ΠΑΝΗΓΥΡΙΑ – ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

Όπως σχεδόν σ’ ολόκληρη την Ελλάδα έτσι και στα πεδινά και ορεινά χωριά του νομού Τρικάλων, γίνονται πανηγύρια και λαογραφικές εκδηλώσεις. Πρέπει να σημειωθεί ότι σχεδόν όλες οι πανηγυρικές εκδηλώσεις είναι συνυφασμένες με το εκκλησιαστικό εορτολόγιο. Το «γενέθλιον της υπεραγίας δεσποίνης ημών Θεοτόκου», η γέννηση, δηλαδή, της Μαρίας, της μητέρας του Ιησού Χριστού, όπως επίσης ο Δεκαπενταύγουστος ή Πάσχα του καλοκαιριού, όπως το ονομάζουν οι Ορθόδοξοι πιστοί, αποτελούν σημαντικές γιορτές για όλους τους Έλληνες. Έτσι κι εδώ, στην περιοχή του νομού Τρικάλων αυτές οι δυο μεγάλες γιορτές είναι το συναπάντημα όχι μονάχα των πιστών Χριστιανών αλλά όλων εκείνων που κρατούν αμόλυντη μια μακραίωνη παράδοση.

Πρέπει κανείς να συνθέσει τη θρησκευτική με την εθνική παράδοση, που είναι αξεδιάλυτα μπλεγμένες και ακόμη και σήμερα τονώνουν το φρόνημα του λαού μας.

Όλα τα πανηγύρια ουσιαστικά είναι και μια ευκαιρία ν’ ανταμώσουν ξανά φίλοι και συγγενείς, συγχωριανοί, και ξενιτεμένοι, να ξαναβρούν το νήμα της επαφής και της επικοινωνίας, να μιλήσουν για τα περασμένα, για όσα τους ένωσαν και τους κρατούν δεμένους με τον γενέθλιο τόπο. Τα πανηγύρια με την ανείπωτη ευχάριστη διάθεση που διοχετεύουν στους ανθρώπους, ανανεώνουν τις ελπίδες, δυναμώνουν τη διάθεση της χαράς.

ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΤΡΙΚΚΑΙΩΝ

Πολιτιστικές εκδηλώσεις όλον το χρόνο - συναυλίες, κοντσέρτα, βραδιές όπερας, ρεσιτάλ πιάνου, χορευτικά με ντόπια και ξένα συγκροτήματα, θεατρικές παραστάσεις, εκθέσεις ζωγραφικής, βιβλίου, φωτογραφίας και τοπικού Τύπου, ομιλίες, διαλέξεις, σεμινάρια λαμβάνουν χώρο στο δήμο Τρικκαίων.

Τα «Τσιτσάνεια», στη μνήμη του Βασίλη Τσιτσάνη

Πρόκειται για εκδηλώσεις αφιερωμένες στο αξεπέραστο μουσικό έργο του Τσιτσάνη και το λαϊκό τραγούδι. Η κεντρική εκδήλωση πραγματοποιείται στο Μύλο Ματσόπουλου.

H γιορτή του πολιούχου Aγίου Bησσαρίωνα,

του οποίου η μνήμη εορτάζεται στις 15 Σεπτεμβρίου, με ιδιαίτερη ευλάβεια και μεγαλοπρέπεια, στη μονή του, στην Πύλη, στην Καλαμπάκα· στα Τρίκαλα λιτανεύεται η τίμια κάρα του την Κυριακή της Σαμαρείτιδος, που εορτάζει 28 ημέρες μετά το Άγιο Πάσχα. Η Κάρα και η σιαγόνα του Αγίου βρίσκονται στη Μονή Δουσίκου Τρικάλων. Απότμημα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου βρίσκεται στη Μονή Προυσού Ευρυτανίας.

Μύλος των Ξωτικών

Από το τέλος του Νοεμβρίου, κάθε χρόνο και για 38 μέρες, λειτουργεί το μεγαλύτερο Χριστουγεννιάτικο θεματικό πάρκο της χώρας, με καλλιτεχνικές εκδηλώσεις και διαδραστικά εργαστήρια για μικρούς και μεγάλους.

Η απόσταξη του τσίπουρου

Η Περιφέρεια Θεσσαλίας - Περιφερειακή Ενότητα Τρικάλων έχει καθιερώσει λαογραφική εκδήλωση με θέμα την παραδοσιακή απόσταξη του τσίπουρου. H εκδήλωση πραγματοποιείται στις αρχές του Νοεμβρίου, στο πλαίσιο ανάδειξης της τοπικής πολιτιστικής κληρονομιάς.

Λαζαρίνες

Κάθε χρόνο, τον μήνα Απρίλιο, στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Τρικκαίων αναβιώνει το έθιμο της Λαζαρίνας και τα λαζαρινά κάλαντα και παινέματα στην εκδήλωση που διοργανώνει ο Δήμος Τρικκαίων, σε συνεργασία με τον Σύλλογο Φίλων Λαογραφικού Μουσείου Τρικάλων. Τα παιδιά που συμμετέχουν στο δρώμενο έχουν καλάθια πλεγμένα από φυσικά υλικά (ψάθα, καλάμι) και στολισμένα με λουλούδια, τραγουδούν παραδοσιακά κάλαντα της εορτής του «Λαζάρου». Στα παιδιά προσφέρονται παραδοσιακά λαζαρινά φιλέματα και ενθύμια συμμετοχής. Βραβεύονται τα τρία καλύτερα καλάθια, τα τρία καλύτερα τραγούδια και οι τρεις καλύτερες ομαδικές παρουσίες (καλάθι και τραγούδι).

Σε ανάμνηση της έγερσης του Λαζάρου οι νοικοκυρές ζυμώνουν ειδικές κουλούρες που ονομάζονται Λαζαράκια, Λαζόνια, Λάζαροι κ.λπ. Έχουν σχήμα ανθρώπου σπαργανωμένου, όπως παριστάνεται ο Λάζαρος στην αγιογραφία και προσφέρονται στα παιδιά που εκείνη την ημέρα λένε τα κάλαντα. Μέσα στη ζύμη έχουν σταφίδες, καρύδια, μύγδαλα και άλλους καρπούς. Τα κάλαντα του Λαζάρου τα τραγουδούν κορίτσια , οι «λαζαρίνες», που είναι στολισμένες με ωραίες φορεσιές και κρατώντας καλάθια στολισμένα με ανοιξιάτικα λουλούδια γυρίζουν όλα τα σπίτια. Οι λαζαρίνες, πέρα από τα θρησκευτικά μηνύματα και την αναγέννηση της φύσης, αφού το έθιμο τελείται μέσα στην καρδιά της Άνοιξης, συμβολίζουν την αναγέννηση και τη συνέχιση της ίδιας της παραδοσιακής κοινωνίας.

ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΠΥΛΗΣ

Άγιος Βησσαρίων

Το χωριό πανηγυρίζει στη γιορτή του Αγίου Πνεύματος και στη μνήμη του Αγίου Βησσαρίωνα από τον οποίο πήρε το σημερινό του όνομα, στις 14 Σεπτεμβρίου. Παραμονή του Αγίου Βησσαρίωνα οι κάτοικοι του χωριού ανεβαίνουν στο μοναστήρι για προσκύνημα και πολλοί παραμένουν εκεί μέχρι την επομένη μέρα για το πανηγύρι του Αγίου.   

Άγιος Νικόλαος

Πανηγύρι στις 26 Ιουλίου της Αγίας Παρασκευής, με τριήμερο γλέντι που στήνεται στην πλατεία του χωριού και στις 6 Δεκεμβρίου, του Αγίου Νικολάου.

Αετός

Πανηγύρι στις 26 Ιουλίου της Αγίας Παρασκευής

Αθαμανία

Πανηγύρι στις 26 Ιουλίου της Αγίας Παρασκευής και στις 20 Ιουλίου του Προφήτη Ηλία. Εκεί στο προαύλιο του ναού συγκεντρώνονται όλοι και μετά τη θεία λειτουργία μοιράζονται ψητό αρνί, τυρί και άλλα ντόπια φαγητά. Το πρώτο Σαββατοκύριακο του Αυγούστου ο Πολιτιστικός Σύλλογος του χωριού στην πλατεία διοργανώνει γλέντι. Οι εκδηλώσεις γίνονται και στη γιορτή των Αγ. Αποστόλων αλλά και στις 29 Αυγούστου, της Αποτομής του Ιωάννη Βαπτιστή, με χορούς και τραγούδια ενώ προσφέρεται ζεστή φασολάδα αλλά και το τοπικό πλιγούρι με πρόβειο κρέας.

Στο Περτούλι

Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Σαρακατσαναίων, όπως κάθε χρόνο, διοργανώνει στα λιβάδια του Περτουλίου το Πανελλήνιο Αντάμωμα Σαρακατσαναίων. Το πρόγραμμα πάντοτε περιλαμβάνει ένα τριήμερο με μια ποικιλία εκδηλώσεων, με αγώνες ποδοσφαίρου, βιωματικά δρώμενα από τη ζωή και την ιστορία των Σαρακατσαναίων, από παιδιά των συλλόγων της Ελλάδος και του εξωτερικού, αθλοπαιδιές και χορούς, και ακολουθεί το μεγάλο γλέντι των Σαρακατσαναίων.

Την τελευταία μέρα κορυφώνονται οι εκδηλώσεις με όλα τα χορευτικά από όλη την Ελλάδα, όπου κλείνει το τριήμερο των εκδηλώσεων. Το Περτούλι έχει επιλεγεί για το αντάμωμα, διότι όπως προκύπτει από τα υπάρχοντα ιστορικά στοιχεία, εκεί υπήρχε η μεγαλύτερη και πυκνότερη συγκέντρωση Σαρακατσάνικων τσελιγκάτων. Άλλωστε απόδειξη αποτελεί και τα τοπωνύμια των περιοχών  που σώζονται με τα σαρακατσάνικα ονόματά τους. Κάτω από τα έλατα, στα καταπράσινα λιβάδια της περιοχής στήνονται τα κονάκια και η σαρακατσάνικη στάνη έτσι ώστε ν’ αναβιώσουν τα ήθη και έθιμα της σαρακατσάνικης παράδοσης.

Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο περισσότεροι από είκοσι χιλιάδες επισκέπτες παρακολουθούν τις αναπαραστάσεις σκηνών από τη νομαδική ζωή των Σαρακατσάνων, την αφήγηση περιστατικών από την ιστορία τους, την παρουσίαση παραδοσιακών αθλημάτων και χορών, συμπεριλαμβανομένου και του χορού των γερόντων κ.α.

Για πρώτη φορά και στα πλαίσια του 32ου Πανελλήνιου Ανταμώματος των Σαρακατσαναίων, το 2012 πραγματοποιήθηκε και το 1ο Αντάμωμα Σαρακατσάνικης Νεολαίας και Νέων Καλλιτεχνών, που έχει για σκοπό τη γνωριμία της νέας γενιάς των Σαρακατσαναίων με στοιχεία της παράδοσής της, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, στο φυσικό χώρο των προγόνων της.