπει να προστατευθούν από τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Με τις κατάλληλες αναδασωτικές παρεμβάσεις τα έργα αυτά μπορούν να εξασφαλισθούν και επί πλέον οι διαταραγμένες επιφάνειες να αποκατασταθούν αισθητικά.

Όλα τα παραπάνω επισημαίνονται για το λόγο ότι με την κατασκευή των μεγάλων έργων θα πρέπει απαραίτητα να λαμβάνονται τα ενδεδειγμένα μέτρα. Ειδάλλως κινδυνεύουμε να κατηγορηθούμε για πρόκληση πρωτόγνωρων ζημιών στο περιβάλλον που ανάλογες δεν έχουν καταγραφεί από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα.

Θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι η δασοπονία είναι ένας επιστημονικός κλάδος με κοινωνικό πρόσωπο. Σαν τέτοιος θα πρέπει να αξιοποιηθεί τόσο από τους ενεργούς πολίτες όσο και από τους πολιτικούς και τους παράγοντες της τοπικής αυτοδιοίκησης. Για να γίνει όμως κάτι τέτοιο πράξη, χρειάζεται να δρομολογηθεί μια συνεργασία καρπό της οποίας θ΄αποτελέσει η αειφόρος ανάπτυξη.

Τα δάση αποτελούν πολύτιμα οικοσυστήματα τα οποία υποστηρίζουν τη ζωή στον πλανήτη. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να προστατευθούν κατά τον καλύτερο τρόπο, από κάθε μορφής κίνδυνο και ιδιαίτερα τις δασικές πυρκαγιές. Γίνεται ιδιαίτερη μνεία σ΄αυτό γιατί κατά τα τελευταία χρόνια με αποκορύφωμα το καλοκαίρι (2007) είδαμε να καταστρέφονται πολύτιμα δάση της χώρας μας.

Όλα αυτά συμβαίνουν για το λόγο ότι στη χώρα μας δεν υπάρχει η παραμικρή οργάνωση στο θέμα της πρόληψης των δασικών πυρκαγιών

Είναι παγκοσμίως γνωστό ότι οι δασικές πυρκαγιές θα πρέπει να προλαβαίνονται και αντιμετωπίζονται στη γένεσή τους με κρίσιμο χρόνο επέμβασης τα 10 έως 15 λεπτά της ώρας. Από τη στιγμή που μια πυρκαγιά αποκτήσει μεγάλες διαστάσεις μόνο έμμεσα αντιμετωπίζεται με τη δημιουργία «ψιλών» αντιπυρικών ζωνών ή «αντιπύρ».

Τα εναέρια μέσα βοηθούν στην κατάσβεση των δασικών πυρκαγιών αλλά αφενός δεν είναι σε θέση να την ολοκληρώσουν από μόνα τους και αφετέρου η δράση τους υπόκειται σε πολλούς περιορισμούς (καιρικές συνθήκες, αδυναμία δράσης τους κατά τη νύχτα).

Για το λόγο αυτό επιβάλλεται η οργάνωση της αντιπυρικής προστασίας των δασών η οποία θα βασίζεται:

-          Στη διαρκή επιτήρηση του χώρου από δίκτυο παρατηρητηρίων (πυροφυλακίων) σε 24ωρη βάση, κατά την επικίνδυνη ξηρόθερμη περίοδο. Η επιτήρηση αυτή μπορεί να υποστηρίζεται και από μέσα σύγχρονης τεχνολογίας, σε καμία περίπτωση όμως αυτά δεν θα υποκαταστήσουν την ανθρώπινη παρουσία. Είμαστε υποχρεωμένοι στο μεγάλο αυτό ζήτημα να διατηρούμε διπλές και τριπλές «κλείδες» ασφαλείας.

-          Στην ανάπτυξη ενός εξελιγμένου και αξιόπιστου συστήματος επικοινωνιών, έτσι ώστε να υπάρχει άμεση αναγγελία και εντοπισμός κάθε εκδηλούμενης πυρκαγιάς. Και στο ζήτημα αυτό θα πρέπει να υπάρχουν τουλάχιστον δύο ή και περισσότερα εναλλακτικά συστήματα για λόγους ασφαλείας. Για παράδειγμα μπορούν να λειτουργούν ταυτόχρονα, σύστημα ασύρματης επικοινωνίας, σύστημα ενσύρματης τηλεφωνίας και σύστημα κινητής τηλεφωνίας, έτσι ώστε ο χρόνος αναγγελίας της πυρκαγιάς να είναι κατά το δυνατόν μικρότερος.

Στην άμεση επέμβαση ειδικά για το σκοπό αυτό εκπαιδευμένης ομάδας δασοπυροσβεστών

Πλην των παραπάνω η διαμορφωθείσα πρόσφατα κατάσταση επιβάλλει τη λήψη αυξημένων μέτρων σε όλα τα επίπεδα:

  • Σε επίπεδο κρατικών υπηρεσιών.
  • Σε επίπεδο περιφερειακής διοίκησης.
  • Σε επίπεδο Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
  • Σε επίπεδο Οικισμών και
  • Σε ατομικό επίπεδο.
  • Ενημέρωση.
  • Διαρκής επαγρύπνηση.
  • Δίκτυο υδατοδεξαμενών και πυροσβεστικών κρουνών.
  • Χειρισμό βλάστησης και ξηρού υλικού.
  • Ζώνες αντιπυρικής προστασίας κατάλληλα σχεδιασμένες.
  • Συντήρηση οδικού δικτύου.
  • Οργάνωση των διαθέσιμων μέσων.
  • Τα δασικά οικοσυστήματα της χώρας μας είναι ανεκτίμητης αξίας για το λόγο ότι τα περισσότερα εξ αυτών ανήκουν στην κατηγορία των αρχέγονων δασών τα οποία σπανίζουν σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. Ως εκ τούτου το ενδιαφέρον γι΄αυτά ξεφεύγει από τα όρια της χώρας μας και η προστασία τους από κάθε μορφής κίνδυνο είναι επιτακτική ανάγκη.
  • Μετά από μια καταστροφική πυρκαγιά βρισκόμαστε δυστυχώς, προ ενός δυσάρεστου τετελεσμένου γεγονότος. Το δάσος έχει καταστραφεί. Οι συνέπειες όμως της δασικής πυρκαγιάς δεν έχουν τελειώσει. Το έδαφος είναι το μεγαλύτερο κεφάλαιο για κάθε μορφή εδαφοπονίας και ως εκ τούτου και για τη δασοπονία. Μετά την πυρκαγιά οι προσπάθειές μας επικεντρώνονται στην προστασία των εδαφών. Θα πρέπει οι καμμένες επιφάνειες να προστατευθούν κατ΄αρχήν από τη διάβρωση και στη συνέχεια να καλυφθούν το συντομότερο με δασική βλάστηση.

Με βάση τα όσα αναφέρθηκαν για κάθε δάσος θα πρέπει να εκπονείται σχέδιο αντιπυρικής προστασίας το οποίο θα δοκιμάζεται και επικαιροποιείται σε ετήσια βάση. Αυτό θα βασίζεται κυρίως στην πρόληψη με τα εξής μέσα:

Ακολουθεί χαρτογράφηση των περιοχών ως εξής:

-          Από πλευράς αναγλύφου και πλημμυρικής επικινδυνότητας έτσι ώστε να σχεδιασθούν και ιεραρχηθούν τα απαραίτητα αντιπλημμυρικά έργα.

- Από πλευράς δασοπονικού είδους και δυνατότητας φυσικής αναγέννησής τους έτσι ώστε να εντοπισθούν και ιεραρχηθούν οι προς αναδάσωση εκτάσεις.

Η χώρα μας διαθέτει πληθώρα μοναδικών οπτικών πόρων που ανάλογοι δεν υπάρχουν σε ολόκληρη την Ευρώπη και ίσως και στον κόσμο. Οι πόροι αυτοί στις περισσότερες των περιπτώσεων δεν έχουν καν εντοπισθεί, αξιολογηθεί και προβληθεί.

Τα χιονοδρομικά κέντρα τα οποία βλέπουμε τα τελευταία χρόνια να αυξάνουν στη χώρα μας και να διαφημίζονται καθημερινά τη χειμερινή περίοδο από τα τηλεοπτικά μέσα, μπορούν ν΄αποτελούν μέρος των αναπτυξιακών δραστηριοτήτων του ορεινού χώρου, όχι όμως το επίκεντρο αυτών.

Τα παραδοσιακά προϊόντα, της περιοχής θα πρέπει να βρίσκονται στο επίκεντρο της ανάπτυξης των περιοχών αυτών. Αυτά θα πρέπει να έχουν διαρκή προβολή έτσι ώστε να αποφέρουν στους παραγωγούς τα απαραίτητα προς το ζειν.

Κάθε γωνιά της χώρας μας έχει μακραίωνα ιστορία που ξεκινάει από την αρχαιότητα, περνάει από το Βυζάντιο και φθάνει μέχρι τη σύγχρονη εποχή.

Για την ανάπτυξη των ορεινών περιοχών είναι απαραίτητες υποδομές. Όπως ήδη αναφέρθηκε κάποιες από αυτές θα πρέπει να υλοποιηθούν από το Κράτος, κάποιες από τη Περιφερειακή και την Τοπική αυτοδιοίκηση και κάποιες από ιδιώτες.

Η περιβαλλοντική εκπαίδευση αποτελεί σημαντικό πόλο έλξης επισκεπτών. Κέντρα πληροφόρησης, περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, μονοπάτια μελέτης της φύσης, βοτανικοί κήποι, τόποι παρακολούθησης της άγριας ζωής αποτελούν σημαντικά στοιχεία στον τομέα της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης.

Ο οικοτουρισμός και γενικά ο εναλλακτικός τουρισμός κερδίζει μέρα τη μέρα έδαφος. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να δοθεί η ανάλογη βαρύτητα αν θέλουμε αυτός να αναπτυχθεί σε γερές βάσεις και να επιφέρει το ανάλογο αποτέλεσμα.

Τοπία υψηλής αισθητικής, μνημεία αρχαίου και σύγχρονου πολιτισμού, μνημεία της φύσης (φαράγγια, γεωλογικοί σχηματισμοί, υπεραιωνόβια δένδρα κ.λ.π.) θα πρέπει να προβάλλονται και να αποτελούν πόλους έλξης.

Η χώρα μας έχει μια μεγάλη ποικιλία από δένδρα με εντυπωσιακή ανθοφορία, όπως κερασιές, μηλιές, ροδακινιές, αμυγδαλιές, αχλαδιές αλλά και άλλα ανθοφορούντα δένδρα

Όλα αυτά μπορούμε να τα προβάλλουμε κατάλληλα και να τα εντάξουμε στα αναπτυξιακά σχέδια ως σημαντικά χαρακτηριστικά των περιοχών.

Στον ορεινό χώρο της πατρίδας μας είχε αναπτυχθεί στο παρελθόν μια αξιοζήλευτη ορεινή οικονομία η οποία στη χειρότερη των περιπτώσεων κατάφερνε να εξασφαλίζει τα απαραίτητα προς το ζην για τους κατοίκους του.

Την ορεινή οικονομία μπορούν να συμπληρώσουν μια σειρά από άλλες παραδοσιακές δραστηριότητες όπως η παραδοσιακή γεωργία, η υφαντουργία, η τυροκομία, η παρασκευή τοπικών γλυκών και τροφίμων, οι υλοτομικές εργασίες, η ανθρακοποίηση του ξύλου, η ξυλογλυπτική, η αργυροχρυσοχοϊα, η παραδοσιακή οικοδομική και ξυλουργική κ.λ.π.

Οι κάτοικοι των ορεινών περιοχών θα πρέπει να βρίσκονται στο επίκεντρο κάθε αναπτυξιακής διαδικασίας. Στη χώρα μας δυστυχώς πολλές από τις ορεινές περιοχές έχουν ερημώσει και θα πρέπει να δοθούν κίνητρα για την επανάκαμψη ατόμων από τα αστικά κέντρα.

Ο επίκουρος Καθηγητής Ανθοκομίας στο Τμήμα Γεωπονίας Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος του Πανεπιστήμιου Θεσσαλίας κ. Χρ. Λύκα, ανέπτυξε το θέμα. «Αρωματικά και Φαρμακευτικά φυτά. Μια μικρή καλλιέργεια με μεγάλες δυνατότητες». Αναφέρθηκε στις βασικές έννοιες των αρωματικών φυτών, στον απαιτούμενο εξοπλισμό της καλλιέργειάς τους, το ενδιαφέρον που δείχνει η διεθνής αλλά και η εγχώρια αγορά για τα ελληνικά βότανα, τα ελληνικά συγκριτικά πλεονεκτήματα της καλλιέργειας αυτής, τις απαιτούμενες συμμαχίες, αλλά κα τα πολλά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κλάδος σήμερα.

Η πλήρης εισήγηση του κ. Λύκα.

Αρωματικά και Φαρμακευτικά φυτά. Μια μικρή καλλιέργεια με μεγάλες δυνατότητες

Αρωματικά φυτά = εκείνα από τα οποία μπορούμε να πάρουμε με συγκεκριμένες μεθόδους πτητικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στην αρωματοποιεία ή στη μαγειρική.

Φαρμακευτικά φυτά = εκείνα από τα οποία μπορούμε να πάρουμε ουσίες που χρησιμοποιούνται στη φαρμακευτική βιομηχανία

Συμπέρασμα Νο1

Λόγω του σημαντικού εξοπλισμού, των εγκαταστάσεων και των εργατικών η έκταση που μπορεί να καλλιεργηθεί χωρίς σημαντική εκμηχάνιση και μεγάλες επενδύσεις κυμαίνεται περίπου στα 15 στρέμματα.

  • Παράγεται συνήθως ποιοτικό προϊόν
  • Ικανοποιητικό εισόδημα από μικρής έκτασης εκμετάλλευση
  • Μη απαιτητική καλλιέργεια-αξιοποίηση άγονων εδαφών
  • Ευκολία στη διάθεση του προϊόντος
  • Ευκολία στη συντήρηση-αποθήκευση του προϊόντος
  • Σχετικά μικρό κόστος εγκατάστασης
  • Μεγάλοι καταναλωτές εκτός από την Ευρώπη, οι ΗΠΑ, η Ιαπωνία, η Αυστραλία.
  • Εισαγωγές στην Ελλάδας μόνο σε ξηρή δρόγη 6000 tn (10 εκατ. €) χωρίς να υπολογίζονται τα αιθέρια έλαια.
  • Ενδιαφέρον του καταναλωτικού κοινού και των εταιριών για φυσικά προϊόντα.
  • Αυξημένη καχυποψία για εισαγωγές από χώρες του τρίτου κόσμου.
  • Ιδιαίτερο περιβάλλον
  • Άριστο πρωτογενές φυτικό υλικό
  • Καλή φήμη των προϊόντων
  • Συνέργεια με τον τουρισμό
  • Αξιοποίηση και ανάδειξη των παραδοσιακών τεχνικών παραγωγής
  • Αναζήτηση και συνεργασία με άλλες μονάδες παραγωγής παραδοσιακών προϊόντων
  • Δημιουργία ευέλικτων μονάδων παραγωγής
  • Μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε αιθέρια έλαια
  • Καλύτερη προσαρμογή και λιγότερες απαιτήσεις
  • Επιλογή και αξιοποίηση βιοτύπων
  • Αγορά πιστοποιημένου πολλαπλασιαστικού υλικού
  • Μεσογειακή κουζίνα
  • Αρχαία Ελληνική ιστορία
  • Παραγωγή προϊόντος με άριστα ποιοτικά χαρακτηριστικά
  • Αξιοποίηση των διαθέσιμων εργατικών χεριών (οικογενειακές επιχειρήσεις)
  • Αξιοποίηση παραδοσιακών μορφών για την τυποποίηση του προϊόντος (π.χ. πώληση σε ματσάκια)
  • Ευελιξία στα εμπορικά χαρακτηριστικά του διαθέσιμου προϊόντος (π.χ αλλαγή της συσκευασίας, της μορφής, του είδους κλπ)
  • Περιορισμός των απωλειών
  • Καταμερισμός των σταδίων επεξεργασίας
  • Αναζήτηση και συνεργασία με τοπικά και υπερτοπικά δίκτυα διάθεσης των προϊόντων
  • Μέγεθος μονάδας
  • Επιλογή περισσότερων καλλιεργούμενων ειδών για καλύτερη αξιοποίηση του εξοπλισμού και των εγκαταστάσεων
  • Αξιοποίηση του ήδη διαθέσιμου εξοπλισμού και εγκαταστάσεων
  • Περιορισμός του επενδυτικού ρίσκου
  • Καλύτερη προσαρμογή και ικανοποίηση της αγοράς με περιορισμένο κόστος επένδυσης
  • Έλλειψη πιστοποιημένου πολλαπλασιαστικού υλικού
  • Έλλειψη εξοπλισμού (κυρίως για την συγκομιδή και την επεξεργασία του προϊόντος)
  • Ανεπαρκείς ενημέρωση και υποστήριξη των παραγωγών
  • Ελλιπής σύνδεση της παραγωγής, της επεξεργασίας και της προώθησης των προϊόντων
  • Ανάλογα με την απόσταση που διένυσε από το σπίτι του για να κάνει τουρισμό. Μερικοί οργανισμοί μιλούν για 100 χιλιόμετρα
  • Ανάλογα με τον χρόνο που δαπάνησε στο μέρος που επισκέφτηκε. Διεθνείς οργανισμοί ορίζουν το 24ωρο σαν το ελάχιστο
  • Ανάλογα με το σκοπό για τον οποίο ταξίδεψε. Εργασία, φίλοι, συνέδριο, αναψυχή, παρακολούθηση γεγονότων.
  • Στα ~5 τρισ. δολάρια υπολογίζεται η «Τουριστική βιομηχανία»
  • 3,6% του παγκόσμιου προϊόντος
  • το 8,6% της παγκόσμιας απασχόλησης
  • το 9,5% των παγκόσμιων επενδύσεων
  • 1,087 δισ επισκέπτες (2013)
  • 200 εκ. ασχολούνται στον κλάδο του τουρισμού (~10%)
  • Ως παγκόσμια κατηγορία εξαγωγών, ο τουρισμός κατέχει την πέμπτη θέση μετά από τα καύσιμα, τα χημικά προϊόντα, τα τρόφιμα και τα προϊόντα της αυτοκινητοβιομηχανίας, ενώ έχει την πρώτη θέση σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες
  • Αντιπροσωπεύει το 42% του συνόλου των διεθνών τουριστικών εσόδων,
  • Σημείωσε τη μεγαλύτερη αύξηση το 2013, με 35 δισ. δολάρια, φθάνοντας στα 489 δισ. δολάρια (368 δισ. ευρώ).
    Έσοδα
  • ~18% ΑΕΠ
  • 743 ευρώ/τουρίστα
  • 1,67% Παγκόσμιας Αγοράς
  • 3,13 Ευρώπης
  • Διεθνείς Αφίξεις
  • ~ 23 εκ. τουριστών
  • ~48 αφίξεων Ιούλιο-Σεπτ.
  • ~940.000
  • ~21% συνολ απασχόλησης
  • 21,8% Μεγ. Βρετανία
  • 21,6% Γερμανία
  • 6,8% Ιταλία
  • 5,5% Ολλανδία
  • 3,4% Αμερική
  • Αγροτουρισμός
  • Οικοτουρισμός
  • Γεωτουρισμός
  • Ιαματικός Τουρισμός
  • Τουρισμός Περιπέτειας
  • Συνεδριακός Τουρισμός
  • Θρησκευτικός Τουρισμός
  • Πολιτιστικός Τουρισμός
  • Θαλάσσιος Τουρισμός
  • Αθλητικός Τουρισμός
  • …πρέπει να βασίζεται σε ένα διάλογο με την τοπική κοινωνία η οποία πρέπει να είναι ενήμερη για τις επιδράσεις του
  • …πρέπει να βασίζεται σε ορθές περιβαλλοντικές αρχές και να λαμβάνει υπόψη τον τοπικό πολιτισμό και τις θρησκευτικές ιδιαιτερότητες
  • …πρέπει να είναι ένα μέσο για την πιο δίκαιη κατανομή των κερδών στους φτωχότερους
  • … η κλίμακα ανάπτυξης θα πρέπει να είναι σύμφωνη με την ικανότητα της περιοχής να αντεπεξέλθει, τόσο σε όρους αισθητικής όσο και οικολογίας
  • Είναι μία από τις πιο γρήγορα αναπτυσσόμενες μορφές τουρισμού παγκοσμίως
  • 25% των τουριστών παγκοσμίως κάνει σπορ στις διακοπές
  • 220 εκατ διεθνείς αφίξεις
  • 15 εκατ τουρίστες ταξιδεύουν για windserfing
  • Ενεργητικός Αθλητικός Τουρισμός
    Παραδείγματα Δραστηριοτήτων
  • Χειμερινός – Ορεινός
  • Χιονοδρομία
  • Καταδύσεις
  • Πεζοπορία
  • Ορειβασία
  • Ορεινή Ποδηλασία Καγιάκ / Κανό
  • Ράφτινγκ
  • Ευρωπαϊκές Αγορές
    (Γερμανία)
  • 32 εκατομμύρια ενεργητικές (αθλητικές) διακοπές
    • Το 20% των τουριστικών ταξιδιών είχαν ως αιτία τη συμμετοχή σε κάποιο αθλητικό γεγονός ,ενώ
    • το 50% αυτών που έκαναν διακοπές περιελάμβανε και συμμετοχή σε κάποιο σπορ.
    • Το 5% όλων των πακέτων για διακοπές αφορούν χειμερινά σπορ
    • Το 1% αφορούν καλοκαιρινά σπορ
    • Το 6% αφορούν αναψυχή σε βουνά
    • Το 10% αφορούν αναψυχή στην ύπαιθρο
    • Ορειβατικοί μαραθώνιοι
    • Λοιπά αγωνίσματα στίβου
    • Αθλοπαιδιές
    • Αντισφαίριση (Τένις)
    • Ιππασία
    • Αθλήματα υπαίθριου χώρου,
    • Χιονοδρομικά αγωνίσματα
    • Ελεύθερη κατάβαση
    • Τεχνική κατάβαση(slalom)
    • Χιονοδρομία αντοχής
    • Χιονοσανίδα
    • Ορειβατικό σκι
    • Ορεινή πεζοπορία
    • Αλπινισμός
    • Αναρρίχηση
    • Αγωνιστικός προσανατολισμός
    • Τοξοβολία
    • Καγιάκ και rafting σε ορμητικά ποτάμια
    • Ορεινή ποδηλασία, κ.λπ.
    • 2 Αστικούς Συνεταιρισμούς
    • 5 Αγροτικούς Συνεταιρισμούς
    • 3 ΚοινΣΕπ
    • 3 δίκτυα μικρών επιχειρήσεων
    • 1 ΜΚΟ
    • Υπάρχουν συνεταιρισμοί (π.χ. οι ΚοινΣΕπ) που δεν έχουν πρόσβαση σε κεφάλαια κάθε είδους
    • Διάφορες μικρές επιχειρήσεις (startups, επιχειρήσεις νέων) έχουν το ίδιο πρόβλημα
    • Οι προοπτικές δημιουργίας θέσεων εργασίας σε επιχειρήσεις των δύο τελευταίων κατηγοριών είναι μεγάλες. Αναπτύσσεται μεγάλη κινητικότητα. Πως αυτή θα βρει διέξοδο;
    • Υπάρχουν κεφάλαια που αναζητούν διέξοδο προς την κοινωνική επιχειρηματικότητα (ταμεία φιλανθρωπίας, ασφαλιστικά ταμεία κλπ)
    • η ενδυνάμωση της αλλαγής
    • η ενθάρρυνση της κοινωνικής επιχειρηματικότητας
    • η υποστήριξή της με χρηματοοικονομικά εργαλεία και θεσμούς καινοτόμου χαρακτήρα.
    • Η ανάπτυξη ενός μοντέλου χρηματοδότησης για τη διευκόλυνση των Κοινωνικών Επιχειρήσεων κάθε μορφής.
    • Η βελτίωση και ενίσχυση της προσφοράς χρηματοδότησης προς τις Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (Κοιν.Σ.Επ), άλλες κοινωνικές επιχειρήσεις και πιθανόν νέους που προτίθενται να ξεκινήσουν μικρές επιχειρήσεις. 
    • Η παρακίνηση υποψήφιων κοινωνικών επιχειρηματιών.
    • Βήμα 1: Εκπαίδευση μελών & στελεχών των κοινωνικών επιχειρήσεων στην κατανόηση των εργαλείων κοινωνικής χρηματοδότησης, τη χρησιμότητα και τη δυνατότητα εφαρμογής στον τομέα τους. Απαιτείται εκπαίδευση για τον Κοινωνικό Έλεγχο (SocialAudit), την Κοινωνική Λογιστική και τις Αναφορές. Ο Κοινωνικός και Λογιστικός έλεγχος λειτουργεί συνεχώς ως ένα σύστημα ανάδρασης, σε όλα τα στάδια της πορείας της δομής.
    • Βήμα 2: Δημιουργία μιας πλατφόρμας συζήτησης με διάφορους ενδιαφερόμενους (επενδυτές) σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο σε σχέση με το Σύμφωνο Χρηματοδότησης Κοινωνικής Οικονομίας
    • Βήμα 3: Συζήτηση σε βάθος με φορείς που παίζουν ρόλο στο νομοθετικό και κανονιστικό πλαίσιο, όπως τα Υπουργεία: Εργασίας, Οικονομικών, Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, η Τράπεζα της Ελλάδος κλπ
    • Βήμα 4: Παρακολούθηση με σχόλια, αντιρρήσεις, ενισχύοντας το μοντέλο του Συμφώνου Χρηματοδότησης Κοινωνικής Οικονομίας
    • Βήμα 5: Τελική ανατροφοδότηση και καθορισμός ελλείψεων, διαφημιστική καμπάνια.
    • Η Αναπτυξιακή Καρδίτσας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία ΟΤΑ
    • Η Συνεταιριστική Τράπεζα Καρδίτσας
    • Η bvbaHeldeκαι την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Ηθικών και Εναλλακτικών Τραπεζών (FEBEA)
    • Η Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (Ε.Ε.Τ.Α.Α. Α.Ε)
    • Η Ένωση Συνεταιριστικών Τραπεζών Ελλάδος (Ε.Σ.Τ.Ε) και η Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης, υποστηρίζουν το έργο.
    • Η πρωτοβουλία αποτελεί μέρος του Social Enterprise Finance και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
    • Στοιχεία χρηματοδοτήσεων (Είδη προϊόντων και υπηρεσιών, όροι και συνθήκες χρηματοδότησης κλπ)
    • Προσφορά κεφαλαίου (κατηγορίες επενδυτών, φορείς που θα συνεισφέρουν κεφάλαια, προσδοκίες επενδυτών, εκτίμηση επισφαλειών, σύνθεση του portfolio χορηγήσεων, εκτίμηση επιτοκίων κλπ)
    • Στοιχεία κοινωνικού αντίκτυπου – επιπτώσεων (βαθμός εξάρτησης των χρηματοδοτήσεων από τον κοινωνικό αντίκτυπο της δράσης των Κοιν. Επιχ., τρόποι αξιολόγησης / μέτρησης, μηχανισμός υποστήριξης της αξιολόγησης / μέτρησης του κοινωνικού αντίκτυπου κλπ)
    • Κατηγορίες υποψηφίων επιχειρήσεων (πιθανά πεδία οικονομικής δραστηριότητας που θα προωθούνται, άλλοι προωθούμενοι στόχοι σχετιζόμενοι με την απασχόληση ή τον εν γένει κοινωνικό ή περιβαλλοντικό αντίκτυπο κλπ)
    • Οργανωτικά ζητήματα (στελέχωση, τρόπος επιλογής στελεχών, στάδια ανάπτυξης, Outsourcing υπηρεσιών, εντοπισμός ωφελουμένων, διαδικασίες επιλογής ωφελουμένων κλπ)
    • Νομοθετικό και κανονιστικό πλαίσιο
    • Συνοδευτικές υπηρεσίες (εκπαίδευση, υπηρεσίες θερμοκοιτίδας κλπ)
    • Συσχέτιση – συνεργασία με άλλα αντίστοιχα χρηματοδοτικά εργαλεία ή θεσμούς
    • «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία»
    • «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη»
    • «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση»
    • «Μεταρρύθμιση Δημόσιου Τομέα»
    • «Τεχνική Βοήθεια»
    • «Αγροτική Ανάπτυξη»
    • «Θάλασσα και Αλιεία»
    • Καταγραφή υφιστάμενης κατάστασης, αναγκών, δυνατοτήτων / Δυνατά-αδύνατα σημεία, απειλές-ευκαιρίες
    • Κανονιστικές απαιτήσεις
    • Χρηματοδοτικά δεδομένα
    • Συνεργασία όλων των φορέων της Θεσσαλίας
    • Συνέργεια-συμπληρωματικότητα με Τομεακά Ε.Π.
    • Εκπόνηση Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης για την περιφέρεια Θεσσαλίας (RIS
    • Ιεράρχηση, επιλογές και κατάρτιση Προγράμματος
    • Συνεργασία με Ε.Ε.
    • Έγκριση ΠΕΠ Θεσσαλίας 2014-2020:Δεκέμβριος 2014.
    • Βασίζεται σε SWOT ανάλυση για συγκέντρωση των πόρων σε περιορισμένο αριθμό προτεραιοτήτων Ε&Κ
    • ορίζει μέτρα για την ενθάρρυνση των ιδιωτικών επενδύσεων σε Ε&ΤΑ
    • περιέχει μηχανισμό παρακολούθησης

    • 2 κύριοι πυλώνες : αγροδιατροφικό σύμπλεγμα , μέταλλο και δομικά υλικά
    • 3 επόμενοι : δημιουργικός τουρισμός, περιβάλλον, ενέργεια
    • 1 αναδυόμενος : αποκατάσταση και προηγμένες υπηρεσίες υγείας
    • Οι τεχνολογίες πληροφορικής διατρέχουν όλες τις προτεραιότητες.
    • Οι ανθρώπινοι πόροι είναι βασική παράμετρος.
    • Αλλαγή του μοντέλου «ήλιος-θάλασσα» με παράλληλη χρονική διεύρυνση της τουριστικής περιόδου και αύξηση του ποσοστού τουριστών υψηλού εισοδήματος.
    • Εμπλουτισμός του παρεχόμενου τουριστικού προϊόντος με ενίσχυση ειδικών μορφών τουρισμού (Αθλητικός, Συνεδριακός, Τουρισμός υγείας – ευεξίας, τουρισμός κρουαζιέρας, city breaks).
    • Διαμόρφωση φιλικού επενδυτικού περιβάλλοντος και υποστήριξη τουριστικών επενδύσεων.
    • Ανάδειξη και αξιοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς.
    • Στήριξη της δημιουργικής βιομηχανίας και του σύγχρονου Πολιτισμού.
    • Υποστήριξη της σύγχρονης Ελληνικής δημιουργίας.
    • Η επίτευξη της απασχόλησης, της κοινωνικής συνοχής (δηλ. η καταπολέμηση της ανεργίας ) και της διατήρησης των πόρων, εστιάζοντας στη φέρουσα δυνατότητα και τις ιδιαίτερες ανάγκες των επιμέρους χωρικών ενοτήτων και χρησιμοποιώντας ως κινητήρες, την ανταγωνιστικότητα και την τοπική επιχειρηματικότητα.
    • Η αντιμετώπιση των οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων στο ορισμένο χωρικό επίπεδο, εκεί δηλαδήόπου εκδηλώνονται οι ανισότητες, δρουν οι μακροπρόθεσμοι παράγοντες δημιουργίας τους και υπάρχει το ενδογενές δυναμικό για την αντιστροφή τους, μέσω των απαραίτητων συνεργειών
    • Η παραγωγική ανασυγκρότηση και απόκτηση ανταγωνιστικότητας, με συνδυασμόόλων των αναπτυξιακών παρεμβάσεων που αναφέρονται στην ίδια χωρική ενότητα και συνευθύνη των εμπλεκόμενων φορέων.
    • Τοπική Ανάπτυξη με Πρωτοβουλία Τοπικών Κοινοτήτων – ΤΑΠΤοΚ
    • Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη – ΒΑΑ
    • Ολοκληρωμένη Χωρική Επένδυση - ΟΧΕ
    • Ο ολοκληρωμένος χαρακτήρας (ολιστική προσέγγιση) και η αποφυγή αποσπασματικών παρεμβάσεων
    • Ο σεβασμός στα φυσικά διαθέσιμα του τόπου, προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, πρόληψη κινδύνων, ενίσχυση των αστικών‐περιαστικών και ύπαιθρων συνδέσεων, πολυκεντρικότητα, αξιοποίηση του τοπικού δυναμικού («έξυπνης εξειδίκευσης»)
    • Η Εξισορρόπηση των ενδο-περιφερειακών ανισοτήτων και της μονοκεντρικότητας του ελληνικού οικονομικού και κοινωνικού χώρου,
    • Η οικονομική κρίση και η παραγωγική ανασύνταξη
    • τα οποία στοχεύουν σε κοινωνικά ευάλωτες ομάδες,
    • έχουν αειφόρο χαρακτήρα και συμβάλουν στην αναβάθμιση της περιβαλλοντικής και πολιτιστικής ταυτότητας των περιοχών,
    • συμβάλουν στην αξιοποίηση υφιστάμενων υποδομών και εγκαταστάσεων,
    • συμβάλουν στην ανάπτυξη συλλογικών δράσεων.
    • Καινοτόμα ή περιλαμβάνουν καινοτόμες ενέργειες.
    • Προάγουν τη συνεργασία και τη δικτύωση ομοειδών ή και συμπληρωματικών επιχειρήσεων και γενικότερα συμβάλουν στην ανάπτυξη συλλογικών δράσεων.
    • Συμβάλουν στην περιβαλλοντική αναβάθμιση των περιοχών.
    • Ενισχύουν τη νεανική και γυναικεία επιχειρηματικότητα.
    • Λαμβάνουν υπόψη την αναγκαιότητα υποστήριξης των κοινωνικά ευάλωτων ομάδων.
    • Υλοποιούνται από μόνιμους κάτοικους της περιοχής.
    • Οι δικαιούχοι είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες.
    • Συμβάλουν στη σύνδεση του πρωτογενή τομέα με τους λοιπούς τομείς της οικονομίας και συμβάλουν στην καθετοποίηση των επιχειρήσεων.
    • Συμβάλουν στην μείωση της ανεργίας.
    • Ανάπτυξη με στόχευση στα αποτελέσματα :
    • Βιώσιμη ανάπτυξη
    • Υποστήριξη θέσεων εργασίας
    • Υποστήριξη εισοδήματος
      • Ολοκληρωμένο σχέδιο τοπικού επιπέδου
      • Πολυεπίπεδη συνεργασία και σε περιφερειακό επίπεδο
      • Καινοτομία, Νέα προϊόντα

Σημαντικό ενδιαφέρον για τα αρωματικά φυτά

Συμπέρασμα Νο 2

Πρέπει να βρεθούν και να αξιοποιηθούν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της περιοχής.

Αξιοποίηση των δυνατοτήτων

Αξιοποίηση και επιλογή ελληνικών ποικιλιών

Αξιοποίηση της καλής μέχρι τώρα φήμης των προϊόντων στις αγορές

Το χαρακτηριστικό όνομα της ρίγανης διεθνώς «Greekoregano”

Χειροποίητα προϊόντα

Συνεργασίες

Ποιες άλλες μονάδες και ποια παραδοσιακά προϊόντα παράγονται στην περιοχή

Ευέλικτες μονάδες

Προβλήματα του κλάδου

Ο Αθανάσιος Κουστέλιος, ΚαθηγητήςΤΕΦΑΑ – Παν. Θεσσαλίας ανέπτυξε το θέμα: «Αθλητικός Τουρισμός: Μια Εναλλακτική Μορφή Ανάπτυξης».

Επισήμανε ότι οι προοπτικές ανάπτυξης και αξιοποίησης των ορεινών περιοχών της Ελλάδας και η άμεση ή έμμεση εξασφάλιση εισοδήματος στους κατοίκους των ορεινών, είναι τεράστια. Αυτό οφείλεται στην ποικιλία της μορφολογίας και των κλιματολογικών συνθηκών στο βουνό δίνει τη δυνατότητα για ενασχόληση με πολλές αθλητικές δραστηριότητες. Η πλήρης εισήγηση του κ. Κουστέλιου.

«Αθλητικός Τουρισμός: Μια Εναλλακτική Μορφή Ανάπτυξης»

Τουρισμός

Ο τουρισμός είναι ένα κοινωνικό, ψυχολογικό και οικονομικό φαινόμενο που προκύπτει από την δράση και αντίδραση των τεσσάρων παρακάτω ομάδων:

Ο τουρίστας μπορεί να οριστεί:

Έρευνες των WTO, ΕΟΤ, ΙΤΕΠ…..                                        
                          …..για τον Τουρισμό

Έρευνες των WTO, ΕΟΤ, ΙΤΕΠ…..                                          
                         …..για τον Τουρισμό

Απασχόληση

Χώρες προέλευσης

Έρευνα οίκου McKinsey

Ο τουρισμός είναι ο κλάδος που θα πρωταγωνιστήσει την επόμενη δεκαετία για την ανάπτυξη της Ελληνικής οικονομίας.

Σύμφωνα με την μελέτη αυτή, ο τουρισμός μπορεί να συνεισφέρει 18δις από τα 50 συνολικά δις ευρώ κατά τα οποία θα μπορούσε να αυξηθεί το ΑΕΠ της χώρας μέσα στην επόμενη δεκαετία.

Tι περιλαμβάνει ο ελληνικός τουρισμός;

Εναλλακτικός τουρισμός….

Είναι οι μορφές τουριστικής δραστηριότητας που ξεφεύγουν από τις παραδοσιακές μορφές τουρισμού αναψυχής σχετίζονται με τα ιδιαίτερα φυσικά χαρακτηριστικά μιας περιοχής ενώ σε κάποιες μορφές υπάρχει έντονο το στοιχείο της περιπέτειας

Μορφές Εναλλακτικού Τουρισμού

Αποσκοπούν στην επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου σε 12 μήνες

Βασικές αρχές που πρέπει να διέπουν τον εναλλακτικό τουρισμό είναι…..

Τουρισμός & Αθλητισμός

Ο τουρισμός και ο αθλητισμός στα τελευταία 40 χρόνια ακολουθούν παράλληλη πορεία ανάπτυξης, αποτελώντας ταυτόχρονα και τους δύο μαζικότερους κοινωνικούς θεσμούς της διεθνούς Κοινότητας

Αθλητικός Τουρισμός

Όλες οι μορφές ενεργητικής και παθητικής ανάμιξης σε αθλητικές δραστηριότητες,

όπου η συμμετοχή είναι τυχαία ή οργανωμένη, γίνεται για επαγγελματικούς ή μη λόγους, προϋποθέτει μετακίνηση μακριά από τόπο διαμονής και εργασίας

Διεθνής Αγορά

Αυστραλία

Ο αθλητικός τουρισμός αντιπροσωπεύει περίπου το 55% της συνολικής τουριστικής αγοράς, προσφέροντας στην οικονομία της χώρας περίπου $3δις.

ΗΠΑ

Το 38% των ενηλίκων παρακολούθησε ή συμμετείχε σε κάποιο οργανωμένο αθλητικό γεγονός. Το μέγεθός της αθλητικής τουριστικής βιομηχανία εκτιμάται σήμερα στα $45 δισεκατομμύρια

Καναδάς

Το 37% των 73.7 εκατ. εσωτερικών ταξιδιών είχαν ως αιτία τον αθλητικό τουρισμό.

Ελλάδα

Προσελκύει το 10% των συνολικών αφίξεων στην Ελλάδα

Μορφές Αθλητικού Τουρισμού

1.Παρακολούθηση

Αθλητικών Γεγονότων

Ολυμπιακοί αγώνες

Παγκόσμια/πανευρωπαϊκά πρωταθλήματα

Διάφοροι αγώνες

(Αλεξανδρής, 2002)

Μορφές Αθλητικού Τουρισμού

2. Επισκέψεις σε γνωστά   μνημεία (μουσεία) του αθλητισμού

Φημισμένα γήπεδα

Ολυμπιακές Εγκαταστάσεις

Μορφές Αθλητικού Τουρισμού

3. Ενεργητικός Αθλητικός

Τουρισμός – Συμμετοχή σε Αθλητικές Δραστηριότητες Αναψυχής

Τουρίστες οι οποίοι ταξιδεύουν με στόχο να συμμετέχουν σε αθλητικές δραστηριότητες

55% όλων των τουριστικών ταξιδιών

Ευρωπαϊκές Αγορές
(Μ. Βρετανία)

Ενεργητικός Αθλητικός Tουρισμός
(Ευρώπη)

Σύνολο: 26% σχετίζονται με συμμετοχή σε αθλητικές δραστηριότητες

Αθλητικός Τουρισμός σε Ορεινές Περιοχές

>40 εκατ. άνθρωποι ζουν και εργάζονται ή δραστηριοποιούνται σε υψόμετρο πάνω από 3000μ.

Ακόμα περισσότεροι επισκέπτονται μεσαία και μεγάλα υψόμετρα για διάφορους λόγους, π.χ. τουριστικούς, επιχειρηματικούς, επιστημονικούς κ.λπ. (Σεντελίδου και συν., 2003)

Αθλητικές δραστηριότητες σε ορεινές περιοχές

Οι ορεινές περιοχές είναι τόπος διεξαγωγής πολλών αθλητικών δραστηριοτήτων σε όλη τη διάρκεια του χρόνου και με ολοένα αυξανόμενους ρυθμούς. Ενδεικτικό αυτής της τάσης είναι ότι η πληρότητα των χιονοδρομικών κέντρων στις ευρωπαϊκές χώρες, είναι πλέον μεγαλύτερη το καλοκαίρι απ’ ότι το χειμώνα.

Τα ψευδαλπικά λιβάδια της Ελλάδας είναι ένα φιλικό φυσικό περιβάλλον για τον άνθρωπο, με εντυπωσιακά τοπία, με ιδανικές κλιματολογικές συνθήκες για μεγάλη ποικιλία άθλησης, άσκησης και αναψυχής.

Η διαμονή σε μέτριο υψόμετρο, οδηγεί σε κεντρικές και περιφερικές προσαρμογές του οργανισμού, όπως αύξηση του αριθμού των ερυθρών αιμοσφαιρίων στο αίμα, βελτιώνοντας έτσι τη σωματική απόδοση

Η ομορφιά του τοπίου, η ηρεμία του περιβάλλοντος και οι καλύτερες κλιματολογικές συνθήκες στο βουνό, αποτελούν τις ιδανικότερες συνθήκες για προπόνηση και το ξεκίνημα της προπονητικής περιόδου μιας αθλητικής ομάδας κατά τη θερινή περίοδο

Άνοιξη μέχρι Φθινόπωρο

(εάν υπάρχουν οι ανάλογες εγκαταστάσεις)

Χειμώνα (περίοδο χιονιού)

Αθλητικές δραστηριότητες σε ορεινές περιοχές

Όλες τις εποχές

Ο Βασίλης Μπέλης, δ/ντής της Αναπτυξιακής Καρδίτσας ανέπτυξε το θέμα: «Η θερμοκοιτίδα συνεργατισμού της ΑΝ.ΚΑ».

Η ΑΝΚΑ πρωτολειτούργησε το 1994 με έργα τηνπαροχή φιλοξενίας και υποστήριξης σε Συνεταιρισμούς Γυναικών και τη φιλοξενία του Πιστωτικού Αναπτυξιακού Συνεταιρισμού που μετεξελίχθηκε στην Συνεταιριστική Τράπεζα Καρδίτσας

Ωστόσο σήμερα παρέχει ποικιλία υπηρεσιών στην τοπική οικονομία και στην κοινωνία.

Σήμερα παρέχει υποστήριξη ή φιλοξενεί

Τι λείπει

Φαίνεται ότι για τους συνεταιρισμούς «εντάσεως κεφαλαίου» δεν υπάρχει πρόβλημα, αλλά:

Οι βασικές αξίες των φορέων που συνεργάζονται στο πεδίο της Κοινωνικής Χρηματοοικονομικής είναι

Οι κύριοι στόχοι του SES Net είναι:

Τα βήματα:

Η Ομάδα

Η έρευνα εκτίμησης κεφαλαιακών αναγκών των ΚοινΣΕπ και Κοινωνικών Επιχειρήσεων

Η έρευνα έγινε σε δύο επίπεδα:

Μέσω συναντήσεων σε επίπεδο Περιφερειακής Ενότητας. Οργανώθηκαν συναντήσεις σε ολόκληρη την Περιφέρεια Θεσσαλίας. Οι συναντήσεις ήταν διπλές:

Μια συνάντηση στην οποία συμμετείχαν ΚοινΣΕπ και μια συνάντηση για επιχειρήσεις της Κοινωνικής Οικονομίας. Μέσω συμπλήρωσης ερωτηματολογίων σε περιφερειακό και σε εθνικό επίπεδο. Αξιοποιήθηκε το μητρώο των επιχειρήσεων που τηρείται στο ΥπΕΚΑΠ.

Πρώτα (και ενδεικτικά) συμπεράσματα:

Οι κεφαλαιακές ανάγκες των ΚοινΣΕπ είναι μικρές: από 5-25 χιλ €. Δεν έχουν πιστοληπτική ικανότητα. Δεν έχουν δυνατότητα τεκμηρίωσης και υποστήριξης του αιτήματός τους σε τραπεζικά ή άλλους πάροχους πιστωτικών προϊόντων ή και ιδρύματα ενίσχυσης αντίστοιχων πρωτοβουλιών. Αναζητούν, κυρίως, επιχορηγούμενες χρηματοδοτήσεις

Δραστηριότητες διάδοσης, επικοινωνίας και εκπαίδευσης

Εκπονήθηκε οδηγός για την κατάρτιση businessplan από Κ.Ε.

Διάδοση του έργου και του «Εταιρικού Συμφώνου Χρηματοδότησης» σε σχετικά συνέδρια, εκδηλώσεις και ημερίδες. Οργανώθηκε website όπου προβάλλονται οι δραστηριότητες. Εκτυπώθηκε υλικό. Συμμετοχή σε workshops (ανά τρίμηνο) σε Ευρωπαϊκό επίπεδο όπου αναπτύσσεται συνεργασία μεταξύ όλων των αντίστοιχων πιλοτικών σχεδίων (έχουν εγκριθεί 22 παρόμοια σχέδια σε ολόκληρη την ΕΕ)

Το Εταιρικό Σύμφωνο Χρηματοδότησης Κοινωνικής Οικονομίας και Κοινωνικής Επιχ

Σχεδιάστηκε το “MemorandumofUnderstanding” με συμμετοχικές διαδικασίες και διαβούλευση. Υπογράφεται μεταξύ φορέων που ενδιαφέρονται για την ίδρυση του Εταιρικού Σύμφωνου Χρηματοδότησης Κοινωνικής Οικονομίας

Ο σχεδιασμός περιλαμβάνει τα εξής κεφάλαια:

Η κ. Μελίνα Σαραφίδου, Περιφέρεια Θεσσαλίας ανέπτυξε το θέμα: “Πολιτικές ανάπτυξης ορεινών όγκων”.

Aναφέρθηκε στα διαθέσιμα Χρηματοδοτικά εργαλεία, τη ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΑ ΠΕΡΙΟΔΟ, την Αρχιτεκτονική των Προγραμμάτων Περιόδου 2014 – 2020, το Πρόγραμμα Θεσσαλίας, την Περιφερειακή Στρατηγική Έξυπνης Εξειδίκευσης της Θεσσαλίας, τους στρατηγικούς στόχους της Ολοκληρωμένης Χωρικής Ανάπτυξης, και τα Εργαλεία υλοποίησης της Ολοκληρωμένης Χωρικής Ανάπτυξης, Προσδιορισμός οικείων εταίρων για τα Προγράμματα.

Παραθέτουμε την πλήρη εισήγηση της κ. Σαραφίδου.


Χρηματοδοτικά εργαλεία

Ο στρατηγικός στόχος της Περιφέρειας Θεσσαλίας, για την περίοδο 2014 – 2020: «Ισχυρή και καινοτόμος οικονομία στην Ευρώπη, με επίκεντρο τον άνθρωπο και το περιβάλλον, μέσω της έξυπνης, βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη»

Η επίτευξη του Στρατηγικού Στόχου της Περιφέρειας, θα πραγματοποιηθεί με την αποτελεσματική και αποδοτική αξιοποίηση όλων των διατιθέμενων πόρων : Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία της ΕΕ περιόδου 2014-2020, εθνικοί πόροι, άλλες πηγές.

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΑ ΠΕΡΙΟΔΟ

Βασικές Αναπτυξιακές Προτεραιότητες της Περιφέρειας Θεσσαλίας για τη περίοδο 2014 – 2020

α) Ανάσχεση της συρρίκνωσης της παραγωγικής / επιχειρηματικής δραστηριότητας και ενδυνάμωση της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων, με παράλληλη προσέλκυση επιχειρηματικών επενδύσεων, για διεύρυνση της επιχειρηματικής βάσης, με αιχμή την καινοτομία και τα αποτελέσματα της Έρευνας και της Τεχνολογικής Ανάπτυξης.

β) Ανάπτυξη, αξιοποίηση και αύξηση της συμμετοχής του ανθρώπινου δυναμικού στην αγορά εργασίας, ενεργός ένταξη και κοινωνική ενσωμάτωση κοινωνικά και οικονομικά ευπαθών ομάδων.

γ) Συμπλήρωση – ολοκλήρωση διατηρήσιμων υποδομών, για την ανάπτυξη και την απασχόληση.

δ) Προστασία του περιβάλλοντος και των πόρων και μετάβαση σε μια οικονομία φιλική στο περιβάλλον και με επάρκεια πόρων για ανάπτυξη, απασχόλησης και αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής.

ε) Βελτίωση της θεσμικής επάρκειας στη δημόσια διοίκηση και διοικητική   μεταρρύθμιση για μια αποτελεσματική δημόσια διοίκηση και αυτοδιοίκηση.

στ) Ενδυνάμωση της χωρικής συνοχής και της ανάπτυξης, για άρση των ενδοπεριφερειακών κοινωνικοοικονομικών ανισοτήτων.

H Αρχιτεκτονική των Προγραμμάτων Περιόδου 2014 – 2020 7 Τομεακά Επιχειρησιακά Προγράμματα :

Πώς σχεδιάστηκε το Πρόγραμμα Θεσσαλίας

Έναρξη 2012

Στρατηγική Έξυπνης Εξειδίκευσης

Η εθνική ή οι περιφερειακές στρατηγικές καινοτομίας που θέτουν προτεραιότητες με στόχο την δημιουργία συγκριτικού πλεονεκτήματος, μέσω της αντιστοίχισης των ισχυρών σημείων της Ε&Κ (της περιφέρειας) με τις ανάγκες των επιχειρήσεων, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι αναδυόμενες ευκαιρίες και οι εξελίξεις της αγοράς με τρόπο συνεκτικό, αποφεύγοντας την αλληλοεπικάλυψη και τον κατακερματισμό των προσπαθειών. Η στρατηγική έξυπνης εξειδίκευσης μπορεί να λάβει τη μορφή ενός εθνικού ή περιφερειακού στρατηγικού πλαισίου πολιτικής Ε&Κ ή να περιλαμβάνεται σε αυτό.

Η στρατηγική έξυπνης εξειδίκευσης

Η Περιφερειακή Στρατηγική Έξυπνης Εξειδίκευσης της Θεσσαλίας:

Πρώτος πυλώνας: αγροδιατροφικό σύμπλεγμα

Θεώρηση του πρωτογενούς τομέα, της πρώτης μεταποίησης και του κλάδου τροφίμων – ποτών ως ενιαία περιοχή παρέμβασης.
Ιεράρχηση τομέων προτεραιότητας στο Αγροδιατροφικό Σύμπλεγμα

Τουρισμός -Πολιτισμός

Τουρισμός

Πολιτισμός

ΧΩΡΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗ

Σύνολο αρχών για την αρμονική, ισορροπημένη, αποτελεσματική και αειφόρο χωροταξική ανάπτυξη των περιοχών της Ε.Ε., κατάλληλα προσαρμοσμένη στις ιδιαιτερότητες της κάθε περιοχής.


Ολοκληρωμένη Χωρική Ανάπτυξη

Αντιμετώπιση των προβλημάτων και διερεύνηση των τοπικών αναπτυξιακών δυνατοτήτων των διαφορετικών περιοχών (υπο- περιφερειακές, δια-περιφερειακές, αστικές, αστικές-αγροτικές, λειτουργικές), με συνδυασμό των διαφορετικών παρεμβάσεων, μετά από πρωτοβουλία των τοπικών δυνάμεων και στόχο την πολύ- επίπεδη διακυβέρνηση

Οι στρατηγικοί στόχοι της Ολοκληρωμένης Χωρικής Ανάπτυξης

Εργαλεία υλοποίησης της Ολοκληρωμένης Χωρικής Ανάπτυξης

ΤΑΠΤοΚ (CCLD)

Υλοποίηση μέσω Ομάδων Τοπικής Δράσης (τοπική αυτοδιοίκηση – φορείς ιδιωτικού τομέα και λοιπών οργανώσεων/συνεταιρισμών/ομάδων της περιοχής) με εφαρμογή Στρατηγικής Τοπικής Ανάπτυξης

Κανονιστική απαίτηση είναι καμία δημόσια αρχή ή ομάδα συμφερόντων να μην έχει συμμετοχή άνω του 49%

Ολοκληρωμένες Χωρικές Επενδύσεις

Κύριες Προκλήσεις :


Ολοκληρωμένη Χωρική Ανάπτυξη- ΠΕΠΘ

Οι στόχοι της Ολοκληρωμένης Χωρικής Ανάπτυξης

Βελτίωση της ποιότητας ζωής και της απασχολησιμότητας σε περιοχές χαμηλής ανάπτυξης

Βελτίωση των προοπτικών αναζωογόνησης και ανάπτυξης περιοχών της Περιφέρειας με προβλήματα στον επιχειρηματικό/κοινωνικό ιστό τους

Αύξηση της λειτουργικότητας και ελκυστικότητας των αστικών κέντρων

Βελτίωση της ελκυστικότητας των πολιτιστικών & φυσικών πόρων της Περιφέρειας.

Αναμενόμενα αποτελέσματα της Ολοκληρωμένης Χωρικής Ανάπτυξης - ΠΕΠΘ

Πρόληψη/αντιμετώπιση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, δημιουργία συνθηκών απασχόλησης / εισοδήματος

Βελτίωση επιπέδου ανάπτυξης μικροπεριοχών της Περιφέρειας

Βελτίωση συνθηκών διαβίωσης/ποιότητας ζωής αστικού πληθυσμού / ενίσχυση ελκυστικότητας αστικών κέντρων

Προστασία και ανάδειξη φυσικής/πολιτιστικής κληρονομιάς, αύξηση αριθμού επισκεπτών


Τοπική Ανάπτυξη με Πρωτοβουλία Τοπικών Κοινοτήτων
ΠΑΑ

Στον αγροτικό χώρο και στις περιοχές που στηρίζονται στις αλιευτικές δραστηριότητες, ως προκλήσεις αναδεικνύονται, η παραγωγική ανασυγκρότηση, η βελτίωση του αγροτικού χώρου για καλύτερη ποιότητα ζωής και η ενίσχυση των τάσεων επιστροφής στην ύπαιθρο, η ορθή διαχείριση των φυσικών πόρων σε συνδυασμό με την καταπολέμηση συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, η διαφοροποίηση της αγροτικής και της αλιευτικής οικονομίας σε κατεύθυνση όπως η διασύνδεση με τις υπηρεσίες τουρισμού και πολιτισμού, και η αναβάθμιση του τοπικού ανθρώπινου κεφαλαίου.

Ως μέσα προκρίνονται η ενίσχυση της επιχειρηματικότητας με καινοτομικές προσεγγίσεις, η στήριξη των συνεργασιών και της δικτύωσης, και η ολοκλήρωση των απαραίτητων βασικών υποδομών και ΤΠΕ για να αυξηθούν η ανταγωνιστικότητα και εξωστρέφεια.

ΠΑΑ _2014-2020 ΜΕΤΡΟ 19 CLLD/LEADER


(ΣΧΕΔΙΟ ΠΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΖΕΤΑΙ ΝΑ ΥΠΟΒΛΗΘΕΙ ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ ΣΤΗΝ Ε.Ε.
Ο ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΜΕΤΡΟΥ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΚΑΘΟΡΙΣΤΕΙ)

Σχεδιασμός και εφαρμογή στρατηγικών τοπικής ανάπτυξης με ολοκληρωμένο και πολυτομεακό χαρακτήρα, με την υλοποίηση παρεμβάσεων δημοσίου ή ιδιωτικού χαρακτήρα, καθώς και με δράσεις συνεργασίας, συνδυάζοντας έναν αριθμό εργαλείων και υπο-μέτρων του ΕΓΤΑΑ, καθώς και δράσεων από το ΕΤΘΑ, το ΕΚΤ και το ΕΤΠΑ (σε περίπτωση πολυταμειακής προσέγγισης).

Οι παρεμβάσεις του μέτρου προγραμματίζονται στην προτεραιότητα 6 «προώθηση της κοινωνικής ένταξης, της μείωσης της φτώχειας και της οικονομικής ανάπτυξης στις αγροτικές περιοχές» και ειδικότερα στην περιοχή εστίασης 6β (προώθηση της τοπική ανάπτυξη στις αγροτικές περιοχές).


19.1 Στήριξη για την προετοιμασία στρατηγικής της τοπικής ανάπτυξης

Συνολικά θα επιλεγούν κατά μέγιστο αριθμό 50 περιοχές για την εφαρμογή του παρόντος μέτρου οι οποίες συνολικά μπορούν να καλύπτουν έκταση ίση έως και το 100% των περιοχών παρέμβασης LEADER (αγροτικές περιοχές σύμφωνα με τον ορισμό της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου και του Νομού Θεσσαλονίκης, με Δημοτικές Κοινότητες έως 15.000 κατοίκους).

Δικαιούχοι για την προπαρασκευαστική περίοδο είναι οι υφιστάμενες ή νέες Ομάδες Τοπικής Δράσης (ΟΤΔ), σύμφωνα με τα άρθρα 32-35 του Καν. 1303/2013 ως προς την δομή και την εταιρική τους σύνθεση.

19.2.1 Παρεμβάσεις δημόσιου χαρακτήρα για τον τοπικό πληθυσμό

Έργα / ενέργειες δημόσιου χαρακτήρα, τα οποία συμβάλουν με έμμεσο ή άμεσο τρόπο στην ανάπτυξη του πρωτογενή, του δευτερογενή ή του τριτογενή τομέα της τοπικής οικονομίας, για την επίτευξη των στόχων της εγκεκριμένης τοπικής στρατηγικής.

«Βασικές υπηρεσίες και ανάπλαση χωριών σε αγροτικές περιοχές» Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί στην υλοποίηση έργων:

19.2.2 Επενδύσεις ιδιωτικού χαρακτήρα

Έργα / ενέργειες ιδιωτικού χαρακτήρα, τα οποία συμβάλουν στην ανάπτυξη του δευτερογενή ή του τριτογενή τομέα της τοπικής οικονομίας, για την επίτευξη των στόχων της εγκεκριμένης τοπικής στρατηγικής.

«Ενίσχυση επενδύσεων για μη γεωργικές δραστηριότητες»

Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί στην υλοποίηση έργων:


19.3 Στήριξη για την προπαρασκευή και την υλοποίηση της συνεργασίας

Στοχεύουν στην ενίσχυση των καινοτόμων παρεμβάσεων για την ανάδειξη της τοπικής ταυτότητας, στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, στην αειφόρο ανάπτυξη της περιοχής, στην αντιμετώπιση της φτώχιας, των κοινωνικών ανισοτήτων και της κοινωνικής απομόνωσης, την υποστήριξη των κοινωνικά ευάλωτων ομάδων, καθώς και στην περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση.

Συνάδουν με τις τοπικές αναπτυξιακές στρατηγικές.

Αποτυπώνουν διακριτούς και μετρήσιμους στόχους, καθώς και αποδεικνύεται η διάχυση των αποτελεσμάτων.

Είναι υποχρεωτικό η κάθε υποβαλλόμενη στρατηγική να περιέχει τουλάχιστον ένα προσχέδιο διατοπικής ή / και διακρατικής συνεργασίας.

Ένταση ενίσχυσης καθορίζεται σε 100% για την προπαρασκευαστική φάση και 95% για την φάση υλοποίησης του σχεδίου συνεργασίας.


ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ :

Τρόπος :

Να θυμηθούμε την ΑΡΧΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΧΕΣΗΣ

Υπαγορεύει τη στενή συνεργασία μεταξύ των δημόσιων αρχών των κρατών μελών σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, καθώς επίσης και με τον ιδιωτικό και άλλους τομείς

Θεωρείται μια από τις βασικότερες αρχές των ταμείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης τα οποία η ΕΕ και τα κράτη μέλη διαχειρίζονται από κοινού υπό το καθεστώς της «επιμερισμένης διαχείρισης».

ΑΡΧΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΧΕΣΗΣ

Προσδιορισμός οικείων εταίρων για τα Προγράμματα

Για κάθε Πρόγραμμα προσδιορίζονται οι «εταίροι» μεταξύ των οποίων είναι τουλάχιστον :

α)  αρμόδιες περιφερειακές, τοπικές, δημοτικές και άλλες δημόσιες αρχές

β)  οικονομικοί και κοινωνικοί εταίροι,

γ)  φορείς που εκπροσωπούν την κοινωνία των πολιτών, όπως οι περιβαλλοντικοί εταίροι, οι μη κυβερνητικές οργανώσεις και οι φορείς που είναι επιφορτισμένοι με την προώθηση της κοινωνικής ένταξης, της ισότητας των φύλων και της εξάλειψης των διακρίσεων,

Choose language

elenfrdeitessv

Who's Online

Αυτήν τη στιγμή επισκέπτονται τον ιστότοπό μας 37 επισκέπτες και κανένα μέλος