Ανθρώπινοι Πόροι

Θα πρέπει να εισαχθούν έννοιες και πρακτικές που βοηθούν στη συγκέντρωση άϋλου κεφαλαίου, όπως συστήματα διαχείρισης της γνώσης και κοινωνικού διανοητικού κεφαλαίου, που εν τέλει κινητοποιεί και τους υλικούς πόρους.

Η ανταλλαγή γνώσης αποτελεί σημαντικό παράγοντα, που προϋποθέτει την κατανόηση εκ μέρους των συμβούλων πως οι συγκεκριμένες θεωρίες και μέθοδοι συμβουλευτικής σταδιοδρομίας θα είναι προσβάσιμες σε όλους. Επιπλέον προϋποθέτει ότι όλοι θα αναγνωρίζουν τα υπάρχοντα επαγγελματικά πλαίσια δεξιοτήτων άλλων επαγγελματικών κατηγοριών ή τις απόψεις και τα ενδιαφέροντα των άλλων ομάδων με παραπλήσιο αντικείμενο. Επίσης, μπορεί να έχουν ρόλο βασικών συντελεστών κύριοι σε δράσεις επισκόπησης και αξιολόγησης, στα πλαίσια μιας στρατηγικής διασφάλισης ποιότητας.

Ένα από τα απαραίτητα χαρακτηριστικά ενός καλού συστήματος συμβουλευτικής είναι ότι πρέπει να είναι ταυτόχρονα ευρύ, αλλά και να απευθύνεται σε συγκεκριμένες ομάδες-στόχους.

Τα περίπλοκα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης, καθώς και οι ευκαιρίες που παρέχουν, μέσω τυπικών ή άτυπων δομών, δεν είναι τόσο ξεκάθαρα για τους περισσότερους, με αποτέλεσμα οι περισσότεροι πολίτες να χρειάζονται υποστήριξη στο σχεδιασμό της σταδιοδρομίας τους, προκειμένου να διαλέξουν μεταξύ των διαφορετικών επιλογών εκπαίδευσης και κατάρτισης, καθώς και να διαχειριστούν με επιτυχία τη μετάβασή τους από την εκπαίδευση στην αγορά εργασίας.

Το δίκτυο των Περιφερειακών Μηχανισμών, που δύναται να εκτείνεται στο σύνολο της χώρας ανά περιφερειακή ενότητα, θα παρέχει υπηρεσίες για τους κοινωνικούς επιχειρηματίες και τις κοινωνικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις, εστιάζοντας στη διεκπεραίωση της διοικητικής διαδικασίας και στην παροχή υπηρεσιών οριζόντιας συμβουλευτικής. Οι Περιφερειακοί Μηχανισμοί μπορούν επίσης να παρέχουν τακτικές αναφορές για τις Κοιν.Σ.Επ. της ευθύνης τους και να καταθέτουν προτάσεις για την ανάπτυξή τους.

Οι περιφερειακές δομές προβλέπεται να υλοποιήσουν προγράμματα mentoring, ομαδικής και εξατομικευμένης συμβουλευτικής, από ειδικούς συμβούλους και εμπειρογνώμονες της κοινωνικής οικονομίας και κοινωνικής επιχειρηματικότητας.

Οι εμπειρογνώμονες θα πρέπει να ανταποκρίνονται στο ρόλο των διαχειριστών γνώσης συνεργατικών τεχνολογιών, ώστε να είναι σε θέση να προτείνουν αναδιαρθρώσεις προγραμμάτων, αναμόρφωση συστημάτων και ανακατανομή των πόρων προς όφελος παραγωγικών δράσεων, έναντι της κυρίαρχης λογικής κατάρτισης χωρίς παραγωγικό αντικείμενο.

Παράλληλα, ο ρόλος τους θα πρέπει να περιλαμβάνει τη δημιουργία και συντήρηση αποθετηρίων γνώσης για τη βελτιωμένη διάδοση γνώσης, επαναχρησιμοποίηση, μάθηση, συνεργασία και καινοτομία, μέσα από τις ίδιες τις δομές και τις επιχειρήσεις, με διαδικτυακά εργαλεία.

Με τον τρόπο αυτόν, οι διαχειριστές γνώσης μπορούν να έχουν πληθώρα επιστημονικών υποβάθρων, από πληροφοριακές επιστήμες ως επιχειρησιακή διαχείριση των συνεργατικών τεχνολογιών, που δοκιμάζονται όμως στην πράξη, με κριτήριο την αποτελεσματικότητα των ίδιων των εργαλείων που προτείνουν.

Η συμμετοχή, λοιπόν, εμπειρογνωμόνων και εκπροσώπων των εμπλεκομένων φορέων με την κοινωνική οικονομία και την κοινωνική επιχειρηματικότητα σε μια επιστημονική ομάδα στήριξης κρίνεται απαραίτητη.

Συνεπώς,  οι επιστημονικές ομάδες, εκτός από το Υπουργείο Εργασίας, θα παρέχουν υποστήριξη στους συμπράττοντες φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των οργανώσεων της Κοινωνίας Πολιτών, τα δίκτυα εθελοντισμού, τις κοινωνικές υπηρεσίες του Δημοσίου και τις επιτροπές, που συντάσσουν τα στρατηγικά σχέδια ανάπτυξης.

Η φύση και η ποιότητα των ιδιωτικών ατομικών αποφάσεων έρχεται να αποτελέσει ζήτημα εξαιρετικής κοινωνικής σημασίας, όπως επίσης και το εύρος και η ποιότητα των διαθέσιμων υπηρεσιών συμβουλευτικής σταδιοδρομίας για να τους στηρίξουν.

Σχετικά με τη δημιουργία επιστημονικής ομάδας, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι ανάγκες συντονισμού και ενεργοποίησης όλων των εμπλεκομένων συνεταιριστών, συμπράξεων, συμμετεχόντων – συμπραττόντων εταίρων στο πλαίσιο της κοινωνικής επιχειρηματικότητας, οργανώσεων της κοινωνίας πολιτών, καθώς και των διαμεσολαβητικών – υποστηρικτικών δομών, Δήμων, δημόσιων και ιδιωτικών επιχειρήσεων.

Επίσης, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι ανάγκες μεταβίβασης και εκλαΐκευσης της γνώσης και της πρακτικής που χρειάζεται για την ανάπτυξη της κοινωνικής επιχειρηματικότητας και της απασχόλησης, καθώς η ανεργία ολοένα και αυξάνεται.

Επιπρόσθετα έργα περιλαμβάνουν την κατανομή των ρόλων, την παροχή κατάρτισης, ευκαιριών ανάπτυξης και υποστηρικτικού υλικού για όλους όσοι εμπλέκονται στην παροχή αυτών των υπηρεσιών.

Πολιτικές της αγοράς εργασίας, αναθεωρήσεις και τάσεις επηρεάζουν την ανάπτυξη μεμονωμένων εργασιακών ρόλων, παράγοντες που συνοδεύονται για κάποιους από την απόκτηση υψηλότερων ή πιο σχετικών με την εργασία τους προσόντων.

Η επιστημονική συμβουλευτική μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στην εξασφάλιση της βιωσιμότητας του οικοσυστήματος, με τους ακόλουθους τρόπους:

Χαράσσοντας πολιτικές σύνθεσης των κατακερματισμένων διαθέσιμων πόρων και διαμορφώνοντας εργαλεία μετασχηματισμού τους σε υλικό και ανθρώπινο κεφάλαιο.

Δημιουργώντας πολιτικές στρατηγικής ανάπτυξης των Κοινωνικών Συμπράξεων και κοινωνικής δικτύωσης καταναλωτών και παραγωγών, δείχνοντας με ποιο τρόπο θα λειτουργήσουν αυτοί οι θεσμοί.

Αναδεικνύοντας νέους τομείς και πρακτικές στους οποίους μπορεί να κατευθυνθεί η κοινωνική επιχειρηματικότητα.

Υποδεικνύοντας μεθόδους μόχλευσης συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων που μπορούν να αναλάβουν πρωτοβουλίες σχετικές με την κοινωνική επιχειρηματικότητα.

Η κοινωνικοποίηση της γνώσης και της τεχνογνωσίας είναι απαραίτητο να βασιστεί σε ένα διαδραστικό επικοινωνιακό σύστημα, το οποίο διαθέτει το σύνολο του επιμορφωτικού υλικού ελεύθερα στο διαδίκτυο και υποστηρίζεται από μία βάση δεδομένων διαδικτυακής πλατφόρμας e-learning και wiki, με στόχο τη διάχυση χρηστικής πληροφόρησης και γνώσης προκαλώντας την απαιτούμενη συμμετοχικότητα.

Αυτά τα επικοινωνιακά εργαλεία αποτελούν τη βάση εύρεσης και διακίνησης επιμορφωτικού υλικού καλών πρακτικών, μέσα από διαδραστικές διαδικασίες. Τέτοια επικοινωνιακά εργαλεία μπορούν να υποστηρίζουν την πραγματοποίηση  workshops για την επιχειρηματικότητα, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις αλληλόδρασης για να μαθαίνει ο ένας από τον άλλον, που είναι η πιο επιτυχημένη μέθοδος της δια βίου μάθησης.

Η διάδοση γνώσης θεωρείται βασική προϋπόθεση για την ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας και η εφαρμογή της απαιτεί περίπλοκη οργανωτική τεχνογνωσία. Η οργάνωση της παραγωγής και διαχείρισης γνώσης και κατ’ επέκταση της διάδοσής της για κοινωνικό όφελος είναι βασικό ζητούμενο για την κοινωνική οικονομία.

Για την εξυπηρέτηση αυτού του στόχου, χρειάζονται δομές συγκέντρωσης κοινωνικού και διανοητικού κεφαλαίου, δομές υποστήριξης κοινωφελών δράσεων και δομές δημιουργίας ενός ευνοϊκού θεσμικού περιβάλλοντος ανάπτυξης των Κοινωνικών Συνεταιρισμών (Κοιν.Σ.Επ.). Για τις ανάγκες συντονισμού και ενεργοποίησης όλων των εμπλεκομένων συνεταιρισμών, συμπράξεων, οργανώσεων της κοινωνίας πολιτών, συμμετεχόντων-συμπραττόντων εταίρων στο πλαίσιο της κοινωνικής επιχειρηματικότητας απαιτείται μια τέτοια οργάνωση. Οι υποστηρικτικές δομές συγκέντρωσης κοινωνικού κεφαλαίου, όμως, χρειάζονται δομές επικοινωνίας, μεταβίβασης και εκλαΐκευσης της γνώσης στους ενδιαφερόμενους δικαιούχους και πρακτικής εξάσκησης, για την ανάπτυξη της κοινωνικής επιχειρηματικότητας και της απασχόλησης.

Οι δομές διαχείρισης και διάδοσης γνώσης είναι εκείνες οι οποίες μπορούν να κατευθύνουν και να συμβουλεύσουν, σχετικά με τη συγκέντρωση κοινωνικού και διανοητικού κεφαλαίου, αλλά και χρηματικού επενδυτικού κεφαλαίου.

Πρακτικά, πέρα από τις διαδικασίες συμμετοχής και διαβούλευσης σε επικοινωνιακά γεγονότα, με τη σύνθεση ψηφιακού περιεχομένου σε εγχειρίδια και πλατφόρμες διαδικτυακής μάθησης (e-learning), καθώς και σε σχετικό ηλεκτρονικό (wiki) ή έντυπο λεξικό, οι παραπάνω δομές δύνανται να καταστούν βιώσιμες μακροπρόθεσμα.

Αυτή η διαδικασία μπορεί να αποτελέσει θεσμική καινοτομία. Σύνδεση, δηλαδή, του υποκειμένου των κοινωνικών δικτύων με ένα σύστημα διαχείρισης της γνώσης, με αναστοχαστική λειτουργία προαγωγής της συλλογικής δημιουργίας, καθώς και διαλειτουργικότητα θεσμικών και τεχνοκρατικών εργαλείων.

Οι δομές δια βίου μάθησης, ως άξονες δράσης, οφείλουν να ανταποκριθούν σε ένα ολοκληρωμένο επικοινωνιακό σύστημα με ψηφιακό επιμορφωτικό περιεχόμενο χρηστικής ενημέρωσης και συμβουλευτικής, με διαθέσιμους επιμορφωτές και συμβούλους σε στοχευμένους τομείς.

Έχοντας ως βάση το αντίστοιχο εκπαιδευτικό υλικό, είναι σκόπιμο να πραγματοποιηθούν μαθήματα με σεμινάρια και workshops, τα οποία θα στηριχθούν σε εκπαιδευτικά πακέτα ανά ενότητα των θεματικών της Κοινωνικής Οικονομίας. Τα μαθήματα δεν μπορούν να γίνονται από άλλους εκπαιδευτικούς φορείς, αλλά από τις ίδιες τις κοινωνικές συμπράξεις και τα περιφερειακά παρατηρητήρια.

Τα εκπαιδευτικά πακέτα οφείλουν να ανταποκρίνονται στη δόμηση ρητής γνώσης για την κοινωνική οικονομία και την επιχειρηματικότητα και να δημιουργούν κυψέλες γνώσης στις περιφερειακές δομές στήριξης. Οφείλουν επίσης να προσφέρονται ως εκπαιδευτικό υλικό όχι μόνον για τους συμβούλους, αλλά να κοινοποιούνται μέσω του συστήματος της τηλεμάθησης, που μπορεί να λειτουργεί ως ανοικτό Λαϊκό πανεπιστήμιο για την κοινωνική οικονομία.

Η μείωση του κόστους των συναλλαγών, που είναι βασικός όρος της κοινωνικής οικονομίας, πρέπει να ανταποκρίνεται στη μείωση του εκπαιδευτικού κόστους με αντίστοιχη αύξηση της μάθησης, βάσει της κοινωνικοποίησης της γνώσης, στοχεύοντας παράλληλα στη διάδοση γνώσεων μέσω του συνεργατισμού και της δικτύωσης.

Αυτό που καθίσταται πλέον χρήσιμο είναι η δημιουργία εγχειριδίων για όλους τους τομείς ανάπτυξης κοινωνικής οικονομίας και για την εξωστρέφεια αυτής της μορφής επιχειρηματικότητας, καθώς και μοντέλα επιχειρηματικών σχεδίων, τα οποία θα είναι διαθέσιμα για κοινωνικούς επιχειρηματίες, με βάση τα οποία θα πραγματοποιούνται και ειδικά σεμινάρια. 

Γράφει ο Βασίλης Τακτικός

e-mail: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

τηλ: 2108813761