Πολεμώντας και τραγουδώντας, αυτός ο λαός επιβίωσε…

 

 

 

 

Από τον 4ο μέχρι τον 6ο αιώνα, που είναι και η εποχή της διάδοσης του χριστιανισμού, ρίζωσε τάχιστα και στην περιοχή του νομού Τρικάλων, όπως τουλάχιστον μαρτυρεί η ύπαρξη επισκοπής Τρίκκης ήδη από τον 4ο αιώνα. Επόμενο ήταν να λάβει έκταση και η ανέγερση χριστιανικών εκκλησιών. Έτσι ο εορτασμός των αγίων της εκκλησίας συνδυάζεται, πέραν των λατρευτικών και με πλήθος άλλων πανηγυρικών εκδηλώσεων, συνυφασμένων με την καθημερινότητα των ανθρώπων.

 

 

Ας μη μας διαφεύγει το γεγονός ότι από τα ματωμένα χώματα των Τρικάλων πέρασαν Ρωμαίοι, Γότθοι, Ούννοι, Σλάβοι, Σαρακηνοί, Βούλγαροι, Φράγκοι, Νορμανδοί, οι Σέρβοι του Στέφανου Δουσάν, Τούρκοι… Συνεχείς οι αγώνες και στα χρόνια της γερμανικής κατοχής. Πολεμώντας και τραγουδώντας, αυτός ο λαός επιβίωσε.

 

 

Ακόμα και τώρα αν βρεθούμε στη σιωπή των βουνών θα καταφέρουμε ν’ αφουγκραστούμε ντουφεκιές, τραγούδια και φωνές και συνθήματα για τη λευτεριά και ίσως μπορέσουμε με τα μάτια της ψυχής να δούμε μερμηγκιά το ανθρωπολόι που πάτησε κάθε σπιθαμή εδάφους.

 

 

Όπως σχεδόν σ’ ολόκληρη την Ελλάδα έτσι και στα πεδινά και ορεινά χωριά του νομού Τρικάλων, γίνονται πανηγύρια και λαογραφικές εκδηλώσεις. Πρέπει να σημειωθεί ότι σχεδόν όλες οι πανηγυρικές εκδηλώσεις είναι συνυφασμένες με το εκκλησιαστικό εορτολόγιο. Το «γενέθλιον της υπεραγίας δεσποίνης ημών Θεοτόκου», η γέννηση, δηλαδή, της Μαρίας, της μητέρας του Ιησού Χριστού, όπως επίσης ο Δεκαπενταύγουστος ή Πάσχα του καλοκαιριού, όπως το ονομάζουν οι Ορθόδοξοι πιστοί, αποτελούν σημαντικές γιορτές για όλους τους Έλληνες. Έτσι κι εδώ, στην περιοχή του νομού Τρικάλων αυτές οι δυο μεγάλες γιορτές είναι το συναπάντημα όχι μονάχα των πιστών Χριστιανών αλλά όλων εκείνων που κρατούν αμόλυντη μια μακραίωνη παράδοση, όπου μπλέκεται το θρησκευτικό συναίσθημα με την αγάπη στην πατρίδα, με τις λύπες αλλά και τις χαρές της ζωής, με την ελπίδα ότι πάντα θα μας συνδέουν κοινές αξίες και παραδόσεις.

Η ψυχική λεβεντιά των Ελλήνων είναι βλαστάρι της ηθικής ρίζας του γένους, συντηρημένη με την παράδοση και με το μύθο της εθνότητας. Είναι χαρακτηριστικό του πνευματικού μας πολιτισμού και αυτό το χαρακτηριστικό εκφράζει η λαϊκή ψυχή στα πανηγύρια. Μπορεί η πίστη του λαού μας να είναι καλλιτεχνική, ή ιδεολογική, ή ακραιφνώς θρησκευτική, να μας αρέσει ή να μην μας αρέσει. Αλλά δεν μπορεί κανείς ν’ αμφισβητήσει τη θερμοκρασία της λαϊκής ψυχής όταν εκφράζεται με το τραγούδι ή το χορό και με άλλες εκδηλώσεις που συντηρούν πατροπαράδοτες συνήθειες, ήθη και έθιμα, και που γαλούχησαν τις προηγούμενες γενιές.

 

Πρέπει όμως κανείς να συνθέσει τη θρησκευτική με την εθνική παράδοση, που είναι αξεδιάλυτα μπλεγμένες και ακόμη και σήμερα τονώνουν το φρόνημα του λαού μας.

 

 

Όλα τα πανηγύρια ουσιαστικά είναι και μια ευκαιρία ν’ ανταμώσουν ξανά φίλοι και συγγενείς, συγχωριανοί, και ξενιτεμένοι, να ξαναβρούν το νήμα της επαφής και της επικοινωνίας, να μιλήσουν για τα περασμένα, για όσα τους ένωσαν και τους κρατούν δεμένους με τον γενέθλιο τόπο. Τα πανηγύρια με την ανείπωτη ευχάριστη διάθεση που διοχετεύουν στους ανθρώπους, ανανεώνουν τις ελπίδες, δυναμώνουν τη διάθεση της χαράς, και το σπουδαιότερο, προεκτείνουν τη ζωή!! Γιατί δεν είναι μονάχα οι λιχουδιές, το ποτό και ο χορός αλλά και η προσπάθεια των ανθρώπων με την επαφή να σπρώξουν το χρόνο μακριά και ν’ απολαύσουν το θείο δώρο της ζωής.

 

Η εικόνα της πλατείας του χωριού με το συγκεντρωμένο πλήθος αποπνέει τη χαρά και τη ζεστασιά της αγάπης, και απομακρύνει όλα όσα το προηγούμενο διάστημα στάθηκαν αγκάθια στις ανθρώπινες σχέσεις. Κι όπως γράφει κάπου ο λαογράφος Δημήτρης Λουκάτος, «αν δεν είχαμε έναν άγιο, θα τον αναζητούσαμε», για να προσωποποιήσει την οποιαδήποτε γιορτή μας.

 

 

ΔΗΜΟΣ ΤΡΙΚΚΑΙΩΝ

Τρίκαλα

 

Πολιτιστικές εκδηλώσεις όλον το χρόνο - συναυλίες, κοντσέρτα, βραδιές όπερας, ρεσιτάλ πιάνου, χορευτικά με ντόπια και ξένα συγκροτήματα, θεατρικές παραστάσεις, εκθέσεις ζωγραφικής, βιβλίου, φωτογραφίας και τοπικού Τύπου, ομιλίες, διαλέξεις, σεμινάρια.

 

• Τα «Τσιτσάνεια», στη μνήμη του Βασίλη Τσιτσάνη. Πρόκειται για εκδηλώσεις αφιερωμένες στο αξεπέραστο μουσικό έργο του Τσιτσάνη και το λαϊκό τραγούδι. Η κεντρική εκδήλωση πραγματοποιείται στο Μύλο Ματσόπουλου.
• H γιορτή του πολιούχου Aγίου Bησσαρίωνα, του οποίου η μνήμη εορτάζεται στις 15 Σεπτεμβρίου, με ιδιαίτερη ευλάβεια και μεγαλοπρέπεια, στη μονή του, στην Πύλη, στην Καλαμπάκα· στα Τρίκαλα λιτανεύεται η τιμία κάρα του πανηγυρικά την Κυριακή της Σαμαρείτιδος, που εορτάζει 28 ημέρες μετά το Άγιο Πάσχα. Η Κάρα και η σιαγόνα του Αγίου βρίσκονται στη Μονή Δουσίκου Τρικάλων. Απότμημα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου βρίσκεται στη Μονή Προυσού Ευρυτανίας.
• ΜΥΛΟΣ ΤΩΝ ΞΩΤΙΚΩΝ. Από το τέλος του Νοεμβρίου, κάθε χρόνο και για 38 μέρες, λειτουργεί το μεγαλύτερο Χριστουγεννιάτικο θεματικό πάρκο της χώρας, με καλλιτεχνικές εκδηλώσεις και διαδραστικά εργαστήρια για μικρούς και μεγάλους.
• ΛΑΖΑΡΙΝΕΣ. Κάθε χρόνο, τον μήνα Απρίλιο, στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Τρικκαίων αναβιώνει το έθιμο της Λαζαρίνας και τα λαζαρινά κάλαντα και παινέματα στην εκδήλωση που διοργανώνει ο Δήμος Τρικκαίων, σε συνεργασία με τον Σύλλογο Φίλων Λαογραφικού Μουσείου Τρικάλων. Τα παιδιά που συμμετέχουν στο δρώμενο έχουν καλάθια πλεγμένα από φυσικά υλικά (ψάθα, καλάμι), και στολισμένα με λουλούδια, τραγουδούν παραδοσιακά κάλαντα της εορτής του «Λαζάρου». Στα παιδιά προσφέρονται παραδοσιακά λαζαρινά φιλέματα και ενθύμια συμμετοχής. Βραβεύονται τα τρία καλύτερα καλάθια, τα τρία καλύτερα τραγούδια και οι τρεις καλύτερες ομαδικές παρουσίες (καλάθι και τραγούδι). Σε ανάμνηση της έγερσης του Λαζάρου οι νοικοκυρές ζυμώνουν ειδικές κουλούρες που ονομάζονται Λαζαράκια, Λαζόνια, Λάζαροι κ.λπ. Έχουν σχήμα ανθρώπου σπαργανωμένου, όπως παριστάνεται ο Λάζαρος στην αγιογραφία και προσφέρονται στα παιδιά που εκείνη την ημέρα λένε τα κάλαντα. Μέσα στη ζύμη έχουν σταφίδες, καρύδια, μύγδαλα και άλλους καρπούς. Τα κάλαντα του Λαζάρου τα τραγουδούν κορίτσια , οι «λαζαρίνες», που είναι στολισμένες με ωραίες φορεσιές και κρατώντας καλάθια στολισμένα με ανοιξιάτικα λουλούδια γυρίζουν όλα τα σπίτια. Οι λαζαρίνες, πέρα από τα θρησκευτικά μηνύματα και την αναγέννηση της φύσης, αφού το έθιμο τελείται μέσα στην καρδιά της Άνοιξης, συμβολίζουν την αναγέννηση και τη συνέχιση της ίδιας της παραδοσιακής κοινωνίας. Τα Λαζαρινά κάλαντα περιέχουν τραγουδάκια ολιγόστιχα που αναφέρονται στο θρησκευτικό μήνυμα της εορτής και πάρα πολλά παινέματα τραγουδάκια που εξυμνούν τα μέλη της οικογένειας (μικρό παιδί, παλικάρι, κοπέλα, αρραβωνιασμένοι, νιόπαντροι, νοικοκύρης, νοικοκυρά) αλλά και τα μέλη της παραδοσιακής κοινωνίας του χωριού: ιερέα, δάσκαλο, γεωργό, τσοπάνη.
• Περνώντας από την εκκλησία του χωριού οι λαζαρίνες τραγουδούν:
  • Η ΑΠΟΣΤΑΞΗ ΤΟΥ ΤΣΙΠΟΥΡΟΥ. Η Περιφέρεια Θεσσαλίας - Περιφερειακή Ενότητα Τρικάλων έχει καθιερώσει λαογραφική εκδήλωση με θέμα την παραδοσιακή απόσταξη του τσίπουρου. H εκδήλωση πραγματοποιείται στις αρχές του Νοεμβρίου, στο πλαίσιο ανάδειξης της τοπικής πολιτιστικής κληρονομιάς. Περιλαμβάνει παρουσίαση του παραδοσιακού τρόπου απόσταξης και πλαισιώνεται με παρουσίαση παραδοσιακών τραγουδιών και χορών. Συμμετέχουν οι λαογραφικοί πολιτιστικοί σύλλογοι της περιοχής των Τρικάλων, που διαθέτουν χορευτικές ομάδες, παραδοσιακή χορωδία και κάθε είδους σχετικό λαογραφικό υλικό.
  •  
  • Το καρναβάλι τις Απόκριες.
  • Tα «πασχαλόγιορτα», με ρίζες στην παράδοση.
  • Eμποροπανήγυρη από τις 19 ώς τις 24 Iουλίου.
  • H λιτάνευση της εικόνας του Aγίου Bησσαρίωνα στις 15 Σεπτεμβρίου.
  • ΓΙΟΡΤΗ ΜΑΝΙΤΑΡΙΟΥ . Έχει καθιερωθεί και γίνεται πλέον κάθε χρόνο, το πρώτο σαββατοκύριακο του Οκτωβρίου, όπως άλλωστε ήταν και ο αρχικός σχεδιασμός του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Μετεώρων και Μουσείου Μανιταριών, η Γιορτή Μανιταριού στην Καλαμπάκα. Ο απολογισμός σε αριθμούς της 1ης Γιορτής Μανιταριού ήταν αρκετά ικανοποιητικός, αφού πέντε χιλιάδες κόσμος συμμετείχαν στις εκδηλώσεις. Οκτώ χιλιάδες μερίδες φαγητού με μανιτάρι, είκοσι διαφορετικά μαγειρέματα από δέκα διαφορετικούς σεφ, άφθονο κρασί και μπύρα. Η Γιορτή ξεκίνησε το απόγευμα Παρασκευής με το στήσιμο στο Μουσείο της έκθεσης έργων μανιταροτέχνης στην οποία συμμετείχαν περίπου δέκα καλλιτέχνες. Το πρωί του Σαββάτου, περίπου τετρακόσιοι άνθρωποι ανέβηκαν στα γύρω βουνά και με την καθοδήγηση των ειδικών συνέλεξαν δεκάδες διαφορετικά είδη μανιταριών, τα οποία ταυτοποιήθηκαν από τον Πρόεδρο των Μανιταρόφιλων Ελλάδας Γιώργο Κωνσταντινίδη και εκτέθηκαν σε ειδικό χώρο για να τα απολαύσουν οι επισκέπτες.

Εκκλησίτσα φουντωτή,

φουντωτή, καμαρωτή,

στην κορφή έχει σταυρό

και στη ρίζα κρυό νερό.

Το 'μαθαν και οι πέρδικες,

πήγαιναν και το 'πιναν

Κι τις μάλωσε ο Χριστός

-Μην του πίν'τε , μην το παίρν'τε.

Τόχει ο αφέντης μ' μετρημένου

και η κυρά λογαριασμένο.

 

Αγία Κυριακή

Στις 7 Ιουλίου, κάθε χρόνο στην Αγία Κυριακή και ανήμερα του εορτασμού της αγίας, διοργανώνεται πανηγύρι, όπου προσφέρονται τοπικά εδέσματα και γίνονται αναπαραστάσεις εθίμων από τον λαογραφικό σύλλογο του χωριού. Επιπλέον, πραγματοποιείται πανηγυρικός εσπερινός με αρτοκλασία.

Αγρελιά (Σμόλια)

Το πανηγύρι γίνεται στις 26 Ιουλίου, και στην εορτή της Αγίας Παρασκευής.

 

Ανταλλάξιμα

Εορτασμός Αποστόλου Θωμά.

Αρδάνι

Στις 21 Μαΐου, των Αγίων Κων/νου & Ελένης. Παλαιότερη θέση του χωριού ήταν και η θέση "βελωτά", ΝΑ περίπου στα δύο χιλιόμετρα προς Παλαιόπυργο, όπου σώζονται μέχρι σήμερα οι εκκλησίες του Αγίου Νικολάου και της Παναγίας. Εκεί κάθε δεκαπενταύγουστο γίνεται λειτουργία και με μέριμνα του Συλλόγου των απανταχού Αρδανιωτών, προσφέρεται κρεατόσουπα, η οποία παρασκευάζεται εκείνη τη στιγμή με κρέας από αιγοπρόβατα που είναι ταγμένα στην Παναγία.

Βαλτινό

Τον Δεκαπενταύγουστο στη γιορτή της Παναγίας.

 

Γενέσι

Το χωριό πανηγυρίζει τρεις φορές το χρόνο: στη γιορτή της Αγίας Παρασκευής, στις 26 Ιουλίου, στην ομώνυμη εκκλησία στην Κρυόβρυση, τον Δεκαπενταύγουστο στην κοιμητηριακή εκκλησία της Παναγίας και των Αγίων Αναργύρων στην 1 Ιουλίου στην ομώνυμη εκκλησία στο κέντρο του χωριού. Την ημέρα των πανηγυριών προσφέρεται φαγητό από καζάνι και της Αγίας Παρασκευής γίνεται γλέντι με κλαρίνα στην πλατεία. Η Πρωτομαγιά γιορτάζεται στην πλατεία του χωριού, όπου παρουσιάζονται χορευτικά και μουσικά συγκροτήματα.

Γλίνος

Στο χωριό γίνεται πανηγυρική εκδήλωση στις 30 Ιουνίου, παραμονή της θρησκευτικής εορτής των Αγίων Αναργύρων. Το απόγευμα πραγματοποιείται πανηγυρικός εσπερινός και, στη συνέχεια, ακολουθεί η λιτανεία της εικόνας των αγίων. Έπειτα αρχίζουν μουσικές εκδηλώσεις, όπου συμμετέχουν χορευτικά συγκροτήματα. Στους επισκέπτες προσφέρεται παραδοσιακό φαγητό και κρασί. Επιπλέον, κάθε χρόνο στην εορτή του Στις 23 Απριλίου, του Αγίου Γεωργίου, που είναι ο πολιούχος του χωριού, γίνεται αναπαράσταση του καραγκούνικου γάμου και επιδείξεις παραδοσιακών χορών από τις πολιτιστικές ομάδες χορού του χωριού και άλλων περιοχών.

 

Γοργογύρι

Στις 8 Σεπτεμβρίου, γιορτή της Γέννησης της Θεοτόκου, και στις 26 Οκτωβρίου, του Αγίου Δημητρίου, το χωριό πανηγυρίζει με θρησκευτικές εκδηλώσεις που ακολουθούνται από κοινό φαγητό («καζανιά»), παρουσίαση παραδοσιακών χορών από τον τοπικό χορευτικό όμιλο και κλαρίνα στην πλατεία του χωριού. Στην πλατεία πάλι, ανήμερα το Πάσχα, γίνονται διάφορες εκδηλώσεις που περιλαμβάνουν θεατρική παράσταση και παρουσίαση προσκεκλημένων χορευτικών συγκροτημάτων. Τέλος, οι Απόκριες γιορτάζονται με φωτιές από πουρνάρια και χορό.

 

Διαλεχτό

Τον Δεκαπενταύγουστο.

 

Διπόταμος

ΤουΑγίου Χριστοφόρου στις 9 Μαΐου.

Ελληνόκαστρο

Τον Δεκαπενταύγουστο. Στις 23 Απριλίου, του Αγίου Γεωργίου

Ζηλευτή

Στις 20 Ιουλίου, του Προφήτη Ηλία

Κάτω Ελάτη

Στις 21 Μαΐου των Αγίων Κων/νου & Ελένης

Κεφαλόβρυσο

Στις 23 Απριλίου, του Αγίου Γεωργίου, και στις 20 Ιανουαρίου, του Αγίου Ευθυμίου

Κουμαριά

Τον Δεκαπενταύγουστο.

Κόρη

Εορτή του Προφήτη Ηλία στον ομώνυμο Ιερό ναό ο οποίος δεσπόζει σε παρακείμενο λοφίσκο και αποτελεί τον Προστάτη του Χωριού.

Κρηνίτσα

Στις 21 Μαΐου των Αγίων Κων/νου & Ελένης Η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου χτίστηκε τα τελευταία χρόνια. Είναι μια όμορφη εκκλησία με ωραίες τοιχογραφίες. Η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου είναι θα λέγαμε η κεντρική ενορία της Κρηνίτσας. Λειτουργεί από του Αγίου Δημητρίου μέχρι 21η Μαΐου που πανηγυρίζει ο ναός των ισαποστόλων Κωνσταντίνου και Ελένης. Το καλοκαίρι η λειτουργία γίνεται εναλλάξ και στις δυο κεντρικές εκκλησίες. Κάθε χρόνο η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου πανηγυρίζει και είναι έθιμο πια οι κτηνοτρόφοι του χωριού μας να τάζουν αρνιά στον Άγιο, τα οποία σφάζονται, μαγειρεύονται και προσφέρονται φιλοξενία στους παρευρισκόμενους στη λειτουργία του Αγίου. Το εξωκκλήσι της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος βρίσκεται αριστερά της επαρχιακής οδού Τρικάλων – Παλαιοπύργου, θέση «Νταμάρι». Ένα πολύ γραφικό εκκλησάκι σε μια τοποθεσία πανέμορφη, περιτριγυρισμένο από δέντρα που φύτεψαν οι κάτοικοι με τον ιερέα τότε του χωριού μας Πατέρα Σωτήριο Βουτυρέα, ο οποίος δυστυχώς έφυγε νωρίς από τη ζωή, πανηγυρίζει στις 6 Αυγούστου και κατά την παραμονή και ανήμερα της γιορτής προσφέρεται, κατά τον εσπερινό ντοματόρυζο νηστίσιμο και ανήμερα της εορτής φασολάδα, φιλοξενία στους πιστούς που συρρέουν κατά εκατοντάδες. Στο χώρο της Εκκλησίας αυτής ο Μορφωτικός Σύλλογος διοργανώνει τα κούλουμα – όπως χαρακτηρίζεται ο υπαίθριος πανηγυρισμός της Καθαράς Δευτέρας, με φασολάδα και λαγάνα.

Λιόπρασο

Γέννηση της Θεοτόκου (8 Σεπτεμβρίου)

 

 

Λόγγος

Στις 15 Μαΐου, του Αγίου Αχίλλειου.

 

 

Μεγάλα Καλύβια

Στις 21 Μαΐου των Αγίων Κων/νου & Ελένης

 

Μεγ. Κεφαλόβρυσο

Στις 21 Μαΐου των Αγίων Κων/νου & Ελένης

 

Μεγαλοχώρι

Ανακομιδή των λειψάνων του Αγίου Αθανασίου (2 Μαΐου)

 

Μεγάρχη. Της Αναλήψεως (εορτάζει 39 ημέρες μετά το Άγιο Πάσχα).

Ξυλοπάροικο

Ανακομιδή των λειψάνων του Αγίου Αθανασίου (2 Μαΐου). 3η ημέρα Πάσχα, Νικολάου & Ειρήνης. Στις γιορτές της Πανηγύρι στις 26 Ιουλίου της Αγίας Παρασκευής, του Αγίου Αθανασίου (2 Μαΐου) και του Αγίου Τρύφωνα (1 Φεβρουαρίου) το χωριό πανηγυρίζει με κοινό γεύμα, κρασί, χορό και κλαρίνα. Η Κόρη πανηγυρίζει το Δεκαπενταύγουστο. Την Πρωτομαγιά παρουσιάζονται παραδοσιακοί χοροί και παλιά θεατρικά, όπως η Γκόλφω, στην πλατεία του Ξυλοπάροικου.

Παλαιόπυργος

Στις 15 Μαΐου, του Αγίου Αχίλλειου και στις 29 Ιουνίου, των Αγίων Αποστόλων.

Πατουλιά

Στις 23 Απριλίου, του Αγίου Γεωργίου

 

Πλάτανος

Τον Δεκαπενταύγουστο. Τα «Ελευθέρια» (Ντάσκεια) που είναι πολιτιστικές και αθλητικές εκδηλώσεις, και τις συνδιοργανώνουν ο Πολιτιστικός Οργανισμός του Δήμου Παραληθαίων και ο Μορφωτικός Σύλλογος Απανταχού Πλατανιωτών. Πραγματοποιούνται κάθε χρόνο, από το 1980 όταν με πρωτοβουλία του τότε Διοικητή της 1ης Στρατιάς στρατηγού Γεωργίου Βοριά στήθηκε στον Πλάτανο η προτομή του πρωταθλητή του Γυμναστικού Συλλόγου Τρικάλων και πρώτου πεσόντος στον πόλεμο του 1940 εφέδρου αξιωματικού Ελευθερίου Ντάσκα, ο οποίος καταγόταν από τον Πλάτανο.

Πρίνος

Στις 20 Ιουλίου, του Προφήτη Ηλία. Των Αγίων Πάντων (εορτάζει 56 ημέρες μετά το Άγιο Πάσχα). Οι κάτοικοι του χωριού κρατούν και σήμερα το έθιμο του Κλήδονα, την πρώτη του Μάρτη και τα «Καρκατζέλια» των Απόκρεω. Την Πρωτομαγιά ψήνονται αρνιά στο προαύλιο της εκκλησίας του Αγίου Αθανασίου μέχρι το απόγευμα, οπότε το γλέντι μεταφέρεται στην πλατεία. Εκεί, αργά το βράδυ, γίνεται και η αναπαράσταση του κλήδονα που καταλήγει στο κάψιμο της καλύβας. Στην πλατεία πάλι παρουσιάζονται χορευτικά συγκροτήματα τη δεύτερη μέρα του Πάσχα.

Πρόδρομος

Ο χώρος γύρω από το παλιό μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη έχει διαμορφωθεί για αναψυχή και συγκεντρώνει κόσμο την Πρωτομαγιά. Το χωριό πανηγυρίζει δυο φορές το χρόνο: στη γιορτή των Αγίων Αποστόλων (29-30 Ιουνίου), και στη μνήμη του αποκεφαλισμού του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου (29 Αυγούστου). Τα πανηγύρια γίνονται στο προαύλιο των ομωνύμων εκκλησιών και στην πλατεία. Προσφέρεται φασολάδα με μπομπότα και ακολουθεί γλέντι με παραδοσιακά μουσικά όργανα. Την Πρωτομαγιά στη Μεγάλη Βρύση τηρείται το έθιμο του Κλήδονα. Οι κάτοικοι χορεύουν σε χορούς κατά ηλικίες, το χορευτικό συγκρότημα του χωριού παρουσιάζει παραδοσιακούς χορούς και μοιράζεται στον κόσμο πλαστό και ξινόγαλο.

 

 

Ράξα

Στις 2 Μαΐου, του Αγίου Αθανασίου.

 

Ρίζωμα

Στις 26 Ιουλίου της Αγίας Παρασκευής, και τον Δεκαπενταύγουστο.

 

Σπαθάδες

Την Πρωτομαγιά γιορτάζονται τα «Κλείδωνα». Πανηγύρι στις 21 Μαΐου των Αγίων Κων/νου & Ελένης. Η νέα εκκλησία του Αγ. Χαραλάμπους είναι κτισμένη πάνω σε παλαιότερη μεταβυζαντινή. Στις 10 Φεβρουαρίου, ημέρα μνήμης του αγίου, τη Θ. Λειτουργία ακολουθεί παραδοσιακό γλέντι με «καζανιές».

Φλαμούλι

Στις 18 Ιανουαρίου, του Αγίου Αθανασίου, τον Δεκαπενταύγουστο και στις 8 Σεπτεμβρίου, της Γέννησης της Θεοτόκου.

Φωτάδα

Στις 23 Απριλίου, του Αγίου Γεωργίου.

 

Χρυσαυγή

Στις 17 Ιουλίου, της Αγίας Μαρίνας και στις 26 Ιουλίου, της Αγίας Παρασκευής

Λοιπές Εκδηλώσεις: Καθαρά Δευτέρα, Ρογκατσάρια, Μεγαλοχώρι. Ημέρα του Πάσχα. Γιορτή του Αγρότη. Τελευταία εβδομάδα του Σεπτεμβρίου. Καθαρά Δευτέρα. Καραγκούνικος γάμος. Κυριακή των Αποκριών. Καρναβάλι

 

ΔΗΜΟΣ ΚΑΛΑΜΠΑΚΑΣ

Τα καζάνια με την παραδοσιακή φασολάδα, οι λαγάνες, οι ελιές και ο χαλβάς, είναι στο ημερήσιο μενού, όταν γιορτάζονται τα Κούλουμα, για ντόπιους και επισκέπτες στα χωριά και φυσικά και στο κέντρο της Καλαμπάκας.

Καλαμπάκα.

Αγία Παρασκευή

Η Αγία Παρασκευή πανηγυρίζει στις 26 Ιουνίου. Το γλέντι γίνεται στην πλατεία, όπου παρουσιάζονται δημοτικοί χοροί και τραγούδια. Ανήμερα των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης (21 Μαΐου) μοιράζεται φαγητό (φασολάδα και ψάρι) από καζάνι και χορεύονται παραδοσιακοί χοροί έξω από το εξωκκλήσι του Αγίου Νικολάου. Το βράδυ της παραμονής της Πρωτομαγιάς γίνονται τα «κλείδωνα» ή «κονοϊμολέ» : Οι γυναίκες φορώντας τα κλείδωνα στη μέση και με τα γκιούμια (δοχεία νερού) στολισμένα με τριαντάφυλλα πηγαίνουν στις βρύσες και τραγουδούν. Κατόπιν μαζεύονται όλοι στην πλατεία του χωριού για να χορέψουν και να τραγουδήσουν. Οι άντρες πίνουν νερό από το γκιούμι της υποψήφιας νύφης.

 

Αγιόφυλλο

Στις 2 Μαΐου, την ημέρα ανακομιδής των λειψάνων του Αγίου Αθανασίου. Σ’ ένα λόφο πριν από το χωριό, αριστερά του δρόμου προς Γρεβενά, βρίσκεται το εξωκκλήσι του Αγ. Αθανασίου. Έχει ωραιότατες τοιχογραφίες που χρονολογούνται από το 1623. Μετά τη θεία λειτουργία ακολουθεί γλέντι στην πλατεία του χωριού.

Αγναντιά

Την Πρωτοχρονιά αναβιώνουν και εδώ τα «Λουκαντζιάρια» που καταλήγουν με χορό στην πλατεία του χωριού. Οι γυναίκες ασχολούνται με την υφαντουργία. Κεντρική εκδήλωση αποτελεί ο εορτασμός της μνήμης του Αγ. Γεωργίου στην κεντρική πλατεία. Συμμετέχουν δημοτική λαϊκή ορχήστρα και τα χορευτικά συγκροτήματα του Πολιτιστικού Συλλόγου. Παράλληλα ένας κάτοικος του χωριού εμφανίζεται πάνω σ’ ένα λευκό άλογο, φορώντας μετσοβίτικη στολή με τσαρούχια, κρατά στο χέρι του σπαθί και μπαίνει στην πλατεία όπου γίνεται ο χορός.

 

Αηδόνα

Στις 26 Ιουλίου της Αγίας Παρασκευής. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η εκκλησία της Αγ. Παρασκευής, χτισμένη το 18ο αιώνα με πανέμορφο καμπαναριό του 1884. Γίνεται λαϊκό γλέντι με δημοτική ορχήστρα και σουβλιστά κρέατα. Σώζονται κάποια παραδοσιακά σπίτια του 18ου αι., ενώ εξασκούνται τα παραδοσιακά επαγγέλματα του κουτσουρά και καζαντζή. Η περιοχή Χασάνι με διαμορφωμένο χώρο αναψυχής προσφέρεται για πικ-νικ.

Αμάραντος

Τον Δεκαπενταύγουστο. Ο Σύλλογος Αμαραντιωτών Τρικάλων διοργανώνει κάθε χρόνο από 10-18 Αυγούστου στη θέση Κουφορίτο, το αντάμωμα των απανταχού Αμαραντιωτών.

Αμπελοχώρι

Στις 20 Ιουλίου, του Προφήτη Ηλία

 

Ασπροκκλησιά

Στις 8 Μαΐου, του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου. Επίσης, πανηγυρίζει και του Αγίου Πνεύματος,που εορτάζει 50 ημέρες μετά το Άγιο Πάσχα. Αξιόλογο είναι το μεταβυζαντινό εξωκκλήσι του Αγ. Ιωάννου του Θεολόγου στα Ν του χωριού, δίπλα στον ποταμό Ίωνα (Μύκανη). Το βράδυ της παραμονής, οι κάτοικοι της Ασπροκκλησιάς και των γειτονικών χωριών μαζεύονται στο εξωκκλήσι για το Μεγάλο Εσπερινό. Έπειτα ψήνουν αρνιά, κεμπάπ και κοκορέτσι σε καταλύματα που κατασκευάζουν με κλαδιά βελανιδιάς. Αρχίζει γλέντι με δημοτική ορχήστρα, ενώ οι γυναίκες τραγουδούν και χορεύουν χασιώτικα τραγούδια. Τη Λειτουργία της επομένης ακολουθούν αθλητικοί αγώνες που περιλαμβάνουν τα αγωνίσματα «τρεις» (είδος τριπλούν), «καμπλίτσα» (μακριά γαϊδούρα), και πάλη. Ακολουθεί χορός και κατόπιν «καζανιές», προσφορά της εκκλησίας. Το Σάββατο του Λαζάρου αναβιώνει στο χωριό το έθιμο «Λαζαρίνες». Τα κορίτσια και ιδίως οι μεγαλύτερες σε ηλικία γυναίκες, φορούν τις παραδοσιακές χασιώτικες στολές με τις χαρακτηριστικές «ντούκες» (είδος πλισέ φούστας) και γυρίζουν τα σπίτια μαζεύοντας αυγά, βρασμένο καλαμπόκι και χρήματα. Συγκεντρώνονται στο κέντρο του χωριού, χορεύοντας και τραγουδώντας. Το βράδυ, φορούν τα «βάγια» στο κεφάλι τους και κατευθύνονται στην εκκλησία. Στην Ασπροκκλησιά γιορτάζουν ακόμη τα «Κλείδωνα» και τα «Λουκατζιάρια», ενώ γνωστά είναι τα χασιώτικα μοιρολόγια.

Αύρα

Στις 20 Ιουλίου, του Προφήτη Ηλία

 

Αχλαδιά

Πάνω από το χωριό, σε μια πλαγιά των Χασίων, βρίσκεται η εκκλησία της Γέννησης της Θεοτόκου. Πρόκειται για υστεροβυζαντινό ναό των αρχών του 17ου αι. με αξιόλογες τοιχογραφίες. Πανηγυρίζει στις 8 Σεπτεμβρίου. Μοιράζονται «καζανιές» και φασολάδα στο χώρο της εκκλησίας. Το βράδυ ακολουθεί γλέντι με κλαρίνα στην πλατεία του χωριού. Την Πρωτοχρονιά αναβιώνουν τα «Λουκατζιάρια».

 

Βασιλική

Δύο παλαιοί ναοί βρίσκονται στο χωριό: Η ξυλόστεγη βασιλική του Αγίου Γεωργίου (17ος αι.), με ξυλόγλυπτο επιχρυσωμένο τέμπλο και η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής (1764). Το νεότερο εξωκκλήσι του Αγίου Νικολάου πανηγυρίζει κάθε χρόνο στις 20 Μαΐου. Στο πανηγύρι μοιράζεται φαγητό από καζάνι (προβατίνα με κριθαράκι) και παρουσιάζονται συγκροτήματα δημοτικής μουσικής και χορού. Στην άκρη του οικισμού των Αγίων Θεοδώρων βρίσκεται το ομώνυμο γυναικείο μοναστήρι. Στη γιορτή των Αγίων Θεοδώρων το μοναστήρι πανηγυρίζει με τριήμερο εορτασμό.

 

Βλαχάβα

Περιώνυμος γόνος του χωριού ήταν ο ιερέας Θύμιος Βλαχάβας (1770-1808), γιος του γενάρχη των Βλαχαβαίων Θανάση Βλαχάβα (1715-1780), αρματολού των Χασίων και ανακαινιστή της Μονής Υπαπαντής των Μετεώρων. Ο παπα - Θύμιος Βλαχάβας διαδέχθηκε τον πατέρα του στο αρματολίκι και πέτυχε το συνασπισμό των καπεταναίων της Στερεάς Ελλάδος. Στόχος του ήταν ο ξεσηκωμός της Στερεάς και Δ. Θεσσαλίας καθώς και των Τούρκων της Θεσσαλίας που καταπιέζονταν από το καθεστώς του Αλή-Πασά των Ιωαννίνων. Στις 8 Μαΐου του 1808, άνδρες του Βλαχάβα ηττήθηκαν στο Καστράκι της Καλαμπάκας από στρατεύματα του Αλή Πασά, ενώ ο ίδιος συνελήφθη αργότερα και μεταφέρθηκε στα Ιωάννινα όπου και θανατώθηκε στα 1809. Η μνήμη του παπα-Θύμιου Βλαχάβα τιμάται κάθε χρόνο στα «Βλαχάβεια» από 13 έως 15 Μαΐου, με Μεγάλη Δοξολογία στον Ι. Ναό του Προφήτη Ηλία, τρισάγιο και κατάθεση στεφάνων στην προτομή του τοπικού ήρωα. Στον αυλόγυρο της εκκλησίας οι γυναίκες του χωριού τραγουδούν και χορεύουν τοπικούς χορούς. Στις 21 Μαΐου εορτάζεται η μνήμη των αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, στο φερώνυμο εξωκκλήσι. Τελείται δοξολογία, ενώ η Εκκλησία σε συνεργασία με την κοινότητα και τον Μορφωτικό - Εκπολιτιστικό Σύλλογο «Παπαθύμιος Βλαχάβας» του χωριού προσφέρουν «καζανιές» (γίδα μαγειρεμένη με κριθαράκι) στους παρευρισκόμενους. Στις 15 Αυγούστου πανηγυρίζει το εξωκκλήσι της Παλαιοπαναγιάς. Από το βράδυ της παραμονής μαζεύονται οι κάτοικοι και προετοιμάζουν τις «καζανιές» που θα προσφερθούν τη μέρα της γιορτής. Τελείται η θεία λειτουργία και ακολουθεί γλέντι με δημοτικούς τοπικούς χορούς. Οι δραστήριες γυναίκες του χωριού έχουν και πάλι τον πρώτο λόγο. Στις 20 Ιουλίου εορτάζει ο Ι. Ναός του Προφήτη Ηλία, που είναι χτισμένος στην κεντρική πλατεία του χωριού. Το νυχτερινό γλέντι πλαισιώνεται από δημοτική λαϊκή ορχήστρα.

 

Γάβρος

Τον Δεκαπενταύγουστο. Την Πρωτοχρονιά αναβιώνουν τα «Λουκατζιάρια», ενώ ο κεντρικός εορτασμός γίνεται στις 15 Αυγούστου με λειτουργία στο Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου, την οποία ακολουθεί γλέντι με δημοτική λαϊκή ορχήστρα, «καζανιές» και παραδοσιακούς χορούς στην πλατεία. Σημαντικός είναι και ο εορτασμός της Αναλήψεως στην εκκλησία του Αγ. Θεοδοσίου. Ανήμερα της Κυριακής των Βαΐων και μετά τη Θεία Λειτουργία, οι γυναίκες του χωριού διοργανώνουν χορό στην πλατεία με τοπικά παραδοσιακά και πασχαλιάτικα τραγούδια. Παραμονή της Πρωτομαγιάς αναβιώνουν τα «Κλείδωνα», ονομαστό αρχαιοελληνικό έθιμο με χαρακτηριστικά μαντείας και ζητούμενο την καλοτυχία των ανύπανδρων κοριτσιών. Η κορύφωση όμως των λαϊκών δρωμένων στο χωριό συντελείται με τον παραδοσιακό τρόπο τέλεσης του γάμου. Όλα αρχίζουν την Τετάρτη το βράδυ, όταν οι συγγενείς του γαμπρού φτιάχνουν κουλούρες που τις στολίζουν με ξερό βασιλικό και κόκκινο και άσπρο μαλλί. Την Πέμπτη το πρωί ο πιο αγαπητός συγγενής του γαμπρού πηγαίνει την κουλούρα στη νύφη και η νύφη στέλνει άλλη κουλούρα πίσω. Στην επιστροφή πέφτουν τουφεκιές. Την Παρασκευή ο γαμπρός προσκαλεί τους καλεσμένους στο γάμο με ταγάρι μέσα στο οποίο υπάρχουν κουφέτα ή κουλούρες. Το κάθε σπίτι ρίχνει στο ταγάρι ρύζι και λουλούδια. Το Σάββατο προσκαλεί η νύφη τους καλεσμένους της κατά τον ίδιο τρόπο, για να γλεντήσουν. Την Κυριακή η νύφη πηγαίνει στην εκκλησία με τα προικιά της φορτωμένα σε ζώα ή αυτοκίνητα και γυρίζει εκείνη τρεις φορές γύρω από την εκκλησία. Υποδέχεται το γαμπρό με ανθοδέσμη.

Γερακάρι

Επιβιώνουν πολλά από τα παλιά έθιμα, που σχετίζονται άμεσα με τη ζωή των κτηνοτρόφων, όπως η συνήθεια να φτιάχνουν το «αρνόψωμο» (ζυμωτό ψωμί με κεντίδια που παριστάνουν τσοπάνη με τα πρόβατά του) τα Χριστούγεννα ή να χτυπούν κουδούνια και ν’ ανάβουν φωτιές στη διάρκεια των δεκαπέντε ημερών που ακολουθούν την Πρωτοχρονιά. Ακόμη το γλέντι που συνοδεύει την κουρά στις αρχές του Ιούνη, με ψήσιμο αρνιού τραγούδι και χορό ή η αναπαράσταση μάχης ανάμεσα στο Γερακάρι και τον Κόνισκο. Το Γερακάρι πανηγυρίζει στις 20 Ιουλίου κάθε χρόνου στο εξωκκλήσι του Προφήτη Ηλία. Το γλέντι που ακολουθεί τη λειτουργία γίνεται στην πλατεία. Στον οικισμό ζουν παλιοί κερατζήδες και ένας από τους καλύτερους οργανοπαίχτες της περιοχής, ο βιολιτζής Κώστας Γκίκας.

 

Γλυκομηλιά

Η Γλυκομηλιά πανηγυρίζει το Δεκαπενταύγουστο με τριήμερο παραδοσιακό γλέντι που οργανώνεται από το δραστήριο Μορφωτικό Σύλλογο.

 

Διάβα

Στα όρια των κοινοτήτων Διάβας - Αγ. Παρασκευής, σώζονται τα ερείπια του «Παλαιοκάστρου», αρχαίου φρουρίου των κλασικών ή ελληνιστικών χρόνων. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι μεταβυζαντινές εκκλησίες της Αγ. Παρασκευής, του Αγ. Δημητρίου και του Αγ. Αθανασίου και το πέτρινο, θολωτό γεφύρι της Σαρακίνας (κτισμένο στα 1700 περίπου), απ’ όπου και το πέρασμα για τα χωριά του Ασπροποτάμου. Σημαντικά είναι τα λαϊκά δρώμενα που αναβιώνουν στο χωριό. Την Πρωτοχρονιά, κάτοικοι μεταμφιέζονται σε καλικάντζαρους και τριγυρνούν στα σπίτια, με στόχο τον εμπαιγμό των συγχωριανών.Την Κυριακή της Αποκριάς πραγματοποιούνται παραδοσιακά δρώμενα στην κεντρική πλατεία του χωριού, ενώ την Καθαρά Δευτέρα προσφέρεται φασολάδα στο εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής. Το χωριό πανηγυρίζει στις 27 Ιουλίου του Αγίου Παντελεήμονος.

Θεόπετρα

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η εκκλησία του Αγίου Αθανασίου που χτίστηκε το 1876, με αξιόλογο ξυλόγλυπτο τέμπλο και στις 2 Μαΐου εορτάζεται η ανακομιδή των λειψάνων του Αγίου Αθανασίου. Εορταστικές εκδηλώσεις πραγματοποιούνται και κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας. Οι νέοι του χωριού μαζεύουν πουρνάρια και άλλα ξύλα για το άναμμα της Μεγάλης Φωτιάς, του Φανού, το βράδυ της Ανάστασης στην κορυφή του βράχου Πέτρα. Η φωτιά διακρίνεται από μεγάλη απόσταση. Την Κυριακή του Πάσχα οι εκδηλώσεις κορυφώνονται στην κεντρική πλατεία, με δημοτικούς και λαϊκούς χορούς από συγκροτήματα με παραδοσιακές τοπικές φορεσιές.

Κακοπλεύρι

Στις 26 και 27 Ιουλίου γίνεται στην κεντρική πλατεία το πανηγύρι των Αγίων Παρασκευής και Παντελεήμονα, με δημοτική λαϊκή ορχήστρα, ψητά αρνιά και χορευτικά συγκροτήματα. Το Σάββατο του Λαζάρου αναβιώνουν οι «Λαζαρίνες». Στις 6 Δεκεμβρίου, εορτή του Αγίου Νικολάου, γίνεται περιφορά των εικόνων από την εκκλησία του αγίου προς όλα τα εξωκκλήσια του χωριού. Κατά τη διαδρομή οι κάτοικοι ακολουθούν φωνάζοντας «Κύριε ελέησον». Επιστρέφουν τις εικόνες στο ναό του Αγ. Νικολάου και στη συνέχεια αρχίζει το γλέντι στα καφενεία του χωριού. Με ιδιαίτερο τρόπο (μεταμφίεση των ανδρών του χωριού) γιορτάζεται η Κυριακή των Απόκρεω. Παραμονή Χριστουγέννων βγαίνουν τα «Κόλιντρα». Τα αγόρια του χωριού κρατώντας μπαστούνια («ματσούκες») στα χέρια, περιφέρονται στα σπίτια τραγουδώντας τα κάλαντα. Οι γιαγιάδες ετοιμάζουν κουλούρες και τις προσφέρουν τοποθετώντας τες στις «ματσούκες». Στις 10 Φεβρουαρίου, εορτή του Αγ. Χαραλάμπους, γίνεται γλέντι με χορό, τραγούδια και ψητά στην κεντρική πλατεία του χωριού.

 

Καλλιθέα

Διασώζεται ο ναός του Αγίου Αθανασίου κτισμένος το 1876, με αξιόλογες εικόνες και παλαιά κειμήλια. Στις 2 Μαΐου, ημέρα μετακομιδής των λειψάνων του αγίου, γίνεται λαϊκό γλέντι με «καζανιές» και δημοτική ορχήστρα στον περίβολο του ναού. Στις 20 Ιουλίου, εορτάζεται η μνήμη του προφήτη Ηλία, στο φερώνυμο εξωκκλήσι, που βρίσκεται σε απόσταση 400 μέτρων από το χωριό.

 

Καλογριανή

Αγίου Νικολάου (6 Δεκεμβρίου). Πανηγύρι τον Δεκαπενταύγουστο. Σημαντικά για το χωριό είναι τα πανηγύρια του Αγ. Νικολάου, στο ομώνυμο εξωκκλήσι που απέχει 3 χλμ. από την πλατεία και του Δεκαπενταύγουστου που διαρκεί 3 ημέρες. Οι Απόκριες γιορτάζονται με χαρακτηριστικές εκδηλώσεις, ενώ τα Χριστούγεννα λαμβάνει χώρα και το έθιμο της γουρνοχαράς (σφάξιμο γουρουνιού με χαρές και τραγούδια).

Καλομοίρα

Πανηγύρι τον Δεκαπενταύγουστο. Πανηγύρι στις 26 Ιουλίου της Αγίας Παρασκευής

 

Καστανιά

Τριήμερο πανηγύρι στις 26-28 Ιουλίου της Αγίας Παρασκευής. Αγίου Πνεύματος. Σχετικά σημειώνει ο Σωτήρης Δημητρούλης, πρόεδρος του Δ.Σ. του Μορφωτικού και Ευεργετικού Συλλόγου Καστανιάς, ότι εκτός από του Προφήτη Ηλία αρκετά χωριά πανηγυρίζουν της Αγίας Παρασκευής ενώ τα περισσότερα βέβαια της Παναγίας τον Δεκαπενταύγουστο. Έτσι και η Καστανιά Καλαμπάκας για την Αγία Παρασκευή ετοιμάζει τις δικές της πανηγυρικές εκδηλώσεις. Στο πλαίσιο του εορτασμού της μνήμης της Αγίας Παρασκευής, που είναι προστάτιδα και πολιούχος της Καστανιάς Καλαμπάκας, στον προαύλιο χώρο του Ιερού Ναού Μεταμορφώσεως του Σωτήρος (Αγία Σωτήρα), σε μία προσπάθεια αναβίωσης ωραίων εθίμων αλλοτινών καιρών, εμφανίζονται με τοπικές, παραδοσιακές ενδυμασίες, τα χορευτικά τμήματα του Μορφωτικού και Ευεργετικού Συλλόγου Καστανιάς. Σ’ αυτά συμμετέχουν παιδιά και νέοι της Καστανιάς, καθώς επίσης και γυναίκες. Συνηθίζεται, στο χορό, με τη συνοδεία ζωντανής δημοτικής ορχήστρας, να συμμετέχουν άπαντες οι παρευρισκόμενοι. Επίσης, θεσμός έχει γίνει και η γιορτή Κάστανου και τοπικών προϊόντων, που πραγματοποιείται προς το τέλος του Οκτωβρίου στην τοποθεσία «Γκούρα», ενώ προηγείται η καθιερωμένη ετήσια εκδήλωση τιμής και μνήμης των πεσόντων της εθνικής αντίστασης (1941- 1944) Καστανιωτών.

Καστράκι

Στο χωριό διατηρούνται πολλά έθιμα, ανάμεσα στα οποία ξεχωρίζει, την ημέρα της γιορτής του Αγίου, με το πέρας της λειτουργίας, στις 23 Aπριλίου ή τη Δευτέρα του Πάσχα, η αναβίωση του εθίμου με τα μαντίλια, που ανάγεται στα χρόνια της Tουρκοκρατίας. Πρόκειται για την αναρρίχηση με σκοινί στο εκκλησάκι του Αη - Γιώργη του Μαντηλά, που βρίσκεται σε σπηλιά βράχου των Μετεώρων πάνω από το χωριό. Οι νέοι του χωριού κρεμούν πολύχρωμα μαντήλια και ανάβουν λαμπάδες στη Μονή. Τα μαντήλια μένουν έως την επόμενη γιορτή του Αγίου και θεωρούνται ευχές για υγεία. Οι Αποκριές γιορτάζονται με καρναβάλι, γαϊτανάκι και γλέντια στην κεντρική πλατεία. H γιορτή του κρασιού το τελευταίο δεκαήμερο του Aυγούστου.

 

Κλεινό

Από την Ι. Μονή των Αγ. Αποστόλων Πέτρου και Παύλου (18ος αι.) σώζεται το καθολικό, 2 χλμ. πάνω από το χωριό, αγιορείτικου τύπου, τρίκογχο με πέντε τρούλους. Οι τοιχογραφίες που διατηρούνται σε σχετικά καλή κατάσταση είναι έργα του αγιογράφου Μιχαήλ Αναγνώστη Δημητρίου από τη Σαμαρίνα και έγιναν επί επισκόπου Σταγών Κυρίλλου (1846-53). Στο ναό βρίσκεται γραμμένη μακροσκελής (84 στίχοι) αυτοβιογραφία του Κλεινοβίτη επισκόπου Σταγών Παϊσίου (1784-1808). Το Μοναστήρι πανηγυρίζει στις 29 Ιουνίου, με τριήμερο γλέντι στα καφενεία του χωριού και λαμπρές θρησκευτικές εκδηλώσεις. Η εκκλησία του Αγ. Γεωργίου (πριν από το 1778), βρίσκεται λίγο έξω από το χωριό. Οι εικόνες του τέμπλου αγιογραφήθηκαν από τον Καλαρρυτινό ζωγράφο Δημήτριο Αθανασίου. Η εκκλησία της Αγ. Παρασκευής (1787) έχει ξυλόγλυπτο τέμπλο και φορητές εικόνες του 18ου αι. Στις Απόκριες γίνεται παραδοσιακή πομπή Καρναβαλιού αποτελούμενη από κτηνοτρόφους και τα ζώα τους. Ο Πολιτιστικός Σύλλογος διοργανώνει σειρά εκδηλώσεων το πρώτο δεκαήμερο του Αυγούστου.

 

Κονισκός

Πανηγύρι στις 26 Ιουλίου της Αγίας Παρασκευής

 

Κορυδαλλός

Στις 23 Απριλίου, του Αγίου Γεωργίου. Πανηγύρι τον Δεκαπενταύγουστο.

 

Κουτσούφλιανη

Ολοκαύτωμα της Κουτσούφλιανης (13 Μαΐου)

 

Κρύα Βρύση

Στις 11 Νοεμβρίου, ημέρα εορτής του πολιούχου της κοινότητας Αγ. Μηνά, μετά τη Θεία Λειτουργία, προσφέρονται φασολάδα, «καζανιές» και κρασί στους παρευρισκόμενους, με μέριμνα του εκκλησιαστικού συμβουλίου και της κοινότητας. Στις 26 Ιουλίου πανηγυρίζει το γραφικό εξωκκλήσι της Αγ. Παρασκευής. Στον οικισμό Τριφυλλιά, όπου μένουν αρκετοί κάτοικοι, το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου πανηγυρίζει στις 20 Μαΐου.

 

Λογγά

Ως πρώτος οικιστής του χωριού, κατά τον 15ο αιώνα, αναφέρεται ο αρχικλέφτης Πλιάτσικας,για τον οποίο σώζεται δημοτικό τραγούδι. Εδώ ζουν ονομαστοί χτίστες της πέτρας, ξυλουργοί και κυρατζήδες. Δυο φορές το χρόνο το χωριό πανηγυρίζει: στις 20 Μαΐου και στις 6 Αυγούστου. Στο πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου γίνεται και το ετήσιο αντάμωμα των καταγόμενων από το Λογγά, όπου, μεταξύ άλλων εκδηλώσεων, γέροντες και γερόντισσες τραγουδούν σε χορούς τραγούδια της περιοχής.

Μαλακάσι

Πανηγύρι τον Δεκαπενταύγουστο.

 

Ματονέρι

Πανηγύρι τον Δεκαπενταύγουστο. Αγίων Αναργύρων (1 Ιουλίου). Ανακομιδή των λειψάνων Αγίου Νικολάου (20 Μαΐου). «Αντάμωμα των απανταχού Ματονεριτών» στο Ματονέρι (20 Μαΐου)

 

Μαυρέλι

Πέρα από τον εορτασμό της Παναγιάς, τον Δεκαπενταύγουστο, είναι και το ετήσιο Αντάμωμα των Μαυρελιωτών, που οργανώνεται από το Σύλλογο των Απανταχού Μαυρελιωτών, που γίνεται στις 10-20 Ιουλίου, στην πλατεία του χωριού, με χορευτικά συγκροτήματα, έκθεση αντικειμένων, χορό γερόντων, διαγωνισμό χορού, τραγουδιού και ποίησης, ενώ συνήθως γίνεται νυχτερινή εκδρομή και προβολή ταινιών Ελληνικού Κινηματογράφου. Επίσης, οι εκδηλώσεις ολοκληρώνονται με αθλοπαιδιές (ιππασία, τρέξιμο, ποδόσφαιρο μπάσκετ). Στην αίθουσα βιβλιοθήκης του Συλλόγου, υπάρχει μόνιμη έκθεση φωτογραφικού υλικού, που είναι αφιερωμένη στην «προσάρτηση της Θεσσαλίας το 1881 και στον Ελληνοτουρκικό Πόλεμο του 1897».

Μεγάλη Κερασέα

Το χωριό πανηγυρίζει το Δεκαπενταύγουστο, με γλέντι που ακολουθεί τη λειτουργία και οργανώνεται στην πλατεία. Αλλά η καλύτερη περίσταση για να επισκεφθεί κανείς το χωριό είναι οι τρεις πρώτες μέρες του Πάσχα, όταν δίπλα στο εξωκκλήσι του Προφήτη Ηλία, στην πεδιάδα του Τσετέ, διοργανώνονται αγώνες σε αθλήματα όπως τα «κιόσκια», τα «σκαμνάκια», το τριπλούν, η «κεραμίδα», τα «φίτσια» και χορεύονται πασχαλιάτικα τραγούδια στην εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου.

 

Ξηρόκαμπος

Στις 10 Φεβρουαρίου του Αγίου Χαραλάμπους.

 

Νέα Ζωή

Της Αγ. Κυριακής στις 7 Ιουλίου

 

Οξύνεια

Στις 23 Απριλίου, του Αγίου Γεωργίου και στις 17 Μαΐου τιμάται η μνήμη του Αγίου Νικολάου του εκ Μετσόβου στο φερώνυμο εξωκκλήσι. Αναβιώνουν τα αρχαία έθιμα «Λουκατζιάρια» (Πρωτοχρονιά στην πλατεία) και «Κλείδωνα» (Πρωτομαγιά στη Βρύση «Μέγκας»).

 

Ορθοβούνι

Το Ορθοβούνι πανηγυρίζει στη μνήμη της Πανηγύρι στις 26 Ιουλίου της Αγίας Παρασκευής και μετά την εκκλησία γίνεται γλέντι στην πλατεία του χωριού. Ενδιαφέρον έχει, αν τύχει να βρεθεί κανείς, να παρακολουθήσει παραδοσιακό γάμο, που κρατάει τέσσερις μέρες.Επίσης, στις 29 Αυγούστου πανηγυρίζει το εξωκλήσι του Αγίου Ιωάννη του Πρόδρομου.

Παλαιοχώρι

Αγίου Βησσαρίωνος (14/16 Σεπτεμβρίου)
Στις 14-16 Σεπτεμβρίου, γίνονται πανηγυρικές εκδηλώσεις με αφορμή την Ύψωση του Τιμίου Σταυρού και τον εορτασμό της μνήμης του πολιούχου του χωριού Αγ. Βησσαρίωνος στο φερώνυμο ναό. Στις 6 Αυγούστου (της Μεταμορφώσεως) τελείται ο ετήσιος χορός, με χορευτικά συγκροτήματα και φορεσιές, στην κεντρική πλατεία. Στο Παλαιοχώρι λειτουργεί μύλος (από το 1904), ιδιοκτησία της εκκλησίας, που χρησιμοποιείται από τους κατοίκους της κοινότητας.

Παναγία

Πανηγύρι τον Δεκαπενταύγουστο. Γέννηση της Θεοτόκου (8 Σεπτεμβρίου)

 

Περιστέρα

Το χωριό γιορτάζει τη μνήμη του Στις 23 Απριλίου, του Αγίου Γεωργίου με θρησκευτικές κυρίως εκδηλώσεις.

 

Πεύκη

Αγίου Χριστοφόρου (9 Μαΐου). Πανηγύρι τον Δεκαπενταύγουστο. Αγίας Μαρίνας (17 Ιουλίου)

 

Σαρακήνα

Το χωριό πανηγυρίζει στις 30 Ιουνίου, στη γιορτή των Δώδεκα Αποστόλων. Με την ευκαιρία εμφανίζονται στην Κεντρική Πλατεία της κοινότητας ορχήστρα και χορευτικά συγκροτήματα δημοτικών τραγουδιών και χορών.

 

Σκεπάρι

Την 1η Ιανουαρίου κάθε χρόνου αναβιώνουν τα «Λουκατζιάρια». Οι νέοι του χωριού εκλέγουν αρχηγό τους τον «Αλή» που μεταμφιέζεται γανώνοντας το πρόσωπό του, φορά κουδούνια στη μέση και κρατά στο χέρι του ένα ξύλινο σπαθί. Τον συνοδεύει η «Μπούλα», ένας άνδρας μεταμφιεσμένος σε όμορφη γυναίκα. Αφού λοιπόν ο «Αλής», η «Μπούλα» και η ακολουθία τους πάρουν την ευλογία του ιερέα, γυρίζουν όλα τα σπίτια του οικισμού σκορπίζοντας το γέλιο και τη χαρά στους συγχωριανούς τους, μαζεύοντας παράλληλα φιλέματα από τα σπίτια που επισκέπτονται. Στο τέλος καταλήγουν όλοι στην πλατεία, όπου και ο παραδοσιακός χορός και η διανομή των φιλεμάτων που συγκεντρώθηκαν. Στο πανηγύρι της Αγ. Τριάδος προσφέρονται «καζανιές» (κρέας πρόβειο εδώ, με κριθαράκι), ενώ δημοτική ορχήστρα διασκεδάζει τους κατοίκους που στήνουν χορό στον αυλόγυρο του ναού.

 

Τρυγόνα

Το χωριό πανηγυρίζει το Δεκαπενταύγουστο με γλέντι στην πλατεία μετά την εκκλησία. Γίνονται ακόμη γάμοι με τον παραδοσιακό τρόπο, ανήμερα της Αναλήψεως.

 

Φλαμπουρέσι

Κι εδώ η Παναγιά, στις 15 Αυγούστου έχει την τιμητική της. Το πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου, πέρα από το θρησκευτικό έχει και κοινωνικό χαρακτήρα, όπως άλλωστε σε όλες τις περιοχές. Οι εκδηλώσεις αρχίζουν στο μεταβυζαντινό εξωκκλήσι της Παναγίας, και ολοκληρώνονται με λαϊκό γλέντι στην πλατεία του χωριού.

Φωτεινό

Στη γιορτή του Προφήτη Ηλία, στις 20 Ιουλίου, γίνεται και το πανηγύρι. Αξιοσημείωτη είναι η ενασχόληση των περισσότερων γυναικών του χωριού με τον αργαλειό, όπου υφαίνουν φλοκάτες και σαΐσματα από γίδινο μαλλί.

Χρυσομηλιά

Πανηγύρι τον Δεκαπενταύγουστο. Η Χρυσομηλιά γιορτάζει με τον παραδοσιακό τρόπο τα Χριστούγεννα και το Πάσχα, και πανηγυρίζει το Δεκαπενταύγουστο, με γλέντι που γίνεται στην πλατεία όπου στρώνεται κοινό τραπέζι για όλους τους κατοίκους. Στις 23 Αυγούστου πανηγυρίζει το εξωκκλήσι της Παναγίας.

Ψήλωμα

Εξωκκλήσι του Αγ. Αθανασίου κτισμένο στη δεκαετία του 1920 και εορτάζει στις 2 Μαΐου.

 

 

ΔΗΜΟΣ ΠΥΛΗΣ

 

Άγιος Βησσαρίων

Το χωριό πανηγυρίζει στη γιορτή του Αγίου Πνεύματος και στη μνήμη του Αγίου Βησσαρίωνα από τον οποίο πήρε το σημερινό του όνομα, στις 14 Σεπτεμβρίου. Παραμονή του Αγίου Βησσαρίωνα οι κάτοικοι του χωριού ανεβαίνουν στο μοναστήρι για προσκύνημα και πολλοί παραμένουν εκεί μέχρι την επομένη μέρα για το πανηγύρι του Αγίου.

  

Άγιος Νικόλαος

Πανηγύρι στις 26 Ιουλίου της Αγίας Παρασκευής, με τριήμερο γλέντι που στήνεται στην πλατεία του χωριού και στις 6 Δεκεμβρίου, του Αγίου Νικολάου.

Άγιος Προκόπιος

Το χωριό πανηγυρίζει τη μνήμη του Αγίου Προκοπίου στις 8 Ιουλίου, με καζανιές και λαϊκό γλέντι που ακολουθούν τη λειτουργία.

 

Αετός

Πανηγύρι στις 26 Ιουλίου της Αγίας Παρασκευής

 

Αθαμανία

Πανηγύρι στις 26 Ιουλίου της Αγίας Παρασκευής, και στις 20 Ιουλίου, του Προφήτη Ηλία. Εκεί στο προαύλιο του ναού συγκεντρώνονται όλοι και μετά τη θεία λειτουργία μοιράζονται ψητό αρνί, τυρί και άλλα ντόπια φαγητά. Το πρώτο Σαββατοκύριακο του Αυγούστου ο Πολιτιστικός Σύλλογος του χωριού στην πλατεία διοργανώνει γλέντι. Οι εκδηλώσεις γίνονται και στη γιορτή των Αγ. Αποστόλων αλλά και στις 29 Αυγούστου, της Αποτομής του Ιωάννη Βαπτιστή, με χορούς και τραγούδια ενώ προσφέρεται ζεστή φασολάδα αλλά και το τοπικό πλιγούρι με πρόβειο κρέας.

Αρματολικό

Στο χωριό, συγκεντρώνεται κόσμος στις αρχές της άνοιξης, στις 23 Απριλίου, γιορτή του Αη - Γιώργη. Τότε προσφέρεται φαγητό (κρέας με τραχανά) από καζάνι στην εκκλησία και για δυο βράδια γίνεται λαϊκό γλέντι στην πλατεία. Ωστόσο, τον περισσότερο κόσμο συγκεντρώνει το τριήμερο πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου. Τότε γίνεται και το ετήσιο αντάμωμα όσων κατάγονται από το Αρματολικό, το οποίο επισφραγίζεται με τον παραδοσιακό χορό, τα «Κάγκελα»: όλοι χορεύουν κυκλικά κλείνοντας σιγά-σιγά τον κύκλο. Επίσης, κάθε δυο-τρία χρόνια γίνεται και αναπαράσταση παραδοσιακού γάμου. Κάθε χρόνο στις 10-15 Ιανουαρίου, και ενόψει του εορτασμού του Αγίου Αθανασίου, στις 18 Ιανουαρίου, ο Σύλλογος Αρματολικού δίνει χορευτικές παραστάσεις, στις οποίες παρουσιάζεται η χορευτική παράδοση του χωριού, στα Τρίκαλα.

 

 

Βαθύρεμα

Πανηγύρια γίνονται δυο φορές το χρόνο, στις 20 Ιουλίου, του Προφήτη Ηλία, και του Αγίου Πνεύματος. Το πανηγύρι του Αγίου Πνεύματος αρχίζει στο ομώνυμο εκκλησάκι, που βρίσκεται δίπλα στο ποτάμι και καταλήγει στην πλατεία του χωριού. Σχετικά υπάρχει μια ιστορία που είναι κοινή για αρκετά χωριά της Πίνδου. Την ημέρα που γιόρταζε η εκκλησία εμφανιζόταν στο χώρο του πανηγυριού ένα ελάφι, το οποίο, αφού ξεκουραζόταν και έπινε νερό στην Ποταμιά, άφηνε να το πιάνουν και να γίνεται κοινό γεύμα για τους πανηγυριστές. Μια χρονιά όμως έσφαξαν το ελάφι χωρίς να το αφήσουν να ξεκουραστεί και να πιει νερό. Από τότε δεν ξαναεμφανίστηκε.

 

Βαλκάνο

Το καλοκαίρι γίνεται το πανηγύρι του χωριού, στις 26 και 27 Ιουλίου, γιορτή της Αγίας Παρασκευής, με γλέντι που ακολουθεί τη λειτουργία στην παλιά εκκλησία της αγίας. Στην πλατεία του χωριού ντόπιοι και επισκέπτες τραγουδούν και χορεύουν με τη συνοδεία κομπανίας δημοτικών τραγουδιών και απολαμβάνουν μαγειρεμένα κρέατα που μοιράζονται από «καζανιές» στους παρευρισκόμενους.

 

Βροντερό

Το χωριό πανηγυρίζει τρεις φορές το χρόνο: του Αϊ Γιωργιού στις 23 Απριλίου, στην ομώνυμη παλιά εκκλησία, και του Προφήτη Ηλία στις 20 Ιουλίου, στο ομώνυμο εξωκκλήσι, οπότε ακολουθεί κοινό φαγητό από καζάνι και γλέντι στο προαύλιο των εκκλησιών που γιορτάζουν. Επίσης, στις 6 Αυγούστου στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος, με το γλέντι να μεταφέραται στα καταστήματα.

 

Γαρδίκι

Πανηγύρι τον Δεκαπενταύγουστο. 6 Αυγούστου, του Σωτήρος και στις 20 Ιουλίου, του Προφήτη Ηλία. Το Γαρδίκι –όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα http://www.vlahoi.net – ενώ το χειμώνα δεν κατοικείται, τον Αύγουστο οι κάτοικοι πλησιάζουν τους 2.000! Στο τετραήμερο πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου συρρέουν πάνω από 8.000 Γαρδικιώτες απ' την Ελλάδα και το εξωτερικό, αλλά και πολλοί επισκέπτες. Μετά τα πανηγύρια του Προφήτη Ηλία στις 20 Ιουλίου και του Σωτήρος στις 6 Αυγούστου, είναι το πανηγύρι της Παναγίας. Το εθιμοτυπικό περιλαμβάνει την παραμονή το βράδυ περιφορά της εικόνας και γλέντι μετά την εκκλησία, ανήμερα έξοδο της εικόνας, κατάθεση στεφάνων και ανάκρουση του εθνικού ύμνου, και ο χορός ξεκινά. Το μεσημέρι και απόγευμα της Παναγίας, προπολεμικό πανηγύρι με παραδοσιακή ορχήστρα στην πλατεία και γλέντι ώσπου να ξεκινήσει ο βραδινός χορός από την ορχήστρα. Τη δεύτερη μέρα το απόγευμα χορεύουν οι γυναίκες, και την τρίτη μέρα αναβιώνει έθιμο της Τουρκοκρατίας, ο χορός των Γερόντων -πάλαι ποτέ δημογερόντων- που κρατούν λαμπάδες αναμμένες και που συμβολίζουν το Σηκωμό του Γένους, ενώ τραγουδούν τοπικά τραγούδια. Στη συνέχεια παίρνουν τη σκυτάλη όσοι έλαβαν μέρος στους τελευταίους πολέμους, χορεύοντας περήφανα και λεβέντικα, το τραγούδι «του αητού ο γιός», κρατώντας ψηλά γκλίτσες ενώ αναπαριστάνουν και μια μάχη. Προσφέρεται στους γέροντες ψητά, κρασί και τσίπουρο, ενώ το γλέντι και οι χοροί κρατούν μέχρι και τα μεσάνυχτα στα καφενεία και με τη συνοδεία ορχήστρας.

Γόμφοι

Στις 27 Ιουλίου, του Αγίου Παντελεήμονα και στις 3 Ιουνίου της Αγίας Τριάδας [του Αγίου Πνεύματος].

Δέση

Στις 20 Ιουλίου, γιορτάζουν τον Προφήτη Ηλία, ενώ στις 15 Σεπτεμβρίου, του Αγ. Βησσαρίωνα, με το έθιμο τού "Κύριε ελέησον", το γλέντι κορυφώνεται αφού φθάνει προς το τέλος και η διαμονή τους στο χωριό. Μετά τη λειτουργία και στην πλατεία του χωριού στήνεται γλέντι με χορούς και φαγητό με πλιγούρι, τα γνωστά «καζάνια».

 

Δροσερό

Τον Δεκαπενταύγουστο, και στις 18 Ιανουαρίου, του Αγίου Αθανασίου.

 

Δροσοχώρι

Στην άκρη του χωριού βρίσκεται ο ναός των Αγίων Αποστόλων με τοιχογραφίες Σαμαριναίων ζωγράφων που χρονολογούνται στα 1867. Την γιορτή τους την γιορτάζουν στις 29 Ιουνίου ανάβοντας φωτιές και προσφέροντας το παραδοσιακό «μπλοτς» φαγητό βασισμένο στο πλιγούρι, ενώ τραγουδούν τοπικά τραγούδια. Επίσης γιορτάζουν και τα εννιάμερα της Παναγιάς στις 23 Αυγούστου.

Ελάτη

Στη γιορτή του Στις 23 Απριλίου, στη "διάκλιση" του Aγίου Γεωργίου στον ομώνυμο συνοικισμό, γίνεται πανηγύρι με όργανα, που συνοδεύεται από την τοπική συνταγή, πλιγούρι με βραστό κρέας. Tης Παναγίας, τον Δεκαπενταύγουστο, μόνο εκκλησιασμός.

 

Ελευθεροχώρι

Στις 21 Μαΐου των Αγίων Κων/νου & Ελένης. Την Καθαρά Δευτέρα γίνεται διαγωνισμός πετάγματος χαρταετού.

 

Καλόγηροι

Στους Καλόγηρους πραγματοποιούνται αρκετά πανηγύρια, όπως του Αγ. Πνεύματος στη θέση Αγ. Τριάδα, του Προφήτη Ηλία στις 20 Ιουλίου, του Αγίου Φανουρίου στις 27 Αυγούστου και του Αγίου Νικολάου στις 20 Μαΐου (εύρεση λειψάνων Αγ. Νικολάου). Επίσης, ένα παραδοσιακό γλέντι τις ημέρες του Δεκαπενταύγουστου, πραγματοποιείται στα Λιβάδια, όπου συμμετέχουν πολιτιστικοί σύλλογοι με τραγούδια, χορούς και παραδοσιακά φαγητά.

Κορυφή

Στις 20 Ιουλίου πανηγυρίζει το εξωκκλήσι του Προφήτη Ηλία. Στις 15 Αυγούστου, γίνεται το πανηγύρι που ξεκινά από την εκκλησία και συνεχίζεται στην πλατεία του χωριού.

 

Κοτρώνι

Το χωριό έχει τρία παραδοσιακά πανηγύρια: Το πρώτο, στο συνοικισμό Λογγιές, στις 20-21 Μαΐου, του Αγίου Κωνσταντίνου, γίνεται ένα πανηγύρι το οποίο καταλήγει σε γλέντι στις ταβέρνες του οικισμού. Το δεύτερο της Αγίας Παρασκευής, που το γλέντι του διαρκεί τρεις μέρες στις 25-26-27 Ιουλίου, με ντόπια φαγητά και «καζάνια» με φασολάδα και γίδα βραστή, κάτω από τα πελώρια πλατάνια.Το τρίτο στις 8 Σεπτεμβρίου, στην κεντρική Εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου και με λαϊκό γλέντι στην πλατεία του χωριού. Και στα τρία πανηγύρια προσφέρεται κριθαράκι μαγειρευτό με ντόπια κρέατα. Εδώ θα δει κανείς και μια παραδοσιακή τελετή, τα περίφημα πασχαλιόγιορτα που γίνονται τη 2η ή 3η ημέρα του Πάσχα. Σύμφωνα με το έθιμο ένα φωνητικό συγκρότημα, χωρίς τη συνοδεία ορχήστρας, κατά κανόνα ηλικιωμένων ανδρών και γυναικών του χωριού, τραγουδούν διάφορα παραδοσιακά τραγούδια τα οποία χορεύονται με ειδικούς χορούς. Είναι ίσως το έθιμο αυτό από τα πιο παλιά έθιμα της περιοχής και γίνεται στον Προφήτη Ηλία.

Λαφίνα

Στις 6 Αυγούστου, της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος.

 

Λιβαδοχώρι

Στις 29 Ιουνίου των Αγίων Αποστόλων, στο εκκλησάκι του Αγίου Πνεύματος στην Ποταμιά, και στις 26 Οκτωβρίου, του Αγίου Δημητρίου, στην ομώνυμη εκκλησία. Και στις δυο περιπτώσεις μετά τη λειτουργία ακολουθεί λαϊκό γλέντι.

 

 

Λυγαριά

Στις 9 Μαΐου, του Αγίου Χριστοφόρου. Στις 23 Απριλίου, του Αγίου Γεωργίου.

 

Μεσοχώρα

Διήμερο είναι το πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου.

Μοσχόφυτο

Πανηγυρίζει δυο φορές το χρόνο, στις 20 Ιουλίου, στη γιορτή του Προφήτη Ηλία, στο ομώνυμο εκκλησάκι στα Πλατανάκια και στις 26 Ιουλίου, της Αγίας Παρασκευής, στο ομώνυμο εξωκκλήσι στην άκρη του χωριού. Και τα δυο πανηγύρια συνοδεύονται από διήμερο λαϊκό γλέντι στον περίβολο των εκκλησιών και στα καταστήματα του χωριού. Στο διάστημα που μεσολαβεί ανάμεσα στις δυο γιορτές παρουσιάζονται θεατρικές παραστάσεις από μορφωτικό σύλλογο διπλανής κοινότητας στο προαύλιο της εκκλησίας ή στα καταστήματα.

Μουριά

Στις 8 Νοεμβρίου, των Ταξιαρχών, και στις 26 Ιουλίου της Αγίας Παρασκευής.

 

Νέα Πεύκη

Ο εορτασμός του Δεκαπενταύγουστου, ξεκινά από την αρχή του μήνα με το ποδοσφαιρικό τουρνουά του Ασπροποτάμου και συνεχίζεται την ημέρα της γιορτής, με χορό μπροστά στην εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου, λαϊκό γλέντι στην εκκλησία και στο καφενείο του χωριού, με ψητά, κλαρίνα και τραγούδι, ενώ γίνεται και η παραδοσιακή «βίζιτα» σε όσους γιορτάζουν. Στις 8 Σεπτεμβρίου γιορτάζεται η Γέννηση της Θεοτόκου στην ομώνυμη εκκλησία στο Καψάλι, με χορό και γλέντι μετά τη λειτουργία.

 

Νεράιδα

Τριήμερο πανηγυρικών εκδηλώσεων προς τιμήν της Αγίας Παρασκευής κάθε χρόνο τον Ιούλιο (26 - 28/7). Τότε γίνεται γλέντι στην πλατεία και στα καφενεία, χορεύονται τα «Κάγκελα» και γίνεται αναπαράσταση του γάμου των «Προσωπίδων».

Νεραϊδοχώρι

Tο τριήμερο πανηγύρι της Aγίας Παρασκευής, 25-27 Iουλίου. Το μοναστήρι της αγίας Παρασκευής κτίστηκε το 1792 απ' το Γιώργο ή Γούσιο Χατζηπέτρο δίπλα στο εκκλησάκι της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, που πιθανότατα ήταν κτισμένο πριν απ' το 1792. Ωστόσο, υπάρχει και ο Άγιος Νικόλαος που είναι η εκκλησία του χωριού, όπως επίσης η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου.

 

 

Παλαιοκαρυά

Στο χωριό υπάρχει ιδιωτική συλλογή με εκθέματα από τον 18ο αιώνα. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι εκκλησίες των Αγ. Νικολάου (τέλη 17ου αι.) και Αγ. Παρασκευής (1810 - 1830). Στο πανηγύρι του Αγ. Νικολάου προσφέρονται καζανιές, πατσάς το βράδυ της παραμονής, ακολουθεί θεία Λειτουργία, γλέντι και χορός μετά την απόλυση.

 

Παλαιομονάστηρο

Στις 20 Ιουλίου, του Προφήτη Ηλία, στις 10 Φεβρουαρίου του Αγίου Χαραλάμπους και της Ζωοδόχου Πηγής.H εορτή της Zωοδόχου Πηγής εορτάζεται την Παρασκευή της Διακαινησίμου, δηλαδή την εβδομάδα που ακολουθεί αμέσως μετά το Πάσχα, και είναι μία εορτή προς τιμήν της Παναγίας.Η εκκλησία των Αγίων Αποστόλων γκρεμίστηκε και οι εικόνες της (17ου-18ου αι.), μεταφέρθηκαν στη νεότερη εκκλησία του Αγίου Δημητρίου. Έξω απ’ αυτήν την εκκλησία, οι γυναίκες χορεύουν τραγουδώντας τις τρεις πρώτες μέρες του Πάσχα. Το χωριό πανηγυρίζει τρεις φορές το χρόνο: στις 20 Ιουλίου, του Προφήτη Ηλία, στο εξωκκλήσι που βρίσκεται σε υψόμετρο 500 μ., με διήμερο γλέντι, στις 10 Φεβρουαρίου του Αγίου Χαραλάμπους, στο εκκλησάκι που βρίσκεται στο δρόμο για τον Προφήτη Ηλία, και της Ζωοδόχου Πηγής, την πρώτη Παρασκευή μετά το Πάσχα. Κατά τη διάρκεια και των τριών εορτών προσφέρεται στους πανηγυριστές φαγητό από καζάνι.Επίσης, τον Αύγουστο, ο Εκπολιτιστικός Μορφωτικός Λαογραφικών Σύλλογος Γυναικών Παλαιομονάστηρου διοργανώνει τη Γιορτή Κρεμμυδιού.

Παράμερο

Το χωριό πανηγυρίζει στις 26 Ιουλίου, ανήμερα της Αγίας Παρασκευής, με διήμερο γλέντι και χορούς στην κεντρική πλατεία.

 

Παραπόταμος

Εορτή των Αγίων Αναργύρων την 1 Ιουλίου, στους οικισμούς Βαλομάνδρι και Λιλή, και στις 27 Αυγούστου του Αγίου Φανουρίου στον οικισμό Βαλομανδρίου.

 

Παχτούρι

Εδώ, ο εορτασμός του Δεκαπενταύγουστου αρχίζει ουσιαστικά στην αρχή του μήνα με ποδοσφαιρικό τουρνουά (1-14 Αυγούστου), στο οποίο συμμετέχουν όλα τα χωριά του Ασπροποτάμου, και συνεχίζεται με διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις, που συμπεριλαμβάνουν το ανέβασμα θεατρικής παράστασης με ντόπιους συντελεστές, ειρηνοδρομία, διαγωνισμό πίτας με ειδικό πιτολόγο - κριτή κ.ά., και καταλήγουν την παραμονή στις 14 του μηνός με λαϊκό γλέντι. Ανήμερα της γιορτής, μετά τη λειτουργία στο εξωκκλήσι της Παναγίας, οι κάτοικοι, με παραδοσιακές ενδυμασίες, χορεύουν και τραγουδούν στο προαύλιο κι από κει ξεκινούν για το χωριό με τα πόδια, ρίχνοντας κάθε τόσο τουφεκιές, ώσπου να φθάσουν στην πλατεία, όπου το γλέντι συνεχίζεται μέχρι το βράδυ. Την επομένη γίνεται μνημόσυνο για τους πεσόντες των χρόνων της Κατοχής. Ακολουθεί η παραδοσιακή «βίζιτα», κατά την οποία μια ομάδα, φορώντας τις τοπικές ενδυμασίες, ακολουθούμενη από όλο το χωριό, περνούν από τα σπίτια που γιορτάζουν για να ευχηθούν και να κεραστούν. Η πομπή καταλήγει στην πλατεία και το πανηγύρι κλείνει εκεί με τον χαρακτηριστικό χορό της περιοχής, τα «Κάγκελα» και το «Προσκλητήριο Γερόντων» με το δικό τους χορό. Η ίδια διαδικασία ακολουθείται και κατά το πανηγύρι της Αγίας Παρασκευής, με την διαφορά πως τα «Κάγκελα» γίνονται πολύ αργά το βράδυ, στην πλατεία του Αετού. 

 

Περτούλι

Αγίας Κυριακής (6/7 Ιουλίου), Μεταμόρφωση Σωτήρος (6 Αυγούστου), και τον Δεκαπενταύγουστο. Στο Περτούλι κάθε χρόνο τις τελευταίες μέρες του Ιουνίου γίνεται το αντάμωμα των Σαρακατσαναίων. Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Σαρακατσαναίων, όπως κάθε χρόνο, διοργανώνει στα λιβάδια του Περτουλίου το Πανελλήνιο Αντάμωμα Σαρακατσαναίων. Το πρόγραμμα πάντοτε περιλαμβάνει ένα τριήμερο με μια ποικιλία εκδηλώσεων, με αγώνες ποδοσφαίρου, βιωματικά δρώμενα από τη ζωή και την ιστορία των Σαρακατσαναίων, από παιδιά των συλλόγων της Ελλάδος και του εξωτερικού, αθλοπαιδιές και χορούς, και ακολουθεί το μεγάλο γλέντι των Σαρακατσαναίων. Την τελευταία μέρα κορυφώνονται οι εκδηλώσεις με όλα τα χορευτικά από όλη την Ελλάδα, όπου κλείνει το τριήμερο των εκδηλώσεων. Το Περτούλι έχει επιλεγεί για το αντάμωμα, διότι όπως προκύπτει από τα υπάρχοντα ιστορικά στοιχεία, εκεί υπήρχε η μεγαλύτερη και πυκνότερη συγκέντρωση Σαρακατσάνικων τσελιγκάτων. Άλλωστε απόδειξη αποτελεί και τα τοπωνύμια των περιοχών που σώζονται με τα σαρακατσάνικα ονόματά τους. Κάτω από τα έλατα, στα καταπράσινα λιβάδια της περιοχής στήνονται τα κονάκια και η σαρακατσάνικη στάνη έτσι ώστε ν’ αναβιώσουν τα ήθη και έθιμα της σαρακατσάνικης παράδοσης. Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο περισσότεροι από είκοσι χιλιάδες επισκεπτών παρακολουθούν τις αναπαραστάσεις σκηνών από τη νομαδική ζωή των Σαρακατσάνων, την αφήγηση περιστατικών από την ιστορία τους, την παρουσίαση παραδοσιακών αθλημάτων και χορών, συμπεριλαμβανομένου και του χορού των γερόντων κ.α. Για πρώτη φορά και στα πλαίσια του 32ου Πανελλήνιου Ανταμώματος των Σαρακατσαναίων, το 2012 πραγματοποιήθηκε και το 1ο Αντάμωμα Σαρακατσάνικης Νεολαίας και Νέων Καλλιτεχνών, που έχει για σκοπό τη γνωριμία της νέας γενιάς των Σαρακατσαναίων με στοιχεία της παράδοσής της, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, στο φυσικό χώρο των προγόνων της.

Πετροχώρι

Δυο φορές το χρόνο πανηγυρίζει το χωριό με λαϊκό γλέντι και καζανιές που ακολουθούν τις θρησκευτικές εκδηλώσεις: στις 8 Σεπτεμβρίου, στην εκκλησία της Παναγίας Φανερωμένης και στις 20 Ιουλίου, στο εξωκκλήσι του Προφήτη Ηλία (4 χλμ. έξω από το χωριό).

 

 

Πηγή

Στις 8 Ιουνίου, των Αγίων Θεοδώρων.

 

Πιαλεία

Το χωριό πανηγυρίζει στις 23 Απριλίου, του Αγίου Γεωργίου (23 Απριλίου) με θρησκευτικές εκδηλώσεις που ακολουθούνται από γλέντι με χορούς και τραγούδια στην ομώνυμη εκκλησία. Το φαγητό για τη γιορτή (αρνί, κριθαράκι σε καζάνια, μαγειρίτσα, ψωμί) προετοιμάζεται από την προηγουμένη σε ειδικό χώρο της εκκλησίας και προσφέρεται την επομένη στους πανηγυριστές μαζί με ντόπιο κρασί. Γιορτή της κοινότητας είναι και η Γιορτή των Γερόντων, που προετοιμάζεται με τον ίδιο τρόπο και γίνεται προς τιμήν της τρίτης ηλικίας του χωριού στην πλατεία της εκκλησίας.Την τελευταία Κυριακή του Σεπτεμβρίου, ημέρα της γιορτής, οι γέροντες τραγουδούν, χορεύουν, απαγγέλλουν αυτοσχέδιους στίχους και διασκεδάζουν με λογοπαίγνια και πειράγματα στο προαύλιο της εκκλησίας. Την Κυριακή των Απόκρεω η γιορτή μεταφέρεται γύρω από τις φωτιές που ανάβουν οι νέοι στην πλατεία. Τα Σαββατοκύριακα λειτουργεί το Μουσείο του Στις 23 Απριλίου, του Αγίου Γεωργίου, στο οποίο εκτίθενται εργαλεία και οικιακά σκεύη του 18ου - 19ου αιώνα, προερχόμενα από την περιοχή. «Τα τσιαβαλιάρεια», κάθε Οκτώβριο στην Πιαλεία στη μνήμη του Στρ. Τσιαβαλιάρη, του πρώτου νεκρού ήρωα του έπους του ’40. –Το «Άναμμα της Φωτιάς», στην Πιαλεία.

Πολυνέρι

Τον Δεκαπενταύγουστο, με τριήμερο γλέντι στην πλατεία του χωριού.

 

Πύλη

Στην Πόρτα Παναγιά, πανηγύρι από τις 22 ώς τις 24 Aυγούστου και εμποροπανήγυρη. Στη μονή της Γκούρας, πανηγύρι στις 15 Aυγούστου.

 

 

Πύρρα

Στις 26/28 Ιουλίου, της Αγίας Παρασκευής.

 

Ροπωτό

Η αναφορά στην παράδοση είναι η ίδια η ζωή. Γι’ αυτό σχεδόν τους μισούς μήνες του χρόνου εδώ ζωντανεύουν οι παραδοσιακές γιορτές. Αρχίζοντας από την τρίτη μέρα του Πάσχα στην εκκλησία της Αγίας Τριάδας του Κεντρικού οικισμού φωνητικό συγκρότημα αποτελούμενο από μικρά παιδιά τραγουδά τραγούδια που τα χορεύουν όλα τα μέλη της κοινότητας και όπου συμμετέχουν ακόμη και οι ιερείς. Στις 7 και 8 Μαΐου πανηγυρίζει η εκκλησία του Αγίου Ιωάννη και λαϊκό γλέντι ακολουθεί τις λατρευτικές εκδηλώσεις. Κάθε δύο χρόνια, μέσα στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου γίνεται το αντάμωμα των γερόντων στον κεντρικό οικισμό: ο αρχαιότερος των γερόντων προσκαλεί τους υπολοίπους, αναφέροντας και αυτούς που λείπουν και όλοι μαζί ανακηρύσσουν τον πρόεδρο της σύναξης, ο οποίος ρυθμίζει τη σειρά που οι γέροντες απαγγέλλουν αυτοσχέδια ποιήματα που έχουν κατασκευάσει για την περίσταση. Το αντάμωμα κλείνει με τραγούδια που τα τραγουδούν και τα χορεύουν οι ίδιοι οι γέροντες. Στις 20 Ιουλίου πανηγυρίζεται η μνήμη του Προφήτη Ηλία στο εξωκκλήσι του Αγίου. Την παραμονή μοιράζεται πατσάς και ανήμερα φαγητό από καζάνι και το γλέντι στον Κεντρικό οικισμό κρατάει δυο μέρες. Την τελευταία Κυριακή του Ιουλίου γίνεται στη θέση «Μαντρί» με το πέτρινο καταφύγιο (όπου και η κουρά των προβάτων την πρώτη εβδομάδα του Ιουνίου), σε υψόμετρο 1300 μέτρων, το αντάμωμα όλων των Ροπωτιανών με αναβίωση παλιών παραδοσιακών παιχνιδιών, χορό, ψήσιμο αρνιών και προσφορά βραστόγαλου με αλάτι και ψωμί (τριψάνα) από τους κτηνοτρόφους. Τον Δεκαπενταύγουστο γίνεται διήμερο πανηγύρι και στις 20 Σεπτεμβρίου οι Παλαιοημερολογίτες κάτοικοι του χωριού πανηγυρίζουν τη μνήμη του Αγίου Ευσταθίου στο συνοικισμό της Παναγίας.

 

 

Στουρναραίικα

Τον Δεκαπενταύγουστο. Η κοινότητα πανηγυρίζει στις 20 Ιουλίου, του Προφήτη Ηλία, τον Δεκαπενταύγουστο, στις 26 Ιουλίου της Αγίας Παρασκευής και στις 29 Αυγούστου, τον Αποκεφαλισμό του Ιωάννου Προδρόμου, με εκδηλώσεις που συνοδεύουν τις θρησκευτικές, όπως λαϊκό γλέντι, και καζανιές.

Φανερωμένη

Της Παναγίας Φανερωμένης.

 

Φήκη

Ανακομιδή των ιερών λειψάνων Αγίου Νικολάου, στις 20 Μαΐου.

 

Φιλύρα

Αξίζει να παρευρεθεί κανείς στη λεγόμενη «Γουρνοχαρά», τα Χριστούγεννα, όταν σφάζεται ο χοίρος του σπιτιού και μοιράζονται σε μικρούς και μεγάλους οι «τσιγαρίδες». Παλιά το γεγονός αυτό ήταν ιδιαίτερα σημαντικό, αφού το κρέας του ζώου συντηρούνταν μέχρι το τελευταίο κομμάτι και χρησιμοποιούνταν για μαγείρεμα μέχρι τη Σαρακοστή. Στη Φιλύρα γίνεται η αναπαράσταση του παραδοσιακού γάμου ανήμερα το Πάσχα και στις 20 Ιουλίου, όταν γίνεται και το πανηγύρι του Προφήτη Ηλία στην πλατεία του χωριού. Πανηγύρι γίνεται και στη γιορτή του Αγίου Δημητρίου, στις 26 Οκτωβρίου. Την Καθαρά Δευτέρα σερβίρονται σε όποιον βρεθεί στο χωριό νηστίσιμα φαγητά, κρασί και αναψυκτικά, γίνονται χοροί και το πέταγμα του χαρταετού.

 

 

 

ΔΗΜΟΣ ΦΑΡΚΑΔΟΝΑΣ

 

Αχλαδοχώρι

Τον Δεκαπενταύγουστο. Δεύτερη μέρα του Πάσχα

 

Γεωργανάδες

Στις 23 Απριλίου, του Αγίου Γεωργίου

 

Γριζάνο

Πανηγυρίζει το διήμερο 25 και 26 Οκτωβρίου το Γριζάνο, τιμώντας τον Άγιο Δημήτριο που είναι ο πολιούχος του χωριού. Οι εκδηλώσεις με την τέλεση του Εσπερινού στο μοναστήρι του χωριού ενώ συνεχίζονται την επομένη μέρα με την τέλεση του Όρθρου και της θείας Λειτουργίας. Αγίου Πνεύματος.

Διάσελλο

Τον Δεκαπενταύγουστο.

 

Ζάρκος

Στις 8 Μαΐου, στο μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη Θεολόγου και στις 21 Μαΐου των Αγίων Κων/νου & Ελένης. Ένα από τα πιο εντυπωσιακά και αρχαία έθιμα της Θεσσαλίας, είναι το «Καβούκι» ή «Μπουλούκι» που αναβιώνει κάθε χρόνο, την ημέρα των Φώτων, στο Ζάρκο Τρικάλων. Όπως χαρακτηριστικά σημειώνει ο Theo Lakiaras, το έθιμο «Μπουλούκι» ή «καβούκι», χάνεται στα βάθη των αιώνων χωρίς κανείς να θυμάται την εποχή που πρωτοεμφανίστηκε. Η ιστορία αναφέρει πως προήλθε από ένα κράμα εθίμων Διονυσιακής φύσεως, το οποίο αγκαλιάζεται με την αγάπη των κατοίκων του χωριού και της ευρύτερης περιοχής. Η αναβίωση του εθίμου γίνεται με την πλήρη υποστήριξη των νέων, ανδρών ηλικίας 17 ως 19 ετών που ετοιμάζονται να υπηρετήσουν την στρατιωτική τους θητεία. Ανήμερα των Φώτων είκοσι (20) περίπου νέοι, με το πέρας της θείας Λειτουργίας, μεταμφιεσμένοι σε τσολιάδες, νύφες, αρκούδες, γιατροί και διάβολοι, συγκεντρώνονται στο κέντρο του χωριού όπου ξεκινούν το χορό υπό τους ήχους παραδοσιακών τραγουδιών. Αργά το απόγευμα κι αφού επισκεφθούν τα σπίτια του χωριού, συνεχίζουν το χορό και το γλέντι έως το βράδυ. Το «Μπουλούκι» αποτελεί ένα εορταστικό αφιέρωμα για το κλείσιμο του δωδεκαήμερου με αποκορύφωμα το κάψιμο του «Καβουκιού». Το «Καβούκι» ένα δημιούργημα από καλάμια και χαρτί τοποθετείται στο κεφάλι ενός νέου που είναι ο αρχηγός του εθίμου. Το βράδυ της Δευτέρας μόλις πέφτει το σκοτάδι το «καβούκι» παραδίδεται στις φλόγες από τη σκούπα του «διαβόλου», ξορκίζοντας το κακό που έφεραν στο πέρασμα τους οι καλικάτζαροι. Επίσης, ο εορτασμός της Kαθαρής Δευτέρας.

Κεραμίδι

Στις 10 Φεβρουαρίου, του Αγίου Χαραλάμπους.

 

Κλοκοτός

Στις 26 Ιουλίου της Αγίας Παρασκευής.

 

Κρήνη

Την 1 Ιουλίου, των Αγίων Αναργύρων. Επίσης, τον Αύγουστο, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Κρήνης διοργανώνει το «Αντάμωμα με την παράδοση» στην κεντρική πλατεία της Κρήνης.

Νομή

Στις 26 Ιουλίου της Αγίας Παρασκευής. Εορτή του Αγίου Αθανασίου (1/2 Μαΐου)

 

 

Οιχαλία

Tη Δευτέρα του Πάσχα, γίνεται λιτάνευση της εικόνας της Παναγίας στην Οιχαλία και στη συνέχεια μεταφορά της στο Aχλαδοχώρι - εκεί φυλάσσεται έως τις 14 Aυγούστου. Τον Δεκαπενταύγουστο. Ο εορτασμός της Kαθαρής Δευτέρας.

 

Παναγίτσα

Ζωοδόχου Πηγής

 

Πετρόπορος

Στην εορτή του Αγίου Αθανασίου (1/2 Μαΐου) και στις 26 Ιουλίου, της Αγίας Παρασκευής

 

Πετρωτό

Στις 21 Μαΐου των Αγίων Κων/νου & Ελένης, και στις 9 Μαΐου του Αγίου Χριστοφόρου.

 

Πηνειάδα

Τον Δεκαπενταύγουστο.

 

Σερβωτά

Αγίου Αποστόλων (30 Ιουνίου)

 

Ταξιάρχες

Στις 8 Νοεμβρίου, των Ταξιαρχών.

 

Φαρκαδόνα

Στις 20 Μαΐου, ανακομιδή των ιερών λειψάνων Αγίου Νικολάου. Καθαρά Δευτέρα, Καρναβαλικές εκδηλώσεις.

ΔΙΕΥΡΥΜΕΝΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΑΣΠΡΟΠΟΤΑΜΟΥ

Αγία Παρασκευή

Κτηνοτροφικό χωριό κι αυτό, με 6.000 περίπου γιδοπρόβατα, το χειμώνα ερημώνει ενώ το καλοκαίρι συγκεντρώνει περίπου 2.500 κατοίκους. Το καλοκαίρι μπορεί κανείς να απολαύσει την ομορφιά και τη ζωντάνια που αναδύει η συγκέντρωση αυτή των ανθρώπων που όλο το χειμώνα παρέμεναν χωριστά τις περισσότερες φορές στα χωριά του θεσσαλικού κάμπου και αλλού. Αποκορύφωμα αυτής της συνάντησης το πανηγύρι της Αγίας Παρασκευής (25-28/7), όταν εκτός των καθιερωμένων εμφανίζονται χορευτικά συγκροτήματα με παραδοσιακές στολές και οι νέοι του χωριού περιφέρονται σε όλα τα σπίτια του χωριού με τη συνοδεία της δημοτικής ορχήστρας. Καθαρά θρησκευτικές είναι οι εορτές των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου (29/6) και της Αγίας Μαρίνας (17/7) στα αντίστοιχα γραφικά εξωκκλήσια ενώ συνεχίζονται τα έθιμα του παραδοσιακού «αρραβώνα» και «γάμου». Κι εδώ επικρατεί η αισθητική της πέτρας παρόλο που σε αρκετά σπίτια του οικισμού έχουν προστεθεί και σύγχρονα υλικά. Στο κέντρο του χωριού δεσπόζει ο Ι. Ν. της Αγίας Παρασκευής (1896) ο οποίος κατά την παράδοση κτίσθηκε στη θέση παλαιότερου. Πριν από το 1790 υπολογίζεται και η ίδρυση του λιθόκτιστου Ι. Ν. Στις 23 Απριλίου, του Αγίου Γεωργίου, ενώ του εξωκλησιού της Αγίας Μαρίνας στις αρχές του 1900. Το άλλοτε μοναστήρι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, χτισμένο στο πέρασμα προς την Ήπειρο, έγινε κατά την παράδοση η αφορμή για την δημιουργία του χωριού επειδή η θέση του, τα απέραντα βοσκοτόπια και οι καλές καιρικές συνθήκες ευνοούσαν την ανάπτυξη της κτηνοτροφίας.

 

 

Ανθούσα

Στις 26 Ιουλίου, ημέρα της Αγίας Παρασκευής, γίνεται το μεγάλο πανηγύρι, όπως και σε όλα σχεδόν τα βλαχοχώρια, με χορούς, ψητά και γύρισμα από σπίτι σε σπίτι με συνοδεία οργάνων.

 

Καλλιρρόη

Οι δύο εκκλησίες του χωριού ακολούθησαν τη μοίρα του οικισμού. Έτσι, ο ιερός ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου, που χρονολογούνταν πριν από το 1600, κάηκε το 1943 από τους Γερμανούς και στη θέση του κτίστηκε καινούργιος. Διατηρήθηκε μόνο το παλαιό καμπαναριό. Το Δεκαπενταύγουστο γιορτάζει μεγαλοπρεπώς με καθιερωμένο γλέντι μετά τη Θ. Λειτουργία στην πλατεία του χωριού. Η εκκλησία του Αγ. Νικολάου, που θεωρείται και η παλαιότερη του χωριού, γκρεμίστηκε το 1970 και στη θέση της κτίστηκε καινούργιος ναός στον οποίο τοποθετήθηκε τμήμα από το εικονοστάσι και φορητές εικόνες που σώθηκαν από την παλαιά εκκλησία. Στη διάρκεια του καλοκαιριού (20 Ιουλίου - 10 Αυγούστου), ο «Φιλεκπαιδευτικός Σύλλογος Καλλιρρόης, Αγ. Νικόλαος» οργανώνει βραδιές πολιτισμού, με μουσική, θέατρο και παραδοσιακά χορευτικά συγκροτήματα.

 

Κατάφυτο

Στα δύο μεγάλα πανηγύρια του χωριού μπορεί κανείς να διασκεδάσει και να γνωρίσει τη μουσική παράδοση της περιοχής, αλλά και να γευθεί το παραδοσιακό αρνί στη σούβλα, κεμπάπ, κοκορέτσι κ.ά. Στις 20 -21 Ιουνίου, στον οικισμό Μηλιά, γίνεται το πρώτο πανηγύρι της κοινότητας, ενώ στις 14, 15 και 16 Αυγούστου στην κεντρική πλατεία του χωριού το μεγάλο πανηγύρι της Παναγίας, με τριήμερο γλέντι.

 

 

Κρανιά

Ο ναός της Αγ. Παρασκευής εγκαινιάσθηκε το 1865 και στον περίβολό του βρίσκεται η προτομή του Αγ. Κοσμά του Αιτωλού, ο οποίος πέρασε από το χωριό. Πανηγυρίζει μεγαλοπρεπώς στις 26 Ιουλίου, με παραδοσιακό γλέντι και χορούς από τους κατοίκους της Κρανιάς και των γύρω περιοχών. Στις 15 Αυγούστου γίνεται το πανηγύρι στην εκκλησία του Τιμίου Σταυρού. Τελείται θεία Λειτουργία με αρτοκλασία και ακολουθεί λαϊκό γλέντι.

 

 

Πολυθέα

Η εκκλησία του χωριού χρονολογείται από το 1830 και είναι αφιερωμένη στον Άγιο Δημήτριο, ενώ το κεντρικό ετήσιο πανηγύρι γίνεται στις 8 Σεπτεμβρίου, στα Γενέθλια της Θεοτόκου. Το γλέντι ξεκινάει από την παραμονή, μετά τον εσπερινό που ψάλλεται στην εκκλησία της Παναγίας Φανερωμένης, στην πλατεία του χωριού, και συνεχίζεται την άλλη μέρα με χορούς, τραγούδια και διάφορα έθιμα. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το «αντάμωμα» των αποδήμων Πολυθεατών, οι οποίοι συγκεντρώνονται στην πλατεία του χωριού κάθε δεύτερη Κυριακή του Αυγούστου και γλεντάνε με παραδοσιακά τραγούδια και χορούς. Πανηγυρικό χαρακτήρα παίρνει και η γιορτή του Αγίου Δημητρίου, στις 26 Οκτωβρίου, στη διάρκεια της οποίας ο Σύλλογος προσφέρει στον κόσμο «καζανιές» (φασολάδα ή κρέας πρόβειο με κριθαράκι) στην πλατεία του χωριού. Στον διψασμένο επισκέπτη προσφέρουν τα κρύα, καθαρά νερά τους οι πηγές Μπάλτα, Σούρβα, Βίγκα και Κότυκα.

 

Στεφάνι

Η εκκλησία της Αγ. Παρασκευής (1770), με σκαλιστό τέμπλο και πλούσιο αγιογραφικό διάκοσμο, πανηγυρίζει στις 26 Ιουλίου, οπότε γίνεται γλέντι με τη συνοδεία δημοτικής ορχήστρας στην κεντρική πλατεία του χωριού. Κεντρικό εορταστικό γεγονός αποτελεί το πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου που διοργανώνεται από το Μορφωτικό Σύλλογο. Γίνονται θεατρικές παραστάσεις, αθλητικοί αγώνες και πολλές άλλες εκδηλώσεις. Τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο, οργανώνονται πορείες από τους κατοίκους του χωριού (ομάδες 40-50 ατόμων) σε χαραγμένα μονοπάτια, όπως επίσης και στην πανσέληνο του Αυγούστου, η οποία προσφέρεται για τέτοιου είδους δραστηριότητες.

 

Χαλίκι

Στη γιορτή της Αγίας Παρασκευής (26/7) γίνεται και το μεγάλο πανηγύρι του χωριού, με ορχήστρες παραδοσιακής μουσικής, χορούς, ψητά και διάφορους μεζέδες.

 

 

ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΜΥΡΟΦΥΛΛΟΥ

Μυρόφυλλο

Κάθε χρόνο, στις 23 Απριλίου ή τη δεύτερη μέρα του Πάσχα, πανηγυρίζει το μοναστήρι του και γίνεται παραδοσιακό ημερήσιο πανηγύρι που κρατάει ως αργά το απόγευμα. Επίσης γίνεται πανηγύρι και τον Δεκαπενταύγουστο.