Η μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα στην οικονομία του υδρογόνου

Η διαδικασία αυτής της µετάβασης συµπίπτει µε τον εκδηµοκρατισµό της ενέργειας µπαίνοντας στο παιγνίδι φορείς Τοπικής Αυτοδιοίκησης και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών.                                                                                                                      

Τρεις θεμελιακές έννοιες – αιτίες και κατακτήσεις ανθρώπινης γνώσης καθόριζαν πάντοτε την ιστορική εξέλιξη, και την οικονομική κατάσταση των εκάστοτε κοινωνιών.

Η ενέργεια, οι τεχνολογίες και οι ιδεολογίες ως όραμα και οργανωτική κουλτούρα, των κοινωνικών συστημάτων.

Οι τρεις αυτές έννοιες βρίσκονται σε άμεση αλληλεπίδραση στην ανάπτυξη της οικονομίας, και των κοινωνιών, από την εποχή της ανακάλυψης της φωτιάς και του μύθου μέχρι σήμερα.

Έχοντας κατά νου την επίδραση της ενέργειας, στην οικονομική κρίση έχει αποδειχθεί στην ιστορία ότι η εξάντληση των παραδοσιακών πηγών ενέργειας χωρίς την αντικατάσταση τους από νέες πηγές ενέργειας μπορεί να γυρίσει δραματικά τις εξελίξεις προς τα πίσω με τραγικές συνέπειες .

Αυτό συνέβη π.χ. με την εξάντληση των δασών στο τέλος της ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και στο γνωστό τότε κόσμο. Στην σημερινή εποχή μια τέτοια εξέλιξη ενεργειακής κρίσης φαντάζει εφιάλτης καθώς ολόκληρες περιοχές και συστήματα μπορούν να βυθιστούν στο σκοτάδι.

Συστήματα παραγωγής και μεταφορών, συστήματα ύδρευσης και υγείας.

Στο άμεσο μέλλον, χωρίς την άμεση μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα στις ήπιες μορφές ενέργειας το επακόλουθο της, της ενεργειακής κρίσης η κατάρρευση των συστημάτων, θα είναι ο χειρότερος εφιάλτης στην παγκόσμια κοινωνία, με αλυσιδωτές επιδράσεις και στην παγκόσμια οικονομία.

Αντιλαμβανόμαστε έτσι, ότι οι νέες τεχνολογίες ήσαν πάντοτε το κλειδί για το  πέρασμα από την εξάλειψη των παραδοσιακών μορφών ενέργειας σε νέες μορφές ενέργειας.

Αυτό έγινε λίγο πριν τη βιομηχανική επανάσταση με την ανακάλυψη του  ατμού και αργότερα με την ανακάλυψη του ηλεκτρισμού και της μηχανής εσωτερικής καύσης, τεχνολογίες που επέτρεψαν την άντληση και διύλιση πετρελαίου, και την θεαματική επέκταση παραγωγής για να διαμορφωθεί αυτό που λέμε σήμερα πολιτισμός της βιομηχανικής εποχής.

Αυτό που γίνεται και τώρα με τις τεχνολογίες των ήπιων μορφών ενέργειας και ιδιαίτερα, της ηλιακής ενέργειας είναι ότι δίνουν τη δυνατότητα της μαζικής και οικονομικά βιώσιμης παραγωγής υδρογόνου, προς αντικατάσταση της ρυπογόνου ενέργειας και υπεύθυνης των κλιματικών αλλαγών- μια ενέργεια που εγγυάται την ομαλή μετάβαση στην μεταβιομηχανική εποχή.

Μόνον που σ’ αυτή τη μετάβαση υπάρχουν μεγάλες οικονομικές και πολιτικές αντιστάσεις από την παγκόσμια οικονομική ολιγαρχία που ελέγχει όχι μόνον τις υφιστάμενες πηγές ενέργειας αλλά έμμεσα και τα κονδύλια για την έρευνα και εφαρμογή των νέων τεχνολογιών της ενέργειας. Εδώ τίθεται το ζήτημα της ιδεολογίας.

Η γεωγραφική ανισοκατανομή των ενεργειακών πόρων του πετρελαίου και φυσικού αερίου, είναι το σύνδρομο μια παγκόσμιας ιδεολογικής ηγεμονίας της οικονομικής ολιγαρχίας που για τη διατήρηση των προνομιών της θέτει σε κίνδυνο ολόκληρο τον πλανήτη μέσα από ένα σύστημα εξουσίας που ελέγχεται από τα μονοπωλιακά συμφέροντα.

Ο εκδημοκρατισμός της ενέργειας όχι μόνο σε ιδεολογικό επίπεδο αλλά και με την έννοια της κοινωνικοποίησης της τεχνολογίας των ήπιων μορφών ενέργειας, όπως είναι η ηλιακή ενέργεια είναι η μοναδική λύση για έγκαιρη αντιμετώπιση του ριζικού προβλήματος για την ανθρωπότητα.

Γι’ αυτό και τα εμπόδια που μπαίνουν στη διάδοση της από τους ισχυρούς στο παιγνίδι της ενέργειας.

Ο εκδημοκρατισμός λοιπόν, και η βαθμιαία κοινωνικοποίηση της ενέργειας είναι λύδια λίθος της μετάβασης όχι μόνον σ’ ένα βιώσιμο σύστημα αλλά και δικαιότερης ανακατανομής του εισοδήματος αφού παραγωγός της ενέργειας μπορεί να γίνει μ’ αυτό τον τρόπο η τοπική Αυτοδιοίκηση, αλλά και διάφορες εταιρείες κοινωνικού και τοπικού χαρακτήρα.

Στην παρούσα ιστορική φάση, η δικαιότερη κατανομή των ενεργειακών πόρων δεν είναι μόνον ζήτημα ηθικής επιταγής αλλά και τρόπος αντιμετώπισης της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης- και φτώχειας ως απειλής που εκδηλώνεται αυτές τις μέρες στη μητρόπολη του συστήματος στο παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα με το φάσμα της πτώχευσης.

Αυτό, βέβαια φέρνει και την ιδεολογική κατάρρευση από τη μία μεριά του φονταμενταλισμού της αγοράς και του φονταμενταλισμού του κράτους από την άλλη ως ακραίων ιδεολογημάτων που επεβλήθησαν από τις πολιτικές ολιγαρχίες έστω κι αν αυτές παρουσιάζονταν με δημοκρατικό προσωπείο.

Ποιος μπορεί πλέον να πιστέψει στα σοβαρά ύστερα από την κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος που παρατηρείται στις μέρες μας ότι μπορεί να κοιμόμαστε ήσυχοι αφήνοντας τις τύχες της ανθρωπότητας στην αυτορρύθμιση της αγοράς; Αλλά ποιος μπορεί επίσης να πιστέψει στο βαρύ απόλυτο «κράτος πρόνοιας» που φαντάζει ανήμπορο στις επερχόμενες «σεισμικές» δονήσεις της οικονομίας.

Η λύση δεν είναι απλά η σύνθεση μιας μεικτής οικονομίας, κράτους και αγοράς, αλλά η σύνθεση κράτους αγοράς, και κοινωνικής οικονομίας των ενεργών πολιτών, για την αυτορρύθμιση της προνοιακής πολιτικής.

Κι αυτό συνιστά μια νέα ιδεολογία. Των ενεργών πολιτών π.χ. που παρεμβαίνουν ενεργά σε θεμελιακά ζητήματα ενεργειακής, οικολογικής και οικονομικής πολιτικής.

 Tο μήνυμα είναι μην περιμένετε λύσεις μόνον από το κράτος και τις κυβερνήσεις. Η λύση βρίσκεται στον εκδημοκρατισμό της ενέργειας και τους ενεργούς πολίτες της οικοανάπτυξης.

Βασίλης Τακτικός