The third pillar of the social economy is the creation of new jobs

By Vassilis Taktikos

Introduction

The social economy as an alternative to the private and public sectors. Because only the inability of the private and public sector to provide as many jobs as are needed, to deal with unemployment and deal with economic exclusion, leaves vital space for the development of the social economy. The social economy is a necessary condition in our time for two main reasons first: to deal with social economic exclusion and poverty and second: to expand employment in sectors of pubic benefit, which despite being of vital importance are abandoned by the private sector due to lack of profitability. On the contrary in the social economy the job can be done without profit, for the purpose of public benefit by the non-profit enterprises and cooperatives and thus the economic activity can be expanded.


Another reason is transition, which takes place with technological modernization, the transition from the 2nd and 3rd industrial revolutions to the 4th industrial revolution, which brings with it the increase of productivity as a consequence, and the labor transformation which involves the shrinking of wage labor in industry and services.

Such major work transformations happened historically with the great agricultural revolution about 6000 years ago, such transformations with the industrial revolution in the last three centuries and similar is today the work transformation passing industrial specialization to the digital age and artificial intelligence. It is this labor transformation that shrinks wage labor and simultaneously creates the necessary conditions for the development of the social economy as there is pressure for self-employment and cooperation which is ultimately a prerequisite for the social economy.

The power of necessity is invincible and this must be borne in mind when promoting t

30% of youth unemployment in the Mediterranean countries proves the inability of the public and private sectors of the economy to cover this deficit.

Obviously, state interventionism has reached its limits in relation to tackling social exclusion and unemployment and needs the contribution of the social economy. Almost all policies and strategies to deal with unemployment are based on the model of strengthening wage labor mainly through the process of continuing professional training. However, tackling unemployment only with wage labor, as we mentioned, has its limits and cannot be a universal solution.

Let’s just think that in the pre-industrial period, employees were a limited percentage of the total labor supply and demand. While in the industrial period this percentage took off and in some countries it reached 90% of the employed, however nothing guarantees us that this will continue. In the post-industrial era that we are already living through, the high percentage of wage labor is decreasing compared to the total volume of employment for a number of reasons that we will examine next. In fact we have an increase to self-employment that in some cases equals the pre-industrial period. The current production conditions no longer favor the state and private employment policies. In particular, this happens as there is an important part of the real economy that emerges beyond the state and the private sector and refers to the cooperative business model. In the transition from the 3rd to the 4th industrial revolution, work faces among others the challenge of deep restructuring which needs to be institutionalized and appropriate policies should be adapted. Until about the end of the 20th century we knew that new investment and growth automatically created new jobs.

But now a review is needed, that in large industrial enterprises and services, technological modernization is largely eliminating labor. Government intervention beyond active demand has also reached its limits. The effects of hyper-automation, digital technology and robotics are reducing jobs without expanding employment. Under this suffocating climate, labor-intensive small and medium-sized enterprises are squeezed and a vacuum of business activity is created, as they do not have sufficient capital to withstand the great competition. For example, about 1/3 of small and medium enterprises disappeared  in the European south after 2008.

The result is stagnant unemployment while many workers are forced to become self-employed, and work from home. And this, of course, contradicts the established notion that every technological advance increases the supply and demand of labor without limit.

The fact that with the industrial revolution the rate of wage labor reached its highest limit does not mean that with further automation, robotics and computer science we will have the same trend. Exactly the opposite is happening with the new technological revolution and the digital state and banks are expected to completely overturn one-dimensional wage labor. The limitation is a given, whatever the individual statistics say about wage labor. It is also known that much of the conventional industry has moved to the third world, in China, India, Vietnam in Polynesia, creating high rates of unemployment in the west. In the statistics on the development of wage labor in the West which is 800 million, we should include the other five to 6 billion of the world’s population and the supply of labor in the globalized economic system.  What we can also observe is that the law of “supply and demand” concerning work is not self-regulating, at least as much as classical theories promise.

State

interventions are not always done in a rational way for the needs of society. They may of course respond to the conditions of economic growth and the production of wealth, but they ignore the part that lives in poverty. Surprisingly there is no science to fighting poverty.

The classic theory of value concerning labor does not work as it is believed and needs revision. According to the thinking of three classic economists: Adam Smith, David Ricardo and Karl Marx, the Theory of Value focuses on labor. Smith proposes labor as a measure of value, in the sense that it is a means to express the purchasing power of the commodity, just as money is to express the purchasing power of the commodity in its price.

In this sense, labor is simply a measure of value, a “true standard” of measurement.

Ricardo argued that all production ultimately comes from the employment of labor, capital, and land. That is, he argued that the value of goods is affected by the amount of capital in the form of tools used in their production.

Marx argued that labor was the only substance that creates value and that the total working day is divided into two parts, one of which reproduces the subsistence of labor, the other of which provides the surplus value of capital. Keynes, the great economist of the twentieth century, observed that new technologies were promoting productivity and reducing the cost of goods and services at unprecedented rates. They also drastically reduced the man-hours required to produce goods and services. Thus he introduced the term ‘technological unemployment’. Keynes was quick to add that technological unemployment, while inconvenient in the short term, is a great blessing in the long run as it means that humanity will move into plenty and work fewer hours.

If this has not happened yet despite enormous technological development, it is because the monopolies and multinational corporations that control large capital and investment resources direct them exclusively to highly profitable sectors for which there is no free competition and the concept is a myth of competitiveness. As for example is happening now with the energy crisis.

We live in a series of antinomies of the system. On the one hand, hard competition in the search for profit reduces the rate of profit, and on the other hand technological innovation and automation as well as intellectual property ensure high profitability for the Capital that buys, invests in innovations and owns property rights. Thus creating new privileged areas in profitability with fewer workers. On the other hand, we cannot ignore how labor-intensive sectors are being destroyed as they cannot operate within the profit-making framework without state subsidies.

In view of these developments, the social economy is a necessary condition for one more reason. As the range of small and medium-sized enterprises decreases and the workforce employed decreases, the state will have a reduced tax base and limited revenues. So not only can it not expand recruitment, it can’t even keep it at the same level, since it necessarily manages fewer resources and has to cover more needs in yhe area of social policy and social benefits. Wage work was a condition for business profits and profits were a condition for the creation of new jobs by employers. Since the new technological revolution profits no longer come from this relationship, but for a large part of the capital comes mainly from automated industries, financial markets and banks, with few employees and limited bureaucracy, then employers operating in traditional but necessary small and medium enterprises are in a disadvantageous position

and disappear. This happens as the motivation to maintain their businesses disappears, leading as a final result to the loss of a significant part of jobs.

The destruction of the middle class reduces the scope of entrepreneurship in the small and middle classes where additional jobs are lost and in the end all this contributes to the fall of the ideal of consumerism. The new conditions are changing and the consumption patterns as the society inevitably gradually gets used to a more frugal life that is focused on the basic needs of energy, food, housing and health care.

This trend became evident in the Mediterranean countries and for example in Greece we had after the crisis and the closure of more than 100,000 businesses from which a corresponding 1,000,000 jobs were lost. This deficit is not going to be compensated for the simple reason that there cannot be viable private enterprises without profit in the future. Profits now exist only in those big businesses that exploit mass markets, public infrastructure and construction, tolls, fuel, energy, ports, transport and financial transactions.

After all, many small and medium-sized businesses are trapped in debt and continue only to avoid losing the properties they acquired before the crisis. Others just to secure a salary, like what their employees get. It is therefore not essentially about profit-making businesses but about new potentially non-profit-making businesses, which, if they want to survive in the new suffocating environment of competition, must be supported by the social environment and social networks. We should also take into account that the rise of working at home and adapting to these new conditions is coming. The question here is what are the alternatives to the system, beyond wage labor in the state and the private sector. What will happen to the surplus workforce?

If it is true that the work that is being lost is rediscovered in new organizational forms and in many new areas of social services then it must be sought beyond the private and public sector. In the social economy and social entrepreneurship. The private sector is no longer needed to operate the full volume of wage labor supply.

This happens because in conditions where a part of small and medium enterprises is destroyed, they are forced (and this is possible) to become “entrepreneurs, collectives, united consumers, members of an entire community based on the cooperative model of entrepreneurship. There is the potential to create cultural institutions and humanitarian charities.

These can activate inactive resources, buildings, abandoned facilities, land, common areas, forests, etc. in collaboration with Local Government Bodies. These can organize inactive human resources by offering social services in the field of nutrition and  health. They can employ unskilled people to help around the house. At this level of job search, a new kind of homemaking and crafting can develop. This issue becomes more understandable when it comes to the earth’s energy sources. On the one hand, fossil fuels governed by the law of scarcity of resources, cause the problem of unequal distribution of energy poverty. And on the other hand, we have the possibility of spreading alternative energy sources that can be developed in the largest part of the earth. And here the social economy can make a decisive contribution with the energy communities which are a new institution in Europe. The SUN as an energy source beyond the cost of the initial state of energy collection is characterized by the abundance and can free energy, thanks to the new technologies of extracting energy directly from the Sun but also the transformation of this energy into hydrogen.

This perspective, which has emerged only in recent years, brings enormous rearrangements of capital and labor. It may not significantly increase employment but it frees households and businesses from unaffordable energy costs contributing to their sustainability and to the sustainability of jobs.

The financial oligarchy is certainly not interested in the social economy. In our time, its planning is facilitated as work is not the absolute measure of concentration of wealth while its deficit is the source of poverty. In addition, there are other factors that replace paid work, such as unpaid digital work of users and consumers, and beyond the value of land, intellectual property.

In conclusion, the old ‘classical’ views of work are one-dimensional. They see only one side of the hill, whereas today work is a multidimensional affair. There is of course paid salaried work on a large scale, there is self-service, self-employment and voluntary work, which contributes to the total product of society. The internet, for example, is full of digital content and free software, the product of unpaid work.

There are therefore sectors of the economy that tend to reduce costs in favor of the consumer such as the IT and digital economy sectors, as well as mild forms of energy sourced from the sun. There are also natural monopolies in public infrastructure granted to private individuals by the state itself which arbitrarily increase costs see fossil fuels. There are also sectors such as the food and health sector where human labor is not replaced by robots and have increasing needs in employing human resources. This is the case of sectors in which labor intensity will persist as it cannot be replaced by new technologies. All these data must be considered and taken into account in a multifaceted manner. Labor policy planners should take into account all these parameters of self-employment and unpaid work and

not only the parameter of wage labor, which they try to maintain with continuous training programs, targeting sectors where no new jobs can be created.

In order to deal with the problem of unemployment, social exclusion and poverty, a new theory is needed, a new “software” for the value of work and unpaid digital work on the internet in view of the radical changes of labor.

The transformation now taking place at the level of economy and work is not like that transformation of manual labor in the past into mechanical work, which again required laboring hands. Now it is intellectual work that is transformed into artificial intelligence that not only replaces manual labor and intellectual work reducing at the same time the human factor within businesses.

To put forward Adam Smith’s theory today to explain modern phenomena is like asking Aristotle to talk about another system besides slavery which he knew.

Today’s big profits are big

In other words, we have self-management and customer service and an intangible profit mechanism exploited by large monopolistic businesses.

In other words, there is what we could schematically divide and see as relativity in the values ​​of work, within an economic system that has no moral commitments to the type of activities it does or does not do.

The exploitative system can comfortably manufacture new games of chance and toxic bonds, at the same time that there are huge social needs in the field of social welfare.  Google and Facebook and other platforms on the internet do not earn their truly enormous amounts of profit from the labor of their employees, but mostly from the unpaid labor of accumulating data of the very members and consumers they manage. In this sense, large digital technology companies do not only need

employees, but mainly consumers and customers who buy the services they own and manage, the available software and robots.

There are other commoditized symbolic and intellectual values ​​and conditions for wealth accumulation that are not horizontally defined by wage labor.

All sorts of sports and art stars who enjoy huge salaries and financial rewards are not subjected to the uniform system of wage labor and in no way can they be justified by the logic of converting raw matter into useful material products.

On the other hand, there is the concentrated cultural heritage, family investment in education, volunteerism and unpaid intellectual work on the internet, exploited sometimes by the state and sometimes by the private sector to gather resources and manage wealth.

Increased taxation also finances activities with symbolic value in culture. Finally,  churches or simply sports teams and fans that indirectly boost economic activity with masses of believers and volunteers and create huge profits.

In these fields the law of “supply and demand” does not yield to material needs, but to the collective fantasy that is related to the entertainment needs that have been formed in society and become a “product” with the multiplicity that takes place on television and on the internet.

For these reasons are of great importance the culture and the propaganda that is carried out each time, towards which investments will be made and which new jobs are actually created, are of such great importance. When the “product” is the spectacle and through it the advertisements and not the “bread”, the health and welfare of the people, the jobs will constantly be limited. On the contrary, the jobs can increase as the social economy develops, with public purposes to the real needs of the people.

The importance of the transformation of work can be better understood now with the global energy crisis where the stake is the gradual production of energy by energy communities.

In the study we need to determine what is the object of social entrepreneurship and also the subject that mobilizes the production processes.

The object is:

Ø The energy sector with the aim of producing energy by energy cooperatives.

Ø The nutritional sector with the aim of nutritional self-sufficiency with contractual social Agriculture.

Ø The health sector with the aim of creating new cooperative structures  in order to make healthcare accessible by all .

Ø The social housing sector

Ø The environment sector with the aim of developing participatory green – social entrepreneurship.

Ø The Local Government sector with the aim of developing social entrepreneurship in local government

Ø The digital social entrepreneurship

Ø The culture sector with the aim of social cultural entrepreneurship.

Ø The cooperative banks will also become insurance funds.

The subject of social entrepreneurship in labor supply and demand is determined by collective civil society organizations and cooperatives. Cooperation and social capital is the decisive factor in mobilizing labor forces, against the material and human resources that remain inactive, in the context of the supply and demand of labor from the private sector. This awareness approach can catalyze job creation beyond state and private sector entrepreneurship.

The differentiation of the social economy in relation to the market economy is not so much in the object as in the subject of entrepreneurship which is collective and mobilizes resources.

Therefore, when we consider the creation of jobs through the social economy we should highlight this whole spectrum of conditions that drive the institutional process of initiative by local communities.

In the field of social enterprises, many people usually talk about the “ecosystem” of the social economy implying the need for a relevant institutional environment. But looking at the theory of supply and demand in the creation of new jobs, we did not find any theory concerning supply and demand in the social economy.

For the social economy there is no comprehensive institutional approach to deal with as a whole. The existing theories of supply and demand refer to neoclassical economic theory, and the Keynesian theory of active demand. This means that there is a theoretical gap for the modern reality to really create an “ecosystem” of the third sector of the economy. A theoretical and practical guide is therefore necessary for the third pillar of the economy which, among other things, creates new jobs.

Finally:

Bearing in mind the “technological” unemployment in a period of transition towards the 4th industrial revolution which shrinks small and medium enterprises and reduces employment in the private sector.

Bearing in mind that state interventionism cannot fully cover the needs with allowances and subsidies for the supply of work.  Having on the other hand examples of writing at a pan-European level that social entrepreneurship progressively and steadily develops employment by dealing with economic exclusion, we propose:

a business program of social entrepreneurship and employment.

Until now, the relevant response from the Ministry of Labor and the Regions has been pretentious.

It recognized the directives of the European Social Fund to strengthen the social economy in Greece, but directed the relevant resources exclusively to other sectors of the public and private sector.

Thus, in the last 10 years, social enterprises have been virtually excluded from community resources and have been poorly financed.

This vicious circle will only be broken if civil society organizations are mobilized, which are also the subject of the social economy and social entrepreneurship. Then it is certain that similar policies will be adopted by Governments and Local Governments.

Τοπική Αυτοδιοίκηση και Κοινωνική Οικονομία

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση ως συμπράττων εταίρος

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση μπορεί να συμμετέχει συστηματικά σε κοινωνικές συμπράξεις, να χρησιμοποιεί κοινωνικούς συνεταιρισμούς για την προσφορά κοινωνικών υπηρεσιών προς τους πολίτες, για δράσεις ανθρωπιστικής βοήθειας και προστασίας του περιβάλλοντος αξιοποιώντας την συμμετοχή των εθελοντικών οργανώσεων.


Σε αυτό το επίπεδο αναφορικά με την Ελλάδα υπάρχει η ανάγκη σύναψης ενός Συμφώνου συνεργασίας μεταξύ Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Οργανώσεων της Κοινωνίας Πολιτών για την Κοινωνική Οικονομία, το οποίο να στοχεύει στην αντιμετώπιση της φτώχειας, τη μείωση των μεγάλων ανισοτήτων που χαρακτηρίζουν την κοινωνία μας, τη μείωση της ανεργίας των νέων και όλα αυτά σε μια περίοδο που ενώ αφθονούν οι διαθέσιμοι υλικοί πόροι, (οι τεχνολογικές δυνατότητες και οι ανθρώπινοι πόροι από τη σκοπιά της εκπαίδευσης) ταυτόχρονα να υπάρχει υστέρηση επιχειρηματικότητας.

Πρακτικά, ένα τέτοιο σύμφωνο μπορεί να ξεκινήσει με την υπογραφή ενός Μνημονίου Συνεργασίας για την Κοινωνική Οικονομία σε τοπικό επίπεδο μεταξύ κάθε Δήμου και Οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών της περιοχής. Ως στόχοι του Συμφώνου Συνεργασίας μπορούν να τεθούν η δημιουργία κοινωνικών επιχειρήσεων με συνεταιριστική ή κερδοσκοπική μορφή και βέβαια η δημιουργία ενός κέντρου παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών σε κάθε επίπεδο επιχειρηματικής, κοινωνικής και εθελοντικής δραστηριότητας. Αυτό το κέντρο θα μπορούσε να είναι ένα «κέντρο εξυπηρέτησης της κοινωνικής, αλληλέγγυας οικονομίας», όπου θα παρέχεται συμβουλευτική για την δια βίου μάθηση στις καλές πρακτικές και στην αντιμετώπιση της ανεργίας, με έμφαση σε συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες (π.χ. μετανάστες, νέοι, γυναίκες).

Συντελεστές και φορείς της Κοινωνικής Οικονομίας

Για να προσδιορίσουμε περισσότερο το χώρο δράσης που εξελίσσεται η Κοινωνική Οικονομία, το αντικείμενο και το υποκείμενο δραστηριότητας και τελικά τι είναι και τι δεν είναι Κοινωνική Οικονομία, πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ποιος είναι ο σκοπός, ποιοι οι συντελεστές, ποιες μορφές κοινωνικών επιχειρήσεων εξυπηρετούν αυτό το σκοπό και ποιοι μπορεί να είναι οι συμπράττοντες.

Καταρχήν, συμπράττοντες εταίροι μπορεί να είναι όλοι. Το κράτος, οι Δήμοι, οι επιχειρήσεις, τα επιμελητήρια και οι συνδικαλιστές. Δεν μπορεί να είναι όμως αυτοί οι φορείς της Κοινωνικής Οικονομίας. Ξεκάθαροι φορείς κοινωνικής επιχειρηματικότητας είναι οι Συνεταιρισμοί και ιδρύματα που παράγουν έργο κοινωνικών υπηρεσιών όπως π.χ. νοσοκομεία, εκπαιδευτικά ιδρύματα, πολιτιστικές υπηρεσίες κ.τ.λ.

Οι Δήμοι μπορεί να είναι πρωταγωνιστές στην ανάπτυξη της Κοινωνικής Οικονομίας, δεν μπορούν όμως να είναι από μόνοι τους επιχειρηματίες, μπορούν να συνεργάζονται με τους συνεταιρισμούς και να συμπράττουν. Αυτό γίνεται και συντελείται σε πολλούς Δήμους σε όλο τον ανεπτυγμένο κόσμο, όπου αναπτύσσονται δράσεις Κοινωνικής Οικονομίας και κοινωνικών επιχειρήσεων, προσφέροντας ουσιαστικές λύσεις στην αντιμετώπιση της φτώχειας και της ανεργίας, καθιστώντας τους πιο αποτελεσματικούς συγκριτικά με άλλους Δήμους που δε συμπράττουν στις κοινωνικές επιχειρήσεις. Κλειδί προς αυτή την κατεύθυνση είναι οι «Κοινωνικές Αναπτυξιακές Συμπράξεις» με εταίρους τις Οργανώσεις της Κοινωνίας Πολιτών, Επιμελητήρια, Συνεταιρισμοί, τοπικές επαγγελματικές ενώσεις και σωματεία.

Οι συντελεστές ανάπτυξης της Κοινωνικής Οικονομίας είναι ενδεικτικά οι εξής:

        Η Τοπική Αυτοδιοίκηση

        Οι Οργανώσεις της Κοινωνίας Πολιτών και όλοι οι Μη Κερδοσκοπικοί Φορείς

        Οι συνεταιρισμοί

        Οι χορηγοί

        Η εκκλησία και διάφορες κοινότητες

Το όφελος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση επωφελείται σε πολλαπλά επίπεδα από αυτή τη διαδικασία για να εκσυγχρονίσει και να προσαρμόσει τις υπηρεσίες της στη νέα συνεργατική εποχή.

Πρώτα απ’ όλα, μπορεί να συνεχίσει να προσφέρει επαρκείς κοινωνικές υπηρεσίες στους δημότες με λιγότερο οικονομικό κόστος κι αυτό είναι επιβεβαιωμένο από τις μειωμένες δημόσιες δαπάνες, εξαιτίας των μειωμένων εσόδων και της αναποτελεσματικότητας στη διαχείριση των ανθρώπινων πόρων στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Αυτό που συμβαίνει στην Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν μπορεί πλέον να συνεχιστεί όταν σε μια παραγωγική εργασία που απασχολούνται δέκα άτομα, τρείς δουλεύουν και επτά διαχειρίζονται αυτή την υπόθεση ως επιβλέποντες, προϊστάμενοι, σύμβουλοι, γραμματείς. Αντιθέτως, σε μια Κοιν.Σ.Επ πέντε με επτά ατόμων, το πολύ ένας ασχολείται με τη διαχείριση και οι υπόλοιποι δουλεύουν παραγωγικά και δε θα πληρωθούν εάν δεν τελειώσουν τη δουλειά τους σε συγκεκριμένο χρόνο. Η διαφοροποίηση λοιπόν σε όλη αυτή την διαδικασία είναι που αποβαίνει τελικά προς όφελος του συνόλου της κοινωνίας.

Το δεύτερο χειροπιαστό όφελος είναι ότι μπορεί να αξιοποιήσει μ’ αυτό τον τρόπο ανενεργούς πόρους, δημόσια αγροκτήματα, κτίρια, εγκαταστάσεις, δημοτικές εκτάσεις, π.χ. με ήπιες μορφές ενέργειας, αντλιοστάσια, διαχείριση πρασίνου, διαχείριση αποβλήτων κλπ.

Το άλλο όφελος είναι η αντιμετώπιση της ανεργίας σε τοπικό επίπεδο προ-σφέροντας τη δυνατότητα σε περισσότερους ανθρώπους και κυρίως νέους που είναι άνεργοι να μετέχουν στη διαμόρφωση του κοινού προϊόντος της κοινωνίας και ως εκ τούτου, να αποκτούν αγοραστική δύναμη και να συμβάλλουν στην ενίσχυση της τοπικής αγοράς. Αυτό το κοινωνικό όφελος σε τελική ανάλυση είναι που μπορεί να ελαφρύνει το βάρος του Δήμου από τις κοινωνικές πιέσεις και την ανεπάρκεια των ανταποδοτικών τελών.

Αυτό που, επίσης, θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε στην προκειμένη περίπτωση είναι ότι μέσα απ’ όλη αυτή τη διαδικασία ο Δήμος αποκτά μεγαλύτερη διαχειριστική ικανότητα και συγκεκριμένα νέες δυνατότητες στη διαχείριση γνώσης και τη διαχείριση ανθρώπινων πόρων στο πλαίσιο του συνεργατισμού και αυτό συνολικά μπορεί να ανεβάσει την ποιότητα της συλλογικής ευφυΐας και της τοπικής διακυβέρνησης.

Το Πανελλήνιο Παρατηρητήριο Οργανώσεων της Κοινωνίας Πολιτών, ανεξάρτητα από τις διαχειρίστηκες αρχές που τρέχουν τα προγράμματα κοινωνικής οικονομίας στην Ελλάδα και τα προγράμματα για την αντιμετώπιση της ανεργίας, έχει αναλάβει πρωτοβουλίες και έχει προχωρήσει σε περιφερειακές συσκέψεις με τους Δήμους σε όλη τη χώρα για τη δημιουργία των κοινωνικών αναπτυξιακών Συμπράξεων.

Η ανταπόκριση των Τοπικής Αυτοδιοίκησης να συνεργαστεί με τα περιφερειακά παρατηρητήρια συντονισμένα για τη δημιουργία περιφερειακών Μηχανισμών Στήριξης της ανάπτυξης και προώθησης των Κοινωνικών Συνεταιριστικών επιχειρήσεων (Κοιν.Σ.Επ.), δημιουργεί νέα δεδομένα και την ελπίδα ότι μπορούν να ξεκινήσουν και στην Ελλάδα οι διαδικασίες της οριζόντιας συνεργασίας για την κοινωνική οικονομία.

Ελπίδες ότι τελικά θα ξεπεραστούν τα γραφειοκρατικά εμπόδια και αγκυλώσεις που καθυστερούν την δημιουργία αυτών των δομών πάνω από δέκα χρόνια.

Ελπίδες ότι θα δημιουργηθεί έτσι μια οριζόντια ενότητα της κοινωνίας πολιτών και ένα επιχειρηματικό υποκείμενο για την ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας.

Περιφερειακές Δομές στήριξης της Κοινωνικής Οικονομίας

Σύμφωνα με τον προσανατολισμό του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου, το στρατηγικό σχέδιο για την ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας στην Ελλάδα προβλέπει στη δημιουργία Μηχανισμών Υποστήριξης σε περιφερειακό επίπεδο.

Πρόκειται για δομές υποστήριξης που θα παρέχουν υπηρεσίες μιας στάσης (one-stop-shop) για κοινωνικούς επιχειρηματίες και κοινωνικούς συνεταιρισμούς.

Οι δομές αυτές θα διαθέτουν λειτουργία κέντρου πληροφόρησης, κινητοποίησης και υποστήριξης της κοινωνικής οικονομίας, συμβουλευτική για την κοινωνική επιχειρηματικότητα, εκπαιδευτικά πακέτα δια βίου μάθησης, fora διαλόγου, coaching και mentoring.

Παράλληλα, θα στηρίζουν πρωτοβουλίες για τη δικτύωση των ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ μεταξύ τους σε τοπικό επίπεδο για τη δημιουργία clusters καθώς και την προώθηση της διακρατικής συνεργασίας για λογαριασμό τους.

Αυτό το στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης της κοινωνικής οικονομίας στην Ελλάδα, προφανώς δεν μπορεί να προχωρήσει δίχως την ενεργό συμμετοχή όλων εκείνων των συντελεστών της κοινωνικής οικονομίας, που εμπλέκονται άμεσα στην κοινωνική επιχειρηματικότητα, όπως αναλύσαμε στα προηγούμενα κεφάλαια.

Η κρατική γραφειοκρατία και οι κρατικές αναπτυξιακές εταιρείες ως διαχειριστικές αρχές που μέχρι τώρα διαχειρίζονταν τα κονδύλια του Ευρωπαϊκού κοινωνικού ταμείου ήταν εμπόδιο για την οριζόντια συνεργασία.

Απορροφούσαν πόρους δήθεν για την κοινωνική οικονομία και τους κατεύθυναν σε ιδιωτικές και κρατικές επιχειρήσεις και προς τον Ο.Α.Ε.Δ. που είναι επίσης κρατικός μηχανισμός με ασήμαντα αποτελέσματα για την καταπολέμηση της ανεργίας.

Η θέσπιση των περιφερειακών δομών υποστήριξης της κοινωνικής οικονομίας με οριζόντια συνεργασία των κοινωνικών φορέων και της τοπικής αυτοδιοίκησης, είναι θεσμική καινοτομία για την Ελλάδα, που μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα.

Οι οργανώσεις της κοινωνίας πολιτών θα πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη, για να μη χαθεί και αυτή η σημαντική ευκαιρία.

Το κράτος δεν μπορεί να ενσωματώσει όλες αυτές τις πρωτοβουλίες πολιτών, ούτε η αγορά μπορεί να κάνει αυτό το έργο πλην βεβαίως της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. Επομένως, ο σχεδιασμός, η επινοητικότητα και η οργάνωση της κοινωνικής οικονομίας ανήκει στα δίκτυα και την αυτοοργάνωση πολιτών με συμπράττοντες εταίρους φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Καθοριστικό χαρακτήρα έχουν οι πρωτοβουλίες δημιουργίας κοινωνικών επιχειρήσεων, με στόχο την προσέγγιση του Ευρωπαϊκού μέσου όρου στην ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας στην Ελλάδα. Ειδικότερα τονίζεται η ανάπτυξη Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων, που είναι αστικοί συνεταιρισμοί κοινωνικού σκοπού και διαθέτουν εκ του νόμου την εμπορική ιδιότητα(Κοιν.Σ.Επ.) σύμφωνα με τον νόμο 4019-11.

Με βάση την προσέγγιση αυτή, ο σχεδιασμός που προτείνεται έχει ως άξονες:

        Τις περιφερειακές δομές στήριξης με τη μορφή των Κοινωνικών Συμπράξεων

        Την επιμόρφωση πάνω στην επιχειρηματικότητα της κοινωνικής οικονομίας

        Δομές συγκέντρωσης κοινωνικού και διανοητικού κεφαλαίου. Δομές διαχείρισης και διάδοσης της γνώσης. Δομές δια βίου μάθησης και επιμόρφωσης

        Κοινωνικοποίηση της οργανωτικής τεχνολογίας

        Συνεργατικά δίκτυα αλληλεγγύης

        Mentoring για την Κοινωνική Οικονομία

        Υπόδειγμα για τις «Κοινωνικές Αναπτυξιακές Συμπράξεις»

Αυτό που πρέπει να οριστεί, εξαρχής, είναι ότι ένα σύστημα δικτύωσης και οργάνωσης οφείλει να εξυπηρετεί το σύνθετο έργο της κινητοποίησης των ανθρώπινων πόρων και της δικτύωσης των κοινωνικών επιχειρήσεων από όλες τις πλευρές – πολίτες, καταναλωτές, επαγγελματίες, παραγωγούς, κοινωνικούς φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Πρόκειται επομένως για ένα ανοικτό σύστημα, στη λογική των Κοινωνικών Αναπτυξιακών Συμπράξεων.

Εύλογα, δε γίνεται όλη αυτή η διαδικασία να παρακολουθείται από την κρατική γραφειοκρατία, χωρίς να δημιουργείται ένα απαγορευτικό λειτουργικό κόστος και δίχως την ευθύνη της ίδιας της κοινωνίας στην αποτελεσματικότητα των ανθρώπινων πόρων σε ότι αφορά το κοινωφελές έργο και την κοινωνική μέριμνα.

Παράλληλα, η κινητικότητα όλων των συντελεστών της κοινωνικής οικονομίας είναι ευθύνη της τοπικής κοινωνίας και προϋπόθεση στη συγκρότηση κοινωνικού κεφαλαίου, στη συγκέντρωση, επίσης, επενδυτικού κεφαλαίου και στη διάχυση πληροφόρησης και γνώσης, με τελικό στόχο την ενδυνάμωση της κοινωνικής επιχειρηματικότητας.

Χρειάζεται ένα νέο κύμα συλλογικών πρωτοβουλιών και δικτύων. Με αυτή την έννοια, μπορεί η σύνθεση του κοινωνικού κεφαλαίου, που σημαίνει κοινωνική ευθύνη – συνεργασία και υψηλή συνειδητότητα στη διαχείριση των ανθρώπινων πόρων, να θεωρηθεί η βάση και ο κινητήριος μοχλός της επιτυχίας ενός στρατηγικού σχεδίου και μηχανισμού στήριξης της κοινωνικής οικονομίας και του θεσμού των κοινωνικών συνεταιρισμών στην Ελλάδα.

Με αυτόν τον τρόπο μόνο μπορεί να ενισχυθεί η διεύρυνση της συμμετοχικότητας στις κοινωνικές επιχειρήσεις και στην παραγωγή, όταν κάθε μικρή ομάδα που παίρνει πρωτοβουλίες αισθάνεται ότι μπορεί να υποστηριχθεί, όχι κατ’ ανάγκη από το κράτος αλλά από αλληλέγγυους θεσμούς και τις κοινωνικές συμπράξεις.

Επίσης, με αυτό το οργανωτικό μοντέλο μπορούν να προβληθούν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα κάθε τόπου και να δημιουργηθούν κίνητρα για την κοινωνική επιχειρηματικότητα σε τομείς που παραμένουν αδρανείς, π.χ. κοινωνικά αγροκτήματα, σχολάζουσες ιδιοκτησίες. Η κοινωνική επιχειρηματικότητα δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς την ανάπτυξη ενός νέου επιχειρηματικού υποκειμένου, καθώς το υποκείμενο αυτό δεν μπορεί να υποκατασταθεί σε πλειοψηφικό ποσοστό από φορείς άλλου σκοπού (κρατικές, δημοτικές και ιδιωτικές επιχειρήσεις). Συνεπώς, τα κίνητρα πρέπει να αναζητηθούν από τη διαύγαση των σχέσεων μεταξύ κοινωνικής επιχείρησης και συμπραττόντων εταίρων που έχουν αμοιβαίο όφελος να δραστηριοποιηθούν σε ένα κοινό σκοπό.

ΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΟΛΕΙΣ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΓΓΥΛΩΣΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΜΕΓΑΛΟΥΣ ΔΗΜΟΥΣ ΧΩΡΑΣ ΜΑΣ

ΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΟΛΕΙΣ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΓΓΥΛΩΣΕΙΣ  ΣΤΟΥΣ ΜΕΓΑΛΟΥΣ ΔΗΜΟΥΣ ΧΩΡΑΣ ΜΑΣ

Η πορεία προς τις δημοτικές εκλογές  εκτός των άλλων είναι μια ευκαιρία αξιολόγησης και σύγκρισης από τόπο σε τόπο, των καλύτερων παραδειγμάτων άσκησης τοπικής πολιτικής των πόλεων. Στην εποχή μας στις μεγάλες  πόλεις και πρωτεύουσες του κόσμου συμβαίνει κάτι πρωτόγνωρο και ταυτόχρονα πολύ ελπιδοφόρο. Οι πόλεις έχουν τη δυνατότητα να καινοτομούν την ίδια στιγμή που τα εθνικά κράτη καθηλώνονται αναπτυξιακά από το υψηλό δημόσιο χρέος που περιορίζει τον αναπτυξιακό ρόλο τους.


Στις λεγόμενες ανοικτές κοινωνίες παρατηρείται ότι οι  μεγάλες πόλεις ασκούν πολιτική ως αυτόνομες πολιτικές οντότητες καθώς,  δεν έχουν τα δημοσιοκονομικά  βάρη  των κρατών και  ταυτόχρονα αναπτύσσονται  με βάση τις νέες τεχνολογίες και καινοτομίες της τρίτης και τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης.

Σε γενικές γραμμές τα εθνικά κράτη δυσπραγούν, οι μεγάλες πόλεις παίρνουν τα ηνία της τοπικής και περιφερειακής ανάπτυξης και οι Ενώσεις κρατών όπως η Ε.Ε προσφέρουν τις ρεαλιστικές λύσεις που χρειάζεται ο κόσμος.

Κι αυτό συμβαίνει γιατί οι Δήμοι δεν έχουν να σηκώσουν τα βάρη του δημόσιου χρέους από τις τραπεζικές φούσκες και  τη φούσκα των ακινήτων. Έτσι πολιτείες  όπως η Νέα Υόρκη, Μαδρίτη, Βαρκελώνη, Ρώμη, Κοπεγχάγη, Βανκούβερ και άλλες, είναι μερικές από τις πόλεις που έχουν δώσει μεγάλη έμφαση στη πράσινη ανάπτυξη αλλά και στη κοινωνική οικονομία της τοπικής αυτοδιοίκησης. Πως αλήθεια τα καταφέρνουν;

Κατ΄αρχή με εργαλείο τις έξυπνες τεχνολογίες επιτυγχάνουν μειώσουν το γραφειοκρατικό λειτουργικό κόστος. Μειώνουν το εργατικό κόστος και μπορούν να μεταφέρουν πόρους σε κοινωνικές υποδομές και το περιβάλλον, προσφέρουν πρόσθετες υπηρεσίες στους πιο αδύναμους δημότες. Εφευρίσκουν τον κοινοτισμό των πόλεων εκεί που υποχωρεί το κράτος πρόνοιας, αντιμετωπίζουν την εγκληματικότητα, ενσωματώνουν τους οικονομικά και κοινωνικά αποκλεισμένους προσφέροντας νέες ευκαιρίες ένταξης. Αξιοποιούν τα έξυπνα δίκτυα της ψηφιακής εποχής και τη συμμετοχή των πολιτών όπως γίνεται για παράδειγμα με τις ενεργειακές κοινότητες την ανακύκλωση και την ανάπτυξη του πρασίνου στις πόλεις.

Για να καταλάβουμε τα πλεονεκτήματα της πολιτικής των πόλεων, έναντι των κρατών  θα πρέπει να λάβουμε  υπόψη την υψηλή φορολογία που επιβάλλουν τα εθνικά κράτη, για την αντιμετώπιση παντού πλέον των δημοσιονομικών ελλειμμάτων. Την ίδια στιγμή οι πόλεις έχουν το  κρυφό πλεονέκτημα να διατηρούν  στο ίδιο επίπεδο τους δημοτικούς φόρους αυξάνοντας την αποτελεσματικότητά τους. Μπορούν δηλαδή να παρουσιάζονται πλεονασματικούς ισολογισμούς  και να ενισχύουν τις υποδομές τους, καθώς το πάγιο κόστος λειτουργίας υποχωρεί. Κι αυτό συμβαίνει λόγω αυτοματοποίησης των τεχνολογιών και του περιορισμού στο εργατικό και λειτουργικό κόστος.

Με αυτές τις προϋποθέσεις  οι    πόλεις συγκεντρώνουν  νέες δυνατότητες, για την  πράσινη ανάπτυξη, την  συμμετοχικότητα, με τους  ενεργειακοί συνεταιρισμοί και κοινοτική οργάνωση για την αντιμετώπιση της φτώχειας.

Ανάλογα  προνόμια θα μπορούσαν να   έχουν και οι μεγάλοι Δήμοι στη χώρα μας όπως π.χ ο Δήμος της Αθήνας και  ο Δήμος Περιστερίου στην Αττική και άλλοι, οι οποίοι  στα χρόνια της κρίσης είχαν την ευκαιρία να περιορίσουν δραστικά το κόστος λειτουργίας τους ώστε να   παρουσιάζονται πλεονασματικοί σήμερα καθώς  το μνημόνιο τους βόλεψε στις  περικοπές των μισθών  κατά 30% και να αξιοποιήσουν τους πόρους για αναπτυξιακούς στόχους. Επί της ουσίας όμως δεν απέφυγαν την πεπατημένη και δεν αξιοποίησαν   τις νέες δυνατότητες καθώς λείπει το όραμα για τις υποδομές της 3ης βιομηχανικής επανάστασης.

Τα πλεονάσματα που παρουσιάζουν ως επίτευγμα προφανώς δεν θα υπήρχαν εάν δεν είχαν μεσολαβήσει οι αναγκαστικές περικοπές του  μνημόνιου. Δεν πρόκειται λοιπόν  για κάποια επιτυχία στη διαχείριση και εν προκειμένω των Δημάρχων Καμίνη και Παχατουρίδη, για μια ευνοϊκή συγκυρία  που τελικά δεν αξιοποιήθηκε για προωθητικές ενέργειες στη πράσινη ανάπτυξη και στη ποιότητα ζωής αλλά ούτε στη κοινωνική οικονομία της τοπικής αυτοδιοίκησης, όπως έχει γίνει στις πόλεις υποδείγματα που προαναφέραμε. Δεν υπήρξαν με άλλα λόγια πολιτικές καινοτομίες, καθώς στους δήμους αυτούς εφαρμόστηκε το ίδιο συγκεντρωτικό μοντέλο του κράτους. Οι πελατειακές πολιτικές σχέσεις, η αδιαφάνεια ο «συνδικαλισμός» απέναντι στο κράτος αντί της ευθύνης για μια ολοκληρωμένη πολιτική των πόλεων. Έτσι μολονότι υπάρχουν διαθέσιμοι πόροι ελάχιστες ήσαν ο εξαιρέσεις που οι Δήμοι συνέβαλαν στην ενίσχυση της τοπικής απασχόλησης και πράσινες υποδομές. Μια εξαίρεση ήταν στη διπλωματία των πόλεων όπου ο δήμος Θεσσαλονίκης με το Δήμαρχο Μπουτάρη εισήγαγε καινοτομίες  σε σχέση με τη προβολή στο τουρισμό. Υπάρχει επίσης το παράδειγμα ενός μικρού δήμου  στη Θεσσαλία, πρόκειται για το  δήμο Αγιάς που έδειξε πως μπορούν να γίνουν σημαντικά έργα με τους υφιστάμενους πόρους και πως οι δήμοι μπορούν να συμβάλουν αποφασιστικά στις υποδομές της αγροτικής παραγωγής, στην Τοπική Ανάπτυξη και τοπικό πολιτισμό. Αυτά τα παραδείγματα βέβαια  είναι ελάχιστα σε σχέση με την αδράνεια  στον Ελλαδικό χώρο γι΄ αυτό χρειάζεται σήμερα μια διεθνή θεώρηση των δυνατοτήτων που έχουν οι θεσμοί της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, για τις πόλεις του μέλλοντος.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΩΝ ΠΟΛΕΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΟΛΕΙΣ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΓΓΥΛΩΣΕΙΣ  ΣΤΟΥΣ ΜΕΓΑΛΟΥΣ ΔΗΜΟΥΣ ΧΩΡΑΣ ΜΑΣ

Η πορεία προς τις  των δημοτικές εκλογές  εκτός των άλλων είναι μια ευκαιρία αξιολόγησης και σύγκρισης από τόπο σε τόπο, των καλύτερων παραδειγμάτων άσκησης τοπικής πολιτικής των πόλεων. Στην εποχή μας στις μεγάλες  πόλεις και πρωτεύουσες του κόσμου συμβαίνει κάτι πρωτόγνωρο και ταυτόχρονα πολύ ελπιδοφόρο. Οι πόλεις έχουν τη δυνατότητα να καινοτομούν την ίδια στιγμή που τα εθνικά κράτη καθηλώνονται αναπτυξιακά από το υψηλό δημόσιο χρέος που περιορίζει τον αναπτυξιακό ρόλο τους.


Στις λεγόμενες ανοικτές κοινωνίες παρατηρείται ότι οι  μεγάλες πόλεις ασκούν πολιτική ως αυτόνομες πολιτικές οντότητες καθώς,  δεν έχουν τα δημοσιοκονομικά  βάρη  των κρατών και  ταυτόχρονα αναπτύσσονται  με βάση τις νέες τεχνολογίες και καινοτομίες της τρίτης και τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης.

Σε γενικές γραμμές τα εθνικά κράτη δυσπραγούν, οι μεγάλες πόλεις παίρνουν τα ηνία της τοπικής και περιφερειακής ανάπτυξης και οι Ενώσεις κρατών όπως η Ε.Ε προσφέρουν τις ρεαλιστικές λύσεις που χρειάζεται ο κόσμος.

Κι αυτό συμβαίνει γιατί οι Δήμοι δεν έχουν να σηκώσουν τα βάρη του δημόσιου χρέους από τις τραπεζικές φούσκες και  τη φούσκα των ακινήτων. Έτσι πολιτείες  όπως η Νέα Υόρκη, Μαδρίτη, Βαρκελώνη, Ρώμη, Κοπεγχάγη, Βανκούβερ και άλλες, είναι μερικές από τις πόλεις που έχουν δώσει μεγάλη έμφαση στη πράσινη ανάπτυξη αλλά και στη κοινωνική οικονομία της τοπικής αυτοδιοίκησης. Πως αλήθεια τα καταφέρνουν;

https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=841662391084762482#editor/target=post;postID=8916427271579724425;onPublishedMenu=allposts;onClosedMenu=allposts;postNum=0;src=postname
​Ενέργεια και Ενεργειακές Κοινότητες

Με πολύ ενδιαφέρον εντοπίσαμε την εισήγηση του κ Βασίλη Τακτικού στην ημερίδα του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών-ΕΚΠΑ με αντικείμενο την «Ενέργεια και τις ενεργειακές Κοινότητες» από την οπτική των θεσμών και εφαρμογών της κοινωνικής οικονομίας.

https://www.trikalanews.gr/ellada/aenergeia_kai_energeiakes_koinotites.html Αρθρογράφος: trikalanews

Πέντε καινοτόμες προτάσεις για να αναπτυχθεί η Κοινωνική Οικονομία στην Ελλάδα | Του Βασίλη Τακτικού https://redlineagrinio.gr/greece/greekeconomy/40461-pente-kainotomes-protaseis-anaptyxthei-koinoniki-oikonomia-ellada-vasili-taktikou

ΤΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΜΕΛΛΟΝ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ

ΚΑΙ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

https://i-loveathens.gr/perifereia-attikis/dytikos-tomeas-athinon/peristeri/to-energeiako-mellon-sta-cheria-ton-politon-kai-tis-topikis-aytodioikisis/ Ακούστε την ενδιαφέρουσα συνέντευξη του Δημάρχου Αγιάς Αντώνη Γκουντάρα στην ΕΡΤ Λάρισας Δευτέρα 20 Μαϊου 2019. https://www.gountaras.gr/%CF%83%CF%85%CE%BD%CE%B5%CE%BD%CF%84%CE%B5%CF%85%CE%BE%CE%B7/?fbclid=IwAR1l9SrC4OW-Q152gu06keURZXMS7RcPtOz7Zw4jSFCbrA8VFKSdwyoLzz8

ΤΟ ΠΡΩΤΕΙΟ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΗΓΕΜΟΝΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

Ένα ατύχημα της ιστορίας (πανδημία) έγινε θρυαλλίδα πυροδότησης μιας παγκόσμιας  κρίσης του κυρίαρχου οικονομικού συστήματος. Ακολούθως η κρίση  έδειξε, με το πιο εμφαντικό τρόπο ότι το παγκόσμιο πρόβλημα  μπορεί ν΄αντιμετωπιστεί μόνο όταν μπει το κράτος και η κοινωνία μπροστά στη πολιτική .Βγαίνουμε έτσι, από μια περίοδο (των τελευταίων 50 ετών) που τα πρωτεία, η ηγεμονία και η διεύθυνση του κόσμου ανήκαν επί της ουσίας στις τυφλές δυνάμεις της αγοράς κεφαλαίου, που κατεύθυναν τους πόρους και την αγορά εργασίας και μπαίνουμε σε μια νέα περίοδο παρεμβατισμού.


Υπάρχουν δυο βόμβες που έχουν να εκραγούν στα θεμέλια του οικονομικού συστήματος η μία αφορά την υπερχρέωση των κρατών και άλλη την ανεξέλεγκτη ανεργία.

Αυτή την φορά ούτε οι επαναστάτες ούτε οι τρομοκράτες απειλούν να αλλάξουν την εξουσία. Είμαστε απλά μπροστά σε μια περίοδο μετάβασης από ένα σύστημα που ηγεμονεύουν οι ελίτ της οικονομικής ολιγαρχίας σε μια περίοδο αμφισβήτησης που ξαναμπαίνει το ζήτημα της συμμετοχής των πολιτών στην πολιτική.

Στη συνέχεια και στα επόμενα άρθρα θα εξετάσουμε:

ΟΙ ΕΠΙΔΗΜΙΕΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΟΙ ΕΠΙΔΗΜΙΕΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ

Η αρχαία Αθήνα και η Ρωμαική Αυτοκρατορία γνώρισαν μεγάλες επιδημίες που τις έσπρωξαν στην παρακμή.

Τους τρεις  τελευταίους αιώνες έχουμε κάθε πενήντα χρόνια και μια μεγάλη οικονομική κρίση.

Η  σημερινή παγκοσμιότητα της κρίσης δεν έχει προηγούμενο στην ιστορία.

Η δοκιμασία του πολιτιοικονομικού συστήματος είναι πρωτόγνωρη.

Μέχρι τώρα είχαμε παγκοσμιοποίηση της οικονομίας τώρα αναγκαστικά θα έχουμε και παγκοσμιοποίηση της πολιτικής.

Πληρώνουμε το τίμημα της απληστίας και της ανισότητας.

«Τότε που πανικοβλήθηκαν οι ελίτ… ο φόβος ήταν πολλαπλάσιος σε σχέση με τα θύματα»

 

Η ΙΣΤΟΡΙΑ θα γράψει: «Τότε πανικοβλήθηκαν οι ελίτ.. ο φόβος ήταν πολλαπλάσιος σε σχέση τα θύματα».

Παρομοίασαν την υγειονομική κρίση με παγκόσμιο πόλεμο που προκάλεσε ένας αόρατος εχθρός. Και πράγματι αν και τα θύματα δεν ξεπέρασαν ούτε το 1% συγκριτικά με το 2ου παγκοσμίου πολέμου οι επιπτώσεις στη παγκόσμια οικονομία και απασχόληση ήσαν τεράστιες. Η ύφεση τη πρώτη χρονιά έμελλε να ξεπεράσει το 10% υπερβαίνοντας κατά πολύ την πρόβλεψη του ΔΝΤ που ήταν στο 3%. Η ανεργία έφθασε σε επίπεδο ρεκόρ και ολόκληροι κλάδοι της οικονομίας κατέρρευσαν όπως ο τουρισμός, οι μεταφορές οι κατασκευές και το λιανικό εμπόριο. Η απειλή της πείνας σε μεγάλα τμήματα πληθυσμού θα μπορούσε να δημιουργήσει κοινωνικά εκρηκτικές διαστάσεις.

Ο ιός προσβάλλει περισσότερο και την υγεία της αγοράς

 

Είναι πλέον φανερό ότι η πανδημία που έχει ξεσπάσει δεν αφορά μόνο την υγεία αλλά και την βιωσιμότητα της οικονομίας. Για παράδειγμα η πτώση των τιμών του πετρελαίου, είναι ένα από τα πολλά συμπτώματα που δείχνουν τη βαθιά κρίση στην οποία έχει περιέλθει η παγκόσμια οικονομία σαν ο ιός να έχει προσβάλλει απευθείας την αγορά πετρελαίου. Οι άνθρωποι δεν κινούν τα αυτοκίνητά τους εφόσον υπάρχουν περιορισμοί στην κυκλοφορία και πρέπει να «μείνουν σπίτι». Μεγάλο μέρος του παγκόσμιου αεροπορικού επιβατικού στόλου είναι καθηλωμένο.

Έτσι έρχεται στη ζωή μας το πρωτείο της πολιτικής. Το κράτος μπροστά στον κίνδυνο αναλαμβάνει εκ των πραγμάτων ως σπουδαιότερο ρόλο να διασώσει την κοινωνία.

Δεν δύναται να κάνει το χατίρι της αγοράς Κεφαλαίου γιατί αν το κάνει θα χρεοκοπήσει το ίδιο.

Tα περιοριστικά μέτρα της πανδημίας λειτουργούν σαν μια παγκόσμια μακρόχρονη «απεργία» που πλήττει εκτός των άλλων τον καταναλωτισμό.

Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ  ΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΣΜΟΥ

Tα περιοριστικά μέτρα της πανδημίας λειτουργούν σαν μια παγκόσμια μακρόχρονη «απεργία» που πλήττει εκτός των άλλων τον καταναλωτισμό.

ΚΑΙ Η ΝΕΑ ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΗ

ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

Τα μαθήματα από την κρίση του κορονοϊού :

Όλοι οι ηγέτες σε παγκόσμια κλίμακα μετά τον κορωνοϊό, ακόμα και οι πιο συντηρητικοί μιλούν για αναπότρεπτες εκ βάθρων αλλαγές στο πολιτικό σύστημα, χωρίς όμως να προσδιορίζουν αυτές τις αλλαγές. Αυτό που δεν μας λένε τι σημαίνουν αυτές οι αλλαγές για το οικονομικό σύστημα του κυρίαρχου παραδειγματικού μοντέλου του νεοφιλελευθερισμού.

Εάν μπορεί να συνεχιστεί ή πλήττεται κι αυτό από ένα οριζόντιο αόρατο πόλεμο. Ποιος είναι τώρα ο προσανατολισμός. Μέχρι τώρα είχαμε προτεραιότητα στην κερδοσκοπία με μόχλευση στον καταναλωτισμό. Τώρα προτεραιότητα έχουν αναγκαστικά η υγεία, η κοινωνική πρόνοια και η διατροφή. Αλλάζουν οι κανόνες του παιγνιδιού. Δεν χρειαζόμαστε τα έπη των ληστρικών πολέμων. Η ιδιοκτησία είναι περιττή όταν χάνει κανείς την υγεία του. Το κράτος είναι αναγκασμένο να χρηματοδοτεί την κοινωνική πρόνοια αντί για τις τράπεζες.

Μέχρι τώρα είχαμε ολοκληρωτισμό της νομισματικής πολιτικής από τις τράπεζες. Τα κράτη ακολουθούσαν τις επιταγές της παγκόσμιας οικονομικής ολιγαρχίας. Τώρα γίνεται αναπότρεπτος ο εκδημοκρατισμός του νομίσματος. Συζητείται ένα νέο παγκόσμιο σχέδιο τύπου Μάρσαλ. Ο κρατικός καπιταλισμός με παράδειγμα την Κίνα φαίνεται να επιστρέφει. Το τέλος της ιστορίας δεν ήλθε ακόμη. Ούτε ο κορονοϊός θα φέρει τη συντέλεια του κόσμου. Ο κίνδυνος είναι μέτριος, ο φόβος όμως μεγάλος και αυτό μας βοηθάει να πάρουμε ορισμένα μαθήματα από τα παθήματα της διαχείρισης της κρίσης.

Το ψηφιακό κράτος μπορεί να περιορίσει δραστικά το κόστος της γραφειοκρατίας και να εξοικονομηθούν πόροι για το σύστημα υγείας. Ας δούμε πόσοι είναι οι απασχολούμενοι σήμερα στην Ελλάδα ανά υπουργείο για να αντιληφθούμε τι αλλαγές μπορούν να γίνουν στο επίπεδο της απασχόλησης

  • υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων 168.056
  • υπουργείο Εθνικής Άμυνας 85.800
  • ΟΤΑ 83.422
  • υπουργείο Υγείας 78.842

Στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και τροφίμων που είναι από τα τελευταία σε απασχόληση 2.057.

ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΗΣ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ

Ο καπιταλισμός ποτέ δεν είναι δημοφιλής στα πλήθη, έχει όμως τη φήμη και την έχει πιστέψει ο κόσμος ότι είναι άτρωτος και αφού δεν αλλάζει τίποτε ο πολύς κόσμος αποστρέφεται και την πολιτική.

Την πολιτική την καθοδηγούν οι ελίτ που έχουν και ειδικά προνόμια. Αυτό επισης όλοι το υποψιάζονται αλλά δεν βλέπουν όλες τις διαστάσεις στη ζωή μας και στο μέλλον του πλανήτη. Το ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΧΩΡΙΣ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΟ ΑΝΤΙΠΑΛΟ Ο ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ ;

Τριάντα χρόνια τώρα, ο παγκόσμιος Καπιταλισμός κέρδισε κατά Κράτος, σε κάθε Κράτος και το έκανε δικό του και έκτοτε πορεύεται χωρίς ιδεολογικό αντίπαλο. Με το θρίαμβο της αγοράς οι προφήτες του προφήτεψαν το τέλος της ιστορίας. Η ιδιωτικοποίηση των δημόσιων υποδομών που χρειάστηκε δύο αιώνες δημόσιων επενδύσεων από τους φόρους πολιτών, τα σάρωσε όλα σε δύο δεκαετίες. Όλα τα ιερατεία των οικονομολόγων και τεχνοκρατών ασπάστηκαν το δόγμα της καθολικότητας της αγοράς.

Το στρατηγικό σχέδιο διαρκούς εξάπλωσης: δάνεια στους καταναλωτές μέχρι δεύτερη γενεά, για να ενισχύεται η ζήτηση με εγγυητή το κράτος και με μεγάλο φοροεισπράκτορα το κράτος. Το αντίρροπο δηλ προς τον Κευνσιανισμό. Και ήταν όλα φανταστικά ωραία μέχρι το σκάσιμο της μεγάλης φούσκας του 2008. Τώρα έρχεται το κράτος να εισπράξει με φόρους τα σπασμένα και να σώσει τις χρεοκοπημένες τράπεζες που συνεχίζουν την ίδια πολιτική χωρίς κανένα ιδεολογικό αντίπαλο.

Οι ιδιωτικοποιήσεις στις δημόσιες υποδομές

Μια ακόμη παγκόσμια εξέλιξη οδηγεί το ισχύον παραδειγματικό μοντέλο της οικονομίας αργά ή γρήγορα  σε κρίση. Καθώς τα κράτη είναι υπερχρεωμένα στη προσπάθεια τους να διατηρήσουν   τη λειτουργικότητα του συστήματος όχι μόνο με τα επιδόματα του κοινωνικού κράτος αλλά με τις επιδοματικές πολιτικές στις μεγάλες εταιρείες και τράπεζες καταφεύγουν στις ιδιωτικοποιήσεις για να ενισχύσουν πρόσκαιρα τα δημόσια έσοδα. Ιδιωτικοποιούν όμως όχι τις  προβληματικές  επιχειρήσεις του δημοσίου αλλά εκείνες που έχουν σίγουρα κέρδη για τους ιδιώτες όπως:  δημόσια οδικά δίκτυα για τα διόδια, ενεργειακούς πόρους, τηλεπικοινωνίες , αεροδρόμια, κ.α.π.

Το τίμημα που εισπράττεται τις περισσότερες φορές δεν εξασφαλίζει παραπάνω από τις εισπράξεις 3-5 ετών   που αποφέρουν αυτές οι δημόσιες υποδομές ενώ, γνωρίζουμε ότι χρειάστηκαν πολλές δεκαετίες με δημόσιες επενδύσεις για να κατασκευαστούν. Το δημόσιο χρέος μ΄αυτή την πρακτική μακροπρόθεσμα όχι μόνο δεν μειώνεται αλλά γιγαντώνεται και το πρόβλημα φαίνεται όταν σκάσει η «φούσκα’ του συστήματος όπως το 2008. Το υπερχρεωμένο κράτος δεν μπορεί να εξυπηρετήσει το δημόσιο και ιδιωτικό χρέος έναντι των δανειστών. Τότε δεν υπάρχει άλλη λύση από το «κούρεμα» του χρέους.Οι ιδιωτικοποιήσεις στις δημόσιες υποδομές μακροπρόθεσμα δεν επιφέρουν κάτι άλλο από τη κατάρρευση του συστήματος.

Μακροπρόθεσμα όμως όπως έλεγε ο μεγαλοφυής Κέυνς θα είμαστε όλοι νεκροί και επομένως δεν μας πολυενδιαφέρει. Ενδιαφέρει όμως τις επόμενες γενιές και τα παιδιά μας και το χειρότερο είναι ότι για τις εξελίξεις ο καιρός γαρ εγγύς.

Η επιτάχυνση λοιπόν των ιδιωτικοποιήσεων δεν θωρακίζει το παραδειγματικό μοντέλο όπως πιστεύουν οι νεοκλασικοί οικονομολόγοι, αλλά οδηγεί πιο γρήγορα στη καταρρευσή του όταν, οι δανειστές εξοντώσουν οικονομικά τα κράτη. Τα κράτη που ουσιαστικά πρώτα από όλα προστατεύουν τα συμφέροντα του Κεφαλαίου. Γι΄αυτό το εσωτερικό ρήγμα είναι αναπόφευκτο και χρειάζεται το νέο παραδειγματικό μοντέλο της κοινωνικής Οικονομίας για βιώσιμο μέλλον. Η αλήθεια και οι πλάνες στο οικονομικό σύστημα: 3788

Από το 2007 και μετά έχει κλονιστεί σε βάθος η αντίληψη ότι το κυρίαρχο σύστημα είναι άτρωτο και αιώνιο. Όχι μόνο γιατί δεν ήλθε «το τέλος της ιστορίας» όπως είχε προμηνύσει ο Φουκουγιάμα είκοσι χρόνια σχεδόν πριν, με αφορμή τη πτώση του σοβιετικού μοντέλου, αλλά κυρίως γιατί κλονίστηκε συθέμελα και η λεγόμενη οικονομική επιστήμη.

Ποιο είναι το μεγάλο πολιτικό παιγνίδι που δεν αντιλαμβάνονται οι λαοί;

Πρώτον: εάν στην κρίση τα κράτη, που έχουν το εκδοτικό προνόμιο, κόψουν χρήμα ή το δανειστούν από τις τράπεζες και τους κεφαλαιούχους με τόκο.
Δεύτερον: εάν τα κράτη που θέλουν να δανειστούν εκδώσουν ομόλογα ή δανειστούν από τις τράπεζες και τους κεφαλαιούχους.

Ως γνωστόν ο Ευρωπαϊκός νότος εννέα χωρών έχει ταχθεί υπέρ της έκδοσης Ευρωομόλογου. Αντιθέτως η Μέρκελ με τη Γερμανία και τους δορυφόρους της υπέρ του συμβατικού δανεισμού με μνημόνια.

Η αρχή του τέλους της μισθωτής εργασίας

14 Απριλίου 2020

Η άνοδος της εργασίας στο σπίτι

Που επισπεύδει η πανδημία

Τρεις συγκλονιστικές εξελίξεις στη παγκόσμια οικονομία και πολιτική επισπεύδονται εν μέσω πανδημίας καθώς για πρώτη φορά δίνεται προτεραιότητα στη ζωή σε σχέση με την οικονομία.

Πρώτον Έρχεται η άνοδος της εργασίας στο σπίτι και η αρχή του τέλους της μισθωτής εργασίας βάζοντας στην ημερήσια διάταξη την ανάγκη προσαρμογής στις νέες συνθήκες.

Δεύτερον επισπεύδεται το ψηφιακό κράτος και η ολική ψηφιοποίηση των τραπεζών, ψηφιακό σχολείο,  το υπηρεσιών, συμπαρασύροντας χιλιάδες επαγγέλματα να κάνουν το ίδιο εκεί που είναι εφικτό καθώς η ανεργία θα εκτιναχθεί πάνω από 20%.

Τρίτον Ευνοείται η άνοδος μιας νέας μορφής Κρατικού Καπιταλισμού που αποδυναμώνει το νεοφιλελεύθερο μοντέλο καπιταλισμού καθώς, στην ανθεκτικότητα της οικονομίας  πρώτη η Κίνα σέρνει το χορό.

Κλονίζονται συθέμελα τα δόγματα που κυριάρχησαν τα τελευταία πενήντα χρόνια για την ανάπτυξη και σταθεροποίηση της οικονομίας και το εκπαιδευτικό σύστημα.

  • Ποιο είναι το μέλλον της μισθωτής εργασίας σε σχέση με τις νέες τεχνολογίες και την προσφορά εργασίας. Θα είναι επαρκής η ζήτηση στο άμεσο μέλλον από το κράτος και την αγορά ή βρισκόμαστε αντικειμενικά σε μια φθίνουσα πορεία και πρέπει να αναζητηθούν άλλες μορφές εργασίας;
  • Στον ευρωπαϊκό χώρο τον οποίο ανήκουμε, το ΑΕΠ στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα είναι περίπου στο 20% και η απασχόληση σ αυτούς τους τομείς γύρω στο 22%. Αν συμπεριλάβουμε στην υλική παραγωγή τις κατασκευές και τις μεταφορές το ποσοστό ανεβαίνει ενδεχομένως κοντά στο 30%. Αν λάβουμε υπόψη ότι η απασχόληση είναι γύρω στο 15% είναι η απασχόληση στο δημόσιο τομέα και η εκτίμηση αυτή είναι σωστή, τότε ένα ποσοστό 50%-60% πρέπει να καλυφθεί από το εμπόριο – υπηρεσίες – τουρισμό. Με αυτά τα δεδομένα πόσο είναι εφικτό να υπάρχει προσφορά εργασίας για όλους, όταν διαρκώς συρρικνώνεται η υλική παραγωγή και η πραγματική οικονομία;

Στον καπιταλισμό δεν μπορεί να υπάρξει βιώσιμη οικονομία μόνο με καταναλωτές χωρίς εργαζόμενους, γιατί οι  μισθοί των εργαζομένων είναι αναγκαίοι για να υπάρξουν καταναλωτές.

Έτσι στο άμεσο μέλλον η μόνη ρεαλιστική λύση είναι  ο χρόνος εργασίας να μειωθεί τουλάχιστον στα 2/3 από ό,τι είναι σήμερα, για να έχουν έτσι όλοι οι άνθρωποι τη δυνατότητα της απασχόλησης ως αποτέλεσμα της μείωσης του ωραρίου εργασίας σε όλους. Μ’ αυτή την έννοια ο ελεύθερος χρόνος που κερδίζεται από την τεχνολογία μπορεί να γίνει δημιουργικός χρόνος για τον πολιτισμό και την ουσιαστική ψυχαγωγία του ανθρώπου φτάνει να υπάρχει ένας ορθολογικός και δίκαιος διαμοιρασμός του ελεύθερου και εργάσιμου χρόνου.

Έχοντας μπροστά μας τα νέα δεδομένα σης τεχνολογίας στον  τομέα της ενέργειας, της πληροφορίας της ρομποτικής και της γραφειοκρατίας ο χρόνος

Ο ΝΕΟΣ ΚΡΑΤΙΚΟΣ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΨΗΦΙΑΚΟ ΚΡΑΤΟΣ

Ο πειθαρχημένος καπιταλισμός με Σπαρτιάτικη λιτότητα

Η νέα νομισματική πολιτική εγκαταλείποντας το δόγμα της «σταθερότητας»

Η πτώση των τιμών της ενέργειας

οι εκφραστές της αγοράς κεφαλαίου μιλούν για φαινόμενα αποπληθωρισμού με αρνητικά επιτόκια που θα καθηλώσει την οικονομία. Η αλήθεια όμως είναι ότι θίγεται περισσότερο από κάθε άλλη φορά η απόδοσης αγοράς κεφαλαίου. Αντίθετα ευνοείται η βιομηχανική παραγωγή και η αγροτική παραγωγή.

Προσπαθούν να μας πείσουν ότι η πτώση της τιμής του πετρελαίου θα μας κάνει κακό στην οικονομία. Ποιος μπορεί να τους πιστέψει;

Γιατί η Ευρώπη πρέπει να κόψει νέο Χρήμα..

Τι λέει το δόγμα της σταθερότητας στη παγκόσμια οικονομία;

Σταθερή απόδοση κερδών και ας λιμοκτονούν οι αδύναμοι.

Ενας χρόνος πανδημίας και κρίσης θα αλλάξει πολλά.

Σε μια οικονομία που καταναλώνεται το μισό πετρέλαιο, μηδενίζεται ο τουρισμός περιορίζεται η γραφειοκρατία και απογειώνονται οι ψηφιακές υπηρεσίες αναγκαστικά αλλά ζουν πολλά.

Οι αγορές πίσω από το κράτος

Η κατεύθυνση των πόρων

Το ποτάμι αλλάζει κοίτη

Το ρήγμα στα δόγματα της δεξιάς και αριστεράς

Φανταστείτε τις συνέπειες μιας παγκόσμιας μακρόχρονης «απεργίας», αυτό με μια αποκρυπτογράφηση έχουμε τώρα.

Η ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΣΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΓΕΙΑΣ

Η υγειονομική κρίση αποκάλυψε τους περιορισμένους πόρους που διατίθενται στην υγεία όχι μόνο για τις λοιμώξεις αλλά για το σύνολο των υποδομών.

Η δημόσιο τομέα αποκαλύφθηκε ότι η πολιτική της υγείας είναι ελλειμματική ώστε να αφήνει χώρο για την ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα.

Ο ιδιωτικός τομέας όμως παράγει ακριβές υπηρεσίες που μπορεί να καλύψει ένα μικρό μέρος της κοινωνίας. Τα πιο σοβαρά περιστατικά αντιμετωπίζονται από το δημόσιο τομέα και τα ιδρυματικά νοσοκομεία.

Η επιδημία μας έδειξε ότι στα μεγάλα προβλήματα υγείας μόνο ο δημόσιος τομέας μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες.

Έτσι η καθιερωμένη πολιτική υγείας είναι σχεδιασμένη έτσι που εξυπηρετεί τον ιδιωτικό τομέα και τους ιδιώτες προμηθευτές νοσοκομειακού υλικού και φαρμάκων.

Η πολιτική υγείας δεν μπορεί να αφεθεί στην προσφορά του ιδιωτικού τομέα.

Η αυξημένη ζήτηση που υπάρχει στο χώρο δεν προσφέρεται για κερδοσκοπία.

Αναγκαία λοιπόν η αναθεώρηση της πολιτικής υγείας και η ανάπτυξη της συμπληρωματικότητας της κοινωνικής οικονομίας στο σύστημα υγείας.

Το σύστημα λειτουργεί αντίστροφα από τις ανάγκες της κοινωνίας ενισχύει τον καταναλωτισμό στα περιττά και περιορίζει τις δαπάνες στην υγεία.

Αυτό είναι ένα μείζον πρόβλημα για τις ανεπτυγμένες δυτικές χώρες και ιδιαίτερα για την Αμερική την πλουσιότερη χώρα στο κόσμο.

Το δόγμα ότι και οι υπηρεσίες υγείας υπόκεινται στο νόμο της προσφοράς και της ζήτησης είναι ολέθριο.

Στο τομέα υγείας με όρους αγοράς δεν έχουμε  ισορροπία μεταξύ  προσφοράς και  ζήτησης

ΤΟ ΤΡΙΤΟ ΚΥΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Διαδίκτυο, ψηφιακό κράτος, περιορισμός της μισθωτής εργασίας και εργασία από το σπίτι

Παροχή σχεδόν δωρεάν της γνώσης είναι η βάση για ένα νέο κύμα πολιτισμού ασύμβατο σε πολλά σημεία με τον καπιταλισμό.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΦΤΩΧΕΙΑΣ

Η επιστήμη της οικονομίας είναι κυρίως προσανατολισμένη στη δημιουργία του πλούτου και καθ΄υπέρβαση στη λογική της κερδοσκοπίας. Η κυρίαρχη άποψη είναι ότι η ανάπτυξη γενικά του πλούτου μιας χώρας θα ωφελήσει και τους φτωχούς. Αυτό ισχύει εν μέρει όταν μια μεγάλη επένδυση δημιουργεί θέσεις εργασίας. Δεν ισχύει ασφαλώς όταν με τις νέες τεχνολογίες μειώνονται οι θέσεις εργασίας. Τότε αυξάνονται μόνο τα κέρδη των επιχειρήσεων. Έτσι έχουμε μια άλλη εξίσωση: ΄Οσο ο πλούτος συγκεντρώνεται σε μια ολιγαρχία συμφερόντων τόσο αυξάνεται η φτώχεια για τους πολλούς παρά τη γενικότερη ανάπτυξη. Με άλλα λόγια επιστημονικότατα υπερβολικός πλούτος για τους λίγους, οδηγεί στην υπερβολική φτώχεια τους πολλούς και στη συρρίκνωση της μεσαίας τάξης.

Η κοινωνική οικονομία αναδύεται σ΄αυτή την ιστορική φάση και δεν αφορά μόνο τους παραδοσιακούς συνεταιρισμούς αλλά ολόκληρη τη κοινωνία ως εργαζόμενους και καταναλωτές. Στοχεύει με επιστημονικό τρόπο στην επιχειρηματικότητα για μείωση του κόστους ζωής και  στην αντιμετώπιση της φτώχειας κι αυτό λέγεται κοινωνικό επιχειρείν. Κάθε μορφή συλλογικότητας μπορεί να επιχειρήσει στο τομέα που έχει ιδιαίτερη ανάγκη.

Τροφή, στέγη, Ενέργεια, Υγεία, περιβάλλον είναι οι βασικές ανάγκες για συνεργατική επιχειρηματικότα στην αντιμετώπιση της φτώχειας. Επιχειρώντας μέσω του συνεργατισμού ο πολίτης μπορεί να κατεβάσει δραστικά τις τιμές και σε ορισμένους τομείς όπως με τις ενεργειακές κοινότητες να έχει αγαθά με ελάχιστο κόστος.

Το κράτος όταν συμμερίζεται τις ανάγκες της κοινωνίας Πολιτών το συμφέρει όπως θα αναπτύξουμε παρακάτω να ενθαρρύνει αυτή τη πολιτική.

Το πιο εντυπωσιακό κοινωνικό φαινόμενο τον τελευταίο αιώνα, αν το καλοσκεφτούμε, είναι η μετατόπιση των αναγκών και των μορφών εργασίας παράλληλα με την υπερσυγκέντρωση πληθυσμού στα αστικά κέντρα. Ένα άλλο καθοριστικό φαινόμενο είναι αυτό της μισθωτής εργασίας που κυριάρχησε στην συγκεντροποίηση της παραγωγής αλλά και της υπερδιόγκωσης του οικονομικού ρόλου του κράτους, αν σκεφτούμε ότι περί το 1920 βρισκόταν στο 10% του ΑΕΠ, ενώ σήμερα στην Ελλάδα έχει ανέλθει περίπου στο 50%.

Τα οικονομικά μεγέθη των μετατοπίσεων όμως δεν σταματούν εδώ. Πριν ένα αιώνα το 80% της οικονομίας βασιζόταν κυρίως στην γεωργία και στην μεταποίηση για την ικανοποίηση βασικών αναγκών διατροφής. Ένα μεγάλο μέρος της εργασίας ήταν αφιερωμένο στην παραγωκατανάλωση, δηλαδή οι άνθρωποι της εποχής παρήγαγαν κυρίως για να τραφούν οι ίδιοι και οι οικογένειές τους.

Οι νέες τεχνολογίες και η βιομηχανοποίηση της παραγωγής άλλαξαν άρδην τους συσχετισμούς αυτούς και διαχώρισαν τον παραγωγό από τον καταναλωτή. Η οικονομία εμπορευματοποιήθηκε και απογειώθηκε η μισθωτή εργασία. Σήμερα η αγροτική παραγωγή και η μεταποίηση μαζί δεν υπερβαίνουν το 17% του ΑΕΠ στη χώρα μας. Ένα μεγάλο ποσοστό περίπου 36% αφορά το λιανικό εμπόριο και το υπόλοιπο καλύπτεται από υπηρεσίες στις οποίες εξέχουσα θέση έχει ο τουρισμός, οι τράπεζες και οι επιχειρήσεις ψυχαγωγίας.

Η «δικτατορία των ρομπότ», η συμμετοχική δημοκρατία του διαδικτύου και η κοινωνική οικονομία :

Μια νέα παγκόσμια πρόκληση είναι μπροστά μας. Οι νέες τεχνολογίες και νέες βιομηχανίες που αναπτύσσονται στο χώρο της ρομποτικής, του διαδικτύου και της αειφορικής ενέργειας, εκτός από τις φανερές οικονομικές επιδράσεις δημιουργούν τεράστια τεκτονικά ρήγματα στη δομή του συστήματος. Αλλάζουν την μορφολογία και τις συνθήκες όπως όταν συγκρούονται οι τεκτονικές πλάκες της γης. Έχουμε συνηθίσει να παρακολουθούμε τις πολιτικές εξελίξεις μέσα από τους όρους του κράτους και της αγοράς, είτε μέσα από τους παγκόσμιους οικονομικούς και πολιτικούς συσχετισμούς, είτε ως  πολιτικό παίγνιο πολιτικών προσώπων και κομμάτων, λες κι αυτή είναι η μόνη φυσιολογία των πραγμάτων.

Ωστόσο, θα πρέπει τώρα να δούμε ότι δεν είναι μόνο αυτοί οι παράγοντες που καθορίζουν τα πράγματα και  τις εξελίξεις. Δεν είναι μόνο γεωπολιτική ισχύς των εθνών όπως γνωρίζαμε μέχρι σήμερα αλλά, υπάρχουν και οι «υπερδυνάμεις» που εξαρτώνται και  διαμορφώνονται από τις ανταγωνιστικές ηγεμονικές τεχνολογίες της εποχής μας. Τέτοιες τεχνολογίες είναι σήμερα το διαδίκτυο, οι τεχνολογίες της  ενέργειας και η ρομποτική που αλλάζουν τα στάνταρ που γνωρίζαμε μέχρι σήμερα στην οικονομία και πολιτική.

Τα ηνία βέβαια της παγκόσμιας ηγεμονίας από την άποψη του παγκόσμιου κεφαλαίου τα κρατούν ακόμη οι μεγάλες εταιρείες της 2ης βιομηχανικής επανάστασης που έχουν ως κινητήρια δύναμή της το πετρέλαιο και τα υπόλοιπα ορυκτά καύσιμα, που είναι καθετοποιημένες και συγκεντρωτικές. Είμαστε όμως στην εποχή που  εισβάλλουν οι τεχνολογίες της 3ης βιομηχανικής επανάστασης που είναι οριζόντιες και κατανεμημένες όπως το διαδίκτυο και η αειφόρος ενέργεια με πηγή τον ήλιο. Ακόμη και η ρομποτική που στην εφαρμογή της έχει ένα επίσης συγκεντρωτικό χαρακτήρα, και ελέγχεται βέβαια από το μεγάλο κεφαλαίο έχει ως βασικό χαρακτηριστικό ότι περιορίζει δραστικά το χρόνο εργασίας,

Έτσι έχουμε ένα νέο διαχωρισμό και διπολισμό μεταξύ των νέων τεχνολογιών που ευνοούν τη συγκεντροποίηση και εκείνων που ευνοούν την οριζόντια οργάνωση όπως το διαδίκτυο. Μολονότι αυτός ο διαχωρισμός δεν πηγάζει  από ιδεολογικές αναφορές είναι ωστόσο διαχωρισμός σύγκρουσης συμφερόντων.

Ειδικά η ρομποτική τεχνολογία, εισβάλλει στο πεδίο της οικονομίας φέροντας ως αποτέλεσμα την υπερπαπαραγωγή προϊόντων από τις μεγάλες εταιρείες και ταυτόχρονα φέρνει ως επακόλουθο και την «τεχνολογική ανεργία» κάτι που μεταφορικά θα μπορούσε να ειπωθεί ότι  επιβάλλει την «δικτατορία» εκείνων που κατέχουν τα ρομπότ στις παραγωγικές σχέσεις.

Αντίθετα με τη ρομποτική, το διαδίκτυο από τη δομή του (ως βιομηχανία) λειτουργεί υπέρ του συνόλου της κοινωνίας ως ένας κοινόκτητος χώρος, ανοικτός και προσβάσιμος σε όλους προσφέροντας αγαθά και υπηρεσίες δωρεάν ή με μηδενικό οριακό κόστος. Οι επιδράσεις αυτές είναι ήδη ορατές στους τομείς που έχουν να κάνουν με την επικοινωνία την πληροφορία, τη διάχυση γνώσης και στην παιδεία.

Το διαδίκτυο έχει επίσης μια άλλη ιδιαιτερότητα, δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας ενώ ταυτόχρονα καθηλώνει και ολόκληρες βιομηχανίες όπως έγινε με τη μουσική βιομηχανία και τις βιομηχανίες τύπου και επικοινωνίας, με συνέπεια την απώλεια και από αυτή την πλευρά θέσεων εργασίας. Τις αναπληρώνει όμως αυτές τις απώλειες με την ενίσχυση της αυτοαπασχόλησης και τη διευκόλυνση της παραγοκατανάλωσης που είναι ένα άλλο κεφάλαιο που πρέπει να εξετάσουμε στη συνέχεια.

Η άποψη που ακούμε συχνά  από τους απολογητές του συστήματος ότι, η υψηλή τεχνολογία και εξειδίκευση θα λύσει το πρόβλημα της ανεργίας, είναι βέβαια ένας σύγχρονος αστικός μύθος. Πράγματι σε κάθε καινοτομία θα δημιουργούνται και νέες θέσεις υψηλής εξειδίκευσης, αλλά ταυτόχρονα θα χάνονται ακόμα περισσότερες ως συνέπεια της αυτοματοποίησης και ρομποτοποίησης που  έχει ως συνέπεια να λιγοστεύουν όχι μόνο οι εργαζόμενοι αλλά και οι  καταναλωτές που βρίσκονται  σε αλληλεπίδραση με τους εργαζόμενους.

Έρχεται η εποχή της αφθονίας  του Ήλιου

28 Ιανουαρίου 2020

Έρχεται η εποχή της αφθονίας  του Ήλιου. Της απευθείας ενέργειας από τον Ήλιο. Μα θα πείτε όλες οι εποχές εξαρτιόταν από το ζωοδότη Ήλιο. Όχι μόνο το φως και η φωτοσύνθεση των φυτών  αλλά ολόκληρη η βιόσφαιρα. Η διαφορά σε σχέση με όλη τη βιομηχανική εποχή είναι ότι παίρναμε την ενέργεια Ήλιου μέσω της αποθήκευσης στα ορυκτά καύσιμα τώρα, τεχνικά μπορούμε να τη χρησιμοποιούμε απευθείας και την αποθηκεύουμε σε μπαταρίες.

  • Οι ενεργειακές κοινότητες | Η έξυπνη αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας

Το Κράτος ως γνωστόν επιδοτεί με το Κοινωνικό τιμολόγιο της ΔΕΗ τις κοινωνικά ευάλωτες ομάδες με ποσοστά από 35% έως 70% από ότι καταναλώνουν. Με 20% ανεργία και με αυξανόμενη τη φτωχοποίηση των μικροαστικών στρωμάτων οι ανάγκες για επιδόματα αυξάνουν και συνεπώς αυξάνει το κόστος και για τις δαπάνες του Κράτους. 

TΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΡΑΤΤΕΙΝ ΤΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ

Οι εταιρείες διαμεσολάβησης μας έχουν «τρελάνει» στα τηλεφωνήματα για φθηνότερο ρεύμα από τη ΔΕΗ. Κανείς όμως δεν μας πήρε τηλέφωνο να μας πει για το σχεδόν μηδενικό κόστος στο ρεύμα που θα έχουμε με τις ενεργειακές Κοινότητες. Μας θέλουν πελάτες και καταναλωτές και όχι παραγωγούς της ενέργειας που καταναλώνουμε..

Το ανεκπλήρωτο όραμα της ελευθερίας ισότητας, αδελφότητας και το ζητούμενο της αυθεντικής δημοκρατίας : 2249

Πρόκειται για μελέτη του Καθηγητή κοινωνιολογίας Ανδρέα Λύτρα «η δημοκρατία του κοινωνικού μέλλοντός μας» την οποία πρόκειται να εκδώσει το ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ Οργανώσεων της Κοινωνίας Πολιτών. Η μελέτη εξετάζει την εξέλιξη στις τρείς βασικές αρχές, στις οποίες οικοδομήθηκε το όραμα της νεωτερικότητας, δηλαδή την ελευθερία, την ισότητα και την αδελφότητα, ενώ θέτει το θεμελιακό ερώτημα: κατά πόσο οι αρχές  αυτές εκπληρώθηκαν ιστορικά ή παραμένουν ζητούμενο σε σχέση πάντα με την πρόοδο της δημοκρατίας;

Σε μια πρώτη προσέγγιση, διακόσια τριάντα περίπου χρόνια μετά την γαλλική επανάσταση που τέθηκαν για πρώτη φορά ξεκάθαρα  αυτές οι αρχές,  παρά τους κοινωνικούς και πολλές φορές αιματηρούς ταξικούς αγώνες, οι  ιδεολογικές και πολιτικές προσδοκίες, παραμένουν εν πολλοίς ανεκπλήρωτες. Ιδιαίτερα σε ότι αφορά το αίτημα της ισότητας και αδελφότητας τα τελευταία χρόνια υπάρχει σημαντικό άνοιγμα και  πισωγύρισμα, μολονότι περιστασιακά οι ανισότητες, για μια τριακονταετία μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, είχαν μειωθεί.

Είναι αλήθεια ωστόσο, τα εισοδήματα πολλαπλασιάστηκαν συγκριτικά με τις προβιομηχανικές κοινωνίες και η ζωή βελτιώθηκε στο γενικό πληθυσμό σε πολλά επίπεδα, χάρις στις τεχνολογίες της Α΄ και Β΄ βιομηχανικής επανάστασης. Οι πολιτικοί θεσμοί όμως, εάν εξαιρέσει κανείς τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ψήφο των γυναικών, ελάχιστα εξελίχθηκαν αντίστοιχα με τις τεχνολογικές δυνατότητες καθώς έχουμε εισέλθει στην περίοδο της Γ΄, ίσως και της Δ΄, βιομηχανικής επανάστασης. Ιδιαίτερα εάν θέσουμε το ερώτημα: κατά πόσο η αντιπροσωπευτική δημοκρατία εγγυάται το ουσιαστικό περιεχόμενο για την ελευθερία, ισότητα και την αδελφότητα;

Η ελευθερία, ως έννοια, στο δυτικό κυρίως κόσμο, περιορίστηκε στην ελεύθερη επιλογή στην αγορά και στην τυπική ελευθερία της ψήφου. Η πολιτική ελευθερία καθυστέρησε πολύ να γίνει πράξη, ενώ ταλαιπωρήθηκε, από εκτροπές, αυταρχισμούς, φασιστικές παρεμβολές και δικτατορίες, μέχρι και τις τελευταίες δεκαετίες του εικοστού αιώνα. Ακόμη συνυπάρχει με ένα σύστημα ποινών που παραβιάζει αντί να προασπίζεται το νόημα και το περιεχόμενό της.

Η ισότητα, αναγνωρίστηκε μόνο ως ισότητα απέναντι στο νόμο. Αν και ήταν μια θετική εξέλιξη, σε σχέση με το παλαιό καθεστώς, υπήρξε ανεπαρκής, καθώς παράκαμψε την πραγματική οικονομική και εκπαιδευτική ανισότητα, όπως και την ανισότητα των ευκαιριών. Για όσο διάστημα ορισμένες μειονότητες είχαν αποκλειστικώς τα δικαιώματα του «εκλέγειν» και του «εκλέγεσθαι», οι νόμοι ανταποκρίνονταν μόνον στα συμφέροντα των ολιγαρχιών και επομένως η ισότητα έναντι του νόμου ήταν υποκριτική.

Η αδελφότητα, αντιμετωπίζεται ακόμη ως ζήτημα αλληλεγγύης με τη μορφή της περιστασιακής φιλανθρωπίας. Η αδελφότητα υπήρξε από την πρώτη στιγμή ανυπόστατη και παραπεταμένη από τη νεωτερική πολιτεία. Το υποκατάστατό της, δηλαδή η κοινωνική αλληλεγγύη, ήταν μια καταφυγή των ισχνών μειονοτήτων των ισχυρών, για να αποφύγουν την αναίρεση των προνομίων τους, σε πολύ δύσκολες εποχές για την οικονομική και κοινωνική οργάνωση.

Με παροχές και δοσίματα, τα οποία μπορούσαν και να αναιρεθούν, κατεύνασαν την κοινωνική ορμή για ουσιαστικούς μετασχηματισμούς και παρείχαν δυνατότητες στους ταπεινούς, που προσομοίαζαν με την αξιοπρεπή επιβίωση και αρκετές φορές συγχέονται με τα κοινωνικά δικαιώματα. Στο τέλος αυτού του κύκλου, οι πολιτικοί και ιδεολογικοί εκπρόσωποι των ισχνών μειονοτήτων ισχυρίστηκαν, ότι οι ωφελούμενοι από τις παροχές της «κοινωνικής αλληλεγγύης» ήταν παρασιτικοί για την κοινωνία και η «ευφορία τους επιβαρυντική για την εφορία». Η αδελφότητα είναι ακόμη απούσα, ενώ οφείλουμε να την κάνουμε για πρώτη φορά πραγματικότητα.

ΓΙΑ ΜΙΑ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Η κοινωνική οικονομία ως παγκόσμιο φαινόμενο και η Ελληνική ιδιαιτερότητα :

ΑΠΟ ΤΑ ΜΕΣΑ της δεκαετίας του ’70 σε όλες τις αναπτυγμένες χώρες του κόσμου απλώνεται μια σημαντική ανάπτυξη του ‘‘κοινωνικού ακτιβισμού’’, της ‘‘αυτο-οργάνωσης’’, της κινητοποίησης και ενεργοποίησης πολιτών με κοινό παρανομαστή την ανάπτυξη δράσεων, που διαμορφώνουν νέους θεσμούς αλληλεγγύης και με τη σειρά τους αυτοί οι θεσμοί οδηγούν στην ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας. Ο τομέας αυτός με οποιοδήποτε όνομα κι αν αποκαλείται – τρίτος τομέας ή τομέας αλληλέγγυας κοινωνικής οικονομίας ή μη κερδοσκοπικός τομέας – έχει το ίδιο κοινωνικό αποτέλεσμα. Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο υλοποιούν την αλληλέγγυα οικονομία. Εργάζονται και καταναλώνουν για την ευημερία των ιδίων και των συνανθρώπων τους, και όχι για το κέρδος, πραγματοποιούν δηλαδή αυτό που έχει σημασία για την αλληλέγγυα οικονομία, τη δημιουργία ικανοποιητικών οικονομικών συνθηκών για όλους τους ανθρώπους. Οι κυβερνήσεις και τα κράτη παρακολουθούν αυτή τη διαδικασία, άλλοτε την εμποδίζουν θεσμικά και άλλοτε την ενσωματώνουν στην πολιτική κοινωνικής πρόνοιας.

Η αλήθεια για την Κοινωνική Οικονομία και η ανάγκη αυτονομίας του χώρου έναντι του κράτους και της αγοράς

Η αλήθεια

Σε όλο τον κόσμο οι πιο ανθεκτικές και βιώσιμες οικονομίες, τα τελευταία χρόνια που βρισκόμαστε σε περιόδους κρίσης είναι εκείνες που έχουν αναπτύξει ένα σημαντικό κομμάτι στο τομέα  της κοινωνικής οικονομίας. Αντικειμενικά πρόκειται για μια αναγκαία συνθήκη που τις θωρακίζει έναντι στην ανεργία και την φτώχεια. ¨όλα τα στοιχεία που έχουμε μας δείχνουν ότι στις ανεπτυγμένες χώρες της δύσης, αλλά και γρήγορα αναπτυσσόμενες χώρες Κίνα και Ινδία το 10%-12% του ΑΕΠ δημιουργείται από τις κοινωνικές επιχειρήσεις και συνεταιρισμούς.

ΟΙ ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ

Από τους διεθνείς οργανισμούς αναγνωρίζεται ότι, η κοινωνική οικονομία είναι ένας από τους βασικός πυλώνες μείωσης των κοινωνικών ανισοτήτων – και καταπολέμησης της ανεργίας και φτώχειας  για τον 21ο αιώνα.

Αναγνωρίζεται ότι η κοινωνική οικονομία είναι αναγκαίος όρος, για την ανακατεύθυνση και στόχευση των νέων τεχνολογιών προς την επινόηση νέων θέσεων εργασίας και εισοδημάτων.

Αναγνωρίζεται παράλληλα ότι είναι ο χώρος θεσμικής και πολιτικής καινοτομίας και αυτοοργάνωσης της κοινωνίας.  Δηλαδή  ο χώρος ουσιαστικής αλληλεπίδρασης  για  την συμμετοχική δημοκρατία και μέθεξη με τη συλλογική δημιουργία της κοινωνίας πολιτών.

Η ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΔΥΣΚΟΛΙΑ ΣΤΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗ από τη Δεύτερη στην Τρίτη Βιομηχανική Επανάσταση είναι μάλλον διανοητική παρά τεχνικής υφής.  J.Rifκιν   Εμείς θα προσθέταμε ότι η μεγαλύτερη δυσκολία δεν στον τεχνολογικό εκσυγχρονισμό  αλλά στον θεσμικό εκσυγχρονισμό και οργάνωση της κοινωνίας. Πολύ άμεσα θέλουμε να αποκτήσουμε της τελευταίας τεχνολογίας «κινητό» αλλά πολύ δύσκολα αλλάζομε τους θεσμούς στην οργάνωση της εργασίας του σχολείου και της πολιτικής. Κι αυτό έχει ως συνέπεια την παρακμιακή λειτουργία που επικρατεί στις μέρες μας. Για αυτό και η επείγουσα ανάγκη επιμόρφωσης σε νέους θεσμούς και στην οργάνωση της κοινωνικής οικονομίας.

  • Εισήγηση Βασίλη Τακτικού στην ημερίδα του Κινήματος Δημοκρατών Σοσιαλιστών για την κοινωνική οικονομία- επιχειρηματικότητα
  • ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΤΗΣ  ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

Αντίθετα στη χώρα μας  που κυριαρχείται από τον κρατισμό ελάχιστα αναγνωρίζεται και  προβάλλεται από το Ελληνικό πελατειακό πολιτικό -κομματικό σύστημα αυτή η ζωτική αλήθεια. Κατά συνέπεια ο τρίτος τομέας της οικονομίας όχι μόνο δεν ενισχύεται αλλά υφαρπάζονται οι πόροι του  Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου που προορίζονται  για αυτό σκοπό για να καλύψουν  λειτουργικές ανάγκες ενός υπερτροφικού κράτους.

Ένα παράδειγμα είναι τα προγράμματα stage που επανήλθαν το 2012 ως κοινωφελή εργασία στο δημόσιο και τους Δήμους ενώ όλοι γνωρίζουν ότι πρόκειται για προσωρινά επιδοτούμενους για την γραφειοκρατία στο δημόσιο και τους Δήμους.

Το ιστορικό της υπόθεσης έχει ως εξής:

Την περίοδο 2010-11 επί Κυβέρνησης Παπανδρέου προγραμματίστηκε (από την Κατσέλη ως υπουργό) ένα ποσόν πάνω από 1 δις στο οποίο είχαν πρόσβαση οι φορείς κοιν. οικονομίας.

.

Για αυτό είναι λάθος να ταυτίζουμε την κοινωνική οικονομία με την αλληλεγγύη και την φιλανθρωπία της ετερότητας που είναι βέβαια επιθυμητή, αλλά δεν συνιστά κοινωνική επιχειρηματικότητα που είναι αλληλεγγύη και συνεργατισμός της κοινότητας που παράγει και καταναλώνει αγαθά χωρίς το σκοπό του κέρδους.

Στο ερώτημα πως εμπλέκεται το κράτος σε αυτή την διαδικασία πρέπει να απαντήσουμε, πως το κράτος εμπλέκεται παντού αφού φορολογεί όλους τους πολίτες και τις κοινωνικές επιχειρήσεις αλλά και παρεμβαίνει στην αναπτυξιακή πολιτική. Δεν μας φορολογεί για να μας παρέχει μόνο ασφάλεια αλλά και παιδεία, υγεία και αναπτυξιακά κίνητρα.

Έχει υποχρέωση λοιπόν να στηρίξει την κοινωνική οικονομία. Η διαφορά μας είναι ότι το κράτος και οι Δήμοι δεν μπορεί να είναι θεσμικά κοινωνικοί επιχειρηματίες.

Υπάρχει όμως ένας πρόσθετος λόγος ιστορικής σημασίας για την στήριξη της κοινωνικής οικονομίας από τους πολιτικούς θεσμούς που υπαγορεύεται από τις μεγάλες τεχνολογικές αλλαγές μετατοπίσεις αναγκών και μορφών εργασίας.

  • ΜΕΓΑΛΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ
  • ΜΕΤΑΤΟΠΙΣΕΙΣ ΑΝΑΓΚΩΝ ΚΑΙ ΜΟΡΦΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Το πιο εντυπωσιακό κοινωνικό φαινόμενο τον τελευταίο αιώνα, είναι η μετατόπιση των αναγκών και των μορφών εργασίας παράλληλα με την υπερσυγκέντρωση πληθυσμού στα αστικά κέντρα. Ένα άλλο καθοριστικό φαινόμενο είναι αυτό της μισθωτής εργασίας που κυριάρχησε στην συγκεντροποίηση της παραγωγής αλλά και της υπερδιόγκωσης του οικονομικού ρόλου του κράτους.

Αν σκεφτούμε ότι περί το 1920 οι δημόσιες δαπάνες πέρα από τις πολεμικές δαπάνες βρισκόταν περίπου στο 10% του ΑΕΠ, ενώ σήμερα στην Ελλάδα έχει ανέλθει περίπου στο 50%. θα δούμε πόσο έχουν στενέψει τα περιθώρια της κρατικής παρέμβασης.

Τα οικονομικά μεγέθη των μετατοπίσεων όμως δεν σταματούν εδώ. Πριν ένα αιώνα το 80% της οικονομίας βασιζόταν κυρίως στην γεωργία και στην μεταποίηση για την ικανοποίηση βασικών αναγκών διατροφής. Ένα μεγάλο μέρος της εργασίας ήταν αφιερωμένο στην παραγωκατανάλωση, δηλαδή οι άνθρωποι της εποχής παρήγαγαν κυρίως για να τραφούν οι ίδιοι και οι οικογένειές τους.

  • ΤΟΜΕΙΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι ένας προνομιακός χώρος για την κοινωνική οικονομία  χάρις στη εγγύτητα προς τον πολίτη και τις κοινωνικές ομάδες που συγκροτούν σχετικές πρωτοβουλίες.

Παρά αυτό το γεγονός συμπιέζεται σήμερα από το κράτος περισσότερο από κάθε άλλο θεσμό περιορίζοντας τους διαθέσιμους οικονομικούς πόρους στο 40% εκείνων που ήσαν διαθέσιμοι πριν από την κρίση.

Αυτές οι συνθήκες μπορούν να διαφοροποιηθούν μόνο με την εφαρμογή των θεσμών της κοινωνικής οικονομίας.

Η  Τοπική ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ μπορεί να επενδύσει στην προοπτική  της  κοινωνικής οικονομίας με την ενεργοποίηση ανενεργών υλικών πόρων και του κοινωνικού κεφαλαίου .

Μπορεί να επεκτείνει τις κοινωνικές παροχές και υπηρεσίες της μέσω της κοινωνικής οικονομίας σε μια εποχή που στενεύουν οι παροχές από το κράτος.

  • ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΟΙ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΙ ΤΟ ΠΡΏΤΟ ΒΉΜΑ

Η αρνητική τάση που υπάρχει να αξιοποιήσουμε την συμμετοχική οικονομία στη χώρα μας, που βασική της έκφραση είναι οι καταναλωτικοί συνεταιρισμοί, έχει επιφέρει την αποτελμάτωση των θεσμών της κοινωνικής οικονομίας.

Θα πρέπει να επισημάνουμε  ότι χωρίς κινητοποίηση και την συμμετοχή των καταναλωτών και της κοινωνίας, θα δυσκολευτούν πολύ και οι πρωτοβουλίες των παραγωγικών και κοινωνικών συνεταιρισμών.

Για την δημιουργία καταναλωτικών  συνεταιρισμών στα αστικά κέντρα χρειάζεται κινητοποίηση και οργανωτική τεχνογνωσία από τους περιφερειακούς μηχανισμούς στήριξης της κοινωνικής οικονομίας.

  • ΤΟ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΓΚΑΙΟΣ ΟΡΟΣ ΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ.

Η κοινωνική οικονομία όπως τονίσαμε διακρίνεται κατά βάση από το συλλογικό υποκείμενο της επιχειρηματικότητας, το οποίο εμπλέκεται και συμμετέχει κάθε φορά υπό την μορφή συλλογικότητας μέσα από μια κοινωνική ομάδα στη κοινωνική επιχείρηση.

Βασικό της χαρακτηριστικό ο περιορισμός της διαμεσολάβησης και στη μείωση του κόστους συναλλαγών με ευεργετικές επιπτώσεις στους μετέχοντες και  το σύνολο της κοινωνίας.

Στοχεύει, στο αμοιβαίο όφελος παραγωγού και καταναλωτή και με αυτή την έννοια ο καταναλωτής είναι και συμμέτοχος στην επιχείρηση με χαρακτηριστικό παράδειγμα τους καταναλωτικούς συνεταιρισμούς.

  • Η ΕΠΕΝΔΥΣΗ ΣΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ
  • ΤΟ ΕΜΜΕΣΟ ΚΕΡΔΟΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

Οι επενδύσεις λοιπόν με στόχο  την κινητοποίηση του  κοινωνικού κεφαλαίου είναι προαπαιτούμενο για την συμμετοχική οικονομία, τους μεγάλους καταναλωτικούς συνεταιρισμούς, τους μικρούς και ευέλικτους παραγωγικούς και τις τοπικές κοινωνικές συμπράξεις. Το όφελος της συμμετοχικής επένδυσης σε αυτό το επίπεδο για κάθε καταναλωτή και εργαζόμενο που μετέχει σε αυτή τη διαδικασία είναι η μείωση του κόστους των συναλλαγών άρα ένα έμμεσο κέρδος.

  • Η ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΜΑΘΗΣΗ

Η σχέση μεταξύ κοινωνικού κεφαλαίου και δια βίου μάθησης απέκτησε τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερη σημασία μέσα στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μέσα από τη χάραξη πολιτικών για την εκπαίδευση και την κατάρτιση, η Ευρωπαϊκή πολιτική στοχεύει στο να εξισορροπήσει τις αυξημένες ανάγκες που παρουσιάζονται στα πλαίσια αντιμετώπισης της ανεργίας και  στη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής.

  • ΤΟΠΙΚΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΣΥΜΠΡΑΞΕΙΣ

Ο νέος νόμος για την κοινωνική αλληλέγγυα οικονομία 4430/31-10-2016 θεσμοθετεί με σαφήνεια τη θεσμική συνεργασία των Δήμων και των οργανώσεων της κοινωνικής οικονομίας στο άρθρο 7 με τη δυνατότητα προγραμματικών συμφωνιών, ενώ προβλέπονται «ενώσεις» σε δευτεροβάθμιο επίπεδο στο άρθρο 9. Έτσι μπορούν να οργανωθούν με τη στήριξη των δήμων και περιφερειών «οι τοπικές κοινωνικές συμπράξεις¨».

Σε αυτό το πλαίσιο προτείνεται ,  μια γέφυρα συνεργασίας του ενιαίου χώρου της κοινωνικής οικονομίας, με την Τ.Α  για την δημιουργική αλληλεπίδραση των δύο χώρων και την ανταλλαγή τεχνογνωσίας.

Οι «τοπικές κοινωνικές Συμπράξεις» συγκροτούν ενώσεις, από τοπικές συλλογικότητες, κοινωνικά δίκτυα, συνεταιρισμούς  και δομές της Τ.Α. κι αυτό μπορεί να γίνει σε κάθε Δήμο.  Κάθε Σύμπραξη μπορεί να συσταθεί σύμφωνα με το νέο νόμο διαμορφώνοντας  ένα πλαίσιο συνεργασίας με ένα τοπικό Σύμφωνο, που θα μπορούσαμε να το χαρακτηρίσουμε υπό προϋποθέσεις   ένα τοπικό «κοινωνικό συμβόλαιο».

Οι Συμπράξεις αυτές μπορούν να σχεδιάζουν και να υλοποιούν προγράμματα ενίσχυσης των κοινωνικών δομών στους δήμους με νέες μορφές οργάνωσης της κοινωνικής επιχειρηματικότητας. (π.χ. βοήθεια στο σπίτι, παιδικοί σταθμοί, κοινωνικά ιατρεία κ.α.)

Δομές οι οποίες μπορούν να κατευθύνουν και να συμβουλεύσουν στη συγκέντρωση κοινωνικού  και διανοητικού κεφαλαίου, αλλά και χρηματικού επενδυτικού κεφαλαίου με τη συμμετοχή της κοινότητας.

Παράλληλα,  είναι αναγκαίος ένας μηχανισμός δικτύωσης και οργάνωσης που οφείλει να εξυπηρετεί το σύνθετο έργο της κινητοποίησης των ανθρώπινων πόρων και  δικτύωσης των κοινωνικών επιχειρήσεων από όλες τις πλευρές – πολίτες, καταναλωτές, επαγγελματίες, παραγωγούς, κοινωνικούς φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Σύμφωνα λοιπόν με αυτή την θεώρηση η κοινωνική οικονομία στην Ελλάδα χρειάζεται ολοκληρωμένους θεσμούς και δίκαιους κανόνες παιγνιδιού που δεν μπορούν να προκύψουν διαφορετικά  εάν δεν οργανωθεί ο χώρος σε δευτεροβάθμιο και τριτοβάθμιο επίπεδο με ενώσεις.

Γιατί η κοινωνική οικονομία δεν είναι μια ετερότητα του κράτους και της αγοράς αλλά ένας αυτόνομος χώρος της κοινωνίας που χρειάζεται να αναγνωρίσει το πολιτικό σύστημα.

Ένα βήμα μπροστά τρία βήματα πίσω στην Κοινωνική Οικονομία :

Ακούσαμε προχθές στην Πάτρα στο Περιφερειακό Συνέδριο Δυτικής Ελλάδας από την αρμόδια Υπουργό εργασίας Ράνια Αντωνοπούλου, τις ίδιες θέσεις για την κοινωνική Οικονομία που προβάλλουμε εδώ και πολλά χρόνια.

ΠΡΩΤΟΝ, ότι οι φορείς της κοινωνικής οικονομίας θα είναι ξεκάθαρα μη κερδοσκοπικοί και συνεργατικοί αποκλείοντας τους μεσάζοντες και διαμεσολαβητές.

ΚΑΙ ΔΕΥΤΕΡΟΝ ότι η κοινωφελής εργασία στους Δήμους δεν νομιμοποιείται από την Ε.Ε. για να καλύπτει πάγιες και διαρκείς ανάγκες των Δήμων και ότι ο στόχος είναι να παράγεται ουσιαστικό προϊόν και αποτέλεσμα. Επιτέλους μετά τρία χρόνια ακούμε κάποιες βασικές αλήθειες Γράφει ο ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΑΚΤΙΚΟΣ

Τα επιδοτούμενα προγράμματα εργασίας με πόρους κυρίως από Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) και η «Κοινωνική οικονομία» προβάλλονται ως πολιτικές για την δημιουργία νέων θέσεων εργασίας σαν να επρόκειτο για καινοτόμες και αποτελεσματικές πολιτικές. Στην πραγματικότητα έχουμε μια ανασκευή της ίδιας κατεύθυνσης με τις προηγούμενες Κυβερνήσεις με περισσότερο κράτος αυτή την φορά που εμποδίζει εξίσου την ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας.

Τα πεντάμηνα των επιδοτούμενων έγιναν οκτάμηνα και η κοινωνική οικονομία έγινε προπαγάνδα χωρίς πόρους, ουσιαστικό αντίκρισμα και μετρήσιμο αποτέλεσμα.

Η μόνη ουσιαστική διαφοροποίηση με το παρελθόν είναι ότι πλέον μειώθηκε το κομμάτι της επιδοτούμενης κατάρτισης των ανέργων και αυξήθηκαν οι προσωρινές προσλήψεις στους δήμους και το δημόσιο.

Απευθύνεται σε ένα πολύ μικρό τμήμα των εν δυνάμει φορέων της κοινωνικής οικονομίας, αγνοώντας τους δυναμικούς μαζικούς συνεταιρισμούς και κοινωνικές επιχειρήσεις που διαμορφώνουν το μέγεθος της κοινωνικής οικονομίας στην Ελλάδα.

Ένα άλλο ζήτημα που πρέπει να κατανοήσουμε ότι παγκοσμίως υπάρχουν όρια στη ζήτηση της μισθωτής εργασίας. Είτε το θέλουμε είτε όχι οι θέσεις μισθωτής εργασίας θα μειώνονται σταδιακά χρόνο με τον χρόνο, λόγω της ανάπτυξης των νέων τεχνολογιών της πληροφορικής και της ρομποτικής, το διαδίκτυο των πραγμάτων. Γι’ αυτό θα είμαστε αναγκασμένοι να επινοήσουμε ως αντίδοτο εκ νέου το συνεργατισμό και τη κοινωνική οικονομία.

Αυτή την παγκόσμια τάση μας την παρουσιάζει εύστοχα ο παγκοσμίου κύρους διανοητής Jeremy Rifkin στα βιβλία του «Τρίτη Βιομηχανική Επανάσταση» και «Το τέλος και το Μέλλον της Εργασίας»

Επομένως, εάν τα λάβουμε όλα αυτά υπόψη, είναι ανάγκη να προσαρμοστούμε στην εποχή μας, το μέλλον βρίσκεται στον συνεργατισμό, τους συνεταιρισμούς και την κοινωνική οικονομία.

Στον τομέα της υγείας με τη συνεργατική και συνεταιριστική οργάνωση, αξιοποιώντας πολλές φορές ανενεργά δημοτικά η δημόσια κτίρια μπορούν ν’ αναπτυχθούν τα κοινωνικά ιατρεία και οι πολυκλινικές, αντιμετωπίζοντας τόσο το πρόβλημα της ανεργίας όσο και το πρόβλημα του υψηλού κόστους υπηρεσιών υγείας για ανασφάλιστους, αφού τέτοιες κοινωνικές επιχειρήσεις μπορούν και προσφέρουν υπηρεσίες με ελάχιστο κόστος.

Στον τομέα της μεταποίησης μπορεί κατ’ αρχάς να αποφευχθεί το κλείσιμο πολλών εργοστασίων με τη συνεταιριστική οργάνωση της παραγωγής και μπορούν ταυτόχρονα να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας και εισοδήματα σε μικρές συνεταιριστικές μονάδες τυποποίησης και συσκευασίας προϊόντων.

Στον τομέα του τουρισμού μεγάλα πλέον τουριστικά γραφεία με παγκόσμια εμβέλεια λειτουργούν σε συνεταιριστική βάση. Από την άλλη πλευρά, τοπικές κοινότητες και περιοχές προβάλλουν τα συγκριτικά τους πλεονεκτήματα και διαχειρίζονται υπηρεσίες συνεργατικά. Ειδικές μορφές τουρισμού όπως ο οικοτουρισμός, αγροτουρισμός και βιοτουρισμός αναπτύσσονται συνεταιριστικά. Σε κάθε περίπτωση είναι ένας τομέας που μπορούν να δημιουργηθούν πολλές νέες θέσεις εργασίας.

Στο εμπόριο και στο ηλεκτρονικό εμπόριο υπάρχουν πολλά επιτυχημένα παραδείγματα με κοινωνικά supermarket, κοινωνικά παντοπωλεία και κάθε είδους καταναλωτικούς συνεταιρισμούς που δημιουργούν επιπλέον απασχόληση και κοινωνική προσφορά. Το ηλεκτρονικό εμπόριο επίσης μέσα από τους κοινωνικούς συνεταιρισμούς προσφέρει νέες δυνατότητες για μικρούς παραγωγούς, ακόμη και σε απομακρυσμένες περιοχές να διαθέσουν τα προϊόντα τους.

Στον τομέα των υπεργολαβιών στους Δήμους και τις μεγάλες επιχειρήσεις, οι Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί ως ενώσεις προσώπων μπορούν να αποτελέσουν το κατάλληλο θεσμικό εργαλείο για αναθέσεις έργων υπεργολαβιών, αντιμετωπίζοντας πιο ευέλικτα το πρόβλημα της ανεργίας.

Στην εκπαίδευση-επιμόρφωση-δια βίου μάθηση, τα κοινωνικά φροντιστήρια και κοινωνικά εκπαιδευτήρια μπορούν να κάνουν προσιτή την εκπαίδευση και επιμόρφωση σε άτομα με χαμηλά εισοδήματα, αλλά και να δώσουν ευκαιρίες απασχόλησης σε νέους επιστήμονες.

Στο περιβάλλον και την πράσινη ανάπτυξη, η εξοικονόμηση της ενέργειας των κτιρίων, οι πράσινες στέγες η κομποστοποίηση και ανακύκλωση είναι τομείς οι οποίοι με τους κοινωνικούς συνεταιρισμούς μπορούν να προσφέρουν θέσεις εργασίας.

Ένας άλλος τομέας εφαρμογής είναι στο ίντερνετ-πληροφορική και την ενημέρωση. Εδώ συντελείται ήδη μια τεχνολογική και παράλληλα κοινωνική επανάσταση μείωσης του οριακού κόστους στην αναπαραγωγή και διακίνηση πνευματικών προϊόντων και γνώσης, αφού όπως φαίνεται μόνον συνεργατικά μπορούν να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας και σε αυτό το κομμάτι της αγοράς.

Στον τομέα των συμβουλευτικών υπηρεσιών μολονότι υπάρχουν πάρα πολλοί νέοι επιστήμονες άνεργοι – νομικοί. οικονομολόγοι, μηχανικοί, γεωπόνοι, περιβαλλοντολόγοι και πλήθος άλλες ειδικότητες – εντούτοις στη χώρα μας υπάρχει έλλειμμα συμβουλευτικών υπηρεσιών και το κόστος είναι ακριβό. Οι κοινωνικοί συνεταιρισμοί και σ’ αυτόν τον τομέα σίγουρα είναι μια λύση απέναντι στην ανεργία.

Οι Συνεταιριστικές τράπεζες, που υπάρχουν βέβαια και στη χώρα μας, μπορούν να βρουν μεγαλύτερο ζωτικό χώρο μέσα από ένα συνολικό σχέδιο για τη κοινωνική οικονομία στο οποίο μπορεί να συμμετέχει ενεργά και η Τ.Α. για να είναι πιο αποτελεσματικό.

Θα πρέπει να έχουμε υπόψη ενώ οι νέες τεχνολογίες καλπάζουν από άποψη νέων δυνατοτήτων στην ενέργεια και στην πράσινη οικονομία, οι Θεσμοί και οι εφαρμογές βραδυπορούν, για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας και ανεργίας».

Τι είναι αυτό που εμποδίζει την γρήγορη μετάβαση από τα ρυπογόνα ορυκτά καύσιμα, το πετρέλαιο και τον άνθρακα, στις ήπιες μορφές ενέργειας, εάν λάβουμε υπόψη τις νέες τεχνολογίες αξιοποίησης της Ηλιακής ενέργειας που επιτρέπουν την απεριόριστη χρήση της σε αποκεντρωμένο επίπεδο.

Αν ρίξουμε μια ματιά στα οικονομικά μεγέθη που επενδύονται από τις μεγάλες εταιρείες και κράτη στα ορυκτά καύσιμα θα διαπιστώσουμε ότι οι επενδύσεις στις ήπιες μορφές υστερούν κατά κράτος με μικρές εξαιρέσεις. Υπάρχουν Χώρες με ανεπτυγμένες ΑΠΕ, όπως

Ο Καναδάς που παράγει το 66% της ηλεκτρικής του ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ενώ άλλες χώρες που παράγουν ανάλογο ποσό ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, η Νορβηγία, η Δανία, στη Σουηδία (53,9%), τη Φινλανδία (39,3%), τη Λετονία (37,6%) και την Αυστρία (32,1%),η Νέα Ζηλανδία, και η Βραζιλία.

Σε παγκόσμιο όμως επίπεδο μολονότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας «γίνονται όλο και πιο ανταγωνιστικές από πλευράς κόστους» και συμβάλλουν στις χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, το ποσοστό ΑΠΕ πλησιάζει το 15% στη χώρα μας (Ελλάδα) σύμφωνα με Εurostat το ποσοστό ενεργειακής κατανάλωσης ΑΠΕ στο 15,4%.

Βλέπουμε έτσι, μια υστέρηση σε σχέση με τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα που είναι η ηλιοφάνεια και η νησιώτικη διάρθρωση της χώρας καθώς το πολιτικό μας σύστημα είναι προσανατολισμένο, περισσότερο στα πετρέλαια που απαιτούν μεγάλο κόστος και περίπλοκες διαδικασίες για να αντληθούν, πέραν από το περιβαλλοντικό κόστος.

Τι είναι εκείνο που καθυστερεί τις επενδύσεις σε τομείς που η κοινωνία και η Τοπική Αυτοδιοίκηση μπορεί κατανεμημένα να επενδύσει με μικρά μερίδια των πολιτών καταναλωτών μέσα από ενεργειακές κοινότητες και ενεργειακούς συνεταιρισμούς;

Είναι ζήτημα μόνο νομοθεσίας, που αντιμετωπίζεται με το νέο νόμο για τις «ενεργειακές κοινότητες» η κάτι πιο περίπλοκο σε σχέση με τους θεσμούς που επικρατούν και ευνοούν ακόμη τις συγκεντρωτικές και ρυπογόνους τεχνολογίες στη χρήση τους όπως είναι τα ορυκτά καύσιμα.

Ο νέος νόμος για τις «ενεργειακές κοινότητες» και ενεργειακούς συνεταιρισμούς είναι ένα σημαντικό βήμα. Αλλά δεν είναι η μοναδική προϋπόθεση που θα αλλάξει τα θεσμικά δεδομένα. Και με το νόμο 1667/86 θα μπορούσε να γίνει και έχουν γίνει δύο τέτοιοι ενεργειακοί συνεταιρισμοί στην χώρα μας. Το θέμα είναι τα κίνητρα για να εμπλακούν σε αυτή την υπόθεση η Τοπική Αυτοδιοίκηση, οι οργανώσεις της κοινωνίας πολιτών και εν γένει οι πολίτες καταναλωτές.

Πρόκειται για το νέο επιχειρηματικό υποκείμενο στο χώρο της ενέργειας, της ανακύκλωσης και της διαχείρισης περιβάλλοντος.

  • Η ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΤΟΥ ΔΟΓΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΜΙΣΘΩΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Δεν είναι μόνον η κρίση του δημόσιου χρέους που συνήθως μονοδιάστατα προβάλλεται για τη μείωση της απασχόλησης, αλλά πιο ουσιαστικός λόγος είναι οι τεχνολογικές εξελίξεις και οι δυσκολίες μετάβασης που αντιμετωπίζουν αυτές οι χώρες από τη 2η στην 3η βιομηχανική επανάσταση. Σήμερα διαπιστώνουμε ότι οι πιο σημαντικοί τομείς της συρρίκνωσης της απασχόλησης είναι οι άλλοτε κραταιοί τομείς στο τομέα της απασχόλησης, ο τραπεζικός τομέας, η δημόσια διοίκηση, οι κοινωνικές υπηρεσίες κ.λπ.

Η βασική προσέγγιση για να αντιμετωπιστεί η διαρκώς μειούμενη απασχόληση είναι η υπέρβαση του δόγματος της μισθωτής εργασίας, στο χώρο του δημοσίου και η εισαγωγή ενός συνεργατικού μοντέλου με τριμερή τοπική συμφωνία Τοπικής Αυτοδιοίκησης, συνεταιρισμών εργαζομένων και κοινωνικών ομάδων ωφελούμενων που έχουν ανάγκη συγκεκριμένων και διαπιστευμένων υπηρεσιών.

Επομένως, ούτε το κράτος ούτε οι μεγάλες ιδιωτικές εταιρείες μπορούν να δημιουργήσουν πρόσθετες θέσεις εργασίας. Ζητούμενο είναι πλέον οι λιγότερες απώλειες. Υπό αυτές τις συνθήκες, τίθεται το ζήτημα σε ποιους τομείς της οικονομίας μπορούν να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας.

Μέχρι τώρα, η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι νέες θέσεις εργασίας μπορούν να δημιουργηθούν κυρίως στον συνεταιριστικό τομέα. Οι χώρες με υψηλό ποσοστό κοινωνικής οικονομίας, όπως είναι οι Κάτω Χώρες, η Δανία, δείχνουν χαμηλότερο ποσοστό ανεργίας στους νέους. Η νέα δημιουργία επιχειρήσεων και εναλλακτικών μορφών εργασίας.

Με βάση αυτές τις παγκόσμιες τάσεις το Πανελλήνιο Παρατηρητήριο προτείνει ένα μοντέλο τοπικών δράσεων που το ονομάζει «Κυψέλες Συνεργατισμού».

Οι «Κυψέλες Συνεργατισμού» συνιστούν: Συνέργειες συλλογικών οργανώσεων της Κοινωνίας Πολιτών, Τοπικής Αυτοδιοίκησης και φορέων Κοινωνικής Οικονομίας, με την δημιουργία Κοινωνικών Τοπικών Συμπράξεων.

Πρόκειται, για ένα μοντέλο εναρμόνισης μεταξύ προσφοράς και ζήτησης και συνεργειών μεταξύ – παραγωγών- εργαζομένων –και καταναλωτών, με σαφή διάκριση από το μοντέλο της αγοράς.

Ενέργεια- Περιβάλλον- Ανακύκλωση / Θεσμοί και εφαρμογές κοινωνικής οικονομίας :

Ενώ οι νέες τεχνολογίες καλπάζουν από  άποψη νέων δυνατοτήτων στην ενέργεια και στην πράσινη οικονομία, οι Θεσμοί   και οι εφαρμογές βραδυπορούν, για την αντιμετώπιση της ενεργειακής  φτώχειας και ανεργίας».

Τι είναι αυτό που εμποδίζει την γρήγορη μετάβαση από τα ρυπογόνα ορυκτά καύσιμα, το πετρέλαιο και τον άνθρακα, στις ήπιες μορφές ενέργειας, εάν λάβουμε υπόψη τις νέες τεχνολογίες αξιοποίησης της Ηλιακής ενέργειας που επιτρέπουν την απεριόριστη χρήση της σε αποκεντρωμένο επίπεδο.

Αν ρίξουμε μια ματιά στα οικονομικά μεγέθη που επενδύονται από τις μεγάλες εταιρείες και κράτη στα ορυκτά καύσιμα θα διαπιστώσουμε ότι οι επενδύσεις στις ήπιες μορφές υστερούν κατά κράτος με μικρές εξαιρέσεις. Υπάρχουν Χώρες με ανεπτυγμένες ΑΠΕ, όπως

Ο νέος νόμος που ετοιμάζεται για τις «ενεργειακές κοινότητες» και ενεργειακούς συνεταιρισμούς είναι ένα σημαντικό βήμα. Αλλά δεν είναι η μοναδική προϋπόθεση που θα αλλάξει τα θεσμικά δεδομένα. Και με το νόμο 1667/86 θα μπορούσε να γίνει και έχουν γίνει δύο τέτοιοι ενεργειακοί συνεταιρισμοί στην χώρα μας. Το θέμα είναι τα κίνητρα για να εμπλακούν σε αυτή την υπόθεση η Τοπική Αυτοδιοίκηση, οι οργανώσεις της κοινωνίας πολιτών και εν γένει οι πολίτες καταναλωτές.

Πρόκειται για το νέο επιχειρηματικό υποκείμενο στο χώρο της ενέργειας, της ανακύκλωσης και της διαχείρισης περιβάλλοντος.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ

  • Περίληψη από την εισήγηση του Βασίλη Τακτικού στη Ημερίδα του  Εθνικού Κέντρου Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΕΚΠΑ) 7-12-2017, με θέμα: Η Κοινωνική Οικονομία ως πυλώνας Αειφόρου Ανάπτυξης: Εφαρμογές στην Ενέργεια και τα Απορρίμματα

Η θεσμική ζήτηση θέσεων εργασίας μέσω των κοινωνικών επιχειρήσεων:

κινείται έξω από τις συνήθεις πρακτικές  στο χώρο και εισάγει  μια καινοτόμο προσέγγιση η οποία βασίζεται στη μόχλευση του κοινωνικού κεφαλαίου και των ανενεργών πόρων οι οποίοι  πηγάζουν από τις συλλογικότητες που δρουν στον κοινόκτητο χώρο. Δεδομένου ότι, είναι μάταιο να περιμένει κανείς τη χρηματοοικονομική μόχλευση της αγοράς για την ενίσχυση της κοινωνικής οικονομίας είναι  απαραίτητη προϋπόθεση η θεσμική  ζήτηση προϊόντων υπηρεσιών και για την βιωσιμότητα των κοινωνικών επιχειρήσεων.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟΥΣ ΔΗΜΟΥΣ

Πρόσφατα, το Ινστιτούτο Μελετών Κοινωνικής Οικονομίας «ΙΝΜΕΚΟ» έστειλε επιστολή προς όλους τους Δήμους για ένα ολοκληρωμένο σχέδιο Ανάπτυξης της Κοινωνικής οικονομίας σε τοπικό επίπεδο. Έχοντας ως δεδομένη την ανταπόκριση για σχετική εισήγηση σε παραπάνω από δέκα Δήμους και ειδικότερα για επιμορφωτικό το πρόγραμμα «Μέντορες» Κοινωνικής Οικονομίας ετέθη το ζήτημα από τους Δήμους ότι, σε τοπικό επίπεδο υπάρχει απροθυμία για κοινωνικούς συνεταιρισμούς και εργασιακούς συνεταιρισμούς.

Το «όραμα» του μέσου ανθρώπου της απεριόριστης μισθωτής εργασίας που αγάπησαν εργοδότες και εργαζόμενοι δεν είναι πλέον για όλους. Πολλοί για να βιοποριστούν θα αναγκαστούν να γίνουν αυτοαπασχολούμενοι όπως οι παππούδες τους. Όχι κατά ανάγκη κτηνοτρόφοι και καλλιεργητές αλλά παρέχοντας προϊόντα και υπηρεσίες ευζωϊας σε ένα πληθυσμό που γηράσκει.

Οι νέες συνθήκες λοιπόν στο χώρο της εργασίας κάνουν επιτακτική την ανάγκη για εναλλακτικές σχέσεις εργασίας και για την αντιμετώπιση της φτώχειας.

Η ΓΗ ΤΗΣ ΣΠΑΝΙΣ ΚΑΙ Ο ΉΛΙΟΣ ΤΗΣ ΑΦΘΟΝΙΑΣ

Το ρήγμα στο παραδειγματικό μοντέλο έρχεται από τις εξελίξεις όπως είπαμε στο χώρο της ενέργειας. Από την αφθονία και τη δωρεάν ενέργεια του Ήλιου έναντι της σπανιότητας των ενεργειακών πόρων της γης. Το ενεργειακό τοπίο αλλάζει όταν οι τοπικές κοινότητες και οι Δήμοι αποκτήσουν αυτονομία στην ενέργεια στο πλαίσιο του συνεργατισμού. Θα πρέπει να επισημάνουμε ακόμη  ότι η κοινωνική οικονομία διαφέρει ως προς τη σύνθεση κεφαλαίου αλλά και ως προς τη μισθωτή εργασία. Το κεφάλαιο στη προκειμένη περίπτωση  είναι συμμετοχικό και συγκροτείται από   τους συνεταιριστές  παραγωγούς και καταναλωτές και από τη χρήση παγίων που ανήκουν στη κοινότητα. Η εργασία είναι κατά αποκοπή και η αμοιβή σύμφωνα με τα παραδοτέα. Έτσι το εργατικό κόστος  προσαρμόζεται σύμφωνα με την απόδοση. Δεν μπορούν να υπάρχουν αργομισθίες όπως το δημόσιο. Το όφελος πολλές φορές είναι στη παροχή αγαθών και όχι σε χρήμα όπως συμβαίνει στις ενεργειακές κοινότητες.

Μα και συνεταιρισμοί στην Ελλάδα κατέρρευσαν θα μας πουν και εν μέρει δικαιολογημένα οι πολιτικοί μας.

Είναι αλήθεια ότι  συνεταιρισμοί κατέρρευσαν αλλά ποιοι συνεταιρισμοί. Όχι οι καταναλωτικοί και οι στεγαστικοί συνεταιρισμοί. Κατέρρευσαν οι κρατικά ελεγχόμενοι συνεταιρισμοί όπως στη πρώην Σοβιετική ένωση τα Κολχοζ και κολεκτίβες, αλλά σε μια σειρά από τις πρώην ανατολικές χώρες ανθούν σήμερα οι συνεταιρισμοί εργαζομένων στην Ανατολική Γερμανία, τη Ρουμανία και τη βουλγαρία. Κι αν πάμε στη Δ. Γερμανία και  μια σειρά άλλες κεντρικοευρωπαικές χώρες ανθούν οι ενεργειακές κοινότητες και καταναλωτικοί συνεταιρισμοί. Στην Ελλάδα επίσης κατέρρευσε ένα κρατικοδίαιτο μοντέλο στους αγροτικούς συνεταιρισμούς και όχι οι κοινωνικοί συνεταιρισμοί.

Όταν λοιπόν σε όλη την Ευρώπη η κοινωνική Οικονομία έχει συνδεθεί με το βιώσιμο μέλλον της εργασίας και της αλληλεγγύης δεν μπορεί αυτή η προοπτική να αγνοείται από την Ελληνική Πολιτική και την Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Τοπική αυτοδιοίκηση και κοινωνικές αναπτυξιακές συμπράξεις μεταξύ ΟΤΑ και κοινωνίας πολιτών :  2479

Η ενίσχυση της τοπικής πολιτιστικής κληρονομιάς και πολιτιστικής ταυτότητας στον αγροτικό χώρο

31 Αυγούστου 2018

  • Γράφει ο ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΑΚΤΙΚΟΣ

Η ύπαιθρος  και τα χωριά συνεχίζουν να μαραζώνουν κοινωνικά, παρά την οικονομική κρίση στα μεγάλα αστικά κέντρα και τα αντίστοιχα οικονομικά κίνητρα που υπάρχουν για τους νέους αγρότες . Από τα δεδομένα που έχουμε σήμερα, είναι φανερό ότι οι νέοι   εγκαταλείπουν τα χωριά τους ακόμη και όταν οι οικονομικές συνθήκες είναι χειρότερες στις πόλεις και με υψηλότερο κόστος ζωής. Ελάχιστες είναι οι εξαιρέσεις  τα χρόνια της κρίσης, με αντίστροφη πορεία από την πόλη προς το χωριά, που είναι ο επιθυμητός στόχος της περιφερειακής ανάπτυξης.

Διαπιστώνεται έτσι ότι, τα οικονομικά κίνητρα για τους νέους αγρότες και κυρίως για τις νέες γυναίκες δεν επαρκούν για να παραμείνουν και να εργαστούν στα χωριά τους. Μολονότι, οι νέες τεχνολογίες και το ΙΝΤΕΡΝΕΤ διευκολύνουν την επικοινωνία και την αποκέντρωση των υπηρεσιών άρα και την ανάπτυξη υπηρεσιών στην ύπαιθρο οι τάσεις παραμένουν αρνητικά. Μόνο σε περιοχές που έχει αναπτυχθεί ο μαζικός τουρισμός συγκρατήθηκε ουσιαστικά ο αγροτικός πληθυσμός από το μεγάλο κύμα της εσωτερικής μετανάστευσης προς τα μεγάλα αστικά κέντρα τα τελευταία 50 χρόνια. Αυτό όμως δεν είναι η λύση για την Ηπειρωτική Ελλάδα, τις ορεινές και αποκλειστικά αγροτικές περιοχές.

ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ- ΓΙΑ  ΣΥΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

ΜΕ ΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

Το τριήμερο Σεμινάριο  στο ΠΑΝΤΕΙΟ σε συνεργασία με την ΠΕΣΚΟ που γίνεται από τις 17-19 Ιανουαρίου, με ιδιαίτερο επιμορφωτικό αντικείμενο την «Ατζέντα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης για την Κοινωνική οικονομία» σηματοδοτεί μια νέα οπτική για το πεδίο της κοινωνικής Αλληλέγγυας οικονομίας.

Προβάλλει και αναδεικνύει την Κοινωνική οικονομία ως αναγκαία συνθήκη για το μέλλον της εργασίας και τις προνοιακές πολιτικές εν καιρώ οικονομικής ύφεσης.

Ως αναγκαία συνθήκη για την ελάφρυνση του κράτους και της Τοπικής αυτοδιοίκησης από τις μεγάλες πιέσεις που δέχονται για επέκταση της κοινωνικής αλληλεγγύης και προνοιακής πολιτικής σε μια εποχή συρρίκνωσης της μισθωτής εργασίας λόγω της λεγόμενης τεχνολογικής ανεργίας.

H σοσιαλδημοκρατία και η ανάγκη συμπληρωματικότητας του κράτους πρόνοιας

Από την Κοινωνική Οικονομία και την Πράσινη Ανάπτυξη

  • Γράφει ο ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΑΚΤΙΚΟΣ

Η μακρά ύφεση της σοσιαλδημοκρατίας στην Ευρώπη και στη χώρα μας, δεν είναι συγκυριακή πολιτική κρίση, αλλά κρίση του παραδειγματικού μοντέλου πάνω στο οποίο στηρίχθηκε και δημιούργησε το « Κοινωνικό Συμβόλαιο» και το κράτος πρόνοιας για το οποίο κέρδισε άλλοτε την πολιτική ηγεμονία. Η σοσιαλδημοκρατία δεν μπορεί να ισορροπεί πλέον μεταξύ κρατικού καπιταλισμού και ελεύθερης αγοράς. Δεν υπάρχουν πλέον οι ιστορικές και τεχνολογικές συνθήκες για να λειτουργήσει το κεϋνσιανό μοντέλο όπως στο παρελθόν με εργαλείο τον κρατικό παρεμβατισμό και τη φορολογία που δημιούργησε την καλή Κοινωνία των 2/3 και με τη φορολογία εξυπηρετούσε και τις βασικές ανάγκες στο υπόλοιπο 1/3. Όταν έπαψε να εξυπηρετεί αυτό το στόχο και υποχώρησε σε συντηρητικές επιλογές περιορίστηκε η κοινωνική της βάση.

Σήμερα, η ακραία παραγωγικότητα των νέων τεχνολογιών, ρομποτοποίηση και αυτοματοποίηση δεν περιορίζουν μόνο τη μισθωτή εργασία αλλά και τον ρόλο των εργαζομένων του εργατικού κινήματος και τέλος του παραδοσιακού υποκειμένου που στήριζε πολιτικά την σοσιαλδημοκρατία. Η συρρίκνωση μάλιστα της μισθωτής εργασίας που πολλές φορές παίρνει και την μορφή της υμιαπασχόλησης μειώνει την κατανάλωση, συρρικνώνει την φορολογική βάση της εργασίας και τις εισφορές των ασφαλιστικών ταμείων με αποτέλεσμα να περιορίζεται και το κράτος πρόνοιας. Το πρόβλημα είναι ότι δεν προβάλλεται εναλλακτική λύση.

Ακόμη και να είχαμε ένα κράτος που να λειτουργεί άψογα, χωρίς πελατειασμό, γραφειοκρατία και διαφθορά, πάλι θα υπήρχε πρόβλημα με την κάλυψη των αδυνάτων από το κοινωνικό κράτος.

Στην περίοδο της 2η βιομηχανικής επανάστασης ήταν εφικτός ο στόχος της πλήρους απασχόλησης στη βιομηχανία και τις υπηρεσίες και υπό αυτές τις συνθήκες εφικτός ο πλήρης αναδιανεμητικός χαρακτήρας του κράτους. Στην περίοδο της 3ης βιομηχανικής επανάστασης που διανύομε δεν είναι μόνο η παγκοσμιοποίηση που περιορίζει το ρόλο του κράτους αλλά οι ίδιες οι παραγωγικές συνθήκες.

Προς άλλη κατεύθυνση και παραδειγματικό πρέπει να αναζητηθεί η λύση. Κι αυτό που φαίνεται στον ορίζοντα είναι η κοινωνική οικονομία και η αειφόρορος ανάπτυξη της πράσινης οικονομίας. Ήδη στις πιο αναπτυγμένες χώρες είναι ένα πραγματιστικό φαινόμενο πάνω από το 10% στο εισόδημα που συμβάλλει από μια άλλη σκοπιά στην αντιμετώπιση του κοινωνικού αποκλεισμού. Το ερώτημα είναι γιατί δεν εντάσσεται ως νέος αυτός τομέας ως πυλώνας της σοσιαλδημοκρατικής πολιτικής στα προγράμματά τους από την στιγμή που η κοινωνική οικονομία είναι αναγκαία συνθήκη για το μέλλον της οικονομίας.

Μια πρώτη ερμηνεία που μπορούμε να δώσουμε είναι ότι τα αριστερά κόμματα έχουν πάψει προ πολλού να παράγουν συλλογικό διανοητικό έργο να συζητούν δηλ. και να επεξεργάζονται ιδεολογικά ζητήματα και πολιτική στρατηγική. Τα συνέδρια γίνονται για εκλέγουν όργανα και ηγεσίες και όχι για να διαμορφώνουν τον συλλογικό διανοούμενο της κοινωνίας. ¨Έτσι όμως γίνονται πολύ ευάλωτα στο πολιτικό πελατειασμό.

Σε ότι αφορά την Ελλάδα ο ίδιος ο χώρος της σοσαιλδημοκρατίας ξέχασε πολύ γρήγορα πολιτικό πρόταγμα της Πράσινης Ανάπτυξης της Κυβέρνησης Παπανδρέου 2009-2011 και αντί συζητάμε σήμερα περισσότερο για την κοινωνική οικονομία και συμμετοχική δημοκρατία συζητάμε λιγότερο.

Κι όμως στη νέα εποχή η κοινωνική οικονομία είναι μόνος τομέας που μπορεί να εμπλουτίσει τη σοσιαλδημοκρατική πολιτική, με το ισχυρό πλεονέκτημα της

μείωσης του κόστους των συναλλαγών και της διαμεσολάβησης. Το πλεονέκτημα της μείωσης του κόστους σε σχέση με την έλλειψη κέρδους που κάνει ακριβότερο τον ιδιωτικό τομέα και το πλεονέκτημα μείωσης σπατάλης των πόρων έναντι του δημόσιου τομέα.

Συνοπτικά η κοινωνική οικονομία είναι αναγκαία συνθήκη για το όλον της οικονομίας:

  • για το ενεργειακό μέλλον και την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας.
  • για την ενίσχυση της Απασχόλησης
  • για την Τοπική Ανάπτυξη και τους Δήμους
  • Για τον πολιτισμό και τον εναλλακτικό τουρισμό
  • για την οικολογία και την ποιότητα ζωής
  • Για την ενίσχυση του κοινωνικού μισθού (παροχές δωρεάν η με ελάχιστο κόστος)
  • για τον περιορισμό της κερδοσκοπίας και διαφθοράς και βελτίωση των συστημάτων υγείας και την παιδείας.
  • Η κοινωνική οικονομία είναι αναγκαία συνθήκη για την αντιμετώπιση της καταστροφής κεφαλαίου και εργασίας, που είναι το κλειδί να κατανοήσουμε και να αντιμετωπίσουμε την παρατεταμένη οικονομική κρίση.

Όταν έσκασε η φούσκα το 2008 και ένα χρόνο μετά νιώσαμε τις συνέπειες στην Ελλάδα, καταστράφηκε το μισό κεφάλαιο στη χώρα, χάθηκε το ¼ των θέσεων εργασίας και πάνω από το 1/3 των μικρών επιχειρήσεων. Το μνημόνιο φυσικά δεν έφερε την κρίση αλλά ήταν αποτέλεσμα της παγκόσμιας κρίσης σε συνδυασμό την σπατάλη του πελατειακού κράτους. Σήμερα μετά την οδυνηρή εμπειρία μπορούμε να αντιληφθούμε ότι ακόμη κι αν αντιμετωπιστεί μακροπρόθεσμα το δημοσιοοικονομικό έλλειμμα και η κρίση χρέους, ο οικονομικός αποκλεισμός και η ανεργία δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο από το κράτος και την αγορά. Δεν μπορεί να καλυφθεί αυτό το κενό και να γίνει ανάκτηση στο χαμένο έδαφος, εφαρμόζοντας μόνο το κλασικό και νεοκλασικό μοντέλο της οικονομίας του κράτους και της αγοράς.

Έτσι μαζί με την κρίση καταστράφηκαν και οι ιδεολογικές βεβαιότητες του παρελθόντος. Πολλοί πλέον ακόμη και οικονομολόγοι παραδέχονται ότι η οικονομία ως «επιστήμη» κυριαρχείται από ιδεολογικά δόγματα που δεν ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες.

Από την άλλη πλευρά η κοινωνική οικονομία έρχεται στο παγκόσμιο προσκήνιο ως πραγματιστικό φαινόμενο και εναλλακτική λύση, χωρίς όμως να ενθουσιάζει τις Κυβερνήσεις οι οποίες κατά κύριο λόγο ελέγχονται από τα λομπυς και τις οικονομικές ελίτ.

Οι πολιτικές για την κοινωνική οικονομία στη χώρα μας είναι υποτυπώδεις.

Ο γενικός δείκτης της Κοινωνικής Οικονομίας συμπεριλαμβάνοντας όλους τους συνεταιρισμούς , ιδρύματα και Κοινωνικές επιχειρήσεις είναι μόλις 1,8% όταν στην Ε.Ε. ο μέσος όρος είναι γύρω στο 10%. Αυτές οι συνθήκες προφανώς έχουν αρνητική επίπτωση και στη τοπική απασχόληση.

Ο προυπολογισμός του κράτους και κατ΄επέκταση της Τ.Α. για επενδύσεις σ΄αυτό σκοπό είναι ασήμαντος.

Ενδεικτικά, για την Κοινωνική Οικονομία από το ΕΣΠΑ και το πακέτο Γιούγκερ των 35 δις πρόκειται να διατεθεί για επενδύσεις μόλις το 1/1000 των πόρων. Για παράδειγμα η πρόσφατη πρόσκληση για «Κέντρα Στήριξης» της Κοινωνικής Οικονομίας απέτυχε πλήρως αφού εγκρίθηκαν μόλις 13 προτάσεις στις 89 που είχαν σχεδιαστεί. Με αυτές τις προϋποθέσεις είναι αδύνατον βέβαια, να έχουμε θετικές εξελίξεις στη τρέχουσα προγραμματική περίοδο στην Κ.Οικ. Ταυτόχρονα η Τοπική Αυτοδιοίκηση απουσιάζει από τον σχεδιασμό, τη χρηματοδότηση και τη χάραξη της πολιτικής για την κοινωνική οικονομία όπως, απουσιάζει και το σύνολο των φορέων του χώρου από το σχεδιασμό ως θεσμικός κοινωνικός εταίρος.

Για την υστέρηση της κοινωνικής οικονομίας στην Ελλάδα ασφαλώς υπάρχει εξήγηση.

Απουσιάζει το ιστορικό υποκείμενο το οποίο που μπορεί να εκφράζεται στο επίπεδο της πολιτικής και τοπικής εξουσίας. Το κοινωνικό υποκείμενο των οργανώσεων της κοινωνίας πολιτών , των καταναλωτικών οργανώσεων και των συνεταιρισμών ως ενότητα.

Αυτό είναι το κρίσιμο θέμα που πρέπει να εξετάσουμε για να δούμε τι συμβαίνει με τις υποκειμενικές δυνάμεις της κοινωνικής οικονομίας και την οργανωτική τους κουλτούρα και τη χαμηλή τους επιρροή στο πολιτικό σύστημα.

Δεν είναι αρκετό όταν μιλάμε για την κοινωνική οικονομία και να περιοριζόμαστε στα μοντέλα και στο νόμους για τις κοινωνικές επιχειρήσεις, αλλά να εξετάζουμε ταυτόχρονα το περιβάλλον και τους θεσμούς στήριξης της κοινωνικής οικονομίας.

Η ειδοποιός διαφορά μεταξύ μιας ιδιωτικής από μια κοινωνική επιχείρηση είναι το υποκείμενο της επιχειρηματικότητας. Στην πρώτη περίπτωση έχουμε άτομα στη δεύτερη συλλογικότητες. Γι΄αυτό επισημαίνουμε ότι οι κοινωνικές επιχειρήσεις χρειάζονται το κατάλληλο περιβάλλον τους το «οικοσύστημα» για να συγκροτήσουν κοινωνικό κεφάλαιο και να προοδεύσουν. Οι κοινότητες εν τέλει είναι εκείνες που διαμορφώνουν τις προϋποθέσεις για την κοινωνική Αλληλέγγυα οικονομία.

ΑΝΑΓΚΑΙΑ ΣΥΝΘΗΚΗ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΜΕΛΛΟΝ

Η κοινωνική οικονομία είναι αναγκαία συνθήκη για το ενεργειακό μέλλον

γιατί μόνο με αυτό τον τρόπο μπορεί να εξασφαλιστεί ένα βιώσιμο ενεργειακό σύστημα για όλες τις κοινωνικές ομάδες χωρίς αποκλεισμούς και ενεργειακή φτώχεια.

Ξεκινώντας το νοητικό ταξίδι από την Προμηθεϊκή φωτιά, φθάνοντας τον ηλεκτρομαγνητισμό και τις άπειρες δορυφορικές ραδιοσυχνότητες στα κινητά μας.

Η «Ενέργεια» σε όλες τις μορφές της είναι πηγή ζωής με προέλευση το ζωοδότη Ήλιο. Ενέργεια είναι η τροφή και κάθε κίνηση, ενέργεια και η γνώση.

ΑΝΑΓΚΑΙΑ ΣΥΝΘΗΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΩΝ ΜΙΚΡΩΝ

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ και της ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ

Η θεσμοθέτηση της κοινωνικής οικονομίας είναι αναγκαία συνθήκη για τη δημιουργία νέων Κοινωνικών επιχειρήσεων, τη δημιουργία συμπράξεων μεταξύ των πολύ μικρών επιχειρήσεων, εκεί που αυτές αδυνατούν να επιβιώσουν από τον ανταγωνισμό.

Είναι αναγκαία συνθήκη οι συλλογικές πρωτοβουλίες ώστε να αποτραπεί ο κοινωνικός και οικονομικός αποκλεισμός.

Για δύο και πλέον αιώνες γνωρίζουμε ότι η βιομηχανική Ανάπτυξη χρειάζεται εκτός της απαραίτητη τεχνογνωσία Κεφάλαιο, εργαζόμενους, και καταναλωτές.

Το ερώτημα είναι τι θα γίνει με το πλεονάζον ανθρώπινο δυναμικό όταν ούτε το Κράτος ούτε η αγορά μπορούν να απορροφήσουν; Ποιος θα προωθήσει τις τεχνολογικές και θεσμικές καινοτομίες;

Υπό αυτές τις συνθήκες η κοινωνική οικονομία έρχεται να καλύψει το κενό με τη δημιουργία κοινωνικών επιχειρήσεων με τους συνεταιρισμούς και τις μη κερδοσκοπικές επιχειρήσεις. Σε κάθε περίπτωση λόγω αυτοματισμού της τεχνολογίας και περικοπών των θέσεων εργασίας στη βιομηχανία και τις υπηρεσίες, το αντίδοτο είναι η άνοδος του κοινωνικού μισθού μέσω της κοινωνικής οικονομίας είναι η μόνη ρεαλιστική λύση σε μια εποχή φθίνουσας της ζήτησης της μισθωτής εργασίας

Το πλεονέκτημά της είναι ο συντονισμός και η συνένωση δυνάμεων στο πεδίο της γνώσης αλλά και της συγκρότητησης του κοινωνικού κεφαλαίου΄.

ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ ΑΝΕΝΕΡΓΩΝ ΠΟΡΩΝ ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ

Συγκεκριμένα η Τοπική Αυτοδιοίκηση  έχει το πλεονέκτημα να  διαθέτει ανενεργούς πόρους, σε κτίρια και αγροκτήματα, σχολάζουσες γαίες, δασικές εκτάσεις, πάγιο εξοπλισμό και κτιριακές εγκαταστάσεις. Για το σκοπό αυτό χρειάζεται σχέδιο και ένα μεταβατικό πρόγραμμα της Κοινωνικής Οικονομίας, στο επίπεδο της Τ.Α μπορεί να ξεκινήσει από ένα μοντέλο καταγραφής διαθέσιμων κυρίως ανενεργών πόρων, καταγραφής αναγκών και διαθέσιμων ανθρώπινων πόρων και κοινωνικών επιχειρήσεων σε κάθε περιοχή ώστε να μπορούν οι φορείς Κ. Οικ. να αναλάβουν δράση.

Το μεταβατικό πρόγραμμα με αιχμή τις «Τοπικές Κοινωνικές Συμπράξεις» είναι η προαπαιτούμενη διαδικασία για αναπτυχθεί το λεγόμενο «οικοσύστημα» της Κοινωνικής Οικονομίας.

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ Η ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΤΙΣΜΟΥ

Η εκκλησία ως χώρος, έχει την μεγαλύτερη και πλουσιότερη παράδοση του κοινοτισμού που είναι προϋπόθεση αλληλεγγύης και κοινωνικής εμπιστοσύνης στο δύσκολο έργο του συνεργατισμού .Ξεκίνησε και λειτούργησε μέσα στους αιώνες μέσα από τις κοινότητες.

Γι΄αυτό όπου έχει μπει μπροστά φορείς της εκκλησίας έχουμε τα καλύτερα και μαζικότερα παραδείγματα κοινωνικής οικονομίας σε πολλές χώρες.

Το μήνυμα αλληλεγγύης και ενότητας της κοινότητας που την χαρακτηρίζει ταιριάζει με το πρότυπο του συνεργατισμού και αλληλεγγύης που είναι αναγκαίος όρος για τις εφαρμογές της κοινωνικής οικονομίας.

ΠΕΣΚΟ: τηλ.2108813760 MailΑυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.">inmeko@otenet.gr

ΑΓΡΟΔΙΑΤΡΟΦΗ –ΠΑΡΑΓΩΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ- ΧΩΡΙΣ ΜΕΣΑΖΟΝΤΕΣ

Στη Νέα εποχή της αποξένωσης από την παραγωγή ολοένα και μεγαλύτερων τμημάτων του πληθυσμού και της φθείνουσας ζήτησης στην αγορά εργασίας το μέλλον της βιωσιμότητας των οικονομιών θα εξαρτηθεί από το «αντίδοτο» της παραγωκατανάλωσης.

Αναφερόμαστε στο μοντέλο της κοινωνικά υποστηριζόμενης Γεωργίας και τους καταναλωτικούς συνεταιρισμούς χωρίς μεσάζοντες.

Το μοντέλο συνεταιρισμών που υπήρξε μέχρι τώρα ήταν κυρίως συνεργασία των παραγωγών μεταξύ τους. Το νέο μοντέλο προβλέπει συνεργασία μεταξύ παραγωγών και καταναλωτών.

Οι απευθείας συναλλαγές μεταξύ παραγωγών –καταναλωτών δεν είναι μόνο μια σχέση που έρχεται από το προβιομηχανικό παρελθόν αλλά πρόκειται να σημαδέψει και το μέλλον.

Ο μεμονωμένος Πολίτης και καταναλωτής χωρίς προνομιούχο θέση στο συγκεντρωτικό σύστημα είναι πολύ ευάλωτος και δεν μπορεί να καλύψει τις ανάγκες του από το κράτος πρόνοιας που κι αυτό περιορίζει τους διαθέσιμους πόρους.

Η ρεαλιστική ελπίδα είναι η οριζόντια αυτοοργάνωση της κοινωνίας με στόχο τη συμμετοχή στη παραγωγική διαδικασία και τη μείωση του κόστους των συναλλαγών που είναι αξίωμα της Κοινωνικής οικονομίας. Έτσι στο βαθμό που η ρομποτική και αυτοματοποίηση εξαφανίζει μεγάλα κομμάτια της μισθωτής εργασίας, από την άλλη πλευρά έχουμε τις νέες τεχνολογίες στην ενέργεια και την επικοινωνία που διευκολύνουν την οριζόντια συνεργασία και την αποκεντρωμένη παραγωγή και τοπική αυτάρκεια.

Με αυτό πνεύμα και πρωταγωνιστές τις ομοσπονδίες Συλλόγων, τις ενώσεις Παραγωγών –καταναλωτών η εναλλακτική πρόταση είναι τα δίκτυα συνεργασίας στη διακίνηση προιόντων, χωρίς μεσάζοντες αλλά και στην ψυχαγωγία και τον πολιτισμό χωρίς Μεσάζοντες.

  • Αγορά τοπικών προϊόντων απευθείας από το παραγωγό
  • Αγορά προϊόντων από Κοινωνικές επιχειρήσεις και συνεταιρισμούς

Στόχος η δημιουργία μια μεγάλης ηλεκτρονικής αγοράς άμεσης απόδοσης, με μακροπρόθεσμο στόχο μια διαρκή έκθεση τοπικών προϊόντων στα αστικά κέντρα.

ΓΙΑ ΤΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

Το 2010 αποκαλύφθηκε στη χώρα μας ότι, ένα μεγάλο μέρος της συνολικής φαρμακευτικής δαπάνης γινόταν σπατάλη από το όλο σύστημα του φαρμάκου η εξυπηρετούσε την διαφθορά. Συχνά πυκνά μαθαίνουμε από τα μέσα επικοινωνίας την απαράδεκτες ελλείψεις σε θέματα περίθαλψης αλλά και φαινόμενα κερδοσκοπίας στο χώρο της υγείας.

.

Οι προβλέψεις για την Κοινωνική οικονομία είναι ότι μπορεί εκτιναχθεί στο ένα 1/3 του συνόλου της οικονομίας τα επόμενα 20-30 χρόνια. Κι αυτό θα συμβεί κατά ανάγκη υπό δύο προϋποθέσεις. Πρώτον όταν ο κόστος της ενέργειας, της παραγωγής και των επικοινωνιών συνεχίσει να μειώνεται στο ελάχιστο. Όταν το διαδίκτυο επικοινωνίας και το διαδίκτυο των πραγμάτων επιδράσει ακόμη πιο καταλυτικά σε μια σειρά βιομηχανίες όπως έχει επιδράσει σήμερα στις μουσική βιομηχανία, π.χ στη βιομηχανία της εκπαίδευσης της υγείας, στις τράπεζες και τόσους άλλους τομείς. Και δεύτερον όταν οι όλες οι συλλογικές οργανώσεις της κοινωνίας το ρόλο του συλλογικού υποκειμένου της επιχειρηματικότητας σε όλους τους τομείς που προαναφέραμε μέχρι τις τράπεζες και τα αλληλοασφαλιστικά ταμεία.

Η κοινωνική οικονομία πλέον δεν είναι μια εφικτή ουτοπία μεμονομένων παραδειγμάτων. Το δυναμικό της γνώρισμα είναι ότι συνδυάζει το ΔΕΟΝ με το ΑΝΑΓΚΑΙΟ και το ΕΦΙΚΤΟ.

Το ΔΕΟΝ είναι η επάρκεια αγαθών εν Ειρήνη, η μείωση των κοινωνικών ανισοτήτων η οικολογία και προστασία της βιόσφαιρας

Το ΑΝΑΓΚΑΙΟ είναι η Κοινωνικοποίηση της τεχνολογίας στο τομέα της ενέργειας αξιοποιώντας την αστείρευτη αφθονία του Ήλιου με ένα διαδίκτυο της ενέργειας.

Η Κοινωνικοποίηση της γνώσης και βασικών αγαθών επιβίωσης.

Αναγκαία επίσης η εναλλακτική διαδικασία της εργασίας απέναντι στη βαθμιαία συρρίκνωσης της μισθωτής εργασίας λόγω υπεραυτοματοποίησης της τεχνολογίας.

Αναγκαία η πρόσβαση στα αγαθά της αγροδιατροφής χωρίς μεσαζοντες.

Το ΕΦΙΚΤΟ είναι πλέον η διάχυση για την κοινωνικοποίηση της γνώσης και η διεύρυνση του κοινόκτητου χώρου μέσα από το διαδίκτυο.

Εφικτός ο διαμοιρασμός της τεχνογνωσίας της κουλτούρας και του πολιτισμού.

Τέλος είναι εφικτός εν γένει ο στόχος μέσα σε λίγα χρόνια η κοινωνική οικονομία να αγγίξει το 1/3 του συνόλου της Οικονομίας και να την απαλλάξει από μορφές κοινωνικής βαρβαρότητας .Για το ενημερωτικό υλικό ΠΕΣΚΟ: τηλ.2108813760 Mail: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.">inmeko@otenet.gr

Choose language

elenfrdeitessv

Who's Online

Αυτήν τη στιγμή επισκέπτονται τον ιστότοπό μας 97 επισκέπτες και κανένα μέλος