MIA «ΜΙΝΙΑΤΟΥΡΑ» ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΗΚΕ ΩΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΗΚΕ ΩΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

(στην τρήμερη έκθεση στην τεχνόπολη που εγκαινιάστηκε από τον Πρωθυπουργό)

Μόνο ως ανέκδοτο μοιάζει ο ισχυρισμός ότι κοινωνική οικονομία  μπορεί να γίνει βασικός πυλώνας της οικονομίας με το 1/1000 από τις κοινοτικές ενισχύσεις.

Η έκθεση της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας που πραγματοποιήθηκε  το τριήμερο 1-3 Νοεμβρίου,  προφανώς έχει σημαντικό επικοινωνιακό ενδιαφέρον και συμβολισμό, αφού το εγκαινίασε ο ίδιος ο πρωθυπουργός. Πρέπει να παραδεχτούμε ότι για πρώτη φορά δίνεται τέτοια επισημότητα στον τομέα της κοινωνικής οικονομίας. Αυτό που έχουμε όμως μπροστά μας είναι απλώς ένα πιλοτικό πρόγραμμα, μια μινιατούρα πολιτικής, σε σχέση με το μέγεθος των αναγκών της κοινωνικής επιχειρηματικότητας και σε σχέση με τις ανάγκες  αντιμετώπισης της ανεργίας.

Ασφαλώς, ο νόμος 4430/16 που ψήφισε η σημερινή Κυβέρνηση διαχωρίζει για πρώτη φορά τους φορείς κοινωνικής οικονομίας από τις κρατικές και τις ιδιωτικές επιχειρήσεις και αυτό καταγράφεται στα θετικά. Επιπλέον είναι αναγκαία συνθήκη για να μιλάμε για κοινωνική οικονομία και αυτό βάζει ένα τέρμα στους «διαμεσολαβητές» που κυριαρχούσαν στο χώρο 25 χρόνια. Ωστόσο το μέγεθος των πόρων που ανακοινώθηκαν για την ενίσχυση και στήριξη της κοινωνικής οικονομίας είναι ασήμαντο.

Απευθύνεται σε ένα πολύ μικρό τμήμα των εν δυνάμει φορέων της κοινωνικής οικονομίας, αγνοώντας τους δυναμικούς μαζικούς συνεταιρισμούς και κοινωνικές επιχειρήσεις που διαμορφώνουν το μέγεθος της κοινωνικής οικονομίας στην Ελλάδα.

Στην ουσία προβλήθηκε  μια  «μακέτα» σχεδιασμού και η εξασφάλιση του κόστους μια μακέτας και παρουσιάστηκε σαν να είχαμε μπροστά μας ολοκληρωμένο έργο.  Στην πολιτική επικοινωνία και στους μεγεθυντικούς της φακούς, συμβαίνουν συχνά αυτά τα φαινόμενα  όπου «μια μέλισσα μπορεί να φανεί σαν ελέφαντας». Έτσι και στην προκειμένη περίπτωση ο διαθέσιμος προϋπολογισμός που ανακοινώθηκε από τα χείλη του Πρωθυπουργού αντιστοιχεί μόνο στο 1% των αναγκαίων επενδύσεων  σύμφωνα με το ευρωπαϊκό πρότυπο και κεκτημένο. Αν θέλουμε βεβαίως κάποτε να τηρήσουμε τις κοινοτικές οδηγίες και φτάσουμε τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Απαιτούνται τουλάχιστον 3 από τα 35 δις, του συνόλου ΕΣΠΑ και πακέτο Γιούνγκερ.

Μόνο ως ανέκδοτο επομένως μοιάζει  ο ισχυρισμός ότι, η κοινωνική οικονομία  μπορεί να γίνει βασικός πυλώνας της οικονομίας με το 1/1000 από τις κοινοτικές ενισχύσεις που προβλέπονται για αυτό το σκοπό.

Βεβαίως, το μεγάλο πρόβλημα της υστέρησης, μιας πολιτικής ικανής να γίνει η κοινωνική οικονομία βασικός πυλώνας της οικονομίας, είναι η ανυπαρξία οργανωτικής κουλτούρας και συνεργατισμού του ίδιου του υποκειμένου των φορέων της κοινωνικής οικονομίας, δηλαδή συντονισμού των υφιστάμενων κοινωνικών οργανώσεων και φορέων κοινωνικής οικονομίας.

Προφανώς, στον χώρο αυτό επικρατεί η ιδεολογία του ατομικού ανταγωνισμού και της ιδιωτικής οικονομικής, με συνέπεια την ανυπαρξία ενιαίου κοινωνικού εταίρου που θα μπορούσε να θέσει επιτακτικά τις προϋποθέσεις και τα δικαιώματα της κοινωνικής επιχειρηματικότητας και να αποτελέσει κοινωνικό εταίρο απέναντι στις εθνικές και ευρωπαϊκές αρχές.

Πρέπει να παραδεχτούμε ότι, ήταν εύστοχη η παρατήρηση του πρωθυπουργού… «Οργανωθείτε και πιέστε μας, διεκδικήστε για να πάρετε ό,τι σας ανήκει». Αυτό είναι το μήνυμα που πρέπει να πάρουμε από αυτή την ομιλία. Να οργανωθούμε ως κοινωνία πολιτών. Να οργανωθούμε ως Ενώσεις φορέων κοινωνικής οικονομίας, όπως προβλέπεται από το νόμο 4430/16 για να πιέσουμε την κρατική γραφειοκρατία και την εκθέσουμε στην Ευρωπαική Eνωση για τις παρατυπίες και τη εκτροπή των πόρων προς το αδηφάγο δημόσιο.

Να απευθυνθούμε στους  τους Δήμους, τις Περιφέρειες, για την αξιοποίηση των ανενεργών υλικών πόρων όπως προτείνουμε μέσα από την Πανελλήνια Σύμπραξη Κοινωνικής οικονομίας.

Να συγκροτήσουμε θεσμικά την Πανελλήνια Συνομοσπονδία Κοινωνικής οικονομίας επισημαίνοντας ότι ο νέος νόμος διευκολύνει προς αυτό τον σκοπό και αυτό πρέπει να το αναγνωρίσουμε.

Συνέργειες κοινωνικών συνεταιρισμών με δήμους και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών… http://www.enallaktikos.gr/ar34855el-synergeies-koinwnikwn-synetairismwn-me-dimoys-kai-organwseis-tis-koinwnias-twn-politwn.html

Βασίλης Τακτικός

3 – 5 Μαρτίου 2017, Φαρές Δήμου Ερυμάνθου Αχαΐας

Το επιμορφωτικό γεγονός συνδιοργανώνουν, Ο Δήμος Ερυμάνθου Αχαΐας με τη ΠΕΣΚΟ «Πανελλήνια Ένωση Συμπράξεων Κοινωνικής Οικονομίας», με την υποστήριξη του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας και υπό την αιγίδα του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης . Στην ημερίδα θα είναι παρών και θα μιλήσει ο Αναπληρωτής υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Γιάννης Τσιρώνης και ο Αντιπεριφερειάρχης Αχαΐας, Γρηγόρης Αλεξόπουλος.

Το πρόγραμμα «Μέντορες για την κοινωνική οικονομία» είναι ένα πρόγραμμα ειδικά διαμορφωμένο για την επιμόρφωση στελεχών, σε  θεσμούς και εφαρμογές της Κοινωνικής Οικονομίας, σε συνεργασία τόσο με την Τοπική Αυτοδιοίκηση όσο και με συνέργειες μεταξύ των κοινωνικών επιχειρήσεων  για την δημιουργία ευνοϊκού περιβάλλοντος μέσα στο οποίο διευκολύνεται η ανάπτυξης τους. Στη παρούσα φάση και σύμφωνα με το νέο θεσμικό – νομικό πλαίσιο το πρόγραμμα συμβάλει στη διαβούλευση και δικτύωση για την δημιουργία «τοπικών Ενώσεων Φορέων Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας» και στη μεταφορά οργανωτικής τεχνογνωσίας για τις κοινωνικές επιχειρήσεις. Είναι κατά βάση ένα εθελοντικό πρόγραμμα με επίλεκτους Μέντορες εκπαιδευτές από όλη την Ελλάδα.

Στο Δήμο Ερυμάνθου το τριήμερο θα συναντηθούν και θα λάβουν μέρος 45 κοινωνικές επιχειρήσεις  και στελέχη Τ.Α. από όλη την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας πέραν του Δήμου που φιλοξενεί τους συμμετέχοντες.

Βασικός στόχος είναι, η  συγκρότηση του κοινωνικού κεφαλαίου και η ανάδυση ικανών στελεχών στο πεδίο μέσα από μια διαδικασία διαρκούς δια βίου μάθησης και αλληλέγγυας κοινωνικοποίησης της γνώσης. Δεν πρόκειται για επαγγελματική κατάρτιση και εξειδίκευση με τη στενή έννοια του όρου δεδομένου ότι το έλλειμμα της εκπαίδευσης και κατάρτισης στο χώρο, δεν εντοπίζεται στην επαγγελματική εξειδίκευση αλλά κυρίως στις οργανωτικές και καθοδηγητικές ικανότητες και στην ανάγκη   μετασχηματισμού των ομάδων και πρωτοβουλιών σε επιχειρηματικό υποκείμενο ώστε, να αξιοποιηθούν ανενεργοί υλικοί και ανθρώπινοι πόροι στην Τοπική Κοινωνία.

Το «Μέντορες» ως επιμορφωτικό μοντέλο και μαθησιακή διαδικασία επιλέχθηκε για την ουσιαστική μεταβίβαση γνώσης και τεχνογνωσίας, καθώς  και για την αποτελεσματική καθοδήγηση στελεχών του πεδίου ώστε, να ενισχύσουν τις ικανότητες τους στην οργάνωση και την ηγεσία εγχειρημάτων. Τα πλεονεκτήματα του mentoring είναι ένας προσωποκεντρικός μαθησιακός διάλογος, που στοχεύει περισσότερο στην ανάπτυξη οργανωτικής κουλτούρας και σοφίας, μέσω αναστοχαστικής πρακτικής, παρά στην απλή μεταβίβαση γνώσης.

Το mentoring επιμορφωτικό μοντέλο άτυπης μάθησης στοχεύει στην επιμόρφωση κυρίως επί του υποκειμένου της επιχειρηματικότητας, καθώς η εκπαίδευση σχετικά με το αντικείμενο της επαγγελματικής κατάρτισης δεν είναι το πρόβλημα της απασχόλησης αλλά το έλλειμμα σχετικής οργανωτικής κουλτούρας και τεχνογνωσίας. Ένα παράδειγμα για να γίνει κατανοητό αυτή η διαφοροποίηση είναι: Ο τρόπος ηγεσίας και συγκέντρωσης κεφαλαίου στην ίδρυση και λειτουργία ενός σουπερ μάρκετ είναι εντελώς διαφορετικός στην  οργάνωση ενός καταναλωτικού συνεταιρισμού. Στη πρώτη περίπτωση η συγκέντρωση κεφαλαίου γίνεται από τις τράπεζες και την αγορά και στην δεύτερη πρέπει να πειστούν και να συμμετέχουν ως εταίροι και να συμβάλουν ως μέτοχοι εκατοντάδες η και  χιλιάδες καταναλωτές. Το ίδιο συμβαίνει με όλες τις μορφές κοινωνικών επιχειρήσεων. Αυτό  διαφοροποιεί την οργανωτική τεχνογνωσία που είναι απαραίτητη το Management και  marketing των κοινωνικών επιχειρήσεων.

ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ

• «Τοπική Αυτοδιοίκηση και Θεσμοί κοινωνικής οικονομίας» «
• «Ανάπτυξη της απασχόλησης μέσω τοπικών εταιρικών συμπράξεων για την ανόρθωση του αγροτικού χώρου. Ευρωπαϊκές πρακτικές και ελληνικές προοπτικές.
• «Αγροδιατροφή και κοινωνικά υποστηριζόμενη γεωργία»

·         «Κοινωνική Οικονομία και Ανακύκλωση»

·         «Το νέο εργασιακό περιβάλλον πέραν της μισθωτής εργασίας»

·         «Τοπικές ενώσεις και κοινωνικό κεφάλαιο» «Κοινωνικές επιχειρήσεις στον χώρο της υγείας» «Στήριξη πρωτογενούς παραγωγής – ανάπτυξη υπαίθρου – βοήθεια στο σπίτι. Μια πρόταση»

·         «Η κοινωνική επιχειρηματικότητα στην διαχείριση αποβλήτων»

·         «Το καταναλωτικό κίνημα και η κοινωνική οικονομία»

·         «Η Κοινωνική επιχειρηματικότητα ως θεσμικό πλαίσιο εργασιακής ένταξης στην Ευρώπη και στην Ελλάδα» «ΚΟΙΝΣΕΠ και  Ομάδες Παραγωγών: Κοινωνική επιχειρηματικότητα στην Αγροτική οικονομία»

·         «Προτάσεις Δράσεων για την Ανάπτυξη της Κοινωνικής Οικονομίας και της Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας»

·         «Οι πολιτιστικές διαδρομές ως εργαλεία ανάπτυξης του γαστρονομικού τουρισμού και οι κοινωνικές επιχειρήσεις» «Ο ρόλος των ομοσπονδιών και των δικτύων στην δημιουργία κοινωνικού κεφαλαίου»

·         «Επικοινωνία και επιμόρφωση συνεργατικών σχημάτων»«Κίνηση Πρόταση για έναν άλλο τρόπο ζωής»

·         «ΚΟΙΝΣΕΠ Ανακυκλώνω στην πηγή.

Η μαθησιακή καινοτομία  και οι γέφυρες συνεργασίας  που εξασφαλίζει, με τον χώρο των κοινωνικών επιχειρήσεων και της τοπικής Αυτοδιοίκησης έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον για την εφαρμογή του σε μια σειρά από  φορείς Τοπικής Αυτοδιοίκησης.  Η ιδέα και μοντέλο προέκυψε από το  πρώτο Ανοικτό Συνέδριο Κοινωνίας Πολιτών για την Κοινωνική Οικονομία που πραγματοποιήθηκε στο Πάντειο Πανεπιστήμιο 10-12 Ιουνίου 2016, έθεσε τις βάσεις για μια ολοκληρωμένη προσέγγιση της κοινωνικής οικονομίας, με στόχο την κάλυψη του θεσμικού ελλείμματος στην χώρα μας.

Επόμενοι σταθμοί στο Πρόγραμμα είναι ο Δήμος Λάρισας, στην Τρίπολη και τα Ιωάννινα.

περισσότερα σχετικά με το πρόγραμμα Μέντορες http://socialactivism.gr/index.php/koinoniki-oikonomia/1292-%

Επικοινωνία

ΠΕΣΚΟ τηλ. 2108813760  κιν.6978 022875Δήμος Ερυμάνθου 26943 60300-1

ΤΟ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΠΑΚΕΤΟ ΑΠΟ 35 ΔΙΣ €

Το αναπτυξιακό πακέτο από 35 δις € ..προβάλλεται από τον πρόεδρο της Κομισιόν, αλλά και την ελληνική κυβέρνηση, ως σημαντικό αντιστάθμισμα των υφεσιακών μέτρων και της λιτότητας που θα περιέχει το νέο 3ετές πρόγραμμα για τη χώρα μας. Και ενώ πρόκειται, σίγουρα, για αξιόλογη βοήθεια, υπάρχει ανάγκη να διευκρινιστεί τι εννοούμε ως «Πακέτο Γιουνκέρ» και ποιές είναι οι προϋποθέσεις για να αξιοποιηθεί.

Το εν λόγω πακέτο των 35 δισ. € επικράτησε τους τελευταίους μήνες να ονομάζεται «Πακέτο Γιουνκέρ», καθώς σ’ αυτό έκανε συχνές αναφορές ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όταν διαπραγματευόταν με την ελληνική πλευρά την ολοκλήρωση του προηγούμενου προγράμματος και μετά τη σύναψη της νέας συμφωνίας. Ωστόσο η χρήση του όρου «Πακέτο Γιουνκέρ» δημιούργησε μια σύγχυση κυρίως στην Ελλάδα –αλλά όχι μόνο– καθώς από πολλούς ερμηνεύθηκε ως πρόσθετη αναπτυξιακή βοήθεια της ΕΕ. Ορισμένοι μάλιστα συνέδεσαν ατυχώς το πακέτο αυτό με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων ύψους 315 δισ. ευρώ –επίσης πρωτοβουλία του προέδρου της Κομισιόν, την οποία πήρε πέρσι το φθινόπωρο, μόλις ανέλαβε τα καθήκοντά του και η οποία ονομάστηκε από τα ΜΜΕ «Σχέδιο Γιουνκέρ»– που αφορά μόχλευση ιδιωτικών πόρων για επενδύσεις σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, μη προβλέποντας κατανομή ανά χώρα.

Η πραγματικότητα είναι ότι το «Πακέτο Γιουνκέρ» ή το αναπτυξιακό πακέτο 35 δις που σχετίζεται ειδικότερα με την Ελλάδα αφορά τους πόρους που είχαν ήδη εγκριθεί για τη χώρα μας στο πλαίσιο των διαρθρωτικών ταμείων (19.5 δις) -δηλαδή μέσω ΕΣΠΑ- και εκείνων που προορίζονται να διατεθούν στους αγρότες (15.5 δις) ως εισοδηματικές ενισχύσεις, για την προγραμματική περίοδο 2014-2020, που καλύπτει όλη την ΕΕ.

Το καινούργιο που φέρνει το πακέτο είναι μόνον η δυνατότητα εμπροσθοβαρούς χρήσης μέρους των πόρων με μεγαλύτερη ευελιξία και μικρή ή καθόλου εθνική συμμετοχή, καθώς και η προσπάθεια διάσωσης χρημάτων και έργων που κινδυνεύουν να απολεσθούν από την προηγούμενη προγραμματική περίοδο 2007-2013, που οριακά έχει παραταθεί έως τα τέλη του 2015. Κι αυτό γιατί η χώρα μας ανέκαθεν είχε πρόβλημα έγκαιρης απορρόφησης, αλλά και ουσιαστικής αξιοποίησης των κοινοτικών πόρων, κίνδυνο που διατρέχει και με το νέο ΕΣΠΑ.

Όμως, πέραν της ανάγκης μεγιστοποίησης των ωφελειών από τους νέους διαρθρωτικούς και αγροτικούς πόρους, η χώρα, συνδυαστικά, μπορεί να αξιοποιήσει τη μόχλευση/δανεισμό για σημαντικές επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα, που θέλει να προκαλέσει το «Σχέδιο Γιουνκέρ» και το «Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων» το οποίο έχει δημιουργηθεί για το σκοπό αυτό. Μπορεί, επίσης, να χρησιμοποιήσει τα φθηνά δάνεια της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ), εφόσον ξεπεραστεί η εμπλοκή δημιουργήθηκε πριν και μετά τις τελευταίες εκλογές.

Ακτινογραφώντας το αναπτυξιακό πακέτο των 35 δις

Η επίτευξη συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας και δανειστών αποτελεί, κατ’ αρχήν, την προϋπόθεση προκειμένου να διατεθούν στη χώρα τα 35 δισ. ευρώ που ονομάζονται «αναπτυξιακό πακέτο».
Όπως προαναφέρεται, αφενός πρόκειται για πόρους που έχουν προβλεφθεί για την Ελλάδα για την περίοδο 2014-2020 από τα 3 διαρθρωτικά ταμεία, δηλαδή το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και το Ταμείο Συνοχής. Μέσω αυτών χρηματοδοτούνται επταετή αναπτυξιακά προγράμματα για κάθε χώρα, δηλαδή στην περίπτωση της Ελλάδας, το ΕΣΠΑ, στο πλαίσιο του οποίου μπορούμε να λάβουμε, εάν γίνει πλήρης απορρόφηση, 19,5 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό περιλαμβάνει και χρήματα 4,2 δισ. ευρώ, που έχουν εγκριθεί για την Ελλάδα από το Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης, το οποίο χρηματοδοτεί διαρθρωτικές δράσεις για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του αγροτικού τομέα.

Αφετέρου, στο ποσό των 19,5 δισ. ευρώ πρέπει να προστεθούν και τα χρήματα που προβλέπεται να εισρεύσουν στη χώρα μας στο πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Πρόκειται για τις άμεσες ενισχύσεις, που προορίζονται για την ενίσχυση του εισοδήματος των αγροτών και οι οποίες υπολογίζονται σε 2 – 2,5 δισ. ευρώ κάθε χρόνο, αθροίζοντας τελικώς τα 35 δισ. ευρώ της αναπτυξιακής βοήθειας.

Οι νέες προτάσεις που κάνει η Κομισιόν στα πλαίσια του «αναπτυξιακού πακέτου» (οι οποίες πάντως πρέπει να εγκριθούν από το Συμβούλιο και το Ευρωκοινοβούλιο) αφορούν 2 επίπεδα:

Πρώτον, να καλύψει η Ε.Ε. το 100% της συγχρηματοδότησης του υπολοίπου για την περίοδο 2007-2013 αναδρομικά, κάτι που θα φέρει πρόσθετη ρευστότητα περίπου 500 εκατ. ευρώ από τα κοινοτικά ταμεία και εξοικονόμηση περίπου 2 δισ. ευρώ για τον ελληνικό προϋπολογισμό. Πέραν της ρευστότητας που θα παρασχεθεί, η διευκόλυνση αυτή θα αφορά την προσπάθεια να μη χαθεί το υπόλοιπο των χρηματοδοτήσεων του προηγούμενου ΕΣΠΑ, καθώς σε αντίθετη περίπτωση θα έπρεπε μεγάλος αριθμός έργων να μεταφερθεί ως «γέφυρες» στο νέο πλαίσιο στήριξης (2014-2020. Αυτό, όμως, θα οδηγούσε με τη σειρά του στον συνολικό ανασχεδιασμό του νέου ΕΣΠΑ, αφήνοντας εκτός αρκετά από τα έργα που επρόκειτο να ενταχθούν.

Επίσης, η δεύτερη ιδέα που ανακοίνωσε η Κομισιόν είναι η αύξηση της προκαταβολής από τα Διαρθρωτικά Ταμεία κατά 1 δισ. ευρώ. Πρόκειται για μέρος του συνόλου των χρημάτων που δικαιούται η χώρα μας μέχρι το 2020 από το ΕΣΠΑ, το Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης και την Κοινή Αγροτική Πολιτική, το ύψος των οποίων, όπως προαναφέρεται, προσεγγίζει τα 35 δισ. ευρώ. Η εν λόγω προκαταβολή συνιστά μια πρόσθετη αύξηση της ήδη εγκριθείσας προκαταβολής που δικαιούται η χώρα μας στο πλαίσιο των Διαρθρωτικών Ταμείων, την οποία έχουμε λάβει και ανέρχεται στα 322 εκατ. ευρώ. Μια τέτοια αύξηση της προ-χρηματοδότησης των προγραμμάτων του νέου ΕΣΠΑ κατά περίπου 7%, μπορεί να προσθέσει 1 δισ. ευρώ στα διαθέσιμα κεφάλαια των πρώτων ετών της περιόδου και να βοηθήσει στην έναρξη επενδύσεων στην πραγματική οικονομία.

Να σημειωθεί ότι η Ε.Ε. έχει αποδεχθεί στο πλαίσιο του νέου ΕΣΠΑ τη συρρίκνωση της συμμετοχής που θα έχει η Ελλάδα, δηλαδή των χρημάτων που θα συνεισφέρει, στο 5% μόλις του συνολικού προγράμματος. Η διευκόλυνση αυτή δόθηκε και στο προηγούμενο ΕΣΠΑ, καθώς η χώρα μας ήταν ήδη σε πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής. Πάντως, η Κομισιόν έχει απορρίψει το αίτημα της Ελλάδας, καθώς και άλλων 8 χωρών μελών της ΕΕ, για παράταση της περιόδου απορρόφησης των πόρων της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου (2007-2013) και πέραν του 2015.

Επίσης, για την καλύτερη διαχείριση του παλιού και του νέου ΕΣΠΑ η Ελλάδα, μετά από αίτημά της, θα χρησιμοποιήσει τη νέα «Υπηρεσία Στήριξης Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η Υπηρεσία ξεκίνησε το έργο της την 1η Ιουλίου, και στηρίζεται στην εμπειρία της Task Force για την Ελλάδα και την Κύπρο. Η τεχνική βοήθεια μπορεί να προσφερθεί σε μια σειρά τομέων πολιτικής, σε συμφωνία με τις Ελληνικές Αρχές. Ακόμη, όπως προαναφέρεται, γίνεται μια προσπάθεια να ξεμπλοκαριστεί η δανειοδότηση του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα της χώρας από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, ώστε με τα χρήματα της ΕΤΕπ να μπορέσουν να καλυφθούν ορισμένες από τις εκκρεμότητες των τρεχόντων έργων ΕΣΠΑ.

Οι «αιώνιοι» κίνδυνοι για απώλειες από τα ΕΣΠΑ

Παρά τη δραματική ανάγκη χορήγησης αναπτυξιακής βοήθειας προς τη χώρα μας, η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη για άλλη μία φορά με τις καθυστερήσεις που απειλούν με απώλεια των κοινοτικών πόρων της προηγούμενης περιόδου (2007-2013), αλλά και με καθυστέρηση στην ομαλή εκταμίευση των πόρων της νέας (2014-2020). Τα σχέδια για το νέο ΕΣΠΑ που είχαν ήδη υποβληθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση είχαν συναντήσει αντιρρήσεις εκ μέρους της Κομισιόν, ενώ, συγκεκριμένα, το πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης είχε απορριφθεί στην ολότητά του ως «ασαφές». Συνολικά, έως το πρώτο τρίμηνο του 2015 η απορρόφηση του ΕΣΠΑ (2007-2013) έφθανε το 75%, ενώ οι νομικές δεσμεύσεις κάλυπταν το 92% του προγράμματος.
Στα πλαίσια αυτά παρέμεναν ανολοκλήρωτα έργα ύψους 6 δισ. ευρώ, που πιθανότατα θα αποτελέσουν βαρίδια για το νέο πρόγραμμα, μεταφερόμενα στην επόμενη περίοδο (2014-2020) και δεσμεύοντας αντίστοιχους πόρους. Ετσι, το νέο ΕΣΠΑ κουβαλάει τα λάθη του παρελθόντος και για άλλη μια φορά ξεκινάει με την υποχρέωση να τελειώσουν έργα που θα έπρεπε να είχαν τελειώσει από το προηγούμενο. Από τα έργα των περίπου 6 δισ. ευρώ, ένα μεγάλο μέρος είναι έργα περιβάλλοντος και υποδομών.

Όπως προαναφέρεται, η χώρα μας αυτή την περίοδο εξακολουθεί να υλοποιεί το ΕΣΠΑ, που τυπικά έληξε το 2013, αλλά για το οποίο μπορεί να αντλεί πληρωμές έως και τα τέλη του 2015. Εν τέλει, το 2015 αποτελεί τη χρονιά κατά την οποία θα αποφασιστεί ποια έργα θα πρέπει να μεταφερθούν στο νέο πρόγραμμα, ποια θα πρέπει να ανακατανεμηθούν εσωτερικά στο υπάρχον και ποια θα εγκαταλειφθούν οριστικά. Ένας σημαντικός αριθμός έργων θα πρέπει τελικά να ακυρωθεί, αφού δεν έχουν τύχη να χρηματοδοτηθούν από την Ε.Ε. με βάση τις κατευθύνσεις του νέου ΕΣΠΑ, που προβλέπει λιγότερα έργα υποδομών, αποτελεσματικές λύσεις για τη διαχείριση του περιβάλλοντος, περισσότερη επιχειρηματικότητα και ανάπτυξη της καινοτομίας.

Έτσι, εξήντα έργα συνολικού προϋπολογισμού 6 δισεκατομμυρίων ευρώ κινδυνεύουν να μείνουν εκτός ΕΣΠΑ, καθώς βρίσκονται αντιμέτωπα με σοβαρές καθυστερήσεις, Πρόκειται για το 1/3 των 181 έργων που είχαν προσδιοριστεί ως έργα προτεραιότητας, με βάση κατάλογο που συντάχθηκε προ 4ετίας με πρωτοβουλία του τότε Επιτρόπου Περιφερειακής Πολιτικής Γιοχάνες Χαν.

Πρώτα στη λίστα των έργων που ακυρώθηκαν, είναι οι εγκαταστάσεις διαχείρισης αποβλήτων στην Αττική, συνολικού προϋπολογισμού 120 εκατ. ευρώ, μετά την ακύρωση των σχετικών διαγωνισμών. Επιπλέον έργα περιβάλλοντος περιλαμβάνονται, επίσης, μεταξύ εκείνων που δεν έχουν ακυρωθεί, αλλά βρίσκονται σε κίνδυνο, όπως είναι τα έργα διαχείρισης αποβλήτων σε 120 μικρούς οικισμούς με πληθυσμό από 2.000 έως 15.000 κατοίκους, συνολικού προϋπολογισμού 1 δισ. ευρώ.

Μεταξύ των έργων που κινδυνεύουν είναι, ακόμη, το Εθνικό Ληξιαρχείο, προϋπολογισμού 44,6 εκατ. ευρώ. Αντίστοιχα για το «Ψηφιακό Σχολείο» έχουν προϋπολογιστεί 152,6 εκατ. ευρώ και έως πρόσφατα δεν είχε γίνει ακόμη καμία πληρωμή, ενώ παρόμοια είναι η εικόνα του έργου «Ηλεκτρονικό Εισιτήριο» για το οποίο είχαν προϋπολογιστεί 34,7 εκατ. ευρώ, χωρίς να έχουν ακόμη γίνει πληρωμές.

Σοβαρά προβλήματα αντιμετωπίζει η διασύνδεση των Κυκλάδων με το ηπειρωτικό σύστημα υψηλής τάσης, η ολοκλήρωση συνδέσεων του αυτοκινητόδρομου ΠΑΘΕ με το λιμάνι και την πόλη της Πάτρας, η οδική σύνδεση του Ακτίου με τον Δυτικό άξονα Βορρά – Νότου, η κατασκευή του μετρό Θεσσαλονίκης, η Δυτική επέκταση του τραμ στον Πειραιά, το λιμάνι του Κατάκολου, η ανάπτυξη του συστήματος ηλεκτρονικής συνταγογράφησης και η ανάπτυξη ευρυζωνικών υποδομών σε αγροτικές και νησιωτικές περιοχές.

Ορισμένα από τα έργα που βρίσκονται σε κίνδυνο, επιχειρείται να μεταφερθούν εξ ολοκλήρου στο επόμενο ΕΣΠΑ, στον βαθμό που πρόκειται για έργα τα οποία δεν έχουν ξεκινήσει καν, ενώ άλλα ελπίζεται πως θα λειτουργήσουν ως έργα «γέφυρες», δηλαδή θα χρηματοδοτηθούν και από τα δύο προγράμματα. Ωστόσο, η εν λόγω διαδικασία απαιτεί προηγούμενη έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και σε οποιαδήποτε περίπτωση θα μειώσει τους πόρους που έχει διαθέσιμους η χώρα μας για τη νέα προγραμματική περίοδο.

Οι δυνατότητες αξιοποίησης του άλλου «Σχεδίου Γιουνκέρ» για όλη την ΕΕ

Σχεδόν αμέσως μετά τη σύστασή της νέας Κομισιόν τον Νοέμβριο του 2014, ο πρόεδρός της παρουσίασε το επονομαζόμενο «Σχέδιο Γιουνκέρ».

Η λογική του είχε να κάνει με τη δημιουργία ενός ιδιότυπου χρηματοδοτικού μηχανισμού, που θα μπορούσε να αντιστρέψει την τάση για μείωση των επενδύσεων στην ΕΕ. Συγκεκριμένα, από την έναρξη της χρηματοοικονομικής κρίσης ο όγκος των συνολικών επενδύσεων στην Ε.Ε. μειώθηκε κατά 470 δισ. ευρώ, τα οποία αντιστοιχούν σε υποχώρηση της τάξης του 15% σε σχέση με το ανώτατο επίπεδο που είχαν φτάσει φθάσει το 2007.

Το «Σχέδιο Γιουνκέρ» προέβλεψε τη διάθεση 315 δισ. ευρώ έως το 2017, με στόχο την τόνωση της ανάπτυξης. Ωστόσο, από τα ταμεία της Ε.Ε. και της ΕΤΕπ πρόκειται να διατεθούν μόλις 21 δισ. ευρώ, ενώ τη μερίδα του λέοντος καλούνται να συνεισφέρουν ιδιώτες επενδυτές. Από τα 21 δισ. ευρώ, τα 16 δισ. θα προέλθουν από διαθέσιμα του προϋπολογισμού της ΕΕ και τα 5 δισ. από κεφάλαια της ΕΤΕπ. Εν συνεχεία, η ΕΤΕπ πρόκειται να τριπλασιάσει το συνολικό ποσό (φτάνοντας το στα 315 δις. € ) μέσω μόχλευσης και να το διαθέσει ως τίτλο επένδυσης σε ιδιώτες επενδυτές. Τα χρήματα αυτά εν συνεχεία θα κατευθυνθούν στο «Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων» ή EFSI, που δημιούργησαν οι 28 χώρες της ΕΕ. Το εν λόγω Ταμείο είναι σχεδιασμένο σε τετραετή ορίζοντα και στοχεύει στη χρηματοδότηση κυρίως μεγάλων και ριψοκίνδυνων επενδυτικών προγραμμάτων από ιδιώτες, όπως π.χ. κατασκευή αεροδρομίων και σιδηροδρόμων, ενώ περίπου το 1/3 θα διατεθεί για επενδύσεις επιχειρήσεων με λιγότερους από 3000 υπαλλήλους. Το δε κίνητρο για τους ιδιώτες επενδυτές θα είναι οι εγγυήσεις της Ε.Ε στο ενδεχόμενο των πρώτων οικονομικών ζημιών

Οι Βρυξέλλες φιλοδοξούν, έτσι, ότι το βασικό κεφάλαιο των 21 δισ. θα λειτουργήσει ως μοχλός, ο οποίος θα θέσει σε κίνηση τους φορείς της ιδιωτικής οικονομίας. Τα κράτη-μέλη έχουν καταθέσει ήδη περί τις 2.000 επενδυτικές προτάσεις που αφορούν ευρυζωνικά και ενεργειακά δίκτυα, κατασκευή αυτοκινητοδρόμων, εγκαταστάσεις αιολικής ενέργειας, λιμάνια, συνδέσεις με τρένα υψηλών ταχυτήτων, ενεργειακή αναβάθμιση δημόσιων κτιρίων κλπ.

Έχουν εκφραστεί, ωστόσο, επιφυλάξεις για τη χρηματοδότηση αυτών των επενδυτικών σχεδίων λόγω του ότι η προβλεπόμενη μόχλευση πρέπει να φτάσει στο 15πλάσιο των 21 δισ. ευρώ που θα τοποθετήσουν οι Βρυξέλλες και η ΕΤΕπ. Επιπλέον οι επικριτές αυτών των σχεδίων εκτιμούν ότι πολλές από τις προτάσεις που έχουν κατατεθεί δεν διασφαλίζουν τη διαρκή αναπτυξιακή ώθηση της ευρωπαϊκής οικονομίας. Ένα ακόμη σημείο επικρίσεων αφορά τις περίπλοκες γραφειοκρατικές διαδικασίες και την έλλειψη διαφάνειας, οι οποίες ενδέχεται να λειτουργήσουν αποτρεπτικά για πιθανούς επενδυτές. Τέλος, ορισμένοι βλέπουν μια ανισοβαρή χρήση του Σχεδίου από τον πλούσιο Βορρά και τον φτωχό Νότο.

Απευθυνόμενος στους επικριτές του Σχεδίου του, ο ίδιος ο Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ έχει πει ότι η Κομισιόν θα ήθελε να έχει στη διάθεσή της «εκατοντάδες δις φρέσκου χρήματος», αλλά αυτά δεν υπάρχουν. Επιπλέον, όπως σημείωσε, «θα ήταν λάθος οι επενδύσεις να οδηγήσουν σε αύξηση του δημόσιου χρέους στα κράτη-μέλη της Ε.Ε.» Πάντως, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αν όλα εξελιχθούν ομαλά, το επενδυτικό σχέδιο της Κομισιόν μπορεί να δημιουργήσει έως και 1,3 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας στην Ευρώπη.

Το ΕΤΣΕ έχει εγκατασταθεί στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), η οποία αποτελεί στρατηγικό εταίρο του. Σ’ αυτό μπορούν να συμμετέχουν με επιπρόσθετα κεφάλαια προς μόχλευση και δανεισμό κράτη μέλη αλλά και εθνικές αναπτυξιακές τράπεζες ή δημόσιοι φορείς που ανήκουν στα κράτη μέλη ή ελέγχονται από αυτά, φορείς του ιδιωτικού τομέα και ανάλογοι φορείς εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Σε ό, τι αφορά τη χώρα μας, την πρώτη περίοδο που είχε ανακοινωθεί το «Σχέδιο Γιουνκέρ» είχε γίνει ένας υπολογισμός ότι η Ελλάδα –δηλαδή ο ιδιωτικός μας τομέας- θα μπορούσε να διεκδικήσει την έγκριση προγραμμάτων συνολικής αξίας 12-15 δις €.

Μάλιστα, τους προηγούμενους μήνες, ειδική επιτροπή που δημιούργησε ο ΣΕΒ εμφάνισε 3 επενδυτικές προτάσεις. Αφορούν την ηλεκτρική διασύνδεση της Κρήτης με την ηπειρωτική Ελλάδα, την ηλεκτρονική Δικαιοσύνη και τις ηλεκτρονικές συναλλαγές στο Δημόσιο και στις ιδιωτικές επιχειρήσεις.

Σύμφωνα με την επιτροπή του ΣΕΒ, πρόκειται για επενδυτικά σχέδια που μπορούν να πετύχουν εξοικονόμηση κρατικών δαπανών, επιχειρηματικού κόστους και οικογενειακών εξόδων περίπου 6,8 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση και να δημιουργήσουν περίπου 10.000 θέσεις εργασίας. Τα εν λόγω σχέδια, σύμφωνα με τον ΣΕΒ, θα περιόριζαν δραστικά τη γραφειοκρατία, το λαθρεμπόριο, τη διαφθορά, και τις χρεώσεις σε βάρος των καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ θα αύξαναν και την παραγωγικότητα.

Το ξεπάγωμα των δανείων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων

Στελέχη της παρούσας και της προηγούμενης κυβέρνησης είχαν από μηνών συναντήσεις με εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων.Στόχος ήταν το ξεμπλοκάρισμα των δανειοδοτήσεων από την ΕΤΕπ και συγκεκριμένα να αντληθούν περί τα 230 εκατ. ευρώ (από το δάνειο που είχε συναφθεί για να καλυφθεί η εθνική συμμετοχή στους παραχωρημένους οδικούς άξονες) και ακόμα 300-350 εκατ. ευρώ. Με τα χρήματα αυτά επιδιώκεται να καλυφθούν σταδιακά οι μεγάλες εκκρεμότητες των τρεχόντων έργων ΕΣΠΑ, προκειμένου τα έργα να «ξεπαγώσουν» και να υπάρξει «ανακύκλωση» των κοινοτικών πόρων.
Ωστόσο, σε ένα άτυπο πάγωμα της ομαλής χρηματοδότησης των ελληνικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων είχε προχωρήσει η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων τους προηγούμενους μήνες, επικαλούμενη τις εξελίξεις στις διαπραγματεύσεις μεταξύ της Ελλάδας και των πιστωτών της, την κατάσταση του τραπεζικού συστήματος και την υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας.

Η εμπλοκή που εκδηλώθηκε, παραπέμπει σε αντίστοιχο πρόβλημα που είχε προκύψει το 2012, όταν η Ελλάδα βρισκόταν αντιμέτωπη με τη φημολογία περί εξόδου από το ευρώ και την υποβάθμιση της πιστοληπτικής της ικανότητας και η ΕΤΕπ είχε κρατήσει σκληρή στάση στο θέμα της χρηματοδότησης της χώρας, παγώνοντας τις εκταμιεύσεις της.

Η τελευταία εμπλοκή αφορά τη χρηματοδότηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων μέσω του Ταμείου Εγγυήσεων, για το οποίο είχαν σε αρχική φάση δεσμευθεί 500 εκατ. ευρώ από το ΕΣΠΑ, ως δημόσια συμμετοχή. Το Ταμείο μέσω της ισόποσης συμμετοχής της ΕΤΕπ, θα κινητοποιούσε συνολικά 1 δισ. ευρώ για την ενίσχυση επενδυτικών σχεδίων μικρομεσαίων επιχειρήσεων μέσω δανεισμού.

Σύμφωνα, πάντως, με πηγές των εμπορικών τραπεζών της χώρας, μέσω των οποίων διοχετεύονται τα χρήματα, η ΕΤΕπ τους τελευταίους μήνες δεν ανταποκρινόταν σε νέα αιτήματα για εγκρίσεις χρηματοδοτήσεων εντός του ορίου που έχει συμβασιοποιηθεί, δηλαδή του 1 δισ. ευρώ. Ενδιαφέρον στην όλη υπόθεση έχει μάλιστα το γεγονός ότι τα αιτήματα αυτά έχουν μείνει αναπάντητα πριν από τις τελευταίες εκλογές. Το εν λόγω πάγωμα νέων εκταμιεύσεων αποδίδεται σε απόφαση του risk management της ΕΤΕπ, που φέρεται να έχει προτείνει την αναβολή της δραστηριότητας της ΕΤΕπ στην Ελλάδα, επικαλούμενο πιέσεις από διεθνείς οίκους αξιολόγησης για την ανάγκη διενέργειας περαιτέρω προβλέψεων για την έκθεση της ΕΤΕπ στην Ελλάδα.

Επισήμως, βέβαια, η ΕΤΕπ υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα στη χρηματοδότηση της χώρας, παραπέμποντας στην υψηλή έκθεση που έχει στην Ελλάδα, η οποία έφθασε τα 7,7 δισ. ευρώ την τελευταία πενταετία, ενώ εντός του 2014 το ποσό εκτινάχθηκε στο 1,5 δισ. ευρώ. Τα όποια προβλήματα μάλιστα αποδίδονται στην απροθυμία των υποψηφίων επενδυτών να υλοποιήσουν μέσω δανεισμού επενδυτικά σχέδια λόγω της αβεβαιότητας στην οικονομία.Ρεπορτάζ-Ανάλυση: Πολυδεύκης Παπαδόπουλος

«Σκέψεις με την ευκαιρία της ημερίδας της ΠΕΔ Θεσσαλίας, 24/3/2019»

ΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΣΤΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ

Με αφορμή την ημερίδα στην οποία είμαι  εισηγητής  για την Κοινωνική Οικονομία που οργανώνει η Περιφερειακή Ένωση Δήμων-ΠΕΔ Θεσσαλίας την Κυριακή, 24 Μαρ 2019 με γενικό τίτλο «Η συμβολή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην κοινωνική συνοχή», στις 11:00, στο ΚΙΕΡΙΟΝ της Καρδίτσας, έχω να κάνω ορισμένες επισημάνσεις που θεωρώ ότι έχουν θεμελιακό χαρακτήρα για μια ουσιαστική συζήτηση.

Κατ΄αρχή εάν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς με το θέμα που συζητήσουμε θα πρέπει να παραδεχθούμε ότι δεν υπάρχει ίχνος πολιτικής για την κοινωνική οικονομία στη Τ.Α. με μετρήσιμο αποτέλεσμα και με  τη  κυριολεξία του όρου. Οι σποραδικές αναθέσεις εδώ και εκεί σε κάποιες ΚΟΙΝΣΕΠ δεν συνιστά σοβαρή σχέση με τη κοινωνική οικονομία. Εξάλλου το οικονομικό μέγεθος αυτών των παραδειγμάτων δεν ανιχνεύεται ούτε στο 1/1000 της οικονομικής δραστηριότητας.

Το ίδιο και χειρότερα είναι τα πράγματα στο Υπουργείο εργασίας που επισήμως έχει ως χώρο ευθύνης την κοινωνική οικονομία. Αν αναλύσει κανείς όλα τα δεδομένα και που πήγαν οι πόροι τα τελευταία 20 χρόνια θα διαπιστώσει με φρίκη ότι: όλα διατέθηκαν σε μια αυτιστική γραφειοκρατία που δεν παράγει κανένα προϊόν και καμιά ουσιαστική κοινωφελή υπηρεσία πέραν της δικής της ευημερίας. Ποιο είναι πράγματι το κοινωνικό αποτύπωμα που άφησαν όλα αυτά τα προγράμματα EQUAL-ΤΟΠΣΑ- ΤΟΠΕΚΟ; Ανύπαρκτο.

Κι όμως υπήρξαν φορείς με αντικείμενο δράσης τη μέτρηση κοινωνικού αντίκτυπου, φορείς που βραβεύτηκαν για την κοινωνική τους καινοτομία και Δήμοι όπως ο Δήμος της Αθήνας, που βραβεύτηκαν σε  υπηρεσίες του που τις παρουσίασαν ως κοινωνικές επιχειρήσεις με σφετερισμό του όρου.

Ας ξεκαθαρίσουμε λοιπόν οι Δήμοι δεν μπορούν να παριστάνουν τις κοινωνικές επιχειρήσεις προκειμένου να παίρνουν και από αυτό τον τομέα επιδοτήσεις από την Ε,Ε γιατί εκ των πραγμάτων ανήκουν στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Δεν μπορούν να τη χρησιμοποιούν ως πρόσχημα για να διευρύνουν τις πελατειακές σχέσεις. Οι δήμοι αυτό που πρέπει να κάνουν είναι να έχουν πολιτική για την Κοινωνική οικονομία. ΠΟΛΙΤΙΚΗ με όλη τη σημασία της λέξης. Προϋπολογισμό, προγραμματισμό και σχέδιο για τον τρίτο τομέα οικονομίας στο χώρο τους. Να συνεργάζονται όπως συνεργάζονται και με τον ιδιωτικό τομέα και ιδίως σε αντικείμενα που χρειάζεται συνχρηματοδότηση, κοινωνική συμμετοχή και εθελοντισμός. Σε αντικείμενα που είναι ασύμφορος ο ιδιωτικός και δημόσιος τομέας. Σε αντικείμενα που υπάρχουν ανενεργοί πόροι, κτίρια εκτάσεις , δάση, πάρκα, παραλίες και κοινωνικές υποδομές.

Η πολιτική εφαρμογή της Τ.Α. μέχρι τώρα στη χώρα μας στηρίζεται σε δύο άξονες τους δημοτικούς υπαλλήλους για τις υπηρεσίες προς τους δημότες και στον ιδιωτικό τομέα και τους εργολάβους για προμήθειες και κατασκευές. Η κοινωνική Οικονομία είναι ένας τρίτος τομέας που έχει  ως ιδιαίτερο χαρακτηριστικό ότι το υποκείμενο της επιχειρηματικότητας δεν είναι ούτε το δημόσιο ούτε κάποιος ιδιώτης. Υποκείμενο της επιχειρηματικότητας είναι μια συλλογικότητα, ένας συνεταιρισμός μια κοινότητα μια Σύμπραξη συλλόγων.

Αυτή η μορφή επιχειρηματικότητας επιτρέπει ο καταναλωτής ενός προϊόντος π.χ (ηλεκτρικού ρεύματος) η μιας υπηρεσίας π.χ κοινωνικής φροντίδας να είναι ταυτόχρονα και παραγωγός μέσα από μια συνεργατική επιχείρηση μειώνοντας έτσι το κόστος συναλλαγών προς όφελός του και προς όφελος της τοπικής κοινωνίας.

Αυτό είναι μια πολιτική επιλογή που αφορά το Δήμο και το Δημοτικό Συμβούλιο να προωθήσει και στηριχθεί από τον τρίτο τομέα της οικονομίας και όχι να γίνει ο ίδιος δήμος μπακάλης, φαρμακοποιός και καφετζής.

Είναι ένας επιπλέον τομέας Τοπικής Ανάπτυξης και διέξοδος σε μια εποχή που αναγκαστικά μειώνονται οι δυνατότητες για προσλήψεις στο δημόσιο τομέα μειώνονται  καθώς ταυτόχρονα δεν υπάρχουν περιθώρια για νέους φόρους.

Αυτό που πρέπει να καταλάβουν και εγκολπωθούν οι φορείς και στελέχη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι ότι είναι δική τους ευθύνη να χαράξουν πολιτική ΚΟ και να μη καλύπτονται πίσω από τις ευθύνες της κεντρικής Κυβέρνησης.

Το νομικό πλαίσιο εφαρμογής υπάρχει με το νόμο 4430/16, το νόμο  4513 φεκ α’ 9/23.01.2018  για τις ενεργειακές κοινότητες. Νόμος 4555/2018 Παραχώρηση χρήσης κινητών και ακινήτων των δήμων σε φορείς Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας.

Γιατί δεν απαλλάσσονται τη δικής τους ευθύνης από την αδράνεια της Κυβέρνησης

Εξάλλου υπάρχουν τα απαραίτητα νομικά εργαλεία για να πάρουν πρωτοβουλίες. Υπάρχουν και απαραίτητοι πόροι στις περιφέρειες κυρίως από το ΕΣΠΑ που μπορούν να εξασφαλιστούν για τον προγραμματισμό της κοινωνικής Αλληλέγγυας οικονομίας στη Τ.Α.

Οι Δήμοι και η τοπική κοινωνία πρέπει να έχει λόγο και δικαίωμα για το που πηγαίνουν αυτοί οι πόροι και δεν πρέπει να περιμένουν να τους ορίσει το Υπουργείο Εργασίας.

Χρειάζεται λοιπόν πριν από όλα πολιτική χειραφέτηση και απαίτηση από τους φορείς της Τ.Α να χαράξουν πολιτική για την κοινωνική οικονομία και να ταράξουν τα λιμνάζοντα ύδατα που στην ουσία υπηρετούν το πάγιο πελατειακό σύστημα.

Εμείς μέσω της ΠΕΣΚΟ Πανελλήνιας Ένωσης Συμπράξεων Κοινωνικής Οικονομίας έχουμε κατά καιρούς επισημάνει τους έξονες-ιδέες πάνω στις οποίες θα μπορούσε άμεσα η Τ.Α να χαράξει Πολιτική.

Οι θέσεις αυτές μάλιστα έχουν ψηφιστεί και από το Συνέριο τη ΚΕΔΕ το Δεκέμβριο του 2018 επαναλαμβάνουμε τα κύρια σημεία.

ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ ΑΝΕΝΕΡΓΩΝ ΠΟΡΩΝ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει το πλεονέκτημα και τη δυνατότητα να διαθέτει ανενεργούς πόρους, σε κτίρια και αγροκτήματα, σχολάζουσες γαίες, δασικές εκτάσεις, πάγιο εξοπλισμό και κτιριακές εγκαταστάσεις. Για το σκοπό αυτό χρειάζεται σχέδιο και  ένα μεταβατικό πρόγραμμα της Κοινωνικής Οικονομίας, στο επίπεδο της Τ.Α μπορεί να ξεκινήσει από ένα μοντέλο καταγραφής διαθέσιμων κυρίως ανενεργών πόρων, καταγραφής αναγκών και διαθέσιμων ανθρώπινων πόρων και κοινωνικών επιχειρήσεων σε κάθε περιοχή ώστε να  μπορούν οι φορείς Κ. Οικ. να αναλάβουν δράση.

Χρειάζεται Πολιτική βούληση και ελάχιστος προϋπολογισμός σε κάθε Δήμο για μπει μπροστά η όλη διαδικασία.

Επιπλέον για αυτή την υπόθεση οφείλεται  η  προώθηση της δημόσιας διαβούλευσης ως απαραίτητη προϋπόθεση  να δημιουργηθούν «Τοπικές Κοινωνικές Συμπράξεις με την Τ.Α, με στόχο  τη βέλτιστη αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων, διασφαλίζοντας κοινωνική συναίνεση και ταυτόχρονα ένα αξιοκρατικό σύστημα της Κοινωνικής Οικονομίας.

Στρατηγικοί στόχοι αυτής της πολιτικής για την Κοινωνική Οικονομία είναι αφ΄ενός η ενίσχυση των Κοινωνικών υπηρεσιών των Δήμων και αφ΄ετέρου η ενίσχυση με εναλλακτικά μέσα των κοινωνικών υπηρεσιών της Τοπικής Απασχόλησης.

Το μεταβατικό πρόγραμμα  με αιχμή τις «Τοπικές Κοινωνικές Συμπράξεις»  είναι η προαπαιτούμενη διαδικασία για αναπτυχθεί το λεγόμενο «οικοσύστημα» της Κοινωνικής Οικονομίας.

Η προτεινόμενη καταγραφή μπορεί να λειτουργήσει  ως διαγνωστικό εργαλείο αναγκών των Δημοτικών Συμβουλίων των Δήμων και άλλων τοπικών φορέων για την αξιοποίηση  των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της περιοχής.

Αποβλέπει στη βελτίωση της εικόνας της περιοχής, μέσα από την ανάδειξη διαθέσιμων πόρων που παρουσιάζουν ενδιαφέρον ώστε, να αυξηθεί το συμπληρωματικό εισόδημα και να ανακοπεί η μετανάστευση των κατοίκων με στόχο την ήπια και αειφόρο ανάπτυξη στην ευρύτερη περιοχή και με κατεύθυνση τα ποιοτικά τοπικά προϊόντα.

Συνίσταται  επίσης για τον συντονισμό και  την κινητοποίηση των ανθρώπινων πόρων, προσφέροντας την  δυνατότητα να πυροδοτήσει το ενδιαφέρον του δραστήριου νεανικού δυναμικού και των τοπικών κοινωνιών στο σύνολό τους, για την εισαγωγή νέων πρωτότυπων στοιχείων στα τοπικά πολιτιστικά δρώμενα με αποτέλεσμα να συσφίξει τους κοινωνικούς δεσμούς και τα κοινωνικά δίκτυα

Κάθε Δήμος σε μια σύγχρονη κοινωνία έχει το δικό του μερίδιο ευθύνης στην ενίσχυση του κοινωνικού μισθού, σε αγαθά και υπηρεσίες και οι πολίτες έχουν αρχίσει να αντιλαμβάνονται  αυτή  την ευθύνη για εκείνους  που βγαίνουν μπροστά να τον εκπροσωπήσουν.