ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΒΗΜΑ ΕΓΙΝΕ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΑΓΙΑΣ Με το πρόγραμμα: “μέντορες-κοινωνικοί άγγελοι”

ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΒΗΜΑ ΕΓΙΝΕ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΑΓΙΑΣ

Με το πρόγραμμα: “μέντορες-κοινωνικοί άγγελοι”

για τη κοινωνική οικονομία

παρουσία της περιφέρειας Θεσσαλίας

Το τριήμερο  επιμορφωτικό πρόγραμμα «Μέντορες-Κοινωνικοί άγγελοι» ξεκίνησε με πρώτο σταθμό, το Δήμο Αγιάς Λάρισας και διεξήχθη στις 29-31 με τη παρουσία και στήριξη της περιφέρειας Θεσσαλίας και του Περιφερειάρχη Κ. Αγοραστού.

Συμμετείχαν στελέχη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και τοπικών φορέων κοινωννικής οικονομίας. Σκοπός η δημιουργία μιας τοπικής ένωσης φορέων κοινωνικής επιχερηματικότητας  που θα λειτουργήσει ως κέντρο αναφοράς και στήριξης της κοινωνικής οικονομίας.

Ο Δήμαρχος Αγίας Αντώνης Γκουντάρας χαρακτήρισε το  όλο  εγχείρημα  ως μια αναγκαία πρωτοβουλία για να πάρει η τοπική κοινωνία την υπόθεση της κοινωνικής οικονομίας στα χέρια της, με διαδικασίες αυτοδιαχείρισης και να μην περιμένει από δημόσια διοίκηση και γραφειοκρατία να κάνει πράγματα που πηγάζουν μόνο από την δυναμική της ίδιας της κοινωνίας.

Ο Δήμος Αγιάς όπως τόνισε  υποστήριξε μέχρι τώρα τους τοπικούς φορείς και θα συνεχίσει να τους υποστηρίζει αλλά, δεν μπορεί να υποκαταστήσει τους θεσμούς της κοινωνικής οικονομίας που πρέπει να ξεκινούν από τα κάτω με συμμετοχικές διαδικασίες με αυτοδιαχειριζόμενους θεσμούς.

Ο Βασίλης Τακτικός και ο Ευάγγελος Σπινθάκης συντονιστές της ομάδας επιμορφωτών, ανέπτυξαν πως μπορεί να λειτουργήσει ο δευτεροβάθμιος θεσμός κοινωνικής οικονομίας σε τοπικό επίπεδο μέσω των τοπικών κοινωνικών συμπράξεων καθώς τώρα διευκολύνονται οι διαδικασίες μέσω της εφαρμογής του νέου νόμου 3348/16 για την κοινωνική οικονομία.

Το χρήσιμο στοιχείο είναι πως θα αξιοποιηθούν οι ανενεργοί υλικοί πόροι της τοπικής αυτοδιοίκησης πχ. κτίρια, δημοτικές εκτάσεις, δάση, παραλίες, μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο κοινωνικής επιχειρηματικής δραστηριότητας, μέσω προγραμματικών συμφωνιών που δύναται να συναφθούν πλέων μεταξύ τοπικής αυτοδιοίκησης και φορέων κοινωνικής επιχειρηματικότητας μέσω του νόμου 3348/16.

Με άξονες τους τομείς για την  ΑΓΡΟΔΙΑΤΟΦΗ-ΤΟΥΡΙΣΜΟ- ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ –ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ-ΕΝΕΡΓΕΙΑ μπορούν να  προωθηθούν μέσω της συμμετοχικής κοινωνικής οικονομίας, με την μορφή συντεταγμένων παραγωγικών και θεματικών πρωτοβουλιών, με θεσμικό στόχο να σχηματίσουν μια ενιαία κοινωνική σύμπραξη στο χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης με αντικείμενο τον συντονισμό των δράσεων αλλά και την συμβουλευτική στήριξη και επιμόρφωση στελεχών.

Μια άλλη σημαντική παράμετρος που αναπτύχθηκε από τους εισηγητές ήταν  γιατί πρέπει να συνεταιριστούν και να συνεργαστούν οι αγρότες και οι παραγωγοί σε τοπικό επίπεδο και ποια είναι τα πλεονεκτήματα αυτής για την τοπική οικονομία αυτής της συνεργασίας να διακινούνται τα προϊόντα χωρίς μεσάζοντες.

Σε μια περιοχή που υπάρχει σημαντική παραγωγή στις δεντροκαλλιέργειες όπως μήλα, κάστανα που αντιπροσωπεύουν το 30% της εθνικής παραγωγής, είναι ζωτικής σημασίας η λειτουργία συνεταιριστικών και συνεργατικών επιχειρήσεων, όχι μόνον για την επιστημονική υποστήριξη των καλλιεργειών και των υποδομών τους πχ όπως  η υδροδότηση και άρδευση αλλά και η βιωσιμότητα των ίδιων των εισοδημάτων από τις διακυμάνσεις της αγοράς. Μπορεί οι έμποροι σε μια ευνοϊκή περίοδο να απορροφούν σχεδόν όλη την παραγωγή όπως στην σημερινή συγκυρία αλλά είναι βέβαιο από την φύση των αγορών που κυνηγούν το κέρδος και τις ευκαιρίες όταν βρουν εναλλακτικές πηγές να αφήνουν ολόκληρες παραγωγές αδιάθετες με ανυπολόγιστες αρνητικές συνέπειες για τους παραγωγούς και τις καλλιέργειες τους. Στο Δήμο Αγιάς έχουν γνώση αυτών των συνεπειών της ανοργάνωτης κοινωνίας και ανοργάνωτης παραγωγής. Ο ίδιος ο Δήμαρχος και αρμόδιος αντιδήμαρχος έχουν κάνει μεγάλες προσπάθειες για να προβάλλουν τα προϊόντα και να τα προωθήσουν σε αγορές της Ιταλίας και της Γερμανίας  άλλα αυτές οι ηρωικές προσπάθειες δεν μπορούν να καλύψουν για πάντα το θεσμικό έλλειμμα της συνεργατικής οργάνωσης.

Ο Δήμαρχος έχοντας επίγνωση των δυσκολιών που έρχονται επεσήμανε αυτό το κενό και για αυτό άλλωστε είναι ένθερμος υποστηρικτής της συνεργατικής αυτοδιαχείρισης της τοπικής οικονομίας.

Στο τριήμερο σεμινάριο –εργαστήριο για την κοινωνική οικονομία οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να ακούσουν τεκμηριωμένες αναλύσεις για το πρόβλημα της ανεργίας και της αναπόφευκτης συρρίκνωσης της μισθωτής εργασίας που μπορεί να αντικατασταθεί μόνον με το συνεργατισμό και την ανάληψη επενδυτικών πρωτοβουλιών και της επιχειρηματικότητας από τους ίδιους τους κοινωνικούς φορείς, δίκτυα επαγγελματιών , δίκτυα τουριστικών επιχειρήσεων, τοπικές δομές κοινωνικής φροντίδας.

 Ο καθηγητής του Παντείου Πανεπιστημίου Αντρέας Λύτρας ανέπτυξε τα νέα επιστημονικά δεδομένα στην εξέλιξη της μισθωτής εργασίας και σε συνάρτηση με την κοινωνική επιχειρηματικότητα που πρέπει να έχουν υπόψη όσοι σχεδιάζουν περιφερειακά και τοπικά προγράμματα.

Ο καθηγητής Γεώργιος Τσομπάνογλου, ανέπτυξε τα πλεονεκτήματα της κοινωνικής οικονομίας για την ενίσχυση της παραγωγής σε μια σειρά προϊόντων που οι περιοχές της Θεσσαλίας αλλά και η χωρά μας είναι ελλειμματικές και θα μπορούσαν να αναπτυχθούν μέσα από κοινωνικές και επιχειρηματικές συνέργειες με τη συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας.

Ο Δημήτρης Μιχαηλίδης μίλησε για τη σημασία της κοινωνικά υποστηριζόμενης γεωργίας ως μοχλό για μικρές παραγωγικές πρωτοβουλίες  οι οποίες σήμερα δεν επιχειρούνται χωρίς τη διασφάλιση μιας εγγύησης. Εγγυήσεις όμως που θα μπορούσαν να δοθούν μέσω της συμβολαιακής Γεωργίας  ενός «κοινωνικού συμβολαίου» από τις καταναλωτικές οργανώσεις των αστικών κέντρων όπως συμβαίνει σε πολλές άλλες χώρες της Ευρώπης και της Αμερικής.

Ο Κώστας Διάκος , ανέπτυξε τις δυνατότητες που υπάρχουν για το πράσινο επιχειρείν στο χώρο της ανακύκλωσης στους δασικούς και ενεργειακούς συνεταιρισμούς και τι πρωτοβουλίες μπορούν να ληφθούν στη μικροπεριφέρεια ενός Δήμου.

Η Ελένη Παπανδρέου, ανέπτυξε την διαδικασία συγκρότησης του κοινωνικού κεφαλαίου μέσα από την δευτεροβάθμια οργάνωση των τοπικών συλλογικοτήτων και την τριτοβάθμια οργάνωση των ομοσπονδιών σε μια Πανελλήνια συνομοσπονδία μέσα από την οποία μπορεί να εκφράζεται η κοινωνία πολιτών ως προπομπός και υποστηρικτής της κοινωνικής οικονομίας.

Η πρωτοβουλία του Δήμου Αγιάς να συγκαλέσει την επιμορφωτική ομάδα «Μέντορες-Κοινωνικοί άγγελοι» για την κοινωνική οικονομία δεν είναι τυχαία καθώς υπάρχει μια προϊστορία σχετικών προσπαθειών και στο πλαίσιο αυτό έχουν συσταθεί ήδη έξη κοινωνικοί συνεταιρισμοί. Υπάρχουν δίκτυα επιχειρηματικότητας στην αλυσίδα των τουριστικών επαγγελμάτων και σύλλογοι που αναδεικνύουν την φυσική και πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής.

Ο αντιδήμαρχος Βασίλης Λέτσος που έχει την ευθύνηγια τις υποδομές του Δήμου και καθαριότητα  και η αντιδήμαρχος Χριστίνα Γιαννουλέα για τον πολιτιστικό τομέα και το περιβάλλον παρακολούθησαν ολόκληρο το 3ημερο Workshops και έδωσαν όλα τα δεδομένα σε ανάγκες και τις δυνατότητες της περιοχής.

 Η υπεύθυνη γραφείου προγραμματισμού και ευρωπαϊκών προγραμμάτων  Θεοδώρα Πατσαβούτη παρουσίασε σε βίντεο τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της περιοχής δίνοντας μια ολοκληρωμένη εικόνα της Περιοχής.

Στο τριήμερο σεμινάριο μολονότι διαπιστώθηκε εκ των πραγμάτων ότι  υπάρχει η θεσμική υποστήριξη από την τοπική αυτοδιοίκηση, οι δυσκολίες είναι πολλές, όπως σε όλη την χώρα υπάρχει έλλειμμα συνεργατικής κουλτούρας και διαχειριστικές δυσκολίες  καθώς οι εργαζόμενοι και οι άνεργοι που ιδρύουν μια συνεταιριστική κοινωνική επιχείρηση δεν έχουν επιχειρηματική τεχνογνωσία. Αυτές οι δυσκολίες είναι που κάνουν επιτακτική την ανάγκη για μια δευτεροβάθμια δομή στήριξης των συνεργατικών πρωτοβουλιών σε τοπικό επίπεδο.

Έτσι που συμφώνησαν όλοι το επόμενο βήμα να είναι η δημιουργία Τοπικής Ένωσης φορέων κοινωνικής οικονομίας σύμφωνα με το άρθρο 9 του νέου νόμου 3348/16 με τους  φορείς που συμμετείχαν στο 3ημερο Workshops.

Για την ΠΕΣΚΟ

Ευάγγελος Σπινθάκης

ΣΥΝΕΡΓΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΑΓΡΟΔΙΑΤΟΦΗ-ΤΟΥΡΙΣΜΟ-

στο πλαίσιο Της κοινωνικής οικονομίας

(και ειδικότερα της κοινωνικά υποστηριζόμενης  γεωργίας,

υποστηριζόμενου εναλλακτικού τουρισμού και πολιτισμού).

Σκοπός του σχεδίου: η ενίσχυση της τοπικής παραγωγής αγαθών μέσω της συν λειτουργίας  ομάδων παραγωγών, καταναλωτικών και εργασιακών συνεταιρισμών με στόχο τον εμπλουτισμό  του τουριστικού προϊόντος, με αντικείμενο την προώθηση της μεσογειακής διατροφής και της τοπικής κουζίνας, στο πλαίσιο της κοινωνικά υποστηριζόμενης Γεωργίας.

Συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας στη παραγωγή κατανεμημένης ενέργειας και ανακύκλωσης με την οργάνωση και λειτουργία ενεργειακών συνεταιρισμών -και ανακύκλωσης.

Με άξονες τους τομείς για την  ΑΓΡΟΔΙΑΤΟΦΗ-ΤΟΥΡΙΣΜΟ- ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ –ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ-ΕΝΕΡΓΕΙΑ θα  προωθηθούν μέσω της συμμετοχικής κοινωνικής οικονομίας, με την μορφή συντεταγμένων παραγωγικών και θεματικών πρωτοβουλιών, με θεσμικό στόχο να σχηματίσουν μια ενιαία κοινωνική σύμπραξη στο χώρο και στο επίπεδο της κάθε περιφερειακής ενότητας με αντικείμενο τον συντονισμό των δράσεων αλλά και την συμβουλευτική στήριξη και επιμόρφωση στελεχών.

Οι σχέσεις μεταξύ των δικτύων και συνεταιρισμών   θα βασιστούν σε σύμφωνα συνεργασίας μεταξύ καταναλωτών και παραγωγών με κοινές και οριζόντιες δράσεις εκθέσεις προϊόντων,  φεστιβάλς, θερμοκοιτίδων και επικοινωνιακών γεγονότων και προβολών.

ΜΕΤΡΑ

Το μέτρο της  κοινωνικά υποστηριζόμενης  γεωργίας σε συνέργειες με το τουρισμό και  με αντικείμενο την αγροδιατροφή και τον ποιοτικό  τουρισμό στοχεύει στη αναγέννηση της καλλιέργειας και συγκομιδής της Ελιάς και των οπωροκηπευτικών. Με την οργάνωση ομάδων γεωργών παραγωγών, δικτύωσης ομάδων ιδιοκτητών και εργασιακών συνεταιρισμών με σκοπό την ενεργοποίηση ανενεργών πόρων και την οργάνωση της  διακίνησης των προϊόντων χωρίς μεσάζοντες. Με οργανωτικά εργαλεία διάθεσης των προϊόντων αυτών τους καταναλωτικούς συνεταιρισμούς, τις ενώσεις και τα δίκτυα επαγγελματιών στο χώρο της εστίασης για την προώθηση της μεσογειακής κουζίνας και συμπληρωματικότητας του τουριστικού προϊόντος.

Για την ΕΝΕΡΓΕΙΑ- ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ το μέτρο προβλέπει την προώθηση των ενεργειακών συνεταιρισμών και ανακύκλωσης. Κλειδί στην ανάπτυξη αυτών το στόχων είναι η συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας και η συγκρότηση κοινωνικού κεφαλαίου.

ΠΡΟΣΔΟΚΩΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Η συμπληρωματικότητα στο τοπικό εισόδημα και δημιουργία νέων θέσεων εργασίας ,ενίσχυση της τοπικής αυτάρκειας στο τομέα της αγροδιατροφής και μείωση του κόστους ζωής με το περιορισμό της διαμεσολάβησης της διακίνησης των προϊόντων από τους παραγωγούς στο καταναλωτή.

Ο προσανατολισμός στη πραγματική οικονομία μέσω της κοινωνικά υποστηριζόμενης Γεωργία και με στρατηγικό στόχο την ενίσχυση της μεσογειακής διατροφής και της μείωσης του κόστους συναλλαγών  μέσω εργασιακών και καταναλωτικών συνεταιρισμών και κοινωνικών Συμπράξεων.

Τα θεσμικά εργαλεία υποστήριξης των Κοιν.Σ.Επ.

Τα θεσμικά εργαλεία υποστήριξης των Κοιν.Σ.Επ.

Η κοινωνικοποίηση της γνώσης και της τεχνογνωσίας είναι απαραίτητο να βασιστεί σε ένα διαδραστικό επικοινωνιακό σύστημα, το οποίο διαθέτει το σύνολο του επιμορφωτικού υλικού ελεύθερα στο διαδίκτυο και υποστηρίζεται από μία βάση δεδομένων διαδικτυακής πλατφόρμας e-learning και wiki, με στόχο τη διάχυση χρηστικής πληροφόρησης και γνώσης, προκαλώντας την απαιτούμενη συμμετοχικότητα.

Αυτά τα επικοινωνιακά εργαλεία αποτελούν τη βάση διάδοσης και άντλησης επικοινωνιακού και επιμορφωτικού υλικού και καλών πρακτικών, μέσα από αναδραστικές διαδικασίες, η οποία θα μπορεί να υποστηρίζει workshops για την επιχειρηματικότητα, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις αλληλόδρασης για να μαθαίνει ο ένας από τον άλλον, που είναι η πιο επιτυχημένη μέθοδος στη δια βίου μάθηση.

ΝΕΕΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΣΤΟΥΣ ΔΗΜΟΥΣ (Αναπτυξιακής και Κοινωνικής Πολιτικής) ΜΕ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

ΝΕΕΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΣΤΟΥΣ ΔΗΜΟΥΣ

(Αναπτυξιακής και Κοινωνικής Πολιτικής)

ΜΕ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

Σε μια περίοδο δραματικής μείωσης της χρηματοδοτικής ενίσχυσης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην Ελλάδα  από το κράτος, η μόνη διέξοδος αναπτυξιακής και κοινωνικής πολιτικής που διαφαίνεται στους δήμους είναι οι εφαρμογές κοινωνικής οικονομίας. 

Ειδικότερα,  εάν λάβουμε  υπόψη ότι η φορολογική δυνατότητα έχει προ πολλού εξαντληθεί για τους νομοταγείς πολίτες, ώστε να συγκεντρωθούν πρόσθετοι φόροι και τέλη.

Πως μπορούν όμως με λιγότερη χρηματοδότηση του κράτους να γίνουν αναπτυξιακές επενδύσεις  και  σε κοινωνικές υποδομές;

Κοινωνική Οικονομία και Κοινωνική Επιχειρηματικότητα

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

Το χάσμα που παρατηρείται μεταξύ του κράτους και της αγοράς μπορεί να το γεφυρώσει ένας τρίτος τομέας της οικονομίας, που είναι η Κοινωνική Οικονομία. Θεσμικό εργαλείο της είναι η κοινωνική επιχειρηματικότητα, που έχει τη δυνατότητα να ενεργοποιήσει και να αξιοποιήσει ένα τεράστιο δυναμικό από ανθρώπινους πόρους, αυτό δηλαδή που η οικονομία της αγοράς πετάει στο περιθώριο.

Πέρα από την ανταγωνιστική οικονομία, και υπερβαίνοντας τις αντινομίες του κράτους και της αγοράς, τον κοινωνικό και οικονομικό αποκλεισμό των κοινωνικά αδυνάτων, η κοινωνική οικονομία που λειτουργεί ως αλληλέγγυα οικονομία είναι ένας άλλος χώρος οικονομικής δραστηριότητας για όλους τους πολίτες. Καταφέρνει να ‘χτυπήσει’ την ανεργία και τη φτώχεια, δημιουργώντας ένα εναλλακτικό εισόδημα και ευκαιρίες απασχόλησης, έχοντας ως συγκριτικό της πλεονέκτημα το μειωμένο κόστος συναλλαγών και αξιοποιώντας ανενεργά υλικά και ανθρώπινους πόρους.

Την εποχή που «άνθιζε» ο κρατισμός στην οικονομία, από την μια μεριά και ο μονεταρισμός, από την άλλη, η κοινωνική οικονομία βρισκόταν υπό τον περιορισμό της απόλυτης κυριαρχίας του κράτους και της αγοράς. Τότε αναπτύχθηκαν και οι συνεταιριστικές επιχειρήσεις του 19ου αιώνα με τη μορφή αλληλοβοηθητικών φορέων, μη κερδοσκοπικών ενώσεων, συνεταιρισμών και συλλογικών επιχειρήσεων που μέσα σε δύο αιώνες εξελίχθηκαν σε πολυποίκιλες μορφές κοινωνικών επιχειρήσεων. Εκεί ακριβώς ανάγονται και οι ιστορικές ρίζες της κοινωνικής οικονομίας.

Στην εποχή μας το κράτος πρόνοιας βρίσκεται σε βαθιά κρίση και η αγορά αδυνατεί να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας. Αυτή ακριβώς η κατάσταση έχει δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την επάνοδο της χρησιμότητας των συνεταιρισμών και την άνοδο μιας νέας μορφής κοινωνικής οικονομίας, της επονομαζόμενης «οικονομίας της αλληλεγγύης», επεκτείνοντας έτσι τις δραστηριότητες της, από την παραγωγή και τη διάθεση υλικών αγαθών σε ένα πλήθος από άυλα αγαθά, υπηρεσίες υγείας, παιδείας και πολιτισμού και διαχείρισης γνώσης.